De bonis et malis Germaniae, admonitio. Iohan. VVigand

91쪽

btis,tanquam seditiosis , Cr suis a Deo praepositis imgistratibus, minorigeris , esse parata linicula i

Hisce religionum lectris , Uigiles Dei ter,

Titi, aut obmutescunt, aut remouentur cin m ii uosis titulis , quod elusimodi cothurnos repraerahendetites quantumuis modeste, Er quantumuis Iuculento Verbo Dei,sint turbatores commlinis paricis , Magistratuum contemptores , Monetaris, Rotmanni, omnibus Sotbis er Tineis perniciorisiores . Sic olim Nebucadneetar , fluum silκm Girigantem uolebat adorari , prope in conspectu e tructu er accensa fornace , in quam omnes conmae maces praecipitarentur. Verm ipse postea , motium Dei contra se experitur . Nam in rabiem Metus, er integrum beptennium inter stras oluestres

circumerrans, graminas ut bestiae carpens ,etiam de isto sic more poenis luit. Is uero Deus adhuc riuiuis est , qui I iles gubernatorum machinatiorines, potenter potest ulcisci, praesertim csim sit eteri IUM , er suum honorem, ad qxem religio quoque pertinet,non patiatur1ibi eripi l. Verum euentus saepe o stendit, non tam a Domianis ipsis,quam a struis ipformet, Has ectra religionum esse conflata. Nam haec aetas eiusmodi stra horui mes non paucos, qui licet parum de religione intestigant, tamen sine omni pauore , Osiae exemplo

92쪽

Germaniae. 'isieglecto in sanctum sanctorum irrumpant, atque extra Cr conti Iura uocationes, funestum ipsum pro arbitrio praestumant regere, ac praescribere, quid, quomodo,quatenus docendum sit. Quando mistri concionatores, iniquitat quorundum iudiciorum uel actionum politicari rum, pro ossicio uel modest me taxant, bone Deus, quantus ibi clamor exoritur, falcem nimiarum alienae mefit temere immitti, alterum pedem iis curiam trasoru confundi uocationes diuinia

tussieparatus. Ver a quod ipsi rerum sacrarum smperiti, pollutis quasi ocreis ex calcaribus in Ecclesiasticas unctiones resiliunt, Deo ipsi sterina mi viunt, id scilicet sibi laudi uolunt duci, ac si posset seri , in inflania sua , quod prove bio dicitur, inscribi. Ipsi uero Domini elusini odi impudenti is struis seductis mcinati,hoc est,

suorum semorum peccata promolientes , graαnes poenas er calamitates incidunt, quibus cum s e strui , astute er Acili arte explicent ipsi Domini uelati in imis gκrgitibus rotantur m opis prisuntur. Nam Deus eiu modi hispiarum marichinationum ultor existit, est enim infelix omni ἐεομαλια. Sextum Politicum malum est, Raphra ex abuαbus bonorum Ecclesiasticorum, Nam sacra bona, Gyentis, reditus, quae adulendum mimstrosa uerbi

93쪽

uerbi Dei, ad scholas veri res er inseriores remcte constituendus, ad bolitalia er pauperes nutriendos,referri debebant,ea multi potitici nimis ra paciter contrectant,mo per fas noss,suae promna post ioni subjiciunt, neq; christo βmelico

nudo,inde praebentur necessoria.Sicut igitur olim, lpraepostero quodam religionis etela, omnes nimis lpro ise conferebant,ad res sacras cir pauperum ornandis Cy Iucuplatandus, ita nunc in dOoliandis bonis, Ecclesiae Er pauperibus debitis,nfinis licenister Er struide certatur. Veram quo fructu' Nullo propemodum.Dum enim Deo rapitur, quod uum est,rapit uici Deus,quod suum est,nempe benedictionem. od igitur mirabile dictu est,rapitur eum copia bonorum EccIesiasticorum uinina is pia. Recte igitur istasacra praeda, appellatur a rum Tolosanum, o pennae aquilinae, quae non auingent sed perdunt res similes sibi adiunctus.

Septimum malam est, Iudiciorum perplexitas, er nimis longa,per ambages causidicorum extractis,quae captios periculosa er damnosa est subis ditispraeserim pauperioribus. Hoc malum omnes quidem politici deplorari sita nihilominin ipso su reliinquitur. octava pestis multis in locis fruit, Luxuria, quae iam omnes uerecundiae fines perrupit atque consari ea tam est,ut pene uidea r omnes

94쪽

Germaniae. 9ι

statin eo ndere. Impune enim ea erescit inter ς summos,mediocres Cr infimos. Ex luxuria autem enascitur pavertas, quae ad multa mala homines V impellit, utpote ad exactiones, rapinas, er aliabi peccata. to Nonum politicum malum est, Tolerantia usi so rarum,quae exbauriunt Restub. ipsos Gulernam tores,ut aliqui nomine sint magni er potentes Domini, Re autem ipsa,obaerata quasimancipia βοαs rum fervonrum, unde meliori rure sese possent hoc se titulo inseribere, quam Pontifex Romanus , se essee seruoram seruos,

o ne quid ad eam luem euacuantem domos, stublicas,auti desit,etiam Iudaei,hostes Dei σα ν omnium hominum,toleratur cum graui ipsius Dei sin misledictione. so In Oeconomiam autem ista quoque mala pen, trant. Inprimis uero auaritia, id est, his rerum istis iii . explebilis.Nam recte dictu est, Avaro tam deesse

quod habeat, quam quod non habeat. Estque plagal postrema sienectae huius mundi procul dubio, quod nem' stre amplius mediocritate contentus est,sed omnes inbiant opibus, quantocunque eas quidem nancisci queunt an uarias igitur cogitationes π, i, peccata , coniiciuntur eiustinodi bonitara, id quodo experientia tectatur.

Ex hoc mala,nascitur fortas ire luxns investia

mentis,

95쪽

meti ,alijsq; sumptuosis rebos, qui modum nutat obserua Et baec filia auariti matrem quos suam

vnsaniorem Er ardentiorem, ignaucupijs pecvni rum ejicit.Praeclare etiam cicero dixit, Auaritia amsi tollere uultis, mater eius tollenda est luxuriries.Matrem dixit eo restem, quia luxuries irristat auaritiam.

Hinc illud quoque mali prodit , γὲi parentes

rebros mundanis ultra modum dediti, liberos ad , illas opum uenationes ad uesiciant, Cr raro aliis quos ad studia literarum, praesertim uero ad sacrosanctam Tholagiam discendam Cr propagandam, adhibeant, quae quidem res,EcclAsiae Dei non poαstremam cladem portendit. communia denique mala, non necesse est proin xa oratione tractare. Nam illa omnia publica sunt, omnes stre,aliqua in parte attingunt,quae huc un commentoraumum. Pauca igitur tantum quasi delibabo,ut nos ipsos ex hac molesta quereri

Ia tandem evolvamin.

sit ais uires quotidie magis magisos a quirit, saturitas cir nausta quaedam Mannae carie, his,hoc est,uerbi diuini Non enim tanti amplius a plerius sit salutare uer um Dei, quanti initio,cam illud coelene uiuar , ex immensis tenebris parapsicis exoriretur , ex articulas summos de Deo, de paenitentia, de remisione peccatorum

96쪽

o cultibus diuinis illastraret.

1 Hanc naustam comitatur securim ex inparnia tentia. Nemo enim tam est propemodum ubiectus, est: qui repraebensiones peccatorum quantumuis neri iis cessarias,pro uocatione Er iuxta uectu Dei fictasi patienti animo tolerare uelit. Summi ex infimi uorie runtur,nullo modo tantum licentiam ιν impori in tunitatem, docentium in Ecclesia ferendam esse, uetam acriter in βctabominum inuebantur,praesti

ii , t m cum ea uel sint iam uulgaria, uel alioqui es grati aliquo fuco exornari pomi Hinc bunt illae Leges, ne Ministri Verbi Dei, iubi ρ . specie peccata I thylia, ex ipsos quoque peccaritores quamlibet inanimos Cr scandalosios , potenil tia Verbi diuini repraebendant,sed IN GENERE H expediant, ita ut nemo animaduertat μαμ percelli , siese ad maturam er seriam paenite tiam diuinitas nocari. Hoc scilicet pacto uolans ' os Dei , quod per Ministros uoluntatem emtum propiciam tum seueram exponit,compescere, suoqge creatori praescribere, quantum sibi loqui, quantum tacere debeat. Et quod imprimis i consideratione dignum est , hac ratione foris

ii illi domum Dam muniunt firmo praesidio, ue β in pace corda ipsiorum posideat , neque ad

mittatur Spiritus sanctus , qui corda contrita

97쪽

U De bonis 5 malis

damna, βῆ huius seculi pro siua stulta sapientia

malunt experiri, quam in praesentia cognoscere

Ex hisce lacunis, nascitur pruritus issimulque appetitus libidinosi mus er omnium pestilenti minus, quod homines Monam coclinem nausean in tes,carnes contra Dei uolantatem desiderant, ad ollas Aetntiacas rursum anhelant,boc efi,noriva dogmata, quibus Antichristi status pingitur, cupide arripiant,pingant, promoueant, uel altem non abhorreant, non impugnent, non detinentur metrio, quo membra christi, uera luce Euangonjperfusa, decebat. Non igitur est numeras,neque si is nis claudicantium er inclinantium denuo ad Antia ebristi praestigias. veram ea est homi num ameram tia,ut uidentes uidere nolint,neque admittant f Iutares admonitiones amplius. o turbationes Ecclesiis Dei, non imputant autoribus er dest oriribus Alsiorum dogmatum, sed iis, qui ea iuxta soli Hyma er i ultri a tenmonia sacrosanctae scriptur taxant ais refietant. c scilicet agnuου Iupotu agit aquam, causam , cur eam persequatur laceret, heciosi 'mam nactus est. Ebrietates uero, tam siunt requentes, ut nemo patiatur sibi persuaderi, eas excutere; sidem Crgratiam Dei, dignasque aeterno igne esse. Quam

quidem ob c sam, non est odor, gloriari quo-

98쪽

Germanta

que de foedis ebrietatibnti Iuuentus subinde fit deterior , intratibilior,

eaque uitia audet perpetrare, quibM olim adulti vix erant obnoxij.Resonat tristes querelae pam, de iuuentutis petulantia cir malitia, quae incorrigibilis plane uideatur. Poenae igitur diuinae pactis in stant,ingruunt,im ruunt, Cy mustorum incogitantia Crritia, ut non attendant,imo altam quasi π perpeis tuam pacem Cr felicitatem somnient,ut pene Deus uideatur frustra tot mala immittere. Tot iam miracula,tot monstrata portenta, ininniuerso pene mundo oculis hominum objesuntur, nullis unquam mundi temporibus, talia sint conta Plpecta uel audita Sed quotusquibque eas Dei coim 'i monoctiones expendiis V omnium itaque sanorum, ne tum plorum iudiacio, maxima maxi arum rerum immutatio, toli mundo imminet. Faxit Deus, ut Ecclesia ipsius hi acerbi finis doloribus quotidie parturiens, filicia ter enitatur er elactetur. Namq; In mundo spes nuda bonictes nulla saluus. Ipse igitur Iestus Christuπό uictor milai, olus aeternaveres beatam vitam nobis, iuxta suam promisiorunem Er meritum, benigni fime ad rat reaturas qtie omnes gementes π laborantes, liberet ad vindiceri

99쪽

sed obstrepunt βῆ huius mundi, ingentisabire

ira praegnantes: Tegenda potius eiusmodi uitia er grandia mala esse, quam exagitanda. Nam ea am rem,ad insemiam Gy probrum Ecclesiae Dei, erverbi ipsius redundare. Adversarios enim clamarituros Ecce eiusmodi tetros fruam Euangeli, uox, qua isti gloriantur prostra. Sponte enim sua, desuis tetris malis queruntur; pondeo. Nequaquam pune ipsa peccata,tribuenda ueritati a Deo patocte. Deinde ἐπιχαιροκακιαν diaboli membrorum eius , neque Apostoli, neque christu neque prophetae,cauere penitus unquam potuerunt. Tertio, Deus uult Ecclesiae flue Doctores, de peccatiser damnis inualescentibus , exastare uoces siues uelati tubas, Er non cessare, ut ni Propbera scriptum

extat. Quarto, ista monentur, ut vera paeniten, tia,eiusmodi peccata uere teganturiboc est, corririgantur. Non enim zizania alimus aut defendimus,

sed agrum Domini,iuxta ipsius verbum repurgare, quantum quidem in bac uita posibile est, studemuK. Praeterea, non tamen uniuersus ager Domiani His etizan s obsitus atque opprespus est. Sodbeneficio Dei scirius et credirem,copiosam nihilois minus esse messem Domini in ipsa Germania , ubi uost Euangeli, a Papisticis inquinamentis repuris gaia,pure fonat , er Sacramenta christi Iegitimo salutari usu uigent. Nihil igitur oramur Dia

100쪽

Germaniae. ss

bolicas Antichristiam gregis ira ustationes. Nam illi non sunt ager Domini, sed campus oluedris,

horridus,arenosius,sentibin, tribuli urticis, iliciabus,totus obductws er perditus. caeterum,unde medicina tantorum morborum, praesertim uero Ecclesiasticorum nobis prouenirest

In promptu quidem ea esset, si non uel Astus, uel

nausea, hoc est, pertinacia er impaenitentia eam excuterent. Succurri igitur posset laboranti Eccle

Primum, seria paenitentia coram Deo, nempe humili agnitione erratorum ac Ianuum,precatiora ne ueniae per christu, ex proposito recte βciendi. Deinde, unodo coacta ex ommbws Germania . Ecclesis, Cr cognitione atque diremptione contro uersarum plana er dilacida, iuxta expresum Dei.Verbum,citra ullam uilorum hominum probori

. Tertio, 'alacri Er communi refutatione contra dicentium Verbo Dei, quic*nque tandem illi sunt, quidem publice errores, gloriae Dei obscura tionem, perniciem Ecclesiae disseminant. Quarto disciplimae prudenti er utili iustitutiorin atq; obseruatione. Quinto , ut quisque intra fines siue uocationis sese contineat, Ecclesiam communem furat atque adigue non Giperi G a Seret