장음표시 사용
331쪽
Lib. V. Decretaliam D. G e Porii Papae Ia.
neque DEO per ipsum insertur ulla iniuria; adeoque licitus cst. Unde etiam s. Augustinus eundem approbavit, teste Glost. in calis. 26. q. 2. scribens quibusdam, quando Civitas quaedam erat obisessa, & dubitabatur, quinam de Ciero
deberent exire, & quinam remanere, sorte rem esse decidendam.
s. Dico tertio; Similiter Sortilegium Consultorium, seu usus sortium Consultoriarum licitus est ; sed raristinae adhibendus ,& non nisi DEI jussit, vel quando nullum humanum Consilium suppetit, Λ negotium cst grave, ob quod proinde DEUS merito consubndus est; si id fiat
cum debita reverentia, & petatur humiliter ab eo per specialcm providentiam occulta sortium diremptio: si aliter fiat, usus earum illicitus est. Ita Vallens. En gel. Pirhing.&c. Primum constat cx facto S. Petri, qui per sortes Consilitorias elegit S. Matthiam in Apostolum loco Iudae. Ast. i. Et de simili usu sortium etiam procedit illud Pro erb. 16. Sortes mitiuntur in strum; sed a Domino temperan
tur. Secundum constat ex can. S0rtes p. caus. 26. q. s. Et cap. q. ibid. ubi dicitur:
non Alatth;ae exemplδ indit forentersortibua credendum ebi; cum lingruorum pri- milegia legem communem 1acere non possint; si qui tamen necemate aliqua com
rum sortibus consulendum, minant hoc ipsos Apostolos non nisi collecto Fratrum
coetu, se precibus ad DEU infusis egisse:
Ex quibus habetur ustim sortium consultoriarum non esse licitum,quando non sit ex causis in conclusionc allegatis. admixtam saltem tacitam Doemonis invocationem, ut is sortes rogat, & occultu
manifestet, per quod proinde DEO tr.
rogatur gravis injuria. Et talia Sortilegia censentur elle, si invocetur Daemon in libris, sicut faciunt legentes aliquos versus alicujus psalini: item si iuuit aliqua puncta in tabulis, ex quibus indicen
tur futura, aut occulta, V. g. furta,&c.
uti notat Abbas. Ad Sortilegos hujus
classis reducuntur quoque incantatorcs,
arioli, ausjriccs, augures, Magi, &siimilis farinae homines pessimi; de quibus dici tur Lov. 19. non declinetis ad Magos, nee
ab Ariolis aliquid sciscitemini.
7. Nota tertio: Sacri Canones prohibent rcgulariter usum sortium in electio.
nibus ad Praelaturas, & ad beneficia Ecclesiastica, cap. 3. ει vlt. boc tit. Ratio est; quia nulla est necellitas in Musmodi
electionibus regulariter rccurrendi ad Sortes; cum per alias Vias congruentes
possint fieri. Deinde subesset in tali modo eligendi periculum, ne sors super indignos, Vel minus dignos cadat cui praejudicio Ecclesiarum. Praeterea, quia per tales clectiones sorte factas quodammodo tentaretur DEUS, a quo petitur, ut ipse per miraculum revelet, quis sit c-ligendus, uti notat Abbas: Unde hic modus eligendi non continetur inter approbatos modos faciendarum electionum, qui habentur cap. ista propter 2. de Hest. Prohibent quoquc Ddem Canones usum sortium pro furtis inquirendis, cap. I . hoc tit. Uti & usum inspectionis astrolabit, vel alterius instrumenti Astro nomici. cap. a. titulo. 6. Dico quarto : Sortilegium Divinatorium, seu usus sortium Divinatoriarum non est licitus ; sed graviter prohibitus. Ita communis DD. Et constat excan. F. Et can. 7ssit cau. II. catok6. q. 'Estque Ratio ; quia sortes Divinatoriae sunt medium impros ortionatuin, & Vanum ad talem finem ac elisectum : nus
quam enim DEUS promisit se sortes temperaturum, ad praesignificanda futura ; vel aperienda occulta : unde habet 8. Nota quarto: Iura Civilia statuunt
contra Divinatores, & Sortilegos Divi natorios poenam capitis & publicationis bonorum , L. nemo s. C. de malem. Iura vero Canonica Clericos exercentes usum sortium Divinatoriarum jubent de .
poni ab ossicio, & beneficio. & detrudi ad monasterium, can. q. . G si .caus 26. q. s. Si autem id ex aliqua simplicitatefecissent, suspendendi sunt a Divinis, Maltaris ministerio, φ. 2. hoc fit.
332쪽
CAP. VNl C. De detegenda Collusone.
Tota primo : hoc tit. discutit Papa aliud erimen, quod dicitur Collasio, quae speciem Falsi habet; nam in Iure dicitur colludere is, qui aliud agit, de aliud simulat. h. Dico primo: bene describitur Collusio hic; quod sit quaedam latens frauda
lenta Conmentio inter actorem meum, mel eorum procuratores, quia interveniente aliquando delicta manent impunita. Ita Glossa. 5 communis DD. Ly conventio
est genus: reliqua ponuntur pro differentia. Perscitur autom in re ejusmodi Collusio , si actor post tactant dcnuntiationcm , ac litis contestationem adjuvet partes Rei, celando, vel distimulando veras probationes; vel falsas defensiones & exceptiones admittendo; vel totaliter recedendo ab accusatione eo sne, ut Reus absolvatur, Sc evadat poenas meritas; sc-que Iudicium publicum reddatur illuso-rnim, uti ex Hos liens. notat Pirh.
est graviter prohibita. Ita communis D D. Et constat ex cap. 3. boc tit. Estque Ratio; quia per ejusmodi Collusionem sepe contingit Iudicia eludi, proximum damnificari, de peccata gravia non castigari, cum gravi damno Rei Dublicae. 4. Nota secundo : potest autem Collusio contingere non tantum in causis criminalibus; si d etiam in civilibus: item tam in temporalibus, quam in spiritualibus seu Ecclesiasticis; uti notat Hostiens. Item potest committi tam ab ipsis partibus litigantibus, quam eorum procuratoribus ac advocatis; tam a personis laicis, quam Ecclesiasticis, secundum Vallens. de Hostiens. s. Nota tertior Si contingat in Iudi cio intervenire aliquam Collusionem, ita ut actor ab accusatione desistat; tunc Judex debet ex ossicio inquirere, an is per Collusonem destiterit ab accusando, vel non; uti constat ex cap. Scripta 1 hoc
tis. Imo etsi Reus jain sit absolutus per
Collusionem a crimine, postquam Collusio Iudici innotuerit, tenetur de novo contra ipsum inquirere, cap. in tantum A. hoc tit. 6. Nota quarto: Laicus colludens punitur poena extraordinatia arbitraria secundum Abbat.&c DD. & ab accusan. do repellitur L. s. st. de prae ari Clericus vero colludens in causa beneficiali, si ibjiciendo beneficium annuae pensioni,
beneficio privandus est, cap. AudivimuA . hoc tu.
CAP. UNI C. De Puerorum Delictis., Ota primo et delicta non tantum.' perpetrantur ab hominibus in adulta aetate constitutis I vertam etiam ab aliis in tenera adhuc aetate degentibus , quatenus sunt doli capaces ;quales fiant complures pueri, qui varia mendacia, furta. Periuria, blasphemias,&c. committere solent, cap. I. hoc tit.
Unde merito Papa hoc tit. de horum delictis etiam agit. Censetur autem puer i S, qui adhuc est impubes, de intra septi inu Mrim. II. quartum annum est constitutus, &puel la, quae intra septimum, de duodecimum
2. Dico pruno : pueri lc puellae doli capaces ob sua delicta gravia, V. g. hOmicidia, furta dec. puniendi sunt. poena
tamen mitiori. Ita conamuuis DD. Et constat ex cap. Pueris i.Et cap.ro Teuti L. hoc tit. Et quia in ejusmodi aetate vera δίquidem omnia peccata; praeter consummatum Carnis, cadere possunt L. I. U.
ad SC. Siliinianum, ac proinde pro iisdem
non minus quam provectae aetatis homi nes, puniendi suns, cap. I. est.
333쪽
Lib. v. Deieretalium D. Gregorii PapA IX.
3. Dico seeundo: parentes ob delicta Glossi dec. Et constat ex cap. r. hoc si filiorum puerorum, vel puellaxum impu- Et L. i. ne lius pro patre Et In-berum non debent conveniri, vel mul- stit. de noxacad. inbue.ctari poena pecuniaria. Ita Vallens.
beatur. . Tota primo : hoc tit. proponit Pari pa prohibitionem venationum. quoad Geticos; non quod ea illicita sit
cx se ; cum venari si actus indimerens, de propterea Laicis permissa; sed quia eadem dedecet aliquomodo itatum eorum, qui in sortem Domini sunt vocati; de quia est impeditiva cxercitiorum ad Clericos pertinentium. Unde a. Dico primo : personis Ecclesiasticis Iure Canonum vetita est venatio, δί cupium. Ita Communis DD. Et habetur cap. I. Et t. hoc tit. Et in Trident. sesb. H. cap. 12. de Reform. Estque Ratio; quia ut dixi, Venatio S Aucupium ii decent statumClericalem; &abstrahunt multum ab exercitiis de Ossiciis Divinis; a cantque ab aliis spiritualibus occupationibus; insuper frequentata prae-hent populo scandalum; uti recte notat Menoch. 3. Nota secundo: praedicta autem conciusio intelligenda est tantum de venatione, in qua solent intervenire feritas,
caedes, armorum usurpatio, clamores, tu multus, cursus, dc magni strcpitus, canum ingens latratus, sylvaticae evagationes ; item accipitrum, oc falconum usus , longaque mora, oc inutilas vigilia in aucupiisue uti constat ex cap. 1. hoc tit. Non autem dc Vcnatione de aucupio quieto de moderato , cum paucis canibus, cum retibus, de laqueis, oc brevi mora maxime si haec raro fiant, de recreationis duntaxat causa; vel ob aliquam necessitatem, puta ad capiendas feras nocivas, devastantes segetes, vel vincas Clericorum ' vel causa exercitii corporalis; uti
notat Glos. Host. Sylv. &c. Cum lex non sit extendenda ultra rationem,quam habet adjunctam : ut ait Zoes. . Nota tertio : Episcopus frequentans
venationes clamorosas per tres menses su
mendendus est ab ossicio; Presbytcr petcluos; Diaconus vero ab omni, sed sine praefinitione temporis , cap. I. hoc sit. Minotistae beneficiati arbitrio Episcopi puniendi sunt arg. cap. de causis q. de
ret cum mansitetudine, quae persona, Ecclesiasticas omnino decet, ad exemia
De Clerico Percuq Dre. plum Salvatoris.
Nota secundo: Clericus sepe alium, Nota primo : hoc tit. Papa prose' etiam Laicum illicitὰ percutiens, iubetuequitur Clericos Percussore ; ho deponi, cap. i. hoc tit. Episcopus jubens
enim decci mansuetudo, cui ad' aliquem Laicum delinquentem credi gr. versatur percussio, exercita facto, ux ,iter fustibus, debet a celebratione Missa verberibus,aut alio modo indecentv pςr hum duobus mensibus abstinere , cap. M
sonas Ecclesiasticas. Quod si Clerici ipsi subditia. Dico primo : graviter vetitum est graviter delinquant , Episcopus pro
personis Ecclesiasticis eXercercperciissio- gravioribus criminibus potest quidem nes. Ita communis DD. Et constat ex eosdem curare corrigi , ctiam verbe- cap. i. Et x. hoc tit. Estque Ratio; quia ribus, can. cum beatus 8 dist. s. ut dixi, ejusmodi exercitiurn non cohae- Non potest tamen Episcopus costieirta propriis
334쪽
Propriis manibiis verberare, can. non licet aς. dist. 86. Sed hoc fieri debet per alium Clericum ; de nullatenus per Laicum : alias tam Episcopus , quam talis Laicus incidunt in excommunicationem, cap. Unime; sitatis et . desint. excom. Quod si tamen Clericus delinquens elici penitus incorrigibilis, tunc is per Laicum licite verberari posset, a . cap. Vt fama 1 f. debent. excom. Imo dc per Epi scopum Clericus quisque delinquens verberari potest, si alius Clericus ad hujusmoda enectum non reperiatur; uti habet Glolla. Praelati etiam minores Episcopo suos Regulares criminosos Causa tegularis disciplinae in persona verberare pollunt ; uti & per alios Religiosi,s ad hoc deputatos , quando necessitas id exigit; cit. cap. Universitatis. Attendere 'autem debent dicti Praelati, ne notabiliter
excedant in praefata correctione 3 alias incident in excommunicationem, latam
can. Si quis suadente, in. CAP. II.
Franciscano. 1, Ota primo: distinsui in Ordine no- . stro inter percussionem levem, degravem. Percussio levis censetur, quae
fit pugno, palma, manu, pede, digito. b 'culo lapide,&c. dummodo nullam macu lam, seu sugillationem relinquat; uti h bet Sanctorias in poenal. Gravis censetu este, quae sit praefatis instruinentis, cum se cuta sugillatione, vel abscissione me brorum i uti habet idem Author. a. Nota secundo: Frater Minor leviter percutiens, deferre debet probationis caputium per annum, & ad Superioris libitum incarcerari, uti habent Constit. Generat. Ord. cap. 7. g. 6. mim I. GraVi I r Vero percutiens, gladio, baculo, vel pugione Fratrem, vel saecularem, annuali carceri est mancipandus; & omni suufragiorum Iure, ac actibus legit mis per petuo est privandus; dc insuper poenitentiandus publice ter qualabet hebdomada genuflexione incommunitate, dc appensione illorum instrumentorum , quibus percussit, ibidem 1rum. 1 2. PercutienS au tem graviter dictis instrumentis Prauatum, secuta morte, ad triremes mittenis diis est. Si etiam percussio contingat fieri in personam Provincialis quovis modo, etiam leviter tantum, percutiens quoque ad triremes damnandus est, arbitrio Gencratis. Si autem in personam ipsius mei Generalis etiam levissime fiat, Percutiens perpetuo triremibus addicen dus est, ibidem num. IS.
I. Tota primo: praestit. SummusPon tifex tractat de crimine Maledicti, quod sic dicitur a maledicendo: de contingit hoc crimen, dum quis aliquod malum deprauenti, vel futuro enunciat de proximo; vel dum lingua solvitur in D LI, Sanctoriimque injuriam, blasphemandos cilicet DEUM, aut Sanctos. Undet. Dico primo : rcche describitur Maledicus , quod sit iniuriosius contumeliator, seu oblocutor DEI, mel Sanctorum, mel proximi sui. Ly contumeliator est genus;
reliqua ponuntur pro differentia. amico secundo: gravissime prohibitum est Maledictum tum in DEUM, ejiisque Sanctos; tum in proximos. Ita communis TT. Primum constat ex cap. Statui-
Tom. II. mus 1. hoc tit. Estque Ratio; uuia per maledictum , seu blasphemiam DEI, ac Sati. ctorum maxima irrogatur injuria, & it reverentia eisdem; minuitur DEt Male stas, Sanctorum excellentia, ac honor. Secundum constat ex cap. Involvit i. hoc iit. Estque Ratio; quia per maledictum seu oblocutionem calumniosam gravem proximo factam committitur detractio ejus gravis, & damnificatio in honore ac aestimatione.
4. Nota secundo: Clericus maledicus in Summum Pontificem in depressionem Officii, de Beneficii graviter puniendus est arbitrio Iudicis; uti Constar ex cap. I. hoc tit. Nam scriptum est Exodi Q. απ.Principi populi tui non maledices. Si vero Clericus in aliam quamcunque personam , maxime Ecclenasticam maledicta effutierit, compelli debet ad veniae peti- Δ λ tionem
335쪽
Lib. V. Decretalium D. Gregorii Papae
tionem faciendam; dc in casu reluctantiae ab Oilicio dejiciendus ; nec unquam re- assumendus, can. Clericus maledicus s. dist. 6. Religiosus maledicus in Praelatos Ecclesiarum per duos menses subjacere debet poenis, alias in Constitutionibus suis Regularibus ordinatis, Clement. I. de primit. Laicus maledicus in Papam poena rigorosa arbitraria a Iudice saeculari puniendus est, uti habet Fari Hostiens. Et constat arg. cap. I. hoc tit. Maledicens vero proximo sito cuicunque ,
arbitrio Judicis corripiendus cst. Quod si maledictum fiat in forma libelli famosi,
redditur infamis, ad triremes csst damnandus, ex Constit. Gregorii XIII. s. Nota tertio: Maledicus in Caesarem, vel alium supremum Principem saecularem, plectendus est poena arbitraria ipsius Caesaris, vel sit 'remi Principis ; uti constat ex L. linie. C. Si quis Imperatori malia. Nam&de tali Principe procedit ilic textus EXod. ΣΣ. cap. Principi populi tui non maledires. 6. Nota quarto : Maledicus,& blasphemus in DELIM, ejusque Sanctos secunditis, Legem Mosaicam lapidibus a populo obrii batur, Levit. 2 . cap. Secundum Jus Canonicum Clericus talis blasphemus dcponendus est ab ossicio Cleri
cali. Laicus vcro excommunicandus,
can. Si quis I o. caris. χχ. q. t. Praeterea cap. Σ. boc tit. statuitur, ut Laicus blasphemus in DEUM, 65 ejus Coelites publicam poenitentiam agat, juxta formam ibidem praescriptum; S poena instiper pe-euniaria coerceatur. Quod si vero recusaverit subire praefatas poenas, interdicendus est ab Ecclesiae ingressu,& privandus septutura Ecclesiastica, cit. cap. a. Demum siccundum Leges Civiles maledi- : b iis, seu blasphemus Divinae Majestatis, ac Sanctorum sit bire debet extremum, supplicium, seu poenam mortis, juxta Autia. ut non luxurientur homines coli. 6. nom. 77. Putat autem Covarr. Clarus Malii Legistae, hanc poenam in desuetudinem abiisse; unde hodie arbitraria tali maledico imponitur , spectata qualitate personae, dc facinoris ; uti notat idem Clarus. Blasphemus etiam efficitur inhabilis ad testificandum, uti notat Couar o T. Nota quinto : censetur autem ille
esse maledicus, de blasphemus in DEUM primδ, qui ei aliquid negat, dicendo V. g. quod non sit omnipotens ; vel quod non
habeat providentiam hominum, ac rerum humanarum, &c. Secundo, qui aliquid de DEO asserit, quod ci non conVenit; v. g. si dicat DEUM essis tyrannum
iniustum, aut alio convitio cum impetat.
Tertiὁ, qui aliquid tribuit creaturae quod DEO debetur; v. g. si dicat, Daemonem
aeque cognoscere cordium secreta, vel futura contingentia, sicut DEUM. Quar-tὁ, si quis per falsos Deos iuret. In Sanctos quoque committitur blasphemia, si
denegetur eis advocatio apud DEUM: aut debita invocatio, aut debitus cultus Duliae, dcc.
vel Sanctos per blasphemiam DEI, aut Domini nostri IESU Christi, aut DEI- parae V. MARI E incurrit Casum reservatum, ex Conlii tui. Gcnerat. Ord. cap 7. g. 3. Maledicus autem in Summum Pontificem, vel summam ejus dignitatem in terris , vel in Apostolicas Constitutioncs, Decreta, vel Sanctiones, semcstris carceris poena est mulctandus, ac alia graviori,ad arbitrium Superioris; uti habent
Constitutiones est. cap. I. g. I. u. I. Tcinere vero os laxans in S. R. E. Cardinales, aut eorum dignitatem in genere, vel in specie,& praesertim in D. Protectorem ordinis,lmo de in Episcopos, alios P latos Ecclesiarti, per tres menses est incarcerandus; ibid. n. 2. Contumeliosus vero in Ministrum, vel Vicarium , vel Commistarium Generalem, puniendus est eorum arbitrio ; ibidem n. s. Maledicus in Provincialem, vcl Commiliarium, carcerandus est arbitrio eorum, & sustragiorum Jure privandus ad arbitriumG neralis; ibidem n. q. s. Maledicus demum in Guardianum, vel vicarium, vel aliquem gravem Patrem, arbitrio Provincialis puniatur; ibidem n. 6.
336쪽
. Clerico e Xcommunicato, deposito, Vel interdicto ministrante
Iota primo : contingit nonnim' quam, ut Clericus censura CX- communicationis , suspensionis, vel interdicti innodatus, vel depositus, vel degradatus,in suo ordine ministret, de
Missam celebret, ac Divinis ossiciis sese ingerat; quae delicta proinde Papa isto sit. insectatur, & punit. Unde
a. Dico primo: si Clericus excommunicatus excommunicatione majori, si1-spensus vel interdictus, celebret Divina Ossicia, S: debite monitus non se emen
det, deponendus est perpetuo ab officio Ae benuicio. Ita Abbas, dc communisDD. Et constat ex cap. Clerici 3. boetit. Et cap. q. reo. eod. Quod si autem post depositionem per contemptum , Λc superbiam aliquid de ministerio sibi interdicto agere praesumpserit, de ab Episcopo
suo correptus in incaepta praesiumptione perduraverit, per saechilarem potestatem ad Ecclesiae requisitionem in exilium diciatur, cap. Si quis, x. hoc tit. 3. Dico secundo ; Clericus propter crimen commissum luile depositus, seu degradattis a gradibus Ecclesiasticis, deinde celebrans Misum, vel ministrans in sit - cepto ordine, post debitam admonitionem est excommunicandus. Ita HOstiens. Δ communis D D. Et habetur in
cap. Si quis Episcopus I . hoc tit.
. Dico tertio : Clericus dubitans se censura excommunicationis majoris esse innodatum , qui scilicet per solam famam audivit, sententiam dictae censuraeeste contra se latam; si postea celebret, incidit in poenas Canonum decretas contra illos, qui celebrant Divina Ossicia in excommunicatione actuali; cum tali tamen misericorditer potest dispensari. Ita Glossa de communis DD. Et constat ex
eo. Illud Dominus s. bot tit. Estque Ratio ; quia talis stante dubio debebat abstinere a celebratione; cum in dubiis tutior via sit eligenda, cit. cv. F.s Dico quarto: Clericis excommuni
catis excommunicatione malori non possunt conferri beneficia Ecclesiastica r M. collatio talibus facta non tenet. Ita Glosa se, Covari &C. Et constat ex cap. Postulasti . hoe tit. Et Ratio est ἔ quia beneficia Ecclesiastica conferuntur regulariter propter Ossicium, juxta cap. vlt. de rescript. in Q Excommii nicatuS egcom municatione majori est a Jure suspensus ab omni cxecutione ossicii ; ita ut si in
excommunicatione celebret Divina, reddatur irregularis cap. I. σ2. dese=nt. excom. in 6. Conferentes autem scienter alicui excommunicato tali beneficium, suspenduntur a collatione ulteriori beneficiorum , quousque a Superiore si aper hoc veniam consequantur, cit. cap. 7. Si autem conferatur beneficium tali ex. communicato , dc is tempore collationis absolvatur, tenet collatio, cap. Proposuit, 8. hoc tit.
8. Nota secundor innodatus solum minori excommunicatione celebrando gra-Viter quidem peccat; attamen non essicitur irregularis, cap. ult. hoc tit. Et tametsi talis prohibeatur eligi; non tamen eligere ; vel ea praestare, quae sunt juris. dictionis , cit. cap. vlt. Praeterea quamvis idem excommu uicatus administrando aliis Sacramenta peccet ἰ nulla tamen assicitur irregularitate: de collatio dictaiciaci, suumque ci iactum habet; utino. tat liens. 7. Dico quinto: Si alicui excommu-
Cato excommunicatione majori conferatur beneficium, postea autem absolvatura dicta censura; poterit cum eo miseri corditer dispensari, ut illud retineat. Ita communis Doctorum. Et constat ex cap.
8. Dico sexto : CIericus censura excommunicationis maioris irretitus,scienter exercens actum proprium ordinis saltem majoris, v. g. Draconus solemniter cantando Evangelium , vel Sacerdos celebrando, ipso facto redditur irregularis : idem dicendum de Clerico interdicto de suspenso ministrante, Ita Couarta Avita. Navarr. Et constat ex can. Si quis
337쪽
Lib. V. Decretalium D. Grego rii Papae IX.
que Ratio, quia clericus in Sacris consti- Dorulat nam Itis neraliter loci uens, tutus, Ac censura excommunicationis majoris irretitus, ipso facto est suspensus a ministratione in suo ordine; quaxe si m-hilominus in eo ministret, redditur irregularis; uti notat Glosia, Scit. DD. 9. Dico septimo: imo de Clericus Mi norista praefato modo excommunicatus, si sipensus, vel interdictus, & imi sitans in aliquo Ordine irregularitatem contrahit. Ita Hostiens. Sylv. Abbas dec. Et Ratio cst; quia& Clerici Minoristae veniunt nomine ciericorum; uti patet ex norista et nam Jus generaliter loquens, generaliter est intelligendum; nisi per aliud Ius distinguatur, ac declaretur, a quia circa. deprimit si tamen talis Clericus Minori sta excommunicatus, suspensus, vel interdictus cum inculpabili ignorantia ministret in aliquo Ordine minori, non contrahit ullam irregularitatem; uti habet Avila, LopcΣ &c. Nam uregularitas ista a Canonibus statuta est in Poenam; uti coustat can. 6. re causis.
q. 3. Et cap. q. hoc tu. ibi, si deliquid se
constiterit. poena vero non incurritur nisi ean. i. disi. ai. Quare sicut Clericus in ob commissam culpam: adeoque sit ad sacris constitutus efficitur irregularis, si sit inculpabilis ignorantia, seu nulla cui in excommunicatione constitutus mini- pa, conseqtienter non contrahitur ulla stret in suo Ordine, e . si quis Episco- irregularitas.
Clerico non ordinato ministrante.
CAP. UNI C. De ministrante in Ordine, quem
non suscepit. Nota primo : punit hoc tit. Papa
graVe crimen, quod committitur ab aliquo exercente ministeribum G functionem alicujus ordinis,quem non habet. Undex. Dico primo: si clericus quispiam praesti mptuose usurpaverit sibi Divina
aut Ecclesiastica os scia , temere ministrando in aliquo Ordine, quem non habet; aut baptigando sine ulla neces litate, excommunicandus est ; Ze efficitur irre. gularis, ita ut altiores Ordines suscipere nequeat. Ita Glossa, δί communis DD. Et constat ex cap. i. hoc tit. ubi per lyabjiciatur in textu Suat. & alii DD. intelligunt excommunietim: dc per ly non ordinetur irregularitatem. Eadem irregularitas constat ex cap. Σ. eoae similiter talis praesti mptuosus usi armator ministerii Divini, vel Ecclesiastici, quod ad ei non pertinci, si is enditur ipso facto ab iis,&cxercitio illorum ordinum , quos jam antea rite susceperat. cit. cap. 2. Circa beneficium tamen cum eo misericorditer agi poterit per Episcopum, ne debita sustentatione orbatus ad saeculi negotia in opprobrium Clericalis status cogaturr Verti, cit. cap. 2. Clement. VIII. vero in quadam Constit. Etsi alias, ordinat, ut si non Sacerdos sacrificci, vel confestiones audiat, ab Ecclesia inficiatur, de ab Ordinibus degradetur, de demum Iudici simculari tradatur, debitis r cunis plecten
Nota autem secundo: ut autem Clericus Divini, vel Ecclesiastici ministerij praesumptuosus δί temerarius ti irpator censeatur, & praefatas pinnas incurrist,re quiruntur sinuentes conditiones. Primo ut talis Clericus ministret scienter in aliquo Ordine, quem non habet; ut notat Zocs. Avila, Suar. dcc. Sectindo, ut ministret in tali Ordine solenniter, tanquam ex ossicio ad tale ministerium deputatus; ut habet Sylv. Avila, Pith. &c. Tertio, ut illud ministerium faciat serio, & non perjocum tantum; uti habent cit. DD. . Dico secundo e si aliquis Laicus eo usque praevaricatus fuerat, ut sibi usurpaverit ministeria Divina alicujus ordinis ; vel status Clericalis; is de fit irregularis de Iudicas arbitrio gravit r pumendiis est. Ita Vallens. Nauar. Avita de Primum constat ex cat. r. hoc. iit. quod generaliter, dc absolute quemcunque ministrantem in aliquo Ordine, quem non habet, & consequenter Laicum inhabilitat ad Ordines suscipiendos, seu irrcsularem cilicit; quod a fortiori currere ae be
338쪽
Tit. XXIX. De clerico perfultum promoto. g II
bet de Laico, utpote qui magis delinquit, quam Clericus, qui saltem eii constitutus tu statu Clericali. Nec obstat, quod Rubriea hujus tat. sit, de Clerico non ordinato ministrante; quia in pluribus manus eri. ptisCodicibus Rubrica sic poniturpti non ordinato ministrante, teste Glossa marginali hic. Plaeterea, ut recte observat Zoes.& Pirh. ex Evcrhard. non semper valet argumentum a rubro ad nigrum ; quia quandoque contingit, ut nigrum sit generalius rubro έ hoc est plus contineat inscriptio Tituli; &vice versa. ut rubrum sit nigro generalius. . Ratio secundi est; quia cum Saeri Canones non imposueruit determinatam poenam cori oralein laicis; ministeria Divina sibi usurpantibus se hoc ideo , quia torsitan non aestimarunt I aicos eo temeritatis prorupturos, ut clusmodi ministeria sibi uiurparent; uti deinde aliquando factum fuit ideo pro tali crimine Judex arbitratiam poenam statuere potest,& debet.
CAP. UNICUM. De Ordinatione persultavi
facta. 1 Ota primo : perstringit hoc tit.pa-' ripa aliud crimen Clerici, si nimi-
rum curet se per saltum promoveri. Censetur autem per saltum promoV ri is, qui praetermissis inseriore aliquo Ordine, prius necessario suscipiendo, suscipit alium ordinem superiorem ; V. g. qui omissis Minoribus suscipit Subdiaconatum, aut omisso Diaconatu curat se ordinati in Presbyterum; quod prohibitum est, quia Ordines cum quadam scric, dc gradatim,& non praepostero modo suntius piendi , 5c conferendi, can, sollicitudo diu. 32. Et s9. Et 6o. alimque. 2. Dico pruno : Ordinatio facta per saltum quidem tenet, de character Irnuerimitur ; sed taliter ordinatus est ipso ure suspensus abcxecutione ordinis si a scepti; donec praetermissus ordo inferior eidem conferatur.Ita Avil.Suar. Pith S c. Primum colligitur ex eap uae, unic. boetiti ubi promotus per saltum non lubetur repetere si isceptionem ordinis Sacerdo. talis, quem per saltum susceperat. sed suscipere ordinem praetetmistum; quod tamen fieri mandasset Papa ; si ordinatio per saltum facta non icnuisset, dc character non fidisset impressus. Secundum Colligitur ex eod. cap. ubi de illo Sacerdote per filium promoto mandat Papa, ut Episcopus cum procuret ordinari in Diaconum; & tunc ex misericordia permittat ipsum ministrare; adeoque supponit ipsum ipso Iure fuiste suspensum ab executione ordinis Sacerdotahs: alio quin nulla opus fuisset dispensatione; ut recte notat Avila contra Vallens 3. Nota secundo: Episcopos poste dispensare cum ejus nodi Clericis per sit tuni promotis; si non ministraverint in suscepto ordine, ut in Ordine sic siisse pio deinde possint ministrare ; imposita tamen prius congrua poeuidentia, iublata suspensione, de suppleto illo ordine praetermisso , ut scilicet per subsequentem ordinationem eidem prius conferatur; uti constat ex cap. tiric. est. Et ex Trident.ses αδ. cap. Iq. de Ko m.
non ministret in Ordine suscepto, Iron propterea cit irregularis factus per talem ordinationem; nusquam enim constat ex Iure de Canone inducente aliquama irregularitatem pro dicto casti. Et quia cap. unie. hoc tit. dicitur, quod Episcopus pollit dispensare cuin promoto Per saltssi post stippletionem ordinas praetermitti ut pollit ministrare in suscepto per saltuin Ordine; quod facere non posset, si aliqua irregularitas ex ordinatione per fal- tum co ipso accrescerct Ordinato ; nam selus Papa in tali irregularitate potest dispensare; ut notat Zoec & Avit. si tamen ordinatus Per saltum ante absolutionem suspensionis praesumat miniitrare in Ordine per saltum suscepto , efiicitur irregularis ti Ratio est ι quia communis doctrina Canonica est, omnem Clericumligatum aliqua censura excommunicationis, vel suspensionis cilici irregularem; si qua talis ministret in aliquo Ordine,can. quis Epi; opus c. cclvs I I. q. 3. Si militer
339쪽
conferri debetit Minores, &natus, cap. v hoc tit.
Lib. V. Decretalium D. Gregorii
militer fit irregularis, si ministret inor dine praeterinum; quia tunc ministiat in Ordine, quem non habet; quod inducit
irregularitatem, cap. 1. de Cieri c. non Ordin. ministr. s Nota quarto: si Clericus praetermis
so sacramento Confirmationis suscipiat Ordines , valide eos suscipit, nec propterea sit irregularis; nullo enim Jure talis invaliditas , aut irregularitas Exprimi tur ; uti notat Zoes Avita &c. Iridentinum tamen sesi. 23. cap. q. de Resorin
praecipit, ut Sacramentum Confirmationis praemittatur primae tonsura: : Omittentibus autem nullam taxat poenam
Et putat Avita , quod secluso contemptu non sit mortale illud omittere. Ba. ptismi tamen omisso invalidat sus ceptio
nem ordinum; eo quod ipse sit janua Sa
cramentorum ; uti habet Glolla in can.
Sollicitudo dist. 12. ω habet communas
i. Iota primo: in isto fit. pontifex
invehitur contra Clericos furtive suscipientes Ordines ; quod pariter prohibent SS. Canones, tum hoc Iit. tum alibi. contingit autem susceptio furtiva ordinum quatuor potissimum modis. Primo si Clericus approbatus tantum ad suscipiendosordines Minores, eadcin die suscipit Stibiliaconatum, de quo
cap. a. hoc tit. Secunia, si Clericus sit Elicentia, de consensu sui Episcopi, ac sine
praevio examine sese intrudat inter Ordinandos , de quocuv. quando Episcopus dist. 2 . Et cau. extra con scientiam dist.
. Tertio, si Clericus contra prohibitionem Episcopi eodem tempore recipiat dia os sacros Ordines, de quo cap. vlt. boe. tit. Quart), si Clericus curet se ordinari per saltum, de quo procedit tit. praeced. Deprimis tribus furtivis Ordinationibus specialiter hoc. tit. t. Unde. Σ. Dico primor Clericus qui suscepit furtive ordinem aliquo ex praedictis tribus primis modis, ii adversus ejusmodi
delinquentcs lata fuerat cxcommunica
tio, uti seri solet passim, non potest talis Geticus ministrare in sit scepto ordine: nec ascendere iis tertius ad alium mperiorem ordinem, absque Apostolica dispen- latione ; sed incurrit iuspensionem. Ita Zoes valL Abbas. Sec, DD. Et constat ex cap. Veniens t. hoc tit. Et cap. 3. Otii autem ni illa excommunicatio praevielata fuerat contra tales Cleticos iurtivo
suscipientes Ordines, poterit Episcopus Post iniunctam Ic peractami iam cum c cin dispensare suspensionem, uti constat ex cap. Ori . eod. 3. Nota secundo : in Jure nullam re periri irregularitat cm , quae propterea consurgeret in crico aliquo ex praefatis tribus modis furtivE suscipiente Ordi. Dem; uti notat Zoes. contra Abbat. Unde quando cap. 3. hoc tit. dicitur, quod ejusi nodi Clericus non possit ministrare
in taliter suscepto ordine; id non irregularitatem aliquam ; sed tantum sibi pen- sionem ab executione talis Ordinis indicat, uti docet Couarta de Zoes. . Nota tertio: tametsi haec suspensio statuta sit in hoc tit. Decret. contra Clericum furtive suscipientem ordines Ma lores: attamen eadem contra suscipientes Ordines Minores extenditur , cap. in illorum α. de Sent. excom. ubi simpliciter haec poena statuitur contra fu rive suscipientes Ordines Ecclesii asticos; de qtiorum numero sunt etiam Minorcs iuti notat Zoes. Pirli &c. Suscipientes tamen furtive eodem die primam duritaxat tonsuram, & quatuor Minores, haed poena non ligat i cum prima totisura non liquis ordo; ut notat Zoes octa Nota quarto: ubi consuetudo viget die eidem Clerico possimi licite coia ferti quatuor Minores, 5 subdiaconatus; s. ita placuerit Episcopo ordinanti : nam Canones tantum prohibent collationem duorum Sacrorum ordinum
ap. 33. talem consuetudinem reprobat. lias autem regulariter distinctis diebus
340쪽
Excessibus Praelatorum, dc Subditorum.
CAP. I. De excessistis Praelatorum circa Clorieos Subditos, ae Religiosos
Diacem. . Tota primo: postquam Papa in Su- 1, perioribus tit . egit de criminibus
omnium Clericorum; nunc hos tit. tra. Cat de delictis particularibus Prauato in Ium erga sitos subditos; & Subditorum. erga suos Praelatos; quae dclicta vocantur
cessus. Censetur autem tunc a memoratis persenis particularibus committi
Excellus i ta sit descriptio Excessus si transgrediantur limites a Legibus Canonicis Mi γ oxos, operando aliqua, ad
quae non babent potestatem'. luod coatin. git plurimis modis, ita ut qui vellet omnes Lxcessus tales referre , deberet poetae omnes res blutiones sequentium titulorum , ac plurium aliorum referre. Quare ad declinandam omnem prolixitatem, sub hoc tit prostram solos excessus. rcgistratos in eod. tit. Iuris communis Canonici, prohibitos stub variis eamis. Σ. Dico primo : censentur Praelati, Episcopi aliique, Clericum si ibditum habentes,committere cxcelsum, si eundem inique gravent indebitis exactionibus, vel taliis, sute Vel consuetudine non permissis; item si aliquem Presbyterum indebite tractent, 3c sine judicio Capituli sitspendant, vel excommunicent, vel Ecclesiam ejus interdicto supponant, non servato ordine judiciario. Ita cominu nis DD. Et habetur cap. Permessit r. hoc tit. Poena pro tali Excessu ponitur arbitraria ἰ est. cap. I. 3. Dico secundo: Praeterea ccnsentur
Praelati Episcopi excedere, s absque legitima cauta Ecclesias inserioribus Praelatis subditas eripiant ab eorum jurisdictione ; vel si iidem, vel cliam Praelati
beneficia, suae colIationi alias reservata, sibi ipsis retineant, vel conscrant. Ita communis DD. Primum habetur cap. Ad e 1. hoe tit. Secundum vero extat
. Dico tertio: excedunt quoque Episcopi, ac alii Praelati, si beneficia Ecclesiastica vacantia, vel Ecclesias conferant
indignis ritem si imperent aliquid contra privilegia Clericorum subditorum4 dc in casu talis excessus Clericus sabditus p vilegiatus non tenetur parcte Episcopo, vel alteri Praelato sic praecipiendi. Itae communis DD. Et primum habetur cap. Inter dilectos Q. Me tit. Secundum c tat cap. Sanes. hoc tit. Unde si forsitan Praelatus Clericum si ibditum privilegiatum excommunicaret, eo quod non paruerit suo imperio, talis excommunicati non tenet 1 sed nulla censetur ; uti con
stat ex cap. cum ad quorundam 7. hoc tit. s. Dico quarto: excedunt limiliter Praelati, Episcopi, si dividant, vel uniant Episcopatus. εἶ quod solium ad Summum Pontificem pertinet ; aut si vigore decreti Conc. Tridentinuus Σ3. cap. I 8. de EUOm. quo conceditur Episcopis applicare , M unire Seminario beneficia simplicia primo vacatura ; velint unire illa,
quae in citato Decreto non continentur.
Ita Uallens. &c. DD. Primum habetur cap. Sicut 8. boc tit. Secundum constat ex declaratione Cardinalium, allegata a Vallensi, secundum quam Episcopus in vim citati Decreti Tridentini non potest unire Seminario beneficia vacantia, per resignationcm conditionalem, in favo rem scilicet tertii, & non aliter; vel quae sub reservatione pensionis; aut simili et vel quae sunt Episcopalis collationis. 6. Dico quinto: pro Excessu etiam gravi reputatur, si Episcopus directe, vel ii directe praebeat antam homicidio; & eo secuto cilicitur irregularis , privandus que est ossicio Pontidicali Δί Sacerdota li, ac removendus ab administratione Episcopatus. Exorbitat pariter gravissimε tum Episcopus, tum alius Praelatus, si
adstringat bacerdotem ad faciendas r velationes peccatorum , in confessione Sacramentali auditorum. Ita communis DD. Et primum habetur cap. Iiteris io. hoc tit. Unde Episcopus tenens
alias iurisdictionem temporalem, debet constituere Iudicem siccularem pro tractandis causis criminalibus; ne si Episcipias ipse sese ingerat executioni poenae corporalis , puta occisioni Rei, vel dii dem mutilationi, dustas poenas cit. cap. Ri itacutas Disiligod by