장음표시 사용
351쪽
Lib. V. Deeretilium D. Gregorii Papae M.
sngulas famosiores hujusmodi Purg
3. Nota secundo: itaque imprimis pro- Nota primo: hoc cap. tangitur al- hibita est illaPurgatio vulgaris per aquam tera olim famosa Purgatio, 'Lckigidam, cap. Ex tuarum 8. depurg. camgaris dicta, eo quod a vulso esset Secund) vetita quoque est Purgatio per introducta, &practicata; unde describi- aquam ferventem; vel per judicium serritur, quod sit Eulpurgatio, quamsub ma- candentis, quae si quis tetigerit illaesus,riis illicitis modis excaeitamit, re in- innocens reputetur, can. Mennam p. g. Dexit mulgus, ad senuendum innocenti- vlt, Et cam consului li zo. cavs. Σ. q. s. Etam alicujus. cap. 3. hoc tu. Tertio prohibita pariter esta. Dico primo: Omnis Purgatio vul- Purgatio por monomachiam, vel duelgaris prout sub modis illicitis introducta lum, in quo illaesus censeatur innocens, est a vulgo, est prohibita a SS. Canoni- can. 0nomaebiam,22.cali1 .a. q. s. Et cap. bus. Ita communis DD. Et constat ex cura r. hoc im Quarto similiter inhibita capitulis hujus tit. Et can. a. catis a. q. s. est Purgatio per prunas ardentes, quas qui& aliis mox citandis. Et Ratio est; quia pedibus nudis calcet, & non aduratur,in-pet ejusmodi Purgationes vulgares saepe nocens sit : & plures similes ab Ecclesia Contingeret, aliquem innocentem con- jam pridem rejectae. Huc etiam videtur demnari, qui esset absolvendus,&absol- spectare illud judicium, quod capitur exvi, qui esset condemnandus, cap. a. hoc cadavere,quando ex sanguine inae erum-tit. Et quia per plerasque Purgationes pente ad talis hominis praesentiam contentatur ULUS . v. g. per judicium ferri cluditur ipsum esse occisorem , ut notat candentis cap. 3. dcult. hoc tit. Item quia Zoes. Item immersio veneficarum crine aliquae earumDiabolo authore constitutae tonsarii in flumen, in quo si mergantur imsunt; ut duellum pro designando fure, nocentes reputentur, si vero supernatent, cap. Σ./0c tit. Descendendo autem ad sint reae;ut notat idem Zoec & Detrio.
injur. Sed de Injuria specialiter considera
m.ν ta ad propositum hujus tit.
De I uriis. , Dieo primo: recte lac describitur Nox primo; quoniam ex crimini. contumelia alicui dicta, bus; M oxcessibus, de quibus in I δ si nita px me Instit desupertit. actum est, nascunia Dyuru - contumelia est genus; reli
rur Variae Injuriae, M Damna, ad quorum tua ponuntur pro disterentia. Ad huius-rpparationem seu satisfactionem Rei te. di Iniuriam sicli PQ r requimur praevius nen ur, ita dictante aequitate, quae nulli dolus & fraus iniuriandi ; alias actio nouinvito patitur inferri iniquam condicio- consetur esse Iimuria L. oi Π0n convitis s.
nem, L. non debet st. ILI. ideo Pa Ub0c tit. pa hunc tit. subnectit de ejusmodi inju- 3. Nox Isecundo: Injuriam ad praesens
viis, & damnis reparandis. Venit autem propositum qua or communiter modis nomine Injuriae generaliter consideratae posse in serri: Primo merbis, quando qui omne id, quod non Iure sit. Unde etiam convitium, seu Verba contumcliosa pro- ex hoc suum tralhit etymon L. i. q. de fert in contumcliam alterius,L. I. g. i. f. . eod.
352쪽
eoae maxime si ejusmodi proferantur cum g. r. r. ripa tr. Et L. Praetor. edixit, g. a- vociferatione, ac in coetu hominum. Huc trocem; cum Leg. seq. J. hoc tit. Quaedam spectat. si quis alteri dicat, tu mentiris; vero sunt leves, quae proinde etiam le- etsi addaisalvo honore tuo, ut habet Co- vem merentur poenam, arbitrariam Ju-Varr. Clar. &c. stem si alteri objiciat crimen, quod non probat; ut habetur L. I 8.
F. boc. Secundo re, quando quis talicui
manus infert, eundem vel pulsando, vel Verberando; ut notat Vallens. Tertio dici. 6. Nota quarto : si contingat injuria. tum retorquere in continenti injuriam illatam ; ut v objicienti aliquod crimen furti , vel aliud cor vitium dicat, tu mentiris, script3 ι quando quis litteras, historiam, talis nequit conveniri injuriarum Crimi. vel libellum famosum, Vel carmen famO- ne; uti habet Pirh.&αDD. Estque Rasum in infamiam alterius exarat, Vel QVul- tio; quia sicut permissum est, Vim vi regat; ut observat Hostiens&Sylv. Quar- pellere in continenti, L. 3 sf. dejus. istogestu, quando quis alteri medium digi- fur. ita S injuriam retorquere in injuritum inter alios digitos compressumo antem; quia honor SI fama hominis prae- ostendit ; vel cornua astigit alterius la- Ponenda est omni pecuniae L. L in duanuae; aut alia despcctuosa signa, de gestus edit in contumeliam alterius; ut habet Sylv. Pirh. &C. . Dico secundo: qui affert alteri Injuriam per libellum famosum enormiter infamantem , quae est graVissima inlucia, puniendus cst poena capitali, si criminali.
ter agatur; si Vero agatur civiliter, con
demnatus de tali Libello, efficitur inhabilis ad testandum. Ita communis DD. Pus Io la. de R. I. Et gravior est: amissione oculorum,L. infamia 8. de Decis.
Ico primo ' quocunque modo actis rens aliquod Damnum proximo suo, etiam ex levissima culpa, sive per se. sive per alium, vel alteri ferendo opem, obligatur illud resarcire , dc satisfacere.
Primum habetur L. unic. C. de famos li- Ita communis D D. Et constat ex cap. I. heli. Secundum vero extat in L. Lex Cor- Et x.Et seq.hujus tu. ubi recensentur varianella s. g. quis librum J. boc tit. Ex quo Damna data, & pro iisdem lubentur fieripatet dupliciter posse agi ad resarciendas a damnificantibus fatisfactiones;puta pro Injurias, scilicet criminaliter, & civiliter. percussione, lapide vel pugno salia, cap. Criminaliter agitur, quando injuriam pas I. Item pro morte jumentorum, secuta
stis petit, ut poena extraordinaria ex ossi- ex apertura, Vel fossione cisternae, cap.ia .
cio Judicis Resi infliSaturipula vel corpo- eod. Item pro internecione bovis, ab alioralis,vel pecuniaria,Fisco applicanda non bove cornupeta secuta, cap. 3. eod. Item actori; uti habet Glosia, S: Clarus. G- pro destribulone vineae per ingressum ju- militer agitur ad aestimationem Injuriae, menti alieni, cap. 4. eod. Item pro deva- quando Actor petit sibi poenam applica, statione acervi frugum , vel segetum, ri; quae potest esse arbitraria Iudici, ut secuta ex igne egresso ab altero, cap. s.
habciat cit. DD. eod. Item ex accensione domus alienae,s. Nota tertio : tametsi poena pro cap. 6. eod. Iniuria irrogata sit arbitraria juxta. a. Dico secundo: damnificans non dicta prior. Conclus attamen ca Juxta, tantum Damnum illatum debet resarci- aestimationem , & gravitatem Injuriae taxanda erit. Sunt autem Iniuriae aliae pertinentes ad laesionem corporis ; ut
si quis verberetur injuriose : aliae sunt spectantes ad laesionem dignitatis ; ut
si honoratae matronae abducatur Core; sed etiam refundere expensas litis, quas occasione litis injuste motae advexissarius juste fecit./Ιta communis DD. Et habetur cap. Olim 7. hoc tit. Et quia communiter victus victori in expensas condemnatur ; etiam in causis civilibus,& pe-mes: aliae sunt ad infamiam pertinentes; cuniariis , L. properandum P. C. dejudic. ut si quis contra pudicitiam alterius ali- Quare tametsi cxtaret juratum statutum, quid attentet, L. i. g. f. hoc tu. Et aliae disponens de damnis non repetendis, ni- sunt spectantes ad laesioncm rerum, ut in hilominus tenetur damni limis ad ex- tu. ad Leg. Aquiliam. Et cx his quaedam pensas litis refundendas, cap. 8. hoc tit. sunt atroces, quae scilicet fiunt ex con- Estque Ratio; quia aliud est damnum tumelia majori, habitore cistu ad perso- aliud expensae litis. nam injuriatam, tempus, locum, &rem; 3. Nota primo : quia per Repressalias quae singula explanantui in L. aut facta etiam inseruntur damna ; ideo meritos s g quoque
353쪽
Lib. V. Meretalium D. Gregorii Papae II.
quoque de ipsis breviter hic agendum . Sunt ergo Repressaliae latine idem quod pignorationesὶ litterae quaedam, in quibus Pi inceps suis subditis, vel militibus injustum damnum passis, concedit potestatem invadendi terras eorum, qui damnum tale intulerant, Ze occupandi bona incolarum, etiam innocentium , in compensationem damnorum illatorum; uti notat ex Sylv. Pithingius. Eiusmodi Repressaliae generaliter loquendo illici-- sunt; cum pcr cos plures innocentes damnificentur. Si tamen concurrant certae conditiones, reputantur licitae, secundum Sylv. Covarr. Victor. Pith. &c. Et tunc Princeps alienus punitur in siliis subditis etiam innocentibus. Conditiones autem sunt hae: Primδ ut in indicente Repressalias sit authoritas Principis, potentis alias indicere bellum. Secundo, ut
adsit iusta causa indicendi Represialias; de quidem talis, ob quam alias justum bellum posset moveri; v. g. ii Respublica,
vel Rex, Contra quem Repres taliae fiunt, recusaverit vel neglexerit vindicare insitis subditis illud, quod improbe factum fuit contra indicentem Repres talias; vel noluit reddere, quod per iniuriam suerat ablatum ab iisdem subditis, can. Dominus 2.catis. 2 . q. Σ. Tertib, ut damnum per Reprellatias illatum non excedat damnum pastum ab indicente, vel intereste datum. Quarto, ut Repressaliae non exer- ceantur in personis ipsis innocentibus ;sed in rebus eorum. Quint b, ut Respublica, & Princeps, c tra quem fiunt Repres taliae, prius moneatur ad faciendam compensationem; & tamea negligat fa
De quiditate; ρο divisione Porna
rum ; deque modo eas infigendi. Νος 'imo: parum proficerent
Viminum probibitiones, de quib' - in plurib.super. tit. cap. tractatum fuit; nisi sequeretur iit transgrestores animadversio poenalis; ut quos non deterret a perpetrandis delictis virtutis stimulus ; saltem cohibeat metu, poenarum . Quare rectu Papa hoc tit. disserit de Poenis per quarum etiam inflictionem Respublica suam astequitur tranquillitatem, quam criminosii intercipere solent. Derivatur alitem ly Poena a pendendo, ut vult Varro, dc Vallens. 2. Dico primo: recte describitur Poe.
, otiod illi coercitio debita criniinum, in-mma a Leribus, mel earum ministris, adeonseratandam publicam disciplinam. Lycoercitio cit genus; reliqua ponun tur pro differentia. Porna a trulcta discriminatur sicut genus aspecie; mulctaenun est tantum poena pecuniaria; poena vero est ad eam,5 res alias,V. g. capitalem.&c. genus. crircadivisionem Poenae 3. Nota secundo: Poena primὁ dividi tur in poenam ex contractu; de ex delicto. Poena ex contrisu quae Zc conmentio vidis dicitur est illa, quae apponitur alicui contractus ex consensit contrahentium, ut is videlicet solvat tantam quantitatem pecuniae, qui contramim non scrvaverat. Poena ex delicto est, quae a Legibus, vel Judice taxatur pro aliquo delicto. Secundo dividitur' i ii Civilem: . . cCriminalem. Cimilis est, quae infligitur non ad vindictam publicam ; sed ad privatum commodum civiliter agentis. Criminalis est, quae infligitur ad vindictam publicam. Te; tiὁ dividit ut in Legalem; oc Judicialem. Prima est, quae laxatur ab aliqua Lege vel pro reparatione dainni illati, vel propter contumaciam; vel pro pter conicini tum. Secunda quae de ambitraria dicitur in est, quae laxatura ministro Legis, id est Iudice. Quartὸ partitur in Temporalem; Se Perpetuam. Temporalis est, quae infligitur ad tempus. Perpetva quae ad semper infligitur. Quin- ιδ tursus alia est Pecuniaria quae de mulcta, dc emcnda, dc compositio dicitur quae peribivitur aere. Alia Corporalis, cimae cista mictiva corporis , ut verberatio; vel famae, ut infamia; vel libertatis, ut servitus. Alia spiritualis, quales sunt censurae , excommunicationis, suspensitonis, interdicti, Jc degradationis. Alia Personalis, qui personam tantii in assicit, ut excommunicatio. Alia Realis, quae res afficit, sit privatio benefasti. Aha,ilista, quae de personam, dc rem assicit, ut interdictum. . ι
354쪽
Hictum. Alia Capitalis, qua affertui su premum stipplicium. Alia non Capitalis,
ua salva vita quis punitur in Corpore, ut eportatione ad insillam. Circa tertium arti cum hujus cap. q. Dico secundo Poenae debent infligi secundum tenorem Legum , casdem ta xantium. Ita communis D D. Et habetur Iustit. deo . in pr. ubi dicitur; Iu dicem saecularem debere judicare secundum Logos Civiles. Et L. r. f. I. 1f. ad SC Turpili. ubi. dicitur, a praescripta Jure
poena non ossic recedendum. Et cap. I.
Consit. ubi dicitur , Judicem Ecclesiasticum debere judicare secundum Canones; nisi subsit c.iusa; quia tunc Conceditur utrique Judici augere, Vci diminuere poenam, vel etiam prorsus remitterC,cap.
sin de transadi. Et L. 3. Et L. q. ex quib. caus irrog. infamia.
s. Nota tertio : ut Judcx debite fungatur ossicio sito in infligendis poenis, debet is praeterea prudenter reflectere adsequentia. Primo oportet diligenter expendere , num delictum fuit volun rarium , SI cum plena deliberatione
perpetratum ; an Vero involuntarium :riam tunc poenis percelluntur malefacta, quando ex corde committuntur, uti notat Glossa in cap. 1. de convers Coifi .
Secundo debet pariter reflectere super statum, conditionem, gradum, ac qualitatem persbnarum delinquentium, L. 2. Et L. I. de termino modo. Tertio debet expendcre dissercntiam temporis, in qua delictum commissum est; haec enim saepe plurimum facit ad distinctionem criminum, ac poenarum infligendarum , can. D. dis. 1 . Quarto attendere quoque debet circumstantiam loci quae pariter in praefatis proclast, cau. ante terminum.
Et can. aliter dist. 3o. Quinto consside
randa etiam est quantitas; nam qui com mittit furtum unius duntaxat ovis, pti' Dicndus est ut fur : qui vero integrum gregem abigit, tanquam abigens tractandus est, L. fin. g. de ab eis. Sexto attendVnda pariter est recidivatio eiusdem delicti; nam qui frequenter eadem perpe' tuat crimina , majori poena percellendus
est, L.sermos g. miles autem C. ad Leg. DL de mi publiea. Septimo : Similiter delicti extensio est in picienda ; nam si
ex eodem nascantur plures species de
lictorum , pluribus dc totidem poenis castigandae sunt, L. 1. de Mimat. desidi. Aut saltem gravior poena pro tali de licto oraginante infligenda erit,ia uni. C, de rapi. mirg.GOdamo demum criminum ma1oritas ves minoritas bene est cxpendenda; SI cum proportione ad candem Pama: taxandae, cau. adulterii ma
Vmtilantur variae poenae in flecte
hoc tit. contentae. x Ota primo et Poena depositionisi i verbalis, est perpetua muneris Clericalis privatio, per canonicam sentcntiam, cum debita solemnitate prolatam; ut notat Zoes. Si itaque contingat, Clericos patrate graviora crimina , Iidem.
poena depositionis ab ossicio & beneficio , ac ad Monasterium detrusione castigandi sunt; uti habetur cap. Quod indubiis s. hoc sit. Hujusmodi poena dcgradationis verbalis simplicis, cap. Degradatio L. hoc tit. in 6. non est infligenda Clericis, nisi in casibus a Iure expressis; uti notat vallens. Et fit pcr simplicem
sententiam, qua Clericus criminosus ab Ordinibus depositus declaratur; Solemnitates observandae in tali depositione seu degradatione verbali ponuntur can. 4. Et can. 9. cavs I s. q. 7. Et Gloss. hic. Haectamcn depositio non privat omni privilegio Clericali ; nec privilegio Cano
a. Nota secundo: Depolitio realis, seu Destadatio solcmnis est poena muneris Clericalis, privilegii privatio per sententiam, cum debita solemnitate a Canonibus praescripta. Haec privat
omni privilegio Clericali, & privilegio
fori; ut notat Abbas, DiaZ. &c. Hac Clerici inc6rrigibiles, S gravissima perpetrantes crimina puniendi sunt, cap. D radatim et . hoc tit. m 6. ubi etiam Solemnitates in actu Degradationis solentia is adhibendae exprimuntur ; uti Min Trident selsi. 13. cap. 4. de Ref. Et
summarie consistunt in publica ablatione omnium sacrarum vestium successi. vo ; abscissione coronae Clericalis; stib- tractioneque omnis vestigii Clericalis , addita certa forma Episcopo prolata. Sic degrada tus relinqvcndus cst deinde Curiae faeculari pro supremo stipplicio eidem inferendo ; ut habet Vivian. &c. Ecclesia tamen debet intercedere pro
vita dcgradati, cap. Novimus de V. S. S. Nota
355쪽
Lib. V. Decretalium D. Gr horis Papae. I a.
Ecclesiasticus pro gravioribus de Clericorum, can. i. cclvj . S. q. r. Et cau. nullus Clericus catis. I i. q. i. Debet autem verberatio Clerici heri per alium 7. Nota tertio: P inna exilii est relegatio, seu ejectio alicujus de loco, vel Pro vincia , ubi alias morabatur delinquens.
poenam potest Judex pro certis crimini- Clericum; vel ipsum Iudicem Ecclesiasti. bus insti ere, cit. cap. I. Et can clim ιω- cum non Episcopum, cati. Vii Perseitatis . tus, dist. s. Et saepe plurimum prodest Σ . defent. ex o m. Et ea seci debet cum eiusmodi poenae inflictio; ut videlicet per
loci mutationem tollatur scandalum ; Sc delinquenti subtrahatur occasio malo rum, can. malui'. si . Episcopus potest relegare tantum extra suam Dioece-
sim ; Archi Episcopus vero extra suam totam Provinciam, cit. cap. I. . Nota quarto: Poena privationis benesciorum est remotio alicujus beneficiati a beneficio , ob delicti m. Pana vero subtractionis fructilum est demptio proventuum ex aliquo benescio alias percipiendorum. Hae etsi ipso Jure infigant ut , non statim obligant, etiam in conscientia ; sed adhuc egent sententia declaratoria Iudicis,qua Judex pronunti et de declaret,quod delinquens poenas lutis incurrerit uti habent communiter Interpretes per cap. cium secundum, de reticis in 6. Nili Canon ipse ob certa de- Iicta, de causas in specie dicat, quod talis delinquens iris iure sit privatus ber eficio, de fructibus, etiam alia declaratione non secuta ; uti fit in Extrav. bitilae ereb. Eccles. non alien. s. Nota quinto : Poena carceris est re cluso alicujus in aliquo loco arcto, ut inde pro libitu exire nequeat. Hae poenatali moderamine, ne mors sequatur, vel mutilatio, de ne in vindictam sanguinis videatur transire, cap In Archili copa tu . de raptor. Haec P na dei,ct este rara in Judice Ecclesiastico, de Clerici maxime Sacerdotes plus verbis, δί alio modo ; quam Verbcrationibus corripiendi
7. Nota septimo: Pc a pecuniaria est mulctatio quaedam in aere: Haec a Iudice Ecclesiastico non debet imponi pro criminibus ; cap. Presbyteri 2. hoc tu. Nisi in casibus a Jure expressis; illi habet Glos sa. Et si quam talem tunc imposuerit, occxegerit, ea non suis utibii; reservanda, sed in pios usus, puta utilitatem Ecclesiae, vel pauperum cleemosynas impendenda est, cit. p. z. Ad hanc poe nam refertur condemnatio in expensas, qtias victus victori post latani sententiam tenetur re fundere, cap. Calumniam q. hoc sit. S. Notaoctavo reperiuntur & plures aliae poenae sparsim in hoc de aliis tit. ut Poena conventionalis, quae est illa, quae adjicitur alicui contractim , ut dixi supra cap. I. not. 2. Haec etiam de Iure Cano . nico apponi potest contractui, de exigi, uti constat ex cap. Suam 9. hoc tit. Item
Clericorum esse non squallidus, aut lordidus; sed decens, dc conveniens qualitati crimini , ac personae, juxta Trident. 4s. zs. cap. 6. de Res m. Nullus Clericus potest perpetui carceris poena puniri inisi in casibus a Jure expressis, cap. enuit. Θult. debereticis: quibus scilicet secundum Leges Civiles alias inscrtur mors
corporalis, non simplex, sed atrox, V. g. mediante igne, damnatione ad bestias, membrorum laceratione ; uti notat Dia7. Pias . Vallens. dcc. I D. Et in casu talis incarcerationis perpetuae incumbit Iudici Ecclesiastico, attendere, ne Reus de fectu alimentorum ibidem moriatur; alicis ipsi efficit ut irregularis ; ut notat ex Abbate vallensis. 6. Nota sexto: P 'na verberationis sit, dum delinquens caeditur virgis, loris, vel
fustigatur. Hac quoque uti potest Judexqiix si iis alii occisi Praesulis cap. Ad aures t o. hoc tit. Jure vero noVo,qui Episcopum Proprium
occidit, vel bannivit, vel haec heri mandavit , vel aliter cooperatus fuerit, Ex communicatur excommunicatione Papae rescrvata ; terra item, de civitas in
hoc delinquens subiicitur interdicto, Crement. Si quis i. hoc tit. Item poena priva tionis Iurium, quae quis obtinet aia Ecclesia, de absolutionis stibili totum a Juramento quae infigitur laico in excommunicatione soldescente, cap. G Tera i 3. Nulli. hoc tit. Et talis insuper cit suspectus de liares, si per annum persistat indicta centura, cap. Excommunicamus i 3. e haeret. Item poenae persequentium Cardinales S. R. E. quae pravillimae statuuntur cap. Lelicis s. D vh. hoc tit. iii 6. Vide etiam poenas detinenti iam, vest pro curantium capi personas Ecclesiallicas,
356쪽
ut renuncient suis beneficiis: item eorum qui citati nolunt comparere coram Sede Apostoliea . in Clement. Multorum 2. hoc tit, Et Religiosorum varie exceden. tium circa suas domus, praedicationes, sepulturas dec, in Gement. Cupientes 3. hoc tit. Poena damnationis Clericorum ad triemes etiam in usu est in partibus mari vicinis: de qua vide DiaZ. Piasec. &C. Item Tortura corundem secundum Vall. de Diaa, quae infligi potest, quando adsunt violenta indicia criminis commissi, per duos testes ad minus probata.
norum. I. Tota primo: Poena communiores,
ει quibus utitur Ordo FF. Minorum
in puniendis Fratribus delinquentibus, sunt sequentes, videlicet privatio Iuris suffragiorum; privatio actuum legitimo rum ι privatio osticiorum ordinis; in- carceratio ἔ p Ena talionis ; Excommunicatio ; Suspensio ab osticio, d c. con dum natio ad triremes ; disciplinatio, le-junia, inhabilitationes variae , exilium, ejectio ex ordine ; Probationis caput i-um; infamia, dec. quas explicant, dc delictis accommodant Constit. Generat. O d. ap. 7. g. s. Et Prach. Criminat. Ord. verbo poenarum genera. 2. Nota seeundo : Superiores Zc Iu dictis Minotitici regulariter mulctare de hent delicta poenis a Statutis Genetalibus, vel municipalibus praefixis; uti habet Practica Crimin. Ord. verbo Seuten tia. Nisi circumstantiae graves personae, delicti. dcc. suaderent rigorem poenarum statutariarum in aliquo mitigandum, arg. cap. D. de transadi. Et arp. L. 3. Et L. ex quibus calis. Mog. insam. Iisdem poenis punienda sunt delicta,
etiamsi dolum non olcant, prout in statutis regularibus sancita reperiuntur: ali as quae in stagilitate fundantur, uti sunt delicta carnis, jeiuniorum fractiones, injuriae, homicidia, furta, dcta manerent impunita; cum in his dolus proprie non reperiatur; δί tamen sunt delicta gravissimal, de poenis condignis mulctanda; uti notat Sanctor. in poenal. 5c S. Sever. 3. Nota tertio: Si Reus non sit capax poenarum statutariarum, poteritJudex cr-dem aliam similem instigere, ex praxi Regionis i vel ex S.Canonibus clicitam;
uti notat Prach. Crimin. Ord. ex Bald. Berto, occ. Quando autem eidem delicto duplex assignatur Poena,una ex Jure cominmuni, de alia ex Statutis regularibus, v. g. pro homicidio assignat Ius commune
mortem; statutum vero regulare triremes ι tunc standum est poenae statutali: quia statutum proderatur legem communem 1 uti habent cit. DD. Si demum ei,dem delicto diversae poenae taxentur in diversis Statutis regularibus, quae sint incompossibiles; tunc arbitrio Iudicis remitti possunt, dc mitior debet imponi: Si tamen sint cωmpossibiles delicti ais trocitas id suadeat, debet Judex unam alteri connectere, dc prudenter accommindare delicto; uti advertun t cit. A A. . Nota quarto: quando inStatutis imponuntur poenae privationis, carceris, ex communicationis, suspensionis, Fcc. non
obligantur ad eas Fratres, nisi scienter de deliberate deliquerint. Et ubi ipso facta incurrenda imponitur aliqua Poena statutaria, nemo in cam incidit, nisii post declarationem a Praelato factam ; uti habent Constit. Generat. Orae cap. 7. g. F.
s. Nota quinto: si Constitutiones re .gulares non exprimant distincte a quo talis poena statutalis sit infligenda; tunc ab
illo Superiore debet instigi, seu declarari,
coram quo lepiti me probatur excesses, dummodo alias ad eundem pertineat ejusdem excessus corrcctio; uti dicunt Constit. Gen. Orae cit. n. 4r. Non debeno autem poenarum statutariarum inflictio nes a Superiori Cus ordinariis inferioribus differri in Provinciis nostris usque ad adventum Provincialis, vel Generalis; nisi causam legitimam talis dilationis ostendant, ibidem n. 74. 6. Nota sexto: Nullus Iudex inferior
Ordinis nostri potest poenas a Superioribus impositas alterarc, vel remittere, sub iisdem de gravioribus poenis, arbitrio Superioris infligendis, ibidem n. 77. Poenas vero ab inferioribus injunctas Superiores non remittant ; nisi ob causam publicae utilitatis , vel aliam rationabilem 1 M
tunc remissio talis fiat cum matura consideratione, ex causis cognitis, ac matu-tε discussis, ibidem n. 78. Et quia per fictas
causas, quae tamen probabiles apparent, quandoque contingit extorqueri gratias, vigore quarum poenae injundiae remittantur, aut minuantur a Generalibus, vel eorum Commisi iri is, qua ratione delicta T t etiam
357쪽
Lib. V. Decretustum D. Gregorii papae. Ix
ctiam gravia manenti unita;propterea statuunt Consitationes Generales est. n. 70. innixae authoritati Concilii Tridentini,ut Provincialis inProvincia sibi commissa residens de subreptione, & obreptione gratiae, quae super absolutione alicujus criminis, dequo ipse inquirere jam inceperat; aut remissione poenae,ad quam criminosus juste jam condemnatus fuerat, per seipsum summarie cognoscat; ipsamque gratiam, postquam per falli narratio
nem , aut veri taciturnitatem obtentam
esse legitimὰ constiterit, suspendat, qu usque Generali admonito, ac informato, deiiiper ab eo fuerit provisum, prout ei magis expedire in Domino videbitur.
Nota primo: Post evolutas complures Poenas fori cxterni, proponit Papa hunc tit. de poenis fori interioris animae, qua: Poenitentiae nomine veniunt. Et quia ejusmodi Poenae, seu Poenitentiae quandoque relaxantur per remissiones seu Indulgentias ; propterea de his quoque eod. tit. agit. Circa primuntadi. Nota secundo : Poenitentia plures habet acceptioncs; ad propositum principales quatuor ejus attendunt Canones; quatenus nimirum primὁ capitur pro streciali quadam virtute, in actu poenitentis consistente. Secundo pro speciali virtute in habitu poenitendi consistente, de utraque procedit cati. Ecce nunc tempus
39. depfenit. dist. i. Et can. i. 96. di .3. Tertio pro Sacramento Poenitentiae ; de hac procedit cap. Quod in te tr. hoc tu. Quartὁ pro Satisfactione,& vindicta peccati , sive sponte suscepta, sive a Sacerdote imposita; De hac procedit cap. Omnis utriusque 1 r. hoc sit. Et can.
pro actu specialis virtutis recte describia
tur, ouo illa detestatio ου dolor de peccato Theologico comm490, cum intentione pro eo satisfaciendi, tabe reconciliandi DEO.
Poenitentia Vero accepta pro habitu si,e
cialis virtutis recte definitur, quod fit habitus inclinau, ad praefatos actas Poenitentiae actualis. Poenitentia accepta pro Sacramento bene describitur , quod si
absolutio hominis poenitentis facta certis merbis, cum debita intentione prolatis a Sacerdote furisdictione babente maciter igni cantibus absolutionem animae a pec
catis. Poenitencia creta pro satisfactione
recte describitur, quodH operatio exterior laboriosa, re poenalis, moluntari a siti piaua tindicandum, ac puniendum peccatum commissum, ac ad placandam Diminam osseusam.
satisfactione, alia est publica, M alia privata. Paenitentia publica est illa,quae imponitur , S peragitur pro manifestis peccatis ; de hac procedit cap. Manifesta l. hoc rit. primata est, quae imponitiat, Aperagitur pro peccatis sic cretis, in Confessione Sacramentali allegatis. Poenitentia publica rursus subdividitur in publicam solemnem ; A in publicam non solemnem. Publica Solemnis est, quam imponitepiscopus ob gravissima crimina, in principio Quadragesimae peragendam , servatis certis solemni latibus, expressis in capitulo in capite 64. s. so. Et can. pue-nuoius 63. Did. Publica neu Solemnis est, quae publice quidum; sed absque ullis Solemnitatibus Iuris imponitur ab Episcopo, vel Sacerdote: quando autem Poenitentia publica sit imponenda, vide Tri dent. fis . cap. 8.
nus usurpatur pro speciali quadam virtute detestandi, & dolendi de peccatis Theologicis, vide plurima quae dico ex
professi, tom 3. Sciolae meae Theologicaetrast. de Sacramentis dist. 6. per
totum Item de Poenitentia quatenus accipitur pro Sacramento, vide quae dico ex professo cit. t0m dist. 9.9uti & de ejus materia proxima, puta Cori fessione, Contritione, & Satisffictione; rtem de ejusdem forma, sinistro aliisque hoc Sacramentum concernenti ample dissero. Demum de Poenitentia capta pro Satisfactione, plurima quoque resoluta Ecdicta vide eod. tum. 3. N ar. Quae hic petenda non iudicavi, sed proferam cas
358쪽
Tit XX X VH l. De Paenitentiis, Remis senibus. 33t
duntaxat decisiones Canonicas, quae in
Capitulishujus fit. continentur. Unde
6. Nota sexto : pro peccato occisionis presbyteri imponenda cit Poenitentia D. annorum; v. g. Jejunii certis diebus hebdomadae; vel peregrinationis. Item si occisor sit miles ι privandus est, cingulo militari toto tempore vitae : Et demum privandus quoque est facultate contrahendi Matrimonium , cap. Pres ferum 1. hoc tit. Pro peccato oppressionis filiorum in lecto, si cam procurent Sacerdotes conJugati Graeci; vel studiose negligant, Poenitcntia remotionis perpetuae ab Alcaris Ministerio imponenda est. Si vero ex incuria eorum mor
tui fuerint, & hoc sit Occultum, arbitraria Poenitentia ipsis est imponenda , ad tempus abstineant ab eodem Ministerio, cap. Quaesitum 7. h0c tit. Pro pccca
to omissionis annuae Confessionis Sacra. mentalis, & Communis Paschalis graviter omnem utriusque sexus fidelem obli antis, postquam ad annos discretionis pervencrit, luxta cap. Ominis ra. hoc tit. omittenti poenitentia interdicti ingrcsssus in Ecclesiam injungenda est . & fimortuus fuerit, carere debet Sepultura Ecclesiastica, cst. cap. Om=ris. Pro peccato mulieris supponentis fraudulenter alienum vel spurium partum marito ignorante, Poenitentia competens arbitraria imponi potest a Sacerdote , cap.
. Nota septimo : Sacerdos debet in imponendo Poenitentias essee discretus aecautus, ut m0reperiti Medici inquit cap. Omnis i a. hoc tit.)superfundat minlini, Golium vulneribus1auciati; ρο dil enter inquirat circumstant ias peccatoris, Upeccati , quibus pruIenter consideratis intellieat, quale consilium ei dare debeat, re remedium a bibere, dimersis experimentis utendo, ut sanet orosum. Cameat autem omnino, ne Merb0, vel si gnὁ, mel alio qu3mis modo prodat peccatorem, Din. & qui peccatum, in paenitentialiburicio sibi δε- tectum remetire praesumpserit, non solium.1 Sacerdotali OOcio deponatur ed etiam ad agendara perpetuam poenitentiam in arctum Alanasterium detrudatur. Huic
C.moni consentit Tridcntinum ses: Σ .can. s. U8. de Sacram. Poenitent.
8. Nota octavo: ad Poenitentiam maxime disponendi,& adhortandi sunt infirmi , lit ait capi a 3. hoc tit. J Medicosi ad ocens animarum, ut postquam fuerit
infirmo delirituali salute provisum, ad
Tom. H. corporalis medicinae reme iam salubrius procedatur; cum causa cessante cupit ef-sestus Quare cit. cap. lniungitur celam ipsis Medicis, ut accedentes ad aegros ad-hoi tentur eosdem ad Poenitentiam ; alias ipsi ab ingressu Ecclesiae sunt arcendi. Et ibidem in calce cap. dicitur ; Cum anima
sit multo pretiosior corpore, sub interminatione anathematis prohibemus , ne quis Medicorum pro corporali salute aliquid aegrotosuadeat, quod inpericulam animae
conmertattir. Homini lapsb inmortale Poenitentia adeo est necestaria, ut etiam tempore interdicti gravitcr infirmis, S morientibus concedenda sit; non autem
aliis; cap. Quod in te r i, hoc tit.
9. Nota nono : pro suscipicnda Poenitentia Sacramentali de Iure communi nemo potest sibi eligere Confestarium alienum; sed a suo proprio Sacerdote ac Praelato, habcnte sin illum ordinariam jurisdictionem, absolvi deber, civi Omnisi a. hoc sit. Unde Episcopus cscbet doJurc confiteri suo Archi-Episcopo; oc hic
suo Patriarcha: ; tit notat Hostiens. Abbas. Verumtamen cum licentia pro prii Sacerdotis, ac Praelati potest quis alie - .no Sacerdoti approbato confiteri cit. cap. I 2. Item per Privilegium Papae, relato
cap. vlt. boc tit: possunt Episcopi sibiCon.
senarium eligere sine licentia sui Arctu-Episeopi. Similitet alii Praelati Superiorcs, ut Archi Episcopi, Patriarchae,& Primates ; imo S Praelati minores exempti, ut citra siti Superioris licentiam pollini eligere Confestarium, cit. cap. vlt.
De Remissionibus ,seu Indulgen
r. π Ico primo : recte describitur Inal AEduigcntia , quod se poenae tfmporalis , DEO debitae, ν extra Sacramevttim , per applicationem Satisfactionis Christi, str Jantiorum. Ita Clcmens VI. in Extravag. Unigenitus, de Poenit.
a. Dico secundo : est in Ecclesia potestas concedendi Indulgentias. Ita
TT. omnes contra haereticos. Et con
stat primo ex Conciliis: ut Tridentino Mess. ως. hoc apium delinientc. Item cx Concilio Latcranensi fili, Innocentio III, cap. 6a. & refertur cap. cium ex eo, de Poe-irit. μRemissi. Item ex Concit. Lugdά- nenii, SI Viennensi, concedentibus Indulgentias iis, qtu intersiliat Divinis ODI t a ficiis,
359쪽
Lib. VL Deere alium D. Gregorii Papae IX.
fictis,per octavam Corporis Christi.Con- sonalis dicitur; quae per se directe petis stat secundo ex Summis Pontificibus, qui nis conceditur, sine determinatione ad
jam olim extra Conciliorum celebratio- certam rem materialem. Realis vero dici nem, usurparunt authoritatem conce- tur; quae alicui rei materiali v. g. Metal
dendi Indulgentias ; Ita fecit Innocen- lo vel Rosario est affixa; vel loco, ut Altius III. Eugenius III. Urbanus II. Gre- tati, vel Ecclesiae. Item alia est perpetua; gorius Magnus, teste Altisiodorensi, & alia temporalis. Perpetua est ; quae sem. S. Thomae. Et ne Indulgentiarum vesti- per durat, durante persona, vel materia-gia in statutis antiquissimorum Concilio- li, cui est assixa. Temporalis est; quae cerrum, & Scriptis veterum Parrum deesse to tempore exspirat. conquerantur Haeretici e quibus Kem- s. Dico secundo: Indulgentiae habent nitius impudenter mentitur, cas incepisse essicaciam tollendi poenas Purgatorii;
circa Annum i zoo.ὶ inspiciant Dccreta imo prout defacto conceduntur, cas tol- Concilii Nicaeni, cau. Ir. dc antiquissi- lunt. Ita omnes Catholici contra Ha remunt Concilium Ancyrauiam can. q. ticos. Primum constat cx Decretis Sixti
Item vetustuin Patrem S. Cyprianum. IV. oppositum damnantis. Estque Ra- Martyrem, Epistola 6. Et Epis. I l .alias tio: quia Indulgentiae habent Vim tollen- lib. 3. Di l. s. Imo putant interpretes : di poenas Purgatorii in Dcfunctis; ut di- Apostolum α. ad Cor. 2. dedisse; am pinni- cetur infra: adeoque S in vivas. Deintenti Indulgentias, iuri mers. Io. ait Alan de si per Indulgentias non possent tollies no quod donavi, siquid dona i, pr0- poenae Purgatorii: sed tantum Poeniten-pter mos in pnsioua Cbristi. Eadem veri- tiae injunctae in foro Sacramentali : adtas fuit confirmata maXimis miraculis, quid esset necestatius thesaurus Satisfa- quae S. Bernardus, ut habetur lib. 3. vitae clionum Christi, & Sanctorum ἶ Secun- cap. 4. patravit, praedicans Variis in locis dum patet ex sensu Ecclesiae Summorum Indulgentias, ab Eugenio III. concessas. Pontificum, SS. Patrum, & Fidelium, fir- Quibus accedit portentos, Indulgentia. miter tenentium ab antiquo, quod per Portiunculae, a Christo concessa S. Frau- applicationem Indulgentiarum, eo ipso cisco, toti mundo nota. Eandem sira' tollantur poenae. dent sufficienter illa verba Christi Iatth. 6. Dico tertio: per Indulgentias abse-i6. Tibi dabo claves Eegni Coelarum, eis lute concessas non tantum tollitur poena quodcunque folieris super terram , erit Purgatorii, correspondens Poenitentiae Drusum sin cortis: ex quibus patet, quod Sacramentali; sed etiam alia, quae esset per praefata verba data sit Ecclesiae pote' exsolvenda pro peccatis, in aliis Confes-
stas in culpas; adeoque de in poenas con- sionibus, explicatis. Ita communis D D. sequentes, relaxandas per Indulgentia , contra Cajet. Ratio est: quia potest Pa-3. Nota primo : Indulgentiam aliam Pa alias quoque poenas tollere: nec citcsse plenariam ac totalem; aliam Partia' ratio, cur restringat sium intentionem,lem. Plenaria dicitur illa , quae Omnem ad poenas tantum correspondentes m- poenam, in Purgatorio pro peccatis luen- unctisPoenitentiis: imo contrarium condam, remittit. Partialis est, quae partem stat eo ipso, quod absolute indulgentias tantum remittit , sive in Purgatorio, sive plenarias concedat. Deinde saepe conce- . in hoc sicculo etiam luondam ; v. g. Iim duntur Indulgentiae multorum millium dulgentia poenae unius anni Vel plurium: annorum; dc tamen nulli tot annorum qualis poena erat olim Carena, i i est, ca Poenitentia imponitur. Tandem in mularentia, sive jejunium in pane dc aqua per tis sola venialia confitcntibus, pro lucran dies quadraginta: quadragena, quae est da Indulgentia, plenariae Indulgentiae fo- remisitio poenitentiae, quae per quadrage, rent inutiles; quod dici nequit: ergo &c. simam subcunda erat; de quibus habetur 7. Dico quarto: vivis conceduntur In- mentio in Concilio Nicaeno ; & cap. in dulgentiae per modum absolutionis ; de- a re dist. o. Qitando autem dicitur in hinc is vero per modum sblutionis tan- Bullis Pontificiam, quod detur Indulgen- tum, si stragii. Ita communis D D. tia , ptennis , vel carena: Sc n sus est; rc- Primum constat ex cap. νωι, 0 e Pioenit. mitti tantam poenam, quanta deleretur 91 Remis . ubi Indulgentiae vocantur Re-
per Poenitentiam septem annorum, Hl Misones; quod ibnat authenticam conquadraginta dierum 1ejunium. donationem , seu absolutionem. Idem Nota secundo: indulgentiam ulte- sonant formillae, qu bus Pontifices con talia dividi in Perlbnalem; de realem. Per- ferunt indulgentias. Quando vero Papa libi
360쪽
Tit. XXXVIII. De Poenirentiis, URemissionidius. 333
m sibi dat Indulgentias, dat sibi per mo- stat ex crap. Quodautem, de Poenit. 1Redum solutionis purae; cum Jurisdictio ab- mim. Privilegiati tamen, Sc exempti etiam solutoria cum potestate ligandi non sit ad pollunt frui Episcopalibus Indulgentiis ;scipium; sed ad alium. Secundum patet quia in hoc se subiicere possunt Iurisdi- primo ex formis, quibus utuntur Ponti- etioni Episcopi ; uti habet Laym, &c. 1ices, & dicunt se concedere Defunctis Tertium requisitum est; ut lucrans Indul- Indulgentias per modum Sustragii. Se' gentias si excommunicatione maiori licundo est Ratio; quia absolutio est actus gatus, Ratio est; quia haec privat hom i- Iurisdictionis; adeoque tantum in subdi- nem participatione spiritualium bono tum exerceri potest : sed Defuncti non rum Ecclesiae ; de quorum numero est sunt subditi Papae; qui praeest tantum Ec- participatio Indulgentiarum. Quartum clesiae Militanti: ergo per modum abQ- est; ut lucrans sit in statu gratiae. Ratiolutionis cis concedi nequeunt Indulgen- est, Quia reatus poenae nunquam aufertur,tiae: adcoque tantum per modum Sustra- nisi ablata culpa: unde licet absolute ne-gu. cessarium non siit ad lucrandum Indulgen-8. Sed Difficultas est; an Indulgentiae tiam, ut aliquis opera praescripta omnia pro Defunctis habeant certum S infal- in gratia impleati uti habet Sotus, S. An libilem ellectum; an vero tantum prosint tonius, dec. in statu tamen gratiae debet secundum liberalem & congruam DEI esse, quando Indulgentiam consequitur. acceptantis voluntatem. Hunc effectum Quintum requisitum est; ut impleatur to. in Defunctis non este infallibilem, docet tum opus tunde licet per oblivionem Casci. Petrus Soto, Canus, &c. Con- etiam, vel Iustum impedimentum, alitraria tamcn opinio melior cst Dominici quid operis omitteretur; non lucraretur Soto, Navarr. Suar. &RR. communiter Indulgentiam; nisii omissa pars operis Ratio pro hac sententia deducitur ex Bul- esset moraliter parva. Hina infertur; la Leonis X. ad Castianum,m qua aequali- quod ille non lucretur Indulgentias, quiter tu absoluto, tum vivis, tuin defunctis famulo mandavit dare talem eleemosy- promitti videtur liberatio a poenis. nam; famulus Vero eam non dedit; utl8. Dico quinto: ut Indulgentia licite, habct Ponacin. Suar. & Sarach. Sextum& valide concedatur; requiritur pia & requisitum est: ut lucrans Indulgentias rationabilis causa. Ita Doctores com- per scipsum impleat ξraescripta opera, v. muniter. Et colligitur ex modo loquen- g. jejunium: U nde si per alium impleat, di Pontificum, qui semper dicunt, Indul- non lucratur Indulgentias. Excipe, nisi gentias cx causa pia de iusta posse conce- ille alius esset nudum instrumentum, ma-di; ita loquitur Clemcns VI. Extra v.LDi- terialiter tantiim concurrens; sicut con- genitus. Martinus V. I co X. in Episto- currit famulus, qui ex manu Domini cle. la informatoria ad suum Legatum Caje- emosynam accipit, & transfert ad vicitanum. Deinde; Papa non est Dontinus, num pauperum. sed dispensator ThesauriIndulgentiarum: II. Nota quarto: indulgentias potest dispensator autem non potest sine causa Iure Divino concedere primi , Summus disponere de rebus Domini; alias esset Pontifex; uti constat ex ExtraV.Clemendissipator. Et quia alioquin Papa pollet tis VI. relata supra. Et Trident. sesi, as . uno verbo liberare omnes animas ex docente, potestatem dispensandi Induia Purgatorio quotidie ; quod est incredi-hile : Ita etiam sentit S. Bonaventura, &C.DD. Nota tertio : ad lucrandas Indul-
gentias divinitus datam cite Ecclesiae; utique primo, & principaliter exercendam per caput Ecclesiae. Secunde potest eas conccdere Arcbi Episcopus; sed pro sua gentias, varias dispositiones seu requisi- tantum Provinciarbuti colligitur ex cap. ta esse necessaria. Primum est lucrans No ro, de Poenit. GR 4s. Et quidem sit baptizatus. Ratio cst: quia communis tantum cx concessione Papae. Tertib; thesaurus Satisfactionum est in Ecclesia, possunt Episcopi pro stas Dioecesibus uti ut a Pastoribus fideliter diseensetur iis, habetur cap. innex eo,eod. tit. ubi etiam
qui sunt membra Ecclesiae. Catechume- resertur ordinatio Concit. Laterat . cap. nis tamen cliam censent multi posIe Con- 62. decernentis , ut Episcopi tantum, cedi indulgentias, non per modum abso- possint conccdcre Indulgentias unius an-lutionis ; sed per modum suffragii. Se- ni in Dedicatione Basilicae S in anniver-cundum reqΗ tum in. , ut lucrans Indul- sario qo. dierum. Alii Praelati inferio- gentias sit subditus concedentis; uti con- res iure ordinario non possunt concedere