Archaeologia biblica

61쪽

g. 3 i. Τentorii dispositio.

gaturi aut proposituri adveniunt. Castra Emirorum, qui a magno Emiro depondent, ad eandem normam disposita, et non multo plus milliari Germanico remota sunt.

S. 3 i. Tentorii dispositio.

Tentoria majora velis in tros partes distributa sunt, Velut in sacro Hebraeorum quoquo tentorio Obser Vatur. In extimam partem minus potentes recipiunt Servos, et noctu quoque pullos quospiam, agnos nempe, capellas et Vitulos, ne noctu matrem Sugant. In Secunda parte Sunt mares; si vero tentorium justo minus est, mares omnes et illa quoque animalia oodem ambitu continentur. Pars intima, p, Arabice foemineo Num. 25, 8. Potentiores extimam Par

tem soli famulitio concedunt , nec animalia Te Cipiunt , atque Potentissimi non modo pro famulitio, gula habent tentoria, Gen. 24, 67. Nomades vero paulo minus Zelosi, alterum Sexum non tam arcte custodiunt, ac urbium incolae, Genes. I 2, 15. 18, 6- 9- 34 , I - 2. Pavimentum tentorii aulaeis seu tapetibus, vel vilibus blattis, prout fert sacultas domini, opertum est, et in his sedetur; potentioribus vero non desunt diversi panni, culcitae, Stragulae ot tegumenta nocturna pretiosa, quae interdiu in angulo tentorii composita jacent, et noctu in paVimento Sternuntur. Ccterum curta quidem est horum pastorum supellex, non

cons. nostrum Allio Ve) dicta, pro sexu est

62쪽

de Sunt tamen utres, Vasa te Stacea et aenea, nempBollae, cacabi, patinae et paterae aeneae ex utraque parte stanno eleganter obductae. Focus est terra,

Et Vasa ponuntur super tres lapides in triangulum , informam tripodis dispositos, in quorum meditullio ignis

in quapiam terrae lassula ardet. Mensa e Si paVimentum , et mappa non alia, quam quae Omnibus Orientalibus communis est, nempe corium rotundum, qUOdin pavimento sternitur. Vestos et arma clavo Palitentorii appensa cernuntuΓ.

Quum tabernacula temporis progressu fierentUAjora, et aggesta humo et latis lapidibus contra ae-aeis injurias munirentur: observatum fuit, ex Solis quoque lapidibus et terra humefacta, seu luto, construi posse domicilium. Defectus lapidum in pluribus Tegionibus, occasionem praebuit, ex luto, in massas formato, et aestu Solis siccato, novum genus lapidum, id est, lateres conficiendi, quos demum vehementius fortasse incendium igni coquero docuit. Antiquissima sunt haec initia, Gen. II, 3. 6, 16. Unde Dout. 8, 3 et . jam do domibus elegantibus et ornatiS Sermo est, et D Q ut. 27, 2. 4. usus calcis quoque pro usitatissimo et notissimo ponitur.

3. 33. Magnitudo domuum.

Primas domus fuisse minutas, quivis facile intol- Iigit; progressu autem temporis accreVerunt ad magnas moles, inprimis in urbibus quibusdam, quae erant

63쪽

55. Magnitudo domuum. 57

majorum regnorum metropoles. ArS, plure S contignationes exstruendi, antiquissima est, uti ex navi Noa chi et aedificio turris Babylonicae appavet. Teste Herodoto L. I. g. 18o. , domus Babylone erant tvium et quatuor contignationum, atquo teste Diodoro Siculo L. I. c. Q. , domus Thebis seu Dio spoli in Aegypto , suerunt quatuor et quinquo contignationum. In Palaestina Vero aetate Jo suae domus videntur adhuc dum suisse humiles; secunda quidem contignatio nullibi memoratur, fortasse tamen non deerat, OCCUrrit autem aetate recentiori, I B e g. 6, 6. 7, 4-2 Reg. I, 2. Cons. HOS. 8, 4. Domus insigni architectura et eleganti symmetria constructas Jeremias Iaudat C. 22, I 4., et eaS Vocat ma , domus

dimensas. Aetate Christi domus potentum erant splendidae, et ad regulas architecturae Graecae dispositae, cons. Joseph. Fl. de B. I. L. V. c. 5.

g. 34. Ambitus et tectum domuum.

Domus majores ploraeque in tetragonum dispositae erant, atque aream quadratam circumdabant. Haec aedificia recentiori aevo Veniebant nomine Persico

rv2, βχρυς, putatium, quod, teste Hieronymo, Cujus aetate adhuc dum usitatum erat, ΕΡ. ad Princi P. T. II. opp. p. 689. significat domus, lex

omni parte conclusas, et in modum aedificatas turrium et moenium Publicorum.

Addatur Archaeo l. Germ. P. I. . I. I. ij. Q.

64쪽

58 g. 34. Ambitus Di tectum domuum.

Tecta domuum erant plana, qualia in oriente adhucdum visuntur, et conStabant Vel terra aggesta, vellin domibus divitum firmiori conStructo paVimento, . quod adhucdum ex contusis carbonibus et lapillis, at que ex cineribus, calce et gypso componitur, et vii ictuum in solidam materiam cogitur. Declivitas tecti, quae vel ex centro ad utrumque latus, vel ex altero latexe ad alterum protenditur, est perexigua, ut decem pedibus vix semialterum pollicem efficiat. In illis tectο-

Tum pavimentis, quae ex Sola terra aggesta et Compact3. .

Parata sunt, quaepiam heilae vel culmi tritici aut hor dei crescunt, ast paulo post ardoribus solis exuruntur. P S. 129, p. 8. J e S. 37, 27. 2 n e g. I9, 26. Orientales haec plana lucta Persaepe aScendunt, non modo ut puriorem auram respirent, et libero inalonginquum Prospectu fruantur, aut eventum, qui inivicinia contigit, ce ant, et Sam. II, 2. 6 in 7. de S. 22, I. Matth. 24, 17. Marc. I 3, I 5., Sed etiama ut aestate sub dio dormiant, toto tamen corpore' operti, ne frigus nocturnum noceat: imo tentoria

quoque figunt in tectis, vel tabemacula construunt, 2 Sam. 16, 22.; si ictus gOsSipii Seu erioxylon, aut linum in tectis aprico exponunt, JOS. 2, 6.; AS cen dunt quoque tectum domus, ut clam alicui colloquantur, JOS. 2, 8. I Sam. 9, 25. , ut Solennitatos publicas spectent, Jud. 16, 26. 27. , ut publice gemant oti lamententur, Vel quidpiam omnibus annuracient, et S a m. I 6, 22. Je S. II, 3. J e P. 19, I 3. 48, 38. Matth. Io, 27., denique etiam, ut Deum orent, et olim quidem ut diis sacrificarent, Jer. 19, I 3. Ac t. ΑΡ. IO, 9

65쪽

f. 34. Λmbitus et tectum domuum. 59Hinc tectum domus, ne quis decidat, cinctum D3t lorica Seu muro, qui Versus plateam et aream domus tam alte assurgit, ut Viro sere usque ad pectus pertingat ; Vei SuS domus Vero Vicinas humilior est, ut si domus Sunt Contiguae et ejusdem altitudinis, facile quis ex altera ad alteram transcendero possit. Consuetudinem, tectum Iorica, ἰIPPI , cingendi, Moses, De ut. 22, 8., in legem convertit; et hanc loricam illi viri Marc. 2, 4. Luc. 5, 19. , demoliti Sunt, ut Paralyticum e tecto in impluvium seu aream domus demittere pOSSent.

g. 35. Janua, Vestibulum, impluvium, gy

naeconitis. Janua domus est in medio frontis ac dificii; qua-

re Λxabibus quoque medium, dicitur. Januae

non modo domuum, Sed etiam urbium, inscriptione insigniri solebant, quam Moses De ut. 6, 9. 13, 2O. e libro Logis depromendam esse Statuit, unde

Μs Euga Judaeorum, seu illa membrana, quae in ascripta exhibet loca Deut. 6, 5 - 9. II, I3 - 2O., et posti januae inseritur, descendit. Porta perpetuo clauSa erat, et hinc aderat janitor Vel ianitrix ex mancipiis, Ac t. Ap. 12, 13. JOh. 18, I 6 II. Januam ingrediens, Venit in Vestibulum, quod cubile quadratum est, ad parietes sedili humili instructum, excipiendis advenis destinatum, quos in domum admittere visum non fuerit. In hoc vestibulo, vel penes vestibulum sunt gradus, qui in superiores

66쪽

6o 35. Ianua, vestibulum, impluvium. eontignationes usque ad planum tectum ducunt, M a ith. 24, 16. II. Ex vestibulo ianua patet ad impluvium, seu aream, quatuor lateribus aedificii cinctam, quae VO-

u Sam. II, I 8. Luc. 5. 19. Pavimentum hujus areae plerumque Vario marmore stratum est ;ot meditullium, si loci situs admittit, occupant aquae salientes. In quatuor aedificii Iateribus, aut saltem in uno est porticus, IlIra , et in alteraeontignatione ambitus, qui columnis affabre factis, E ' Pr , ' PP, sustentatur, et, ne quispiam decidat , cancellis, ἰπιου, munitus eSt, 2 B e g. I, 2.

16, 18. Hinc tot occurrunt allusiones ad Columnas, Γε- 75, 4. 2 Reg. 7, 6. Pro V. 9, 1. Gal. 2, 9. 1 Tim. 3, 15. In hac area major hospitum numeruS, uti in nuptiis, circumcisione filii etc., Excipi sOIebat, iESth. I, 5. Lu C. 5, 19. Quare supra in tecto, Sicut hodie dum in oriente, seu CraSsus PannuS

ita praeparatus erat, ut tota area Contegi, et aestus solis arceri posset. Cons. P S. 1o4, 2. Hoc tegumentum areae Luc. 5, 19. Marc. 2, 4. dieitur στεγη. Latus aedificii posterius, fronti oppositum, do-

micilium est alterius sexus, Arabice is ot A - Ηhar aeni, Hebraice fortasse et l)z in dictum, c s. cubiculum), locus soli marito patens, aliis

autem Omnibus inaccessus, cujus porta perpetuo Sera clausu est, I Reg. 16, 18. 2 Heg. II, 25. Amos

67쪽

gynaeconitis. 614, 3. Pro V. 18, 19. Ministerium obeunt ancillae, servi nigri seu Aethiopes prorsus exsecti, et dominis

prae ceteriS cari; ante portam vero alii albi servi c strati excubant, de S. 32, 14. Jer. 13, 23. 38, 41 Reg. 16, 18. 2 ne g. I5, 25. Potentiorum gynaeconitis est aedificium singulare 1 Reg. 7, 8. 2 P Tal. 8, Ti. Est h. 2, 3. Ex altera facie gynaeconitidis est hortus, in quem, parva quidem Sed alta, cubilia foeminarum parte antica prospiciunt. In domibus minoribus, quae unico tractu ab Sola untur, gynaeconitis est in superiori contignatione, prout et in Homeri Iliade et Odyssea ObserVatur.

S. 56. Cubilia et oeci.

Cubilia sunt alta et ampla, ac in StructuTa, quast

impluvium quadratum ambit, ita Sita , ut januae,c Ino, Ins, in Porticum, atque in Secunda conia

tignatione, in elevatum illum ambitum pateant; patet

autem janua quoque eX altero in alteΓum. . Superius tegumentum Vel planum, Vel arcuatum et fornicatum est. Fornices autem aeVo antiquiori non Videntur fuisse cognitae; rudera enim aedificiorum antiquorum reliquias fornicum non exhibent, nisi forte diuturnitate temporis penitus eorruerint, ut neque Vestigium remanserit. Quare versio του per fornicem, Egech. 16, 24- 31. 39., dubio non CaPet. Hebraeis aevo jam antiquissimo, et deinceps.

orant cubicula, et intcgra quoque palatia aestivatio et hyemalia, J u d. 3, 2O. a B e g. 7, 2 - 6. A m o s 3, i5. J e r. 56 , 22. Aestivalia, Prout in Asia hodiud n

68쪽

6a 36. Cubilia et oeci.

visuntur, amplitudine et altitudine nostris occlesiarum aedificiis parum cedunt; mox a fundamentis ex-. surgunt, imo non raro tertia PaTte terrae infossa sunt, . et pars antica SeΡtemtrioni obverSa est, ut ardentes solis radii evitentur. PaVimentum, ut aer Te vigere tuu marmore Stratum eSt, et meditullium , si situs locii admittat, aquae salientes Occupant. Adsunt quoque ventilatores, qui sunt Vel foramina fistulis similia, altiorem muri septemtrionalis Partem penetrantia, Oxterius aeri ingredienti late patentia, interius Vero

multo angustiora; Vel Sunt meatus Seu Structurae cavae, instar ParVarum turrium, latitudine fere 1 o cubitorum , ex medio tecti ex Surgentes, et V PYSUS Septemtrionem Simpliciter aperti, vel multo latiori ore, instar Campanae expanSO, hianteS, ut Spirantem au

iam frigidiorem excipiant, insernisque aedium locis

demittant. Hujus genoris orant cubicula spatiOSa et

Jud. 3, 2O. 24. J QT. 22, 14. Oecus quipiam, memoratu dignus, ita in aream lseu impluYium patet, ut ex anteriori parte nullo pa-xicto clausuS Sit, et nonnunquam otiam aliquo spatio ultra porticum in aream procurrat, ubi te Ctum, nstprospectus e X Oeco impediatur , solis duabus columnis innititur. Potentibus hic Oecus est simul locus, imquo legato S QSeipiunt, negotia tractant, ct judicia ingunt. Hujusmodi fuit dubio procul stvuctura templi Dagon , Jud. I 6, 26., et Occi, in quo Jesus Matth. 26, 69. coli. Luc. 21, 61, 62. , pro tribunali stetit. Cons. quoque I AD g. 7, 7. Esilli. 5, 1.

69쪽

36. Cubilia et oeci. Cubilia et palatia hyemalia fenestris ad austrum

uel igni in urceo vel olla, I, accenSo , quac λ- ιveae, ad idipsum in meditullio pavimenti paratae, imponebatur, velut et adhuc dum in oriente mos est, ubi nonnunquam ignis in hac ipsa quoque fovea excistatur ; fumus per fenestras exitum quaerit, Jer. 36, 22. Je S. 44, 16. 47, 14. Cubicula quidem quaecunque in altiori contignatione sita, dici possunt , t εροων, est tamen cubile quodpiam singulare hou nomine insignitum,

quod Arabibus quoque culta dicitur, et supra tectum fere in loco, ubi infra penes terram est Vestibulum, eminet, et janua ex ipso tecto patet. USus ejus est, si solitudini vacare, vel orare Iibet, aut peregrinus excipiendus est, I Reg. II, 19. 2 Reg, 4, IO. 23, 12. Ac t. ΑΡο St. 9, 37 - 39-De culinis, , mentionem iacit unicus EZechielc. 46, 23 - 24. Focus, Jes. 30, 4, n Ip TU, EZech. 24, 19. Ies. 3o, 33. Videtur suisse ipsum

Pavimentum, ut sola fere altaria, quae non erant nisi loci, suerint elevata. Hinc laci dicuntur Lev. II, 35. quoque nempe a lassulis in terra excavatis, in quibus ignis alebatur. Camini nostri, ad fumum excipiendum et educendum inventi, seculum XIV. non Supe xant; tantiqui habebant, velut nunc quoque orientales, foramina seu senestras, quae sumo eXitum praebebant, et ab Ilosea c. 33, 3. VOcRntur , quod Hieronymus

rodie explicat, foramen in Pstriete, per quod sumus egre ditur, etsi in aliis Bibliorum locis f ramen quodcunque, et inprimis senest am signiscat.

70쪽

f. 37. Fores et Serae.

g. 37. Fore S et Sercte. Fores, nTr, Vel bisores valvae januae,

duobus axiculis, quae in valvis superius et inferius PI OStabant, movebantur, quorum Superior, paulo longior, soramini superioris, inferior Vero brevior fora mini inferioris liminis inhaerebat; atque hi sunt carindines, qui I ris axiculi, et foramen dicuntur Pro V. 26, 14.

Fores claudebantur sera, , m Cant. 5, 5 ,

Vel Vecte, aut etiam repagulo, Seu PeSSulo J ob. 38, IO. De ut. 3, 5. Jud. I 6, 3. Ne h. 3,l 3. Vectes erant lignei; ferrei et aenei vel ferro aut aere obducti, non erant nisi in portis majorum munimen torum et gazophylaciOTum I Reg. 4, 14. Je S. 45, 2. Sera Vero non erat nisi pessulus ligneus volubilis, valvae portae affixus, qui ingrediebatuD in foramen postis, et incisis quibusdam dentibus incidebat in Da-Strum; quare lorum, aut fortasse duo lora, pessulo annexa, per foramen permeabant in extexiorem por tae iaciem , quorum altero attracto , pessulus Serae inis oramen postiS promovebatur, et dentibus in illud Da strum incidebat, ut retrahi non posset. Aperiens habebat clavem ligneam satis magnam et instar salciso duncam, Insu, Jud. 3, 25. , qua Per foramen immissa, Pessulum ex rastro Sublevabat, et altero loro isubtrahebat, quod ut facilius perficeret, portam ad se attrahebat. ClaVes ex metallo Consectae, non orant nisi potentioribus , et nonnunquam ansa eburnea iornatae. Clavis hujuS generis aevo monarchiac Hebraicae a dispensatore domus regiae, tanquam insigue