De bonis et malis Germaniae, admonitio. Iohan. VVigand

21쪽

i, De bonis&malis i

titulum Ecclesiae stlendidi um Pontificij tueri

, conetur,mammtim est In Gemunia igitur hoc talici obecula primμm uoce Lutberi Cr aliorum λοδιδακτων Ecclesia propria Dei rursium eo vult , er a coetu Ecclesiae malignantium er perstra' , quentium,ssiegregata. Nam etsi*b medio Papa luctarsim uera Ecclesiae membra fuerunt, quae crediderunt ira christum, ac idolomanus er uarios σατores abborruerunt,tamen reliquorum multitudin ne er potentia pro, uelati in obscuro carcere de tituerunt. At iam repurgata Ecclesia , publice corinpit Germania veritatem prositeri er contradiceni res coAsincere.

sed singula doctrina capita recensere , longum foret.la confisbo est,totum comm doctrinae carieristissimpliciter, dilucide, proprie, dextra erutum ' O traditum esse a Theologis Germaniae, quale in omnium Patrum scriptis post Apostolas nullum invenitur. Co pus autem doctrimae appello, singulari . ram articularum accuratam,er ex fundamentis a κrosanctae scripturae balistam explicationem, qua. Iis in Lutheri libris continetur. Nam qui locos, Methodos, alia. compendia scripsere,ustro conni sunt ,sest ex Lurberiscriptis, per quem uoluit iuri primissiuam ueritatem hoc secula ex monumentis. Prophetarum o Apostolorum patefacere Deus, sis desemere,osolummodo ad captum iuuentutis

adornare

22쪽

Germanias 2ladornrre. Quod uero aliae quos mitiones idem studium secutae sunt,non ipsis invidemios,licet magna in multis sit disterentia. Iluc pertimet carecbifin , quem Germania primum accepit per ministerium Lutheri ita solide. succincte ex persticue declaratum, ut nullus hi publicumrotundior er neruosior in lucem,pofi s

cris liter is, quas Femper excipio, prodierit unaequam. Loquor autem de Parvo uti uocatur caro chismo Lutheri uel praecipue,quem pueri ac pue Diam per Germaniam memoriae mandant, ante mensis recitant, is templis suaui ima uoce pro iatentur,er iuxta eam explicationem, fidem ac uia tam omnem Deo gubernante Iunctituunt. Adulti ribias,postea seruiunt prolixiores enarrationes. Multi quide multos composuere catechisimos,

post illum Lutheri,de quo dixi.Verum res ipsa temstatur,nullumsucculentiorem ex planiorem hactenm a quoquam prolatum, quam Lutheri sit, qua τes argumento est , piritum sanctum tam salutari operi ad uspe. Relinquantur sanealiorum operae libri flua is aenimatione,modo cum fundamentisti rebi diuini consentiunt:sed omnium uenia, credo pios Paruo Lutheri catechismo, palmam Aon mα merito tribuere. Liuidos autem ex ambitiosos,hac in parte nihil uereor. commentarios quoin in librossacros, ordinem,

23쪽

22 De bonis & malis

phrasin, lacosseu applicationes atque Guni d cir: mirum,quis digito comonstrantes, Germania hactenus edidit quam plurimos oge neruosiores,

incidiores, ex sacri salis pleniores, g unquam iurota illa post Apostolos antiquitate prodierint.

enim rerum in uno aliquo scripto exeget wo Luiberi in Propbetam,aut Psalmum iusteruis, quam in multis libris Patrum, idque me cunt alijs, absque inuidi a pronuncia e posse, credo apud pira os omnes extra controuersiam esse. IlIcsi catalo, gum eorum librorum, quos Germani,histe annis instaurati rursum Euangelis, euulgarunt , institueατe, atqxeis ijs annotare uellem, cuiusquesingula.

res quasi uirtutes ac tritus sancti testimorua,dies

me hic deficeret. Res autem ipsa ante omnium oriculos versatur . Redundat enim uniuersa Gemmania, non tantum exterorum, uerum suis quomque suorum doctorum monumentis uel omnium maxime

Adbanc partem doctrinae ure restrendas cenis seo sacris conciones, quae ad populum habentur, non modo singulis Dominicis diebus,ueram in hiaptimana quos crebrius. Nas in ijs lacet rem grauitas, quae Pupinicis tenebris ubique regnantibus,p Uus ignotae Gunt , apta ad disicendum disto tio ais ordo , ostensio fundamentorum quorum bet articulorum fidei, uerborum proprietas ac Iumena

24쪽

Germaniae. 2ῖmen ta ut auditores no fabulas sanctorum,non inanem uerborum brepitum, sed res ad alutem uam cultius Dei necessaria recte intelligere, O sicile

memoria comprehendere queant, omnias

ctristi Alba dogmata impios cultus, ex Iucidifimis ex ualidi mi, sacrae scripturae ita mon's,diis iudicare uinis ἀαι- α Iesium chridum'

qui norint. Tertium Ecclesiae beneficium, a Deo Germaniae praestitum,in patimo Antilabristi tam euidens, tum liquida una aperta, ut nullo unquam secula in mundo similis accideris, iams tantum restes ata uentius cbristi, qui eum flua potentia penitus deinstruat Notae enim omnes, quae a Daniele,Iobanne, Paulo, Petro, Spiritus sancti instiratione hunt anα notatae, ad Pontificem Romanum, eiusf arrogataratismam denominationem collutae , apertigi e conuincunt, totum illum Papisticae Ecclesiae starutum, cum fuis membris , Ube Antichrictum. Senis serunt id quidem plurimi multis retro seculis, ac ueluti per transtimam perstexerunt, ex inpriminis Iohannes Ilus insignis ille muror c Η RIS TI. sic tamen Deo nostro uJum fuit, ut Lutberus eis' am bestiam Romanam monstruumque horrenα

25쪽

24 De bonis & malis

ut Paulus praedixe=i laterficeret. Excitauit quia, dem Deus plures in Germania, qui Luttaro,posta quam Antichristum Romanum, hoc est, totum Paupatum aggressus est , subsidiarias operas attulere, nerum hoc Ecclesiastico Duce ac heroe,robore spiritus sancti firmato , primis iste Goliat non burumanis uiribus, sed uoce minister' uerbi diuini, calatno ex picturis , petitus er prostratus est. Eam laudem si quis Lustero , tanquam organo Iesu chris i salutari er plane heroico , non relinquit, quid biarroget uideae. Nos enim non tam hominis, quum

ipsi s christi magnifica opera celebramus. is uero n oculis mentes captus, ut potias stiritus sancti prorsus expers, non uidea non palpe regnum Papisticum,per orbem diffusium, omαnes Dei articulas nefarie corrupisse. Radit adhuc, asinus ille cumanus in concilio Tridentino, Aeanathemata esse, quicunq; asseueret, SOLA in christumside, peccatores coram Deo iustificari. Non desinit borrendam er mamissimum idololatriam defendere ais urgere, nimisu creaturaru moris tuarum riuocationem,pro opitulatoribws erdiatoribM.Pergit sacrati mi Tinamenti Dominic tetram er blas bemum prophanationem ac mutilationem tueri: olferre Patri: quod chrUM uois

luit dictribui ex comedi ars bibi , sanguinem efιαμm pro Misis q*os , solis impuris sacerdotibus

attribuere.

26쪽

Germaniae. . duribuerrimo sibi etiamnum potestatem non tan

. tum uoce,literis ulminibuου excommunicationum, ii sed etiam armis cruentis usurpare nititur, articuis

. las fidei destruendi ac erigendi pro arbitrio. Verili res quod de Dracone ect memoriae proditum, illa, Antichristus, sua decreta multo piorum sanguine tu scribit tu igitur ex similia sacrilegia,rapinae, o, rannides rerum spiritualium ex cortarasium, istu i Antichristum er αντιθεον, in domo Domini vase sanie,mumsisti meo siquidis e coarguut, euinta cunt, Omniumq oculis exponunt als demonstrant.

Hoc Augis stabulum, perpurgatum nuncis le diuina bonitate, crabboc Pharaone, Germa, ni e pleras loca liberata esse, inter innumera Dana hoc seculo toti mundo exbibit non est postreismum sonuerat igitur at sonant adhuc licet paulb languidius, quam uiuo adhuc Lutheroflabat. AngelorumPei uoces,cecidi cecidit BaDIonaistem, Exite ob ea popule meus. Ac tenenda aD Mintimis pectoribus imprimenda est,situ Lutberigrari uis er uera uox,Eum salau fieri non posse,qui non ex toto corde odisset Papatum. causa iusti aest,quia Antichristum diligere, est christum odibisse:sed abn christo nuda salus est:σ quo sint ablegandi omnes aduersari, Domin ex praemonitione ipsius, quae Matia. ets. exta non est obscurum.

Quomodo Damascenus, Beda er plero α ,

v s ineptis

27쪽

1 6 De bonis & malis

i neptiemi de Antichristo, non est ut pluribus re, fellamus.Nondum enim tempuε aduenerat quo Antichristus publice toti mundo esset reuelandus , ad quod quidem Lutherus noster a Deo fuit delectus, alii que, qui hoc seculo suam quoqxe operam con tulere. mid igitur restat, nisiui breui in nubiabm compareat, qui bestiam illam superbam, cum omnibuι fuse asseclis cir cultoribus, qui ad tan tam reuelationem Jonte , ut noctuae, tenebras expetiverunt , in sulphuream paludem praecia pilete Quartum bonum a Deo collatum, exsuperioraribuε enascens ess,opima er saluberrima Ecclarisiarum christi reformatis,uti vocari seu constituratio. Nam plerisque nugis Sanctorum explosis, Hodilolatria, hoc est, inuocatione π ueneratione de sanctarum creaturarum abrogata,propbanatione cornae Dominicae remotu, Baaliticis boatibus inerritifimorum hominum opitis, fucis atq; porcis in baris monasteriorum pasim sese saginantibus, prostigatis, restitutum est ministerium docendi uerbum Dei pure Cr integre,ex fundamentis Propheticorarum ex Apostolicoru scriptoru. canunt lingua uernacula frequentiphni Laicorum coetin, in publicis . templorum congrsibus, sacros Dinnos laetis perictoribus et uocibus. nera iuuentus,inter siemores

28쪽

Germaniae. succisas quadam enarratione recitat. unt ardentifimae prece in nomine Mediatoris unici Domini nostri lectu christi toto populo. S cramenta iuxta iustitutionem chricti, clare, sines omnibu s su pernitionibus aut ludis ociosis administrantur: accedunt Unaxim adultiores, pueri,uirgines, matronae,uiri,senes,audientes mortis Dominici comemorationem,er ipsi quos beneficia,per chrinu cunis ctis mortalibus praenita, piis animis perpendetes, . Deo Iratias agentes, abncrementa fidei petentes. Hoc pacto domum magno cum sectu, ex temis piis reuertuntur homines. construnt cum dulcipia inis liberis ex familia de concione is templo audiata, te Deo,de remigione peccatorum, de uita aeα terna, similibus mei articulis. Facientes suas o, perus, non amplius tot venereas cantilenM,aut nugas de Hildebrando,uel Theodorico de Berna, vι

olim ab Papatu, sed Psalmos er Ηγmnos gemanicos personant, ex quibus undamenta Dei istu, tria, consolationem in rebus aduersis, attenta mente notant. Aegrotantes, ab ipso christo auxilium implorant, ex uera in ipsum fide certo statu, uti sese habere peccatorum remigionem esse humredes sternae uitae, per er propter chridi meis ritum,non propter flua opera,ea, luce ac si,ple

ni te certi, a fiducia beatae ergloriose re si rea is,uita Fac mortali defetuntur.

29쪽

as De bonis & malis

Etsi autem Getania in agro Domini pa pini Iulant amen ista*iritus sancti dona, cosicuam non rara fiunt. Quod uero Anticbricti insanumagine nobis confusionem religionis tribuit, id res ipsa publice refutat. Et quid immundus ille *isit Maliud eructaret, quam ut opera Dei austria crimi

. - Quintum donum est miranda custodia, proterictio, promotio Ecclesiae Dei renascentis ex mori reficentis. Nam fortis iste suum atrium tenens, hoc est,Romanuε Antichristus,tanta prudentia, prout dentis,industria regnum suum firmauerat, ut uideretur immotus plane ueluti termisnus ille Romanus permansurus esse. Nam Ecclesiam atq; politia, ambabus quod dici bolet maribus appraebenderat,uam iides tenebat.Inuadere igitur Antichristum , siue in domatibus , e cultibus, siue uita , erat imitio quidem, totum Romanum imperium aduersum beeoncitare. Quo missordere Romano praesulcominnes priscipes ac reges deuincti atq; obstricti fueririn neminem usopirior latet,s Μonarche quomque Papa,pe de ut oriculae Arctobcon,metuetire cogebantur. Mueuerat enim ille excessius Doα minuS,cervices Imperatorum calcare. Quod stiritur initio unus Monachus, quasi ex antro progre die istema vocissono ferit idolomariam,s crilegi errores totius Papatus, nes euestigio cu

30쪽

e Germaniae. l. e te nibvi uuo inpetu absorbetur , tanquam a ceto Ionas,id miraculum Dei est, u opin bumanum. Idem perpendamus is progressu. Quod priα ' nium pauci numero , resurgenti quasi ex mortuis risto,nomina dant,quod destructis idoloman8s, 6ncerum instituunt Ecclesiam,ijs non sunt a cossa

iuratis Antichristi oppresi penitus, deleti , imo quod uelati Danieli Leones irati i er robustissit' mi, occlusis mcibis assederint: item quod inuictae

multorum 2nsidiae,machinationes,conatus fracti ae

s retardati sunt, ut interea latius sese Verbum Dei per Germaniam disunderet,inens est clementisi i mi Er omnipotentis Dei beneficium, qui ut pro siua

mensa misericordi hac aetate uoluit Germaniat M am in fisum regnum uocare ta elidua manu proa ' texit seruauit,liberauit. Imo quod praestatiam ac alii benedictionem Dei singularem declarat, quo maios ii ri uiolentia aduersarj tentaverunt Euangeli, luce atq; incrementa,ueluti lorem latra ipsam herbwm o adhuc occlusum,extinguere CT perdere, eo neluti is palma,verbis ceri uis magis enituit, altivis as uti credit. Quo plura iustisuta fuere colloquia, ut rimi ijs pecκliari sophistica, subtilibus ex intimis me bi duilis Scotistarum prolatis dilutationibus, Euaninui geli, oncertim obrueretur, Er quasistrangulareαμ tu eo magis claritus uerbi diuini effulsit, plures, , . risese adiunxerunt, cuius quidem rei historia ipsa tectis