장음표시 사용
101쪽
contectam foveam delabebantur, ut eVadere non possent, Ε 2 e c h. I9, 4. AVes Tetibus capiebantur, Pro V. I, 17. HOS. 5, 12. Am OS 3, 5. IIae techaae et machiuationes Passim tropice usurpantur, et insidias, summum discrimen, Vel praesens exitium sig- aiscant, P s. 9 , 16. 57, 2. 6O, 23 - 24. 94 , IS. 119, M. Pro V. 26, 27. J o S. 24, 17. 22. Jer. 5, 27. ', 2I. 18, 22. 48, 44- Luc. 21, 35. BOm. II, 9. Ipsa quoque mors sistitur Venator, jaculo vel stimulo et reti armatus, quibus homines capiat et interficiat, Pa. 91, 3. HOε. IS, I 4. I COP. II, M.
De ceteris animalibus, quae in Bibliis occurrunt, consuIe Boetiarii Hierozoleon, a BOs enmultero secundia curis editum i793 - 96. Lipsiae, et Oedmanu Sammiungen nus det Natulliunde Eur Erlitarung der heil. Sehrist 1786- s6.
Nomades probabilius a Venatione ferarum ad dea praedandos xiatores delapsi sunt, quod negotium hucusque in Vastis desertis, non SecuS ac Piratae in maxi, iractant. Id jam de Ismaele ejusque posteris Gen. 16,12. praedictum legitur, et hi praedictionem hucusque opere complent ; indomiti enim perpetuo fuerunt et sunt adhucdum praedones, quibus tamen plerique alii
nomades parum cedunt. Latitant Sub avenarum colis libus , et peregrinos exspectant, atque uSque ad euistem expoliant, cons. Je T. 3, 2., neque tamBn quemquam interimunt, nisi quispiam ex ipsis interfectus fuerit ; solent et laciniam spoliatis donare, ut nudita.
102쪽
6 Du praedationibus. tos, pretio Satis aequo Spoliationem redimant. Omnes quidem nomades perhumani Sunt, advenas in castris; omnibus humanitatis Officiis liberaliter et gratis excipiunt, atque ab omnibuS injuriis defendunt; ast prorsus alii sunt homines, Si peregrinis in desertis occurrunt. Sunt tamen et erant omni aeVO etiam noniades, qui infame hoc negotium minime reputant hOuestum, ex quibus fuit Λbraham, Isaac, Iacob et Israe-Ιitae, quorum tamen aliqui ad hoc ipsum nonnunquam abrepti fuerunt, J u d. 9, 25 , Ia, 1 S e q q. Mich. 2, 8-
S. 5q. Emolumenta agri culturae.
Alterum hominum primae aetatis negotiun erat agri cultura, Gen. 2, 15. 3, I I9. 4, 2. , quae maxima vitae praestat Commoda, et haec antiquis illis, gentes agricultura destitutas Cernentibus, magis perspicua erant. C o ii s. Xeno Ρhon in οικονομικ* V 1 - 2. P. 2 9 - 3O5. T. IV. e d. Thic mo. uare Noach post diluvium ad eam rursus TeVCPSuS QSt, et quipiam quoquo nomadeS eam minime neglexerunt, Gen. 26, 12 - 14. 25 , 34. 37, 7. Job i, 3. Civitate. Autem plures, agricultura diligentius tractata, bre
103쪽
54. Emolumenta agriculturae. opvi tempore creverunt, inprimis clx itates Babyloniorum et Aegyptiorum, qui antiquis aliis gentibus in hoc genere praecelluerunt. HiS accedunt Hebraei, qui agriculturae emolumenta in Aegypto didicerunt, et deinde singulari semper induStria insignes fuerunt.
55. Leges Mosaicae de agri cultura.
Iosos, ab Aegyptiis edoctus, I. fundamentum civitatis jocit agriculturam, et civi cuilibet praefini vit fundum, quem coleret, et heredibus relinqueret,
nec unquam in Perpetuum, Sed duntaxat usque ad proxime sequentem annum Job elaeum alienare posset , qua lege sapienter caVit, ne ditiores magnam agro in xum multitudinem coemerent, et pauperibus deincepsolo ea Dcat, quod in Oriente nullo non tempore, et adhuc dum sieri consuevit. IIuic legi addidit II., ut venditoP , vel proximus consanguineus, agrum Venditum, numerando pretium Pro Ventuum V Sque Bd annum Jobolaeum, redimere POSSet, De ut. 35, l9 - 28. Cons.1 utl14, 4. J er. 32, p. Je S. I, 8. EZeCh. 7, 1Ο. Decrevit III., ut Hebraei, sicut Aegyptii inde ab aevo Josephi Gen. 37, 18. Seqq , non essent nisi hereditarii praediorum suorum conductores et coloni Degis dehoVae, quem uniVersae Tegionis regem et dominum
proposuit, ac ita Hebraei, ut Aegyptii, ad duplico in quo quindecimam , regi Jeho vae tribuendam, obstricti
fuerunt, L e v. 27, 3O. D e ut. 12 , ὲZ 19. I 4, 22 29. 12 - 15. cons. Gen. 28, 22. IV. Consuetudinem
agi orum terminos lapidibus signandi, jam olim vigon tem , Job 24, 2. , in legem conVertit, et anathema
104쪽
98 g. 55. Leges Mosaicae de agri cultura.
indixit illi, qui tui minos clam dimOVere auderet. Juxta has leges sub Josua, regio in tribus, et dein ini Hebraeos singulos funiculo mensorio divisa fuit, I o s. 17, 5. 14. cons. Amo S I, II, Mich. 2, 5. P s. 78, 55. Ea ecb. 4O, 3- ZQPli. 2 , 5. Quare funis, quoque pro praedio Venit. P S. 16, 6. JOS. 17, 5. 14. . 19, 9. Cetorum MOSe8 rem pecu3Tiam non interdixit. .
Non modo emolumentum agri culturae , sed etiam iilla civitatis constitutio, qua omnes Hebraei, tum impagis et oppidis, tum in urbibus h mitantos, sine di scrimine essent ruStici, ab omni Onere laborum dominicalium liberi, huic conditioni conciliabat honorem, ut et ipsi ditiores, ciSi non perpetuo cum Suis
servis arvum colerent, monum tamen ad aratrum ponoro, non dedignarentur, I S an II, p. 1 Heg. 19, . 19. cons. 2Pa Tal. 26, IO. Sacerdotes et Levitae,
aliis quidem negotiis occupati, agricultuΓam tamen, . ex qua proventi S SUOS Percipiebant, 'ilipendere non potcrant. Hic aguiculturae honos, etsi deinceps in gruente luxu imminutus, non tamen prorsus desiit, iet post exilium quoque, quum multi Judaei essentino reatores, Opifices et artifices, continuabat, inpri in is sub ditione Persarum, qui, religione ducti, agriculturam maximi faciebant.
S. 57. Media ampliandi ubertatem.
Solum quidem PalaeSlinae uberrimum est, si imodo non dQsit POS, et pluVia autumnalis et vernalis ;.
105쪽
57. Media ampliandi ubertatem. quare regio, opposita Aegypto, a pluviis laudatur, De ut, II, 1 o. Nihilominus Hebraei solertia sua telluri subveniebant, et non modo agros elapidabant, 1 O. PT OV. 2I, I. de S. SO, 25. 32, 2, 2O. Quarescaturigines, fontes et rivi, agricolis aeque cavi orant ac nomadibus, JO S. 15, 9. Jud. I , II., et hinc Canaan Deut. 8, p. quoque a Scaturiginibus et fontibus , qui in Aegypto desunt, laudatur. Solum quoque foecundabatur cineribuS, in quo S Sixamen, , StiΡu- lac, Cp, glum , Du, et Uepretes atque herbae, quibus anno Sabbathico campi Obducebantur, igni in agrum immiSSo , redigebantur , quo simul semina her harum noxiarum de StruebantuΓ, Je 7, 23. 32, 13-PPO v. 24,32. Denique StoΓCOratio quoque minimo neglecta fuit, PS. 83, II. 2 BD g. 9, 37. de S. 25, 2 o. Jer. 8, 2. 9. 22, 16, 4, 25, 33- Luc. a 4, 34 - 35. 58. Genera frumentorum. Frumentum, z: , de quo mentio occurrit, est triticum, nἰ2n; milium Zea seu Spolia,
cucumerum , et sortaSSe OryZa Jes. 28, 25. Secato et avena hodiedum in climatibus cali-
dioribus non habetur, sed suppletur per hordeum,HOS. I 2, 11., Sed etiam divisis in canales rivis, dos,
quoque instar hortorum colere possent, P S. I, 3. 65,
106쪽
a oo f. 58. Genexa frnmentorum. quod, mixtum Confisaelo stramine, pabulum est ju mentorum, dictum. Triticum , quod e--
liam, per exellentiam Vocatur, in Aegypto acta to Joseptii crescebat, ut nunc in Africa, in lauticeta seu ramos, quorum quilibet spicam pro germinabat, Gen. 41, 47. Id quidem in Palaestinat non obtinet, sed triticum Palaestinense multo est:
solum in arboribus magnis et multOS ann OS durantibus, . sed etiam in fruticibus, qui quotanniS SemniuΓ, Cre scit in capsulis instar nucum, quae maturescentes dis siliunt, demum decerp ae atque aprico expOSitae, in tumescunt in magnitudinem magni mali, et exhibent: gossypium cum aliquot granis, quae sequenti anno, rursus seruntur. GOssyrium lauticum, albo dino prae Stat.
I. 59. Instrumenta agri Culturae.
Cultura soli initio simplicissima, non aliis instruis. mentis quam Scipionibus aculis agebotur, quibus hu- .mus relaxabatur, donec Pala Scu SPallia, .
et deinceps aratrum, DXCogitaTetur, quae utraque instrumenta aetate Mosis notiSSima erant, De ut. 23, Io. GCN. 45, 6. Job I, 14. Primum avatrum pDOsecto non erat niSi ramus arboris solidior, ex quo alius ramus ampulatus et acuminatus prominebat; : hic in solum conVeYSus SulcOS ducebat, quum in altero rami oblongioris termino baculuS transversus alliga
Potur, cui jumenta jungebantur. Adjiciebatur demum stiva, qua hoc aratrum simplicissimum regi posset.
107쪽
59. Instrumenta agriculturae. Denique componebatur aratrum quatuor partibus r te
mone ; jugo, D, quod temoni alligatum erat;
2O, II. Mich. 4, 3. Aratra rotis instructa Plinius H. N. XVIII. 47. memorat, sua aetate suisse recentor inventa . Arator itaque stivam aratri, rotis carentis, manibus perpetuo et firmiter tenere, et, ne loca quaopiam manerent intacta, cernuus et pronus incedere, oculosque in aratrum defigere debebat, Luc. 9, 62. Ρl i ii i u s H. N. XVIII. 49. n T O. 2. Bulla erat simul stimulus boum , , atque hodie dum in oriente est pertica, octo pedes longa cujus extremitati crassiori vulta seu ferreum rutrum affixura e St, quo glebae a Vomere abiguntur. Alteruexitemitas in cuspidem ferream seu stimulum, I, κεντρον , desinit, cujus punctione arator boves alacritatis admonet. V i de Archas ol. Germ. P. I. tab. IV. n PO. VI. Hinc patet, Pullam seu stimul muhanc potuisse quoque usum hastae Praestare, quae et
mentis adhibebatur, J e s. Io, 26. Nah. 3, 2. Occa nil aliud fuisse vidctur, quam quod adhuc- dum est in Aegypto, nempe asser craSsus, Pondere injecto vel viro insidente gravatus, et a jumentis Su-POT ar um aratum tractus, quo glebao comminu bantur, et 3TVum complanabatur, quod Nerbum ,
quia Ios. 28, 24 - 25. cons. Job 39, p., cum c Omplana Vit, permutatur, proprie signis are vidctur; recentiori aevo ugitatac sorte otiam
108쪽
Σoa 59. Instrumenta agriculturae. erant crates Vimineae, quarum Plinius H. N. XVIII. Q. . meminit. Modernus quidem oriens, excepta India, currus, ignorat; ast olim non modo plaustra,
G e n. 43, 7. N u m. 7, 3. 6. 7. 8. S a m. 6, 7. 8. Io. II. 14. A m o S 2, 13. J e S. 5, 18. 28, 28 , et currus bellici, .c , Im, 22 , sed etiam rhedae et car-
Penta splendida usitata erant, II m , , NI in ,
Gen. 41, 43. 45. I9. 2I. 47, 29- a Beg, 5, 9 2 Sam. 15, 1. Aet. Ap. 8, 28. OmneS autem Cur-Tus antiqui, duabus duntaxat rotis VolVebantur, cons Arch. Germ. P. I. T. I. tab. IV. nro. X. Carpenta Mndique contecta matronis usitata fuisse novimus, in
Libliis autem non legimus. g. 6o. Iumenta Agriculturae.
dumenta, quorum ope Iabor agri culturae suble-Vabatur, erant tauri, Vac Cae, asini et asinae, Job i,
34. I Sam. 6, 7. J e S. SO, 24. 32, 2o. Cautum duntaxat fuit Deut. 2o, 1 O. , ne asinus fortiori bovi jungeretur. Qui vero in Bibliis dicuntur boves, erant tauri; Hebraeis enim LeV. 22, 2. , Omnis oviratio interdicta suit, nisi forte lex nonnunquam violata fuerit, Malach. 1, I 4. Tauri sub calidioribus climatibus, praesertim Si non admodum saginentur, non sunt adeo indomiti, ut aratro jungi non possent; si Vero quipiam , pinguioribus pascuis facti erant petulantiores, perforabatur eis nasi paries, et annulus serreus Vel ex pilis contortus, rim, immittebatur, cui lorum vellanis alligatus erat, et hoc attracto respiratio adime-
109쪽
- 6o. Iumenta agriculturae. Imbatur, quo contumacior etiam taurus facito domabatur. Hoc annulo etiam cameli, elephantes, et IeO- nos vivi capti, gubernabantur, a Reg. 19, 28. Jes. 37, 27. EZech. 19, 4. Job 4O, 24. Tauri demum
Senescentes, carnem ad alimentum vix idoneam praebebant; quare morti naturali relicti fuisse videntur; nam antiquius aevum his animalibus, laborum sociis, admodum clementer utebatur; unde de aetate aurea resertur, mactationem boVis homicidio aequalem fore Jes. 66, 3. c O n s. Plinius II. N. VII. 45. 56. Hinc tauris apud Hebraeos quoque sua erat dignitas, ut tropi, ab ipsis depromti, elegantia minime carerent. Num. 22, 4. De ut. 33, 17,
Sementis altero dimidio Octobris inchoabat , quo, uti et sequenti etiam Novembri et Decembri, triticum terrae mandabatur; hordeum vero etiam Januario et Februario. Ager arabatur,
et pars, quae jugo Seu biga boum, , per diemarabatur, dicebatur quoque jugum, I Sam. 14, 14. Jugum ipsum , ni tu, collo et humo-
ris jumentorum incubabat, et lanibus, rn,
non cornibus taurorum et vaccarum, sed, ut nunc in oriente usitatum est, temoni alligatum et adstrictum erat; unde tropi subiugationis desumti Sunt, HOS. IO, II. de S. 9, 3, IO, 27. Jer. 5, 5. 27, 2, 3-I2. o, S. Nahum. I, 3. PS. I 29. 3-4. Matth. II,
ita, attestante Plinio XVIII. 3. , non erat profundus.
110쪽
Canales, trausjectis sulcis Orti, et elevationes, O t)- , occabantur et ComΡIanubant VI , ,
Job 30, Io. J e S. 28, 24 - 25. HOS. IO, II. Sem Enyrob bilius occation o terrae mandabatur, ut Plinius Te fert; videtur tamen non raro prout nunc in Orient fieri solet, in sulcum fuisse conjectum, ut altero transiecto Sulco contegeretur. Ouum autem loge Lex. I9. De ut. 22, 9., Cautum ESSOt, ne ager aut Vinea semine duplicis generis consereretur, et SegeS hujusmodi sacra essΘt, id est, sacerdotibus cederet: dubio procul semen frumenti a commixtis sominibus
loliorum sedulo purgabatur, atque ita θζανιον, Axa
evi' et , diligenter Separabatur; nam id nequaquam est, ut Thalmudici censent, innoxia degeneratio tritici, sed lolium temulentum, quo panis, Et etiam aqua decocta Seu cero visia, Vim inebriantem concipit, et sanitati plurimum noxia est; quare haec cere ista , or I tD, aqua lolii seu Vone nata dici-
tur, D e ut. 29, 17. 13. PS. 69, 22. Jer. 8, 14, 23, 15. II OS. io, 4. Hinc Matth. 13, 25 - 4O., Iolium ab inimico, operariis somno meridiano indulgentibus, Susterseminatum fuisso dicitur.
Sogetes in Palaestina, jam mense Februario tantae altitudinis sunt, quantae in nostris terris Majocernuntur. Hoc tempore, quo triticum jam ad cubi tisilitudinem excrevit, nonnunquam frigoro Vel Vento