장음표시 사용
301쪽
Tit. IX. De o postatis N Reiterantibus Baptisina. a P
S c. Ratio est; quia in nulloCanone re peritur similis aliqua irregularita , Quod si tame cum Schismate eoru esset coniuncta aliqua haeresis ut fieri plerumq; solet) tales contraherent irregularitate; juxta can.int .cavf.2 ψ.q.3. 6. Dico tertib: Probabilior est sententia tenens , Schismaticos pure tales nullam incurrere irregularitatem unde tales post actam poenitentiam ad Ordines possunt promoveri. Ita AZor. Loes Plin. lac. DD. contra vall.
De Apostatis Sc Re iterantibus Baptisma.
m do crimina fori Canonici Pro
ponit Papa Crimen Apostasiae; Sr Reire rationis Baptismi. Si nomenclaturam Apostata specte'est nomen Graecum , Latinis idem quod desertor, seu
rebellis; Se Apostam idem quod desertio seu rebellio; ut notat ex S. Thoma Vallens. Si alii DD. In proposito ergo Canones nomine Apostatse comprehendunt hominem Christianum temerarie a DEO recedentem: quod tripliciter contingere solet,scilicet recedendo a statu Fidei;recedendo a statu susceptaeReligionis;la recedendo actatu suscepti aliaujus ordinis Sacri; Unde etiam tres in hoc titulo M aliis Juris Canonici assignantur species Α- postatarum, scilicet Apostata perfidiae , Apostata Religionis Se Apollata ordinis Sacri. Circa quos a. Nota secundb: recte describitur Apostata perfidiae,quod1it homo Chrisianus, deserens in totum Fidem Christianam femel susceptam, re transiens
ad Paganismum mel daismum Dei fain hometismum. De hoc procedit can. non potest, caussa. q. 7 Hic differt ab Hoercitico , quod Haereticus I idem veram in uno, vel aliquod duntaxat articulis reneget; Apollata autem perfidiae in omnibus prorsus articulis. Pro his statutae sunt poenae in Iure eaedem, quibus Haeretici sunt obnoxii; uti patet ex variis Legibu6, quas affert Vallens. hoe tit. Et docet Abbas', ΗΟ Iliens. Sylv. lac. 3. Nota tertio: Apostata Religionis
bene describitur, quod si homo Chri silanus sine facultate debita Superioris Tota. II. Regularis deferens propria temeritate totaliter statum Religiojam , quem semellegitime fuit pro tessus, aut Ialtem ab obedientia Praelati ordinisses ubtrabens, ει agationi se committens. De hoc
procedit cap. pen. boc M. In huiusmodi Apostatam statuta est poena er convmunicationiS , Uti constat CX cap. 2. boc tit. quae probabilius est sententiae ferendae, secundum Glost. Sancti. Scc. Item poena in carcerationis quousq; desertu Religionis habitum rea1rumis pserit cap. I. hoc tit. Reliolosi Apostatae fugitivi sunt quotannis requirendi te in Maustra deducendi, secundum Constit. Gregorii IX. cap. sn de Troul.
ne Sacro bene describitur,quod sit homo Christianus, qui pos editum volumeontinentiae re susceptum facrum ordinem , ad statum Conjugalem vel laicalem conversationem, dimisso habitu Clericali , propria temeriitate revertitur. de hoc procedit can. fin. dist. FO. Hujus poena est excommunicatio: sed se. renda, secundum Abbat. Sr Menoch. Item poena infamiae; quare talis duranteΑpostasia repellitur ab accusanis
do Se testificando,can.alicui caui . I. q.7.
Item amissio privilegii ordinis Clericalis ; non tamen fori, cap. I. hoc tit. Item incarceratio, ut habetPirhingus. CAP. II.
I. ri Tota primo: circa hanc parterrim rubricae hujus tit . vide dicta tom.
I. hujus operis tit. Id. cap. 2. Deinde observa extare varias decisiones de Baptismo ritu collato non iterando, seu rebapti Zando, ut cav. non licet IODEt cap. cum itaq; Ma. dist. 4. de Consec. Et novissime in Tridentinosis . 7. can. o. de sacram.in Iea. Et cap. II. de Bapt.
302쪽
υ Lib. V. Decretatium D. Gregorii Papa IX.
Eistis. I .cap. I. Et iterantes scienter ac culpabiliter Baptisma, efficiuntur irregulares, ita ut ordines majores suscὶ Pere nequeant,cap. a. hoc tit. imo Accolythi, Subdiaconi . Diaco ni praefato modo rei terantibus ministrantes, cap. Ex litterarum 2. boctit. Horum autem irregularitas tollitur per ingressum in Religionem aPProbatam
zati adulti, si notitiam prohibitionis de baptismo non iterando, iam ibaptismi habuerint, redduntur irregu lares, ita ut nulla ratione promoveri ossint ad Ecclesiasticos ordines; uti abetur can. confirmandum o s. dis. so. Non item in casu , qu5 ignorarunt Pra Litam prohibitionem de sui Bapti-1ma jam ante rite factum ; modo non sit ignorantia crassa, seu culpabilis; oti habet Diaet , Covarr. Navarr. Scc. Estque Ratio; quia memorata irregularitas inducta est a S. Canonibus in poenam delicti; in casu autem ignorantiae nullum intervenit delictum ex parte bapti Eati. 3.Nota tertio:praeterea scienter reiterantes Baptisma, si Clerici sint, de-Ponuntur , cap. eos quos III. dis δ. de confeciat. si verbLaici sint,excommuis nicantur , can. vlt. dis. FI. Etsecundum Ius Civile tam reiterantes Baptisma,quam Baptiχati ultimo supplicio afficiuntur, L. I. re L. a. C. neIacrum Baptisma iteretur. CΛP. III.
Quid de postatis Minoritis sit
Apostatae a Religione in rigore veniat ille Religiosus, qui dimittit habitum cum voluntate ad illam non redeundi, cap. r. 3. Sstili. de Apostatis
Et ille qui cum habitu vasatur, sed
animo nunquam ad Religionem revertendi , uti notat ex Abbat. 8c Nav.
Sanctorus Impersat. Nihilominus in
Ordine nostro Franciscano deObserv. N Reform nomen Apostatae etiam aliis, ut vagabundis& contra obedientiam aliquo euntibus convenit ; uti constat ex Constitutionibus Papali bus Julii V. cap. I. ubi dicit cit. Pontilax utelligimus vinatantem semnemν quisne licentia, vel contra obedientiam suorum Priolatorum per terras . loca, seu patrias, citra babitu oel me habitu, cum cis mel sine ibo iverit; atque quomodolibεt discedentem. et Nota secundo: in Ordine nostro Franciscano Λs ostas a pra fata habet gradus, ita ut alia sit levis, levior, levissima; δe alia gravis, gravior, gravit ima: uti habent onliit. Generales ord. modernae cap. I g. 8. sub variis numeris; quae ibidem bene distin
guuntur. M proportionatis poenis mulctantur ; uti δe in Constit. gener. Rei. cap. 2 tit. Aps. quas omnes ei set longum nimis recensere hic., Nota tertib: Praelati ordinis Minorum habent Apostolicam authori tatem Innocenti lv. N Julii II. Omnes le singulos suos Apostatas declarandi communicatos ; uti habetur in
Constit. generat. Ord. cit Ine. v. I. Et gener. Retarm. cit 1i. r. quod ficri de
bet in communi refectione Fratriam immediate sequenti. Apostasiae Fratrum illico notificandae sunt Minittro Provinciali, iat easdem notet in libro Apostatarian scque sciatur excelliis, dum redierint , ibidem. Insuper Minister Provincialis informet Prociar torem Reneralem Romae ad curiam Apostolicam commorantem de illis Apostatis, qui extra Provinciam abierint; uti habent Conititui. geri. Hef. cit n. I p. bc stat Uta totius Ordi'is cit. n. 23. Nec tillus Provincialis, vel Superior Iocalis potest retinere Aposta tam ad suam Provincia. vel Conventu
accedentem; sed postquam ipsum absolverit, remittat cum litteris testimo. nialibus ad suam Provinciam: uti lia.
hent et t. Constit. generat. ord. p. 23. bc generat. Reforna cit. 1r. 17. tibi Ct iam taxantur Poenae contravenienti bus huic statuto. Circa modum ab solvendi Minoritas ApostataS,consti Ie Constit. gen. totius Ord. cit. n. 27. ει n. 28.
4. Nota quart6 : Superiores quicunqueProvinciarum Sc Conventiavi, invigilare, ac curare debent, ne Persuas Provincias δc Conventus, atque Vicinias eorum, vagentur Apolla aesed curent eos capi , bc carceribus
303쪽
mancipari; nam ad hoc facultatem habent ex Constit. gen. Ord. cit. n. IO.& gener. Reform est. n. 22.σ23. Et CX
Bulla I. Innocentii lU. Et ex Tridentino sess. a s. dc Reg. cap. . Ubi mandatur superioribus Regularibus, Ut Re. gulares sine mandato superiorum vagantes tanquam desertores sui instituti puniant. s. Nota quinto : Apostatae Minores Postquam redierint, ac in quacunque Provincia existant, non possitant Promoveri ad ullum officium, nili prius Per decennium post apostasiam laudabiliter vixerint; uti habent Constit.
pitulum Provinciale circa ejusmodi poena dispensare, si in Λ postata signa
Si personae qualitas ita miserit, bidemn. 3s. Et Constit. Gen. Ref. cit. n. 2 s. 6. Nota sexto: Apostatae nostri Ordinis singulis annis a superioribus perquirendi sunt, ut ad Religionem revertantur; quod si nolint amicabi. liter redire, debent, dicti superiores eos cogere omni meliori modo te remedio ; uti habet Urbanus VIII. in Constit. 26 6 M. Et dum redierint, ii
dem superiores non debent remittere cis poenas, etiam ad instantiam quarumcunqtae personarUm extra ordi nem ; uti habet Breve quoddain Pauli V. quod incipit admonemur es. Et refertur a Lantusca in theat.
De his, qui filios occiderunt.
Res lationes circa Filiicidium,
re parricidium. I. ri a OtAPrimb: prosequitur Papari ventilare graviora crimina ; Schoc tit. tractat de homicidio; M si-dum ; uti habet Glossa la Farinac.Reducuntur etiam ad hoc crimen grande occidentes Patronum vel Patro isnam , cit. L. I. Et occidentes uxorem Sc d contra cit. L. I. Imo bc occidentes
sponsam; uti habet Glossa ti Farinac. Itoni huc spectant illi extranei, de nanter de gravissima seecie homici- 'uorum jussu patratum cIt Filii cilii, quod vocatur Filii cidium , id est aium vel Parricidium cit. L. I. Iteii 1 occisio filiorum, seu descendentium Zc Parricidium, id est occisio Parenetum M aliorum ascendentium.
a. Dico prim6 : gravissime lege Divina bc humana prohibitum est Filii-
cidium M ParricidiUm. Ita commu- . . . . . - . ri
nis DD. Et habetur in Decalogo Divia P. UO V b fatio O listaS facta Vir nO. Et L. F. Og Pompe)anam e 8 guineis; deinde insimo eius auxilium ad ea praestantes & quovis modo participantes de hoc frimine
4. Dico secun db : secundum Jura Civilia Filiicidii Sc Parricidii poena est Parriciae Et L. I. C. de bis, qui parentes, vel liberos occidunt. 2. Nota secund5 : Filiicidii poena lacrimen extenditur ad vitricos V novercas occidentes Pri Vignum, vel Pri vignam;& adSocerum vel socrum, dem in culeo, id est sacco coriaceo
Una cum cane Sc gallo gallinaceo Muipera Sc simia; Zc demum ejusdem sic insuti projectio in flumen. Ira communis D D. Et habetur L. pen.1f. ad L. Pompei. pe Parricid. Et L. unic. C. de his, cccidetiates generum, vel nurum ; uti vel l. V cior. constat ex L. cit. I. Similiter Parricidii 4. Nota tertio et secundum autem impietas Sc poena extenditur ad filios, Iura Canonica, is qui parricidium
occidentes avUm, vel aviam Sc quoS- commisit. per unius anni decursumcunque ascendentes in infinitum, cit. ab ingressu in Ecclesiam arceri debet; L. I. Item ad g nerum, aut nurum tribus etiam annis debet abstinere occidentes socerum vel socrum, cit. Sacramentorum receptione:titi bc ab L. I. Item ad occidentes Consangui- ei carnium Sc potu vini, diebus Doneos tranS versales intra quartum gra- minicis ac festis Sc tempore Paschali
304쪽
De homicidio voluntario; Vel Castali.
nere ejusque divisione is requisitis ad poenam injusti bomicidii iu-
I. 'LTota prinati: in supertit. actumi, fuit de aliquibus speciebus homicidii ; nunc Papa de eodem in genere proponit hunc tit. Deri VatUr autem Τy bomicidium ab hominis cede. Circa hoc Z. Dico primo r recth describitur homicidium in genere, quod fit mis-
lentia occisio seu caedes hominis ab homine facta. Ita constat ex cau. si homicidium I. cavs. 23. q. s. Ly occiso, seu caedes ponitur loco generis; reliqua loco differentiae. 3. Nota secundb: homicidium corporale , de quo b. t. primo dividitur
in voluntarium,ia involuntarium seu casuale. Voluntarium est, quod dolo malo Se animo occidendi quoquo mo. do perpetratur, L I. .ad L.Corn.de siccariis. sub hoc comprehenduntur homicidia facta tum aperto marte, tum insidiis tum authoritate Iudicis, tum veneficio , tum pharmaco, tum alio quocunque modo; ut notat vallen. Inmoluntarium, seu Casuale est, quod casu fit, Se praeter intentionem a geniatis , ita ut nec in se, nec in caula sit
volitum. De hoc Procedit cam. Et cap. II. Et alia sequentia, hoc tit. talia
sunt mortes secutae ex vulneribus
non lethalibus inflictis; sed causatae malicia M edici; vel negligentia Sc te.
meritate laesi , remedia opportuna non adhibentis; ut notat vallens 4. Nota tertib homicidium voluntarium subdividitur in licitum seu justum; M in illicitum . seu injustum. Primum habetur, quod perficitur justa de causa; tale est decollatio latro nis v. g. legitime facta a Iudice. Secundum habetur , quando quis alterum occidit sin E causa: talis est occisio insontis facta a latrone. Ultimum rursus subdividitur in volutita rium directe; tale committitur, dum quis expressE intendit occidere hominem. Et voluntarium indirecte, seu in causa, quando quis non intendit directe mactare, tale fit, si qus Poculum venenosum alicui praebeat, ex cujus bibitione moraliter sequitur e juS mors, quamviS ea non intenda tur a Praebente. Demum homicidium voluntarium iustum aliud est necessaritim ac defentivum ; tale fit, dum quis alterum occidit ad defensionem necesIariam sui, de quo c/V. 2. hoe tit. Aliud punitimum, quod fit publica authoritate Judicis , seu Ma gistrat', ad punienda crimina atro ..ia. s. Dico sectandb: homicidium necesmrium defensuum est justum, licitum Si permissum , si fiat cum moderamine inculpatae tutelae ; similitet
puniti v Um. Ita communis D D. Pri .mnm constat ex cap. 2. Et L. 2. ει 3.
ροή. C. ad Leg. 6ornel. de siccariis. Estque Ratio; quia vim vi repellere li
cet cum moderamine inculpatae tute
lae , cap. Signimasti II. hoc tit. Et L. 3. . densi. Gur. secundum constat excan. quid culpatur, cavs. 23. q. r. Et
quia homicidium riecessarium puni
tivum certorum criminosorum conm
ducit ad tranquillitatem Sc bonum universale Reipublicae. 6. Nota quarto et censetur autem homicidium necessarium defensivum fieri cum moderamine incUlpatae tutelae, quando ita perficitur, ut occidens non excedat limites defensionis;
seu si non occidat ad vindictam sumendam ; sed duntaxat ad injuriam
propulsandam , ac vim arcendam, dum non suppetit alia via evadendi, cap. 2. hoc tit. tali modo censetur fieri occisio, dum viator latronem se invadentem occidit; aut miles aggre' dientem hostem, can. Cum homo , caus. II. q. s. Item dum fur nocturnus aria matus ingrediens domum mactatur; quia ignoratur an furandi, vel an mactandi animo ingrediatur, cap. 3. hoc tit. Circa ultimum articulum hujus c. Mm 3 7. ca
305쪽
7. Nota quintb: ut aliquod homicidium voluntarium reputetur injustum, illiciteque factum, la dignum
VI incurrantur poenae statutae contra voluntarios injustos homicidas, requiruntur sequentia duo. Frimo ut sit Patratum cum expressa directa ac spontanea voluntate occidendi , ita Ut Per cam mors ipsa in se fuerit in tenta; vel saltein in sua causa proxima& infallibiliter illativa talis mortis: Et hoc requisitum homicidii injusti
constat ex cap. I. hoe tit. ibi per indus iam; reperinsidiastae. Et ex cap p-cut 6. eod. ibi, qui an imo occidendi is Secundo requiritur, ut mors ipsa in effectu sit secuta; be non susscit sola inaterna volitio de ea inferenda. Ratio
est; qui est regula generalis hic, lubilpoenae a Iure statutae, non incurrantur, nisi delicta sint consummata, id est, in effectum externum deducta; cum in poenis alias mitior sit facienda interpretatio, uti habet regula ψy. Juris in o. CAP. II. quiv s homicida
voluntarius injulius privatur successione ejus, quem occidit; sive lix reditas ab intestato. si ve ex testamento ad eum alias devolvatur: nam inca
su Homicidii voluntarii injusti Fiscus
haereditatem occisi tollit ab homici da olim deportabatur in insulam, c-jusque bona confiscabantur, L. 3. V. ad Leh. Cornel. de Siccar. Hodie vero plectitur poena mortis, . item Lex r-nelia, Instit. de publie.Judic Sc procedit haec poena Iure commiliai tam contra homicidam nobilem, quam ignobi lem; uti habet Clarus, Pirh. 8 c, Circa alteriam articulum huius cap. 3. Nota tertio: Varias posse considerari sortes homicidarum, de qui bus dubium potest oriri. Et prim4 , Homicida voluntarius censendiis est, Zc consequenter irregularis efiicituris , qui dat causam illi morti, quae Primo post longum temporis spatium sequitur; v. s. qui praebet lentiam venenum , quod enecat primo Post medium annum. Ratio est; quia qui dat causam damni, damnum de
s ri . . di se Videtur, L. qui occidit D. g. pen. f.
-t d justus homacida, ac incurrens irreM laritatem reputatur is, qui procurat abortum animatum minae proe homicidas moluntarios injustos V de mariis speciebus eorum. t. hJOtaprinab: secundum JusCari nonicum homicida voluntarius injustus, si laicus sit , ex communicandus est; uti habetur can. itaque as. caus. 2δ. q. s. Si vero Clericussit. deponendus est ab omni ordine Mossicio; non tamen privandus communione , can. Presbyter a.dis. SI. Et cap. ciun non ab homine Io. de Iudie. Et
cap. si quis I. hoc tit. Idem Clericus secuta depositione in arctum carcerem detrudendus est, ad agendam ibidem Poenitentiam, cap. Tuae s. de panis. Et quidem saltem ad septennium, vel quinquennium, cap. 3icut dignum 6. hoc tit. Similiter idem Clericus privandus est omni beneficio Ecclesiastico, per Sententiam Iudicis , cap. Ckrici s. Ne clerici, mel Monachi Ge. Et cap. Ex literis Io. de excessib. Praelat.
PraetereaJureCanonico homicida vo. Iuniarius injustus emcitur irregularis ; manetq; salis, etiam peracta Pin nitentia, cap. Inqui itionis a I. de ac f. gnantis cap. Sicut 20. hoc tit. rtii vero procurat abortum festus nondum animati, non censeriar homicida formalis ; nec consequenter irregularis,cau. quod mero S. Et cav. seq. ca s. 32.
q. a. illi Sc is, qui poculum sterilitatis viro, vel tam inae dedit; vel alio modo incunditatem abstulit; uti notat Farin. Quamvis talis per cap. aliquis s. hoc tit. intero relativus homicida reputetur; seu instar homici doe. quoad rationem delicti; non autem incursionem poenae. Tertio, reputatur quoque effectu secuto homicida sormalis injustus, Se irregularis, qui mandat, ut caedes alicui inferatur; nam quod quis facit per alium, perinde est, ac si faciat per se ipsum.
secundum reρ. Juris Can 72. in b. Et aliam Juris Civilis; nihil interest. Occidat quis, an causam mortis prabeat L. nihil Is.ss ad L .corn de Sicc Quarto, sed bd is , qui mandat aliquem verberari,
306쪽
Tit. XII. Demnicidio voluntario telcanuali a s
verberari , licet expressi: intendat, ne occidatur, irregularis fit, quando mandatarius fines mandati exce)ens, Plane verberando occidit, cap. vlt. hoc rit. in o. 4. Nota quarto: praeterea quinto, homicida formalis injustus M irregu laris evadit is , qui consilium praebet ad patrandum homicidium voluntarium injustum; Uti constat ex cau. Pernitiose 29. dist. I. Sexto, similiteris, qui opem te auxilium proximUm, ac immediatum praestat ad occisionem voluntariam injustam hominis, homicida formalis irregularis fit aliisque poenis homicidii plectendus L.
unic. C. de raptor. Et cap. Sicut dignum 6. hoc tit. Septimb tandem etiam is, qui ex ossicio tenetur impedire homicidium voluntarium Si non impedit, cum possit citra grave suum damnum , lactato effectu , essicitur irregularis ; uti habet A vit. Navar. CAP. III.
Variae alia Resolutiones circa
Homicidia. I Ico primo: qui commisit homi-LIcidium casuale, dando scilicet
Operam rei licitae, ex qua deinde citra culpam sequitur mors aliqua, non censetur esse homicida formalis, nec Consequenter irregularis, si debitam adhibuit diligentiam ad vitandum Pe
riculum mortis. Ita commUniS DD. Et constat ex variis Canonibus, refe
rentibus Varia homicidia casualia Meadem excusantibus ab homicidio Peccaminoso atque irregularitate; ut cap. Dilectus I I. hoc tit. Et cap. Ex literis I .. eod. Et alio cap. Ex literis 1 s. eod. Et cap. Siquisica ii, Ib. eod. Et cap.
Si verb quis det operam rei qu dem licitae ; in qua tamen deinde chalya, seu negligentia vitandi periculum homicidii intervenit; tunc eo secuto incurrit irregularitatem, Uti constat ex cap. Presbyterum 7.hoetit. Et cap. contiuebatur. 8. eod.
dubium facti de commisso homici-
.dio, v. g. an Plato vere mactaverit Plautum et tunc Plato censendus est
irregularis tam in foro externo, quam interno; si verb oriatur dubium Iuris de eodem homicidio . v g an in tali
casu revera lit irregularitas a Canonibus inducta; tunc Plato in neutro foro reputandus est irregularis. Ita Λ-
stat ex cap. M audientiam. Estque
Ratio ; quia in dubio facti pro utroq;
foro procedit illa remia cAnonica, uod in dubiis tutior pars sit cligena; quae hic est, serere se pro irregulari. Secundum habetur in cap. Is qui I 8. defensi excomm. in b. 3. Nota primo: si furiosus durante furore, aut dormiens qua talis, vel penitus ebrius mactet homine iam non censetur formalis voluntarius homicida D consequenter non ciscitur irregularis; uti constat ex Clement. bifuriosus, unie hoc tit. Et est Ratio; quia
tales non censentur habere usum ra
tionis. Secus est, si furiosus habeat lucida aliqua intervalla M in eis trucidet hominem. Ratio est; quia talis
trucidando utitur ratione-Vollantate determinata; unde etiam potest cithomicida puniri in foro civili L. Marcus I f. st . de .c. Prie id. Ubi etiam punitur ebrius occidenS,non quidem poena homicidae; sed alia mitiori; eo quod rei illicitae operam dede .rat, L.omne delictum,sol de re m Iitari. 4. Dico tertio: qui cum moderamine inculpatae tutelae occidit aliquem, ad defensionem necessariam ii corporis seu suae personae Sc Vitae, non efficitur irregularis; secus dicendum, si non servato dicto moderamine Occidat. Ita Covarr. SUar. &c. DD. Primum constat exbClement. Si furiosus, unic. hoc tit. Estque Ratio; quia vim vi repellere licet, maxim E ad defensio. nem corporis, personae, M vitae propriae propulsare invasorem injustum ejusdem L. vi mim, 3 is de in p. EI Dr. Secundum colligitur ex cap. bLgnificasti 18. hoc tit. s. Dico quartb: qui verb occidit aliquem praecise ad defensionem proprii honoris & famae, vel bonortam
remporalium, irregularitate macu. latur. Ita Avila , Navari Sylv. Scc.DD. Primum colligitur ex Coment. Π-nic.hoetit. Estq; Ratio; quia honor Miama laesae aliis mediis competentii,
307쪽
reparari potest, quam occisione; Unde occidens in vindictam be non servato moderamine inculpatae tutelae, mactasse censetur. Secundum constat ex cap. Si perfodiens 3. Et cap. suscepimus 1 o. hoc tit. 6. Dico quintd: qui publica aut horitate concurrit proximis ad occisonem justam alicujus, uti facit Judex,
ferens sententiam mortis, incurrit irregularitatem. Ita communis D D. Et conliat incan. Sape I9.ρο seq. calis. 23.
q. 8. Et cap. Ex literis Io. de excessibus Praelat. Dixi proxime; quia qui remo- te Sc quasi per accidens tantum concurrit ad talem occisionem, uti piadi sex, conficiens gladium carnificis lefaber lignarius construens furcam, non ei scitur irregularis, secundum Molin. Pirh lec. Nec incitans jumcntum , cui suspendendus insidet, ut ci- id progrediatur; vel in via adhortans Reum, ut cito progrediatur; uti habet cit. Pirh.dummodo incitatio M ad hortatio non causet notabilem accelerationem mortis, uti habet L m. . Dico sextb: etiam tectis ita de ponens in causa sanguinis, Ut mors deinde sequatur, irregularis redditur; tametsi protestetur, se non testificari ad condemnationem Rei formandam.
stat ex can. de his f. Et can. Si quis 3. utile membrum principale hominis, citra ullam mutilationem; nullam incurrit irregularitatem: uti habet Na-varr. Pirhingus. beta Nullo enim Cano ne irregularitas aliqua exprimitur, resultans ex simili actione arefactiva. 9. Dico octavo: Omnes occidentes in bello injusto, la occisoribus talibus auxilium praebentes Per armorum subministrationem , facientes
adhortationem, custodiam sarcinarum exercentes, aut alio quovis ino. do auxiliantes , irregularitate afficiuntur, secuta morte, vel mutilatione, etiam Unius duntaxat personae inimicae. Ita Covarruvias, Avita, NaVarr.&c. Et constat ex eati. Si quis
.. dis.sI. Et cap. Sicut f. hoc tit. Non fiunt autem i regulares Laici in bello justo necessario occidentes ad de sensionem patriae; hi t habet Suare . Pi hingus. Clericus tamen in tali bello occidens fieret irregularis, s abiit casus inevitabilis necessitatis uti constat ex cap. Petitio a.. hoc iit. Postiliat tamen Clerici in tali bello justo ne cessario citra periculum irregulari. tatis milites adhortari ad sortiter pugnandum contra hostes, can. 7. Et φEt Io. Et II. cavf.23. q. vlt. Isa Propria autem persona non debent pugnare. can. De eo. cit. causa, praeterquam in casu inevitabilis necessitatis : qitari-
dist. Io. Estque Ratio; quia testis suo do scilicet desunt Laici de tensores Zetestimonio eis caciter influit in sequentem mortem Rei; eo enim movetur Judex ad serendam sententiam sanguinis. Idem dicendum putant citi Dib. de Advocato contra Reum eis. caciter advocante; ia colligitur ex cap. 2. hoc sit. α 6. Spectatores autem qua tales executionis sententiae sana uinis non e sciuntur irre lares; modo non cooperentur ad Pusnatores; uti notat Λbbas ta cete, teri Doctores.
suppli- 1. ota prim b: Homicidae voluncium; ut habet Navata Suar. 8cc. . t tarii iniusti prohibentur recipis. Dico septimo : malitiosE inuti. lantes , id est amputantes aliquod membrum hominis principale, quod distinctam habet sunctionem, V. g.
manum, Pedem. oculum Sec. incurrunt irregularitatem. Ita Avila, Molita. Sy v. lec. Et colligitur ex cap. Clericis s. ne Clerici mel aes nachi, Bd. Et cap. in Archi-Episcopatu . de raptor. Qui vero tantum reddit aridum id in- ad Ordinem Franciscanum deobse . δ: Resorm. si ex actis publicis constiterit Judices la Curiam stacularem de crimine Homicidii adversus eos suscepisse accusationem ; vel instituisse inquisitionem: ut habet Sanct. Et statuitur in quadam nulla Sixti v. Ad Romanum Ponti em. Et ali ejusdem cum de omnibus Θ, d. Casu iles tamen Homicidae la tales ex defectu lenitatis
308쪽
lenitatis, cujusmodi sunt Iudices in causa mortis; ia milites in bello justo;& qui ad se defendendum occiderunt ; poterunt recipi; uti habet
Sanctor. Petrin. Dc. Idem dicendum de Homicidis occultis; uti habent cit. DD. Et quorum crimen tantum deductum est coram Iudice Ecclesiastico; non autem saeculari; uti habet Portelia Sanctor.
quem Minorem de Observ. vel Res aliquo instrumento malitiose percratere M occidere Praelatum localem quod facinus DEUS avertat) is mittendus est arbitrio Superioris ad triremes. Si vero hoc facinus commiserit in Provincialem . Generalis arbitrio ad triremes condemnandus est perpetuo; uti ordinant C onstit. Gen. Ord. cap. I. g. 6. n. s3. quod si etiam sic percusserit Si occiderit tantum sae. cularem, pariter ad triremes condemnetur ordem n. Fa.
I. T Ota primo: prioribus tit.de ho re micidio tum in genere, tum in specie, Papa recth adjungit hunc tit.
velut accessorium , agendo de nonnullis actibus, quibus plerumque datur occasio, la causa homicidiis; Mhujusmodi actus sunt Torneamenta.
Dicuntur autem Torneamenta. a Voce
Italica torneare, id est circuire, seu D- rare ; nam Torneamenta sunt lutus plerumque soliti fieri in gyrum.
Torneamenta,qubdsint certi lusus ha- siles, quibus milites certis temporibus quae nundinae,seu feriae militares dicuntur ex condicto eonvenire solent Gad ostentationem virium suarum , aca
audacia temere congrediuntur, cum vitae periculo. Ita con stat ex cap. l .hoe tit.
Et L. cum L us ι o. f ad Leρ. Aquit. Lylusus est genus et reliqua collocantur pro differentia. 3. Dico secundb : Torneamenta praefata sunt prohibita Christianis.
Ita Glossa Tholosan. Pirh.&c. Et constat ex cap. I. hoc tit. Et L. cit. Io. Estque Ratio; quia ut ait est. cap. I. Torinneamenta supra descripta, continent plerumque mortes hominum M ani. marum perictata. . Dico tertio: in Torneamentis aliquem occidens Homicidii Reus . ac irregularis emcitur; insuper semultura Ecclesiastica ei deneganda est; Po- M. II. stulanti tamen non est subtrahenda Icenitentia Ita communis D D. Et
abetur cap. I. Et a. boc ιit. Si tameta aliquis spectandi causa tantum accensisset tales ludos Torneamentorum Mibidem casualiter obiisset: aut etiam ipse exercens Torneamenta per casum mortuus fuisset, v. g. quia lapsus fuit ex equo; tunc sepultura Ecclesiastica ei deneganda non est; maxime si Extremam Unctionem Sc Viaticum sumptisset, est. cap. 2.
bitiones, de poenae Torneamentorum Procedunt duntaxat de Torneamen
iis priscis Romanorum; la illis modernis, ubi mortes & vitae pericula solent plerumque intervenire; uti pa
tet ex cap. I. rea hoc tis.Caeterum tole
rantur lusus illi hastiles Christianoria, qui nonnunquam solent fieri in inauguratione , nativitate adventu, vel alia festiva circumstantia Caesariam, Regum, aliorumq: Principum, Allan do carent periculis vitae: nec exhibentur more antiquo : uti notat vallens. bc Loes. Et propterea D. Pa PaIoannes XXII. in sua Extram. unicaboeti'. revocavit ConstitutionemCle. mentis V. qua sob poena excommunicationis Se interdicti exhibitio Torneamentorum solita fieri quibusdam regionibus prohibetur, absolvitque obnoxios simili censura; eb quod petillam subsidio Terrae S. N a militia
revocarentur complures , sub metu , nE dictas censuras inc Irrent. 6. Nota tertio: agitationes Tauro Nn rura
309쪽
a Lib. V. Decretabum D. Gregorii Papa, IT
rum solitae fieri in Hispania instar
Torneamentorum sese habent, si fiant cum Periculo vitae 'lerumque quare pariter prohibitae sunt a variis Ponti-ncibus , signanter a Pio V. Gregorio XIII. Sixto V. Si Clement. VNI. Si tamen in eis adhibeantur debitae cautelae, ita ut caedes humana sequi ne
De Clericis pugnantibus in duello.
tantibus. I. Ota primo: continuat Papa dis
δε cultionem criminum ; re post
TOrneamenta hoc tu. tractat de Duellis, ex quibus crebrae caedes humanae proficiscuntur: Dicitur autem Duel- tum quasi duortim bellum : hoc quandoque Canones ex Graeco appellant Aronomachiam, quasi pugnam Unius
tantum cum altero; ut videre est can. AIonomachiam, caris 2. q. f. unde
a Dico primo : recte describitur Duellum. qiabiistit pugnas utaris duo
rvm inter se, ex condicto in ita. Ita colligitur ex tan. cit. Et habet Hostiens. Sylv.&c. Ly tu na est genus; reliqua Ponuntur pro differentia. Solet autem committi Duellum ob quinque
otissimum causas; puta vel ad Pro
ationem veritatis. seu criminis pur-g-tionem: vel ad vires corporis o-1tendendas: vel ad spectantium animos oblectandos : vel ad defensonem proprii honoris , seu ignomi-bilis Duellarum usus fabricante Diabolo
introductus, tit cruenta corperum morte , animarum etiam perniciem lucretur,exChristiano Orbe penitus exterminetur ubi etiam graves poenae taxantur Pro Duellantibus. Circa quaS . Nota secundb: Clerici Duellantes sunt primo deponendi ab Oiscio reheneficio ; uti habetur cap. I. boctit. Secundo, iidem e sciuntur irrepulares, si in Duello occidant, cap. a. hictit. Imo tametsi tantum subornent alium pugilem ad Duellum, qui deinde Occidat, cit. cap. 2. Et jubentur deponi Clerici duellantes, etiam si non occidant, sed victores evadant in suscepto Duello. cit cap. I. bo sit. Praefatas tamen poenas non incurrunt
Clerici solum provocantes ad Ducllum M actu illud non exercentes; tali
notat Suar. Pirh. lec. s. Nota tertio: Pro Laicis Duellan
tibus in Concilio Tridentino fius 2 s.
cap. ly. e Reform. statutae sunt sequentes Poenae. Primo, excommunicantur Imperatores. Reges, Duces, lirin
cipes, Comites re alii quicunque D niam vitandam: vel ad terminandam Nnini temporales, concedentes locum aliquam litem civilem; uti notant A- ad Monomachiam. Si uri, iidem ZOr. Sayr. 1ec. Privantur jurisdictione la dominio 3 Dico secundo: Duellum est gra- civitatis, castri. vel loci, in quo, vel a- viiii md prohibitum, ex quacunque Pud uia Duellum iteri permiserint; causa Praefata offeratur, vel suscipia- si id au Ecclesia obtineant: quod ii sttiar, excepto casu, infra not. vlt. addu- laudum, id statim acquiritur ia redit Oo. Ita communis Theolog. Ca- ad Dominum directum. Tertio Punonist. Et constat ex variis Juribus gnantesia coriim Patroni excommis. pener liter prchibentibus Duellum, nicationiSia omnium bonorum pro istinanter ex cir tr. AIonomacbiam 22. scriptionis,ac perpetuae infamiae poe- tignanter ex can. Monomacbiam 22. caussa. q s. Et cap. I. 12. hoc iit. Et ex
L unica C. de dioladiatoribus lib. II. Et ex Constit. Julii li. Et Clementis VII. Ft Piit v. Et Gregorii XIlI. Et ex Tridentinos j a s. cap. I p. de forni. Ubi etiam Ratio principalis hujus prohibitionis tangitur, Zd dicitur: Dete, lanam incurrunt: δe ut Homicidae juxta Sacros Canones puniri debent. Qua, i si in ipso conflictu decesserint, perpetua carent sepultura. Quintὸ, qui consilium ad Duellum tamJure quam facto dederint: vel alia quacunq: ratione ad id quemquain persuaserint;
310쪽
necnon spectatores, excommunicationis vinculo tenentur; non obstan
te quocunque Privilegio, aut prava consuetudine, etiam immemorabili. Et Clemens VIII. in Bulla illius mices .absolutionem duelli reservat SediΛpostolicae. Reginald. tamen Fillluc.&Laym.putant ReligiososMendicantes extra Italiam posse per sua privile
gia absolvere duellantes, ac Patri nOS. 6. Nota quartb: non videntUr au
tem poenas Duelli incurrere illi, qui ad terminandum aliquod bellum ju-
sthim 3c ad evitandas ejus calamitates, cum uno ex hostibus mona machiam ineunt cum facultate publica; Dii habet Loes. A Zor. Navarr. Nam ratio boni publici hoc genus pugnae subeuntes excusat a culpa: u consequenter a Poenis correspondentib' culpae.utio modo certamen Davidis cum Philistaeo est approbatum in Sacris Literis.
affertur prohibitio contra exercitium quoddam periculosum, saePeinferens crimen nomicidii, quod exercent Sagittarii ;& eit ars, seu usus ballistarum , consistens in jaciendis sagittis adversus Christianos.
hic, recte describitur; quod si bomo jaciens periculosas sagittas adversus Christianos re Catholicos in bella, inju
so. Ita constat ex cap. tintc. hoc tit. Lyhomo est genus; reliqua habent ratio. nem differentiae.
Christianis adversus Fideles in bello
injusto agere Sagittarios. Ita communis DU. Et habetur Incap .uni .cit. Ubi etiam contra usum ballistarum, seu artem mortiferam Sagittariorum fulminatur anathema ; M eandem contra Fideles exercentes, chim secuta occisione, redduntur irregulares. Estque Ratio hujus Canonis; quia arSSagittariorum plerumq; exercetur cum
occisione M homicidio injusto.
tio est; quia Civilia Iura attendunt
. . . . p . adulterium potissime ex seminis con-
De quiditate, prohibitione, mo fusione M incertitudine Prolis; cuin, dis, accusatione improbatione ex parte foeminae adulterae ignoretur, Adulterii. num proles secuta sit adulterina, an I. mTota prim b: praestit. persequi- vero propria mariti. Et in hoc sensai tur Papa duo crimina carnis, etiam procedit definitio Adulterit,da-
quae sunt Adulterium M studrum. Per ta carr. non mae baberis, catis. 32. q. s. Connexionem autem materiae de aliis quδd si alieni ibori miolatio. At se- quoque concubitibus illicitis,quibus cundum Iura Canonica adulterium Vel thorus proximi violatur; vel pu- etiam committitur in solutam, carna- dicitia laeditur, agetur. Λdulterium liter cognitam ab Uxorato, can. I9. Et sic dicitur, quasi transitus ad alterius fin. cavs. 32. q. Cujus Ratio est; quia thorum, uti notat Hostiens. Hoc se- haecJura attendunt adulterium etiam Cundum jure Civilia proprie com- secundum' fidem conjugalem la casti- mittitur tantum in alienam nuptam moniam, quae eadem requiritur in seu conjugatam; non autem Virgi- marito ac in Uxore, can. praecipit. cit. Hem, vel Viduam, L. 6. g. s. Et L. Iu- caus. Gq. Unde. prum S. I. ad L.Jul. de adult. CujusRa- a. Dico primo: recte describitur Ad- m. II. Nn a ultet.