De bonis et malis Germaniae, admonitio. Iohan. VVigand

81쪽

8o De bonis &masti

er ad posteritatem quoque salutarem docti him

propagarunt.

Iacet autem hodie misera Irini Ecclesti, siupplex ante pedes quorundam praecipuorum uirotaram,orat,ut uos errores agnoscant b aboleant.

Devoluit sese ad genua potentim quos,obsecras, ut piam onodum, Erlegitimlim iudicism, convoca itis ex tota Ecclesia uiris,doctrisa π fide praestantibus,instituant,praebentess errores, qui libris impress singularibus fucis ira Ecclesiaci christi diristerguntur uxta normam verbi diuini, sine innui, dia, sine prosiopolapsia cognoscant, dijudicent, emedio tollant, dulcem ac salutarem Ecclesiae uanonem restituant. Sed prob dolor idem istis querelis o obtestorionibu Ecclesia squalida Er aerumnosa proficit et

inpetrat, quod querulus iste Laetarim ante diuitis ianuam. Imo altis flupercilijs false ridentur er exiis bilantur, ac pro turbatoribus communis pacis , Crboctibus patris traducuntur omnes, qui talia paulo instantius efflagitat. Nec desiunt, qui cam struos Dei se perbiberi uelint, summis uiribus eiusmodi , . conuentus dispuadeant, quia metuendum sit, ne imaiores dictractiones inde generentur. citant Nazia anteni Hictum, qui scripssit,sese nullius unodi exta tum uidisse bonum semper enim maiores dismaM

tiones ebe subsecutas. Nimirum, quod hic particulariter.

82쪽

M Germaniae. silarite de infelici successu aliquot suae aetatisonoridorum,quetis est,id ipsi uniuersaliter, de omnii bus pronuntiat.sed mam istum et honodi Hierosio Iamitan Nicenae, aliarum, praeclarum πsaluberemum fuisse euentum. Succesus autem uitio usinde est,quod onod non iuxta normam diuini uerbi,sed iuxta arbitrium potentum , aut affectus boriminum gubernantur,πexcluduntur fieri ,graues, constantes. Inceri doctores. Donec igitur onori uel impediuntur uel differarantur,varia Getaria augit ienta sumunter domianantur . Refutationes quantumuis Midae, flocci Aunt.Plurimi istis erroribus suffocati, intereunt,do iuuentus ista contagia ad posteritatem perfert. Decimum tertium mala ex bifice omnibus conflatum ex natum aras destruens christi uineam, est caesar papatus, ut recti e appellat Lutherivus. Nam sicuti superioribus seculis , Papa Romanus Antichrim partes egit in eo,quod non contenatus limitibus Ecclesiasticaegubernationis,lmprobem nefarie arripuit sibi politicam dominationem, arrogauit 1sibi regna huius mundi,ut Matth. .d pictum est, caesaribus diademata pro arbitrio λαpofluit uel deposivit. Dictauit positijs fuas leges. cruenta bella aduersum uos hostes gesti. sta mperatorum calcauit, Ipsos Monarchas, turpi subie tione ford s uos calceos osculari uoluit.ua bs

83쪽

n De bonis & malis

die no iviai Politici Domini, recuperata sita de nitate , beneficio illustrati Euangelij, ic liberati apostfificis Romani foedo iugo,uicismi suis terminis

excedentes, superbe pedem alterum in Ecclesiam eo ocant, eamq; pro suo arbitrio regere, atq; miliastros uerbi diuin 'ion tantum osculatores,sed merura scabella suorum pedum esse ustunt. Nam politici nonnulli, cum suis Achitopheliis bus, Religionum formulas seu cothurnos gignunt, Articulos doctrinae cudunt , eosq; poctea cum Inmperio Cr armatis minis, doctoribus aerumnose E cIesiae christi obtrudunt, ut citra omnem contradii ctionem amplectantur . . , Mandata affigunt atque exhibent, quibus prae αscribitur, quomodo π q tenus ministri uerbi Dei errores, Cr peccata repraebedere debeant,nempe, ut errores grassantes non refutent, 'Ibos doctores . nos indicent,nec maneant,eos cavendos esse.Pecaecata hominum quantumuis is hoc mundi me atro, cia,tantam IN GENERE Bringant, ne quis antis maduertere queat, se peti, Miscilicet agedun esse poenitentiam. Nem inem este excommunicandam, si debente id politicorum. Nemini esse denegaudiati uni Sacramentorum,nisi ex arbitrio aularum aes curialium, quaecunq; tandem ista causa sit.

Quemadmodum autem Papa, excommunico

rilanis fulmen siue orannidi adhibuit, ita sili polia li

84쪽

Germaniae. D

eicios inlaus de expulsionibus, de carceribi de glaaijs, audaci fine subjciut:sic igitur exurgit, incrementactumst caesareopapatus, CT uersanice,Ecclinasticus Anticbristus, in politica degerinerat,nes erit talium cothurnorum ex edictoruni moduου aut sinis ustus, donec Noui unum iudiciunt adueniat. Sed praetendunt politici, sese esse custodes lagis diuinae, capita Ecclesiae in terris militantis.Veri

rum quide est, Magistratus quos esse membra Ec: etesiae Deidi credant ri christu. Verum hoc est pertimere ad inorum officium, ut fit a dogmata idolomanis prohibeat, Ecclesias Dei,ut in Esaia r Iulusime dicitur,nxtriat. sed non habent potesta

te, quicquam contra Dei volantate aut uerbu e

nutuendi aut ex edi, ac fiunt distinctae potestate

osmia,Scclesiae ex politiae,quae no fiunt co*nde

die.Et regula nota est, Oportet Deo magis obediri

re,quam bominibM. cothurni aut illi ex edicta, de quibus dixi, sunt eontra Dei uerbum, sunt perniciosa Ecclesiae Dei, Iias ob causam Deus eiu modi Dominos, et cosiustores puniet, nisi Deo eiu sin ministerio, quod sinu estresquerint, paenitetiamque fluae temeritatis egerinte' Decimum quartum malum, ex prioribus pro itiens est,odium Cr prostigatio striorsi, gragium crsalutarium uerbi Dei doctorum ac prostsporant,

85쪽

o substitutio discopiosus numerus, Morigra lorirum ac placentia dicentium. Traducuntur oncerio Meles uerbi Dei miniliri, odiosi omis titulis, horridorum stoicorum, intractabilium, seditiosorirum, turbulentorum bominum. Muti uero Er palpatores, ornantur Encomio pulcborrimo,

pacificorum, placidorum, salutarium doctorum. Hinc nullus pudor est ijs, qui iactitant prae alijs inis corruptae doctrine conseruationem, confisiones eius u ad extremum uitae basilum,pro suo libitu, pro infligationibus uom Achitopheliu,inculpatae doctrinae uiros, π uigili uoce inclamates pagm

ingruentes er dominantes errores,excutere,eosop

inquietorum titulis,ac mendaciis quos in pudenαti is deformare, perinde ut Pilatus, christum horridum er intolerabilem concionatorem cruci

alligit,eis inscribit istud eulogion, hic sie fecit re,

gem Iudaeorum,id est ditio us, inquietus, turbuislantia homo fuit, ideo iuste fustensus est. sic Leo, nes,ut in in Apologo,sepores contionantes minaniter discerpunt, aut truculanter fugant. Reperiuntur quos non pauci, inter ministros diuini uerbi,Eceboli ac Gnathones,qui peccata potentum,contra ipsorum dicta fictas mira frauda Ieria excusare ais ornare,carbonos ignitosρπα ponere, non uerentur, ut magis accensi politic indoctores Inceros ardentius Iagiant. Amasiasμα

86쪽

Germaniae. 8s

credos accusat Amos Propheta ob repraebensi nem peccatorum,ac iubet eum isto Ioco excedere: Sie hodie multi doctores multis in locis, ab Amerisses impatientibus admonitionum, de suis aut aliorirum peccatis, contra primum secundum Dein calogi tabulam Marum , produntur er extumbantur. Exempla non opus est ex longinquo po

tere.

Sed abrumpo tristi as queretis, de massis Esessae christi. Nam ex biboe etiam alia, quibus E elesia christi horroriter excruciatur , ac reuerant estim Prophetis, parturientium dolores fulti. net, Mile mente concipi er considerari queunt. QDe igitur bactenus de Ecclesiasticis malis in medium adducta siunt, simul ad Politica, oeconori mica er communia sese extendunt. Verum,ut iustiis tutum ordinem sequamur,de bsce etia panca quaedam attingenda fiunt, quae ut pietatis uerae studiosi patienter audiant vis expendant,rogo. sunt quidem politiae, quibM bomines cohabia tant, er a suis Dominis, iuxta certus Leges gurubernantur,omni laude digni ae. Num Deus ei ubis modi hominum societatem sanciuit, er noluit pomlitias esse bolitia suae Ecclesiae, sed quomodo ex Diaboli malitia, er imbecillitate humanae naturae iste sacer bominum ordo turbetur ac deformetur notius est ex omnium aetatum historijs,quam ut lon

87쪽

ss De bonis & malis . t

ra probatione indigoat. Et csim ine Dominus noster Iesivi christus uaticinetur , Satanam in ipsum agrum Domini die xua , noctu disseminuturum esse, nemini uideatur mirum,st etiam in eo coetu, ubi Ecclesia Dei exta

est , mala quaedam pustulare, atque subinde mi

quid damni aure asserueriinus. Alci adeo hunc iri am ob causam, mum perctringuntur , ut , cori ignoscantur er emendentur, non ut unguem in uia cereis ultatorie , quod dicisolet, habeamuc , audi peccatis nostris gloriemur. Primum autem politicum malum est, Gberanatorum dissociatio , ex non firma animorum iuriteri os conglutinatio, qualis quidem tum proopter Ecclesiastica, tum etiam propter politica negoci esset necessaria. Nam ista animorum disiuninio ri causa est, cur intermittantur uel inpe diantur multa , in sacris er prosinis rebuου , quae ad fiantem uniuerse Germaniae pertinere uia dentur. Est tamen insigne Dei beneficium Cr mi, raculam, quod sedatis illis horrendis turbationiabim , quae ante paucos annos toti Germam extremum quasi cladem intentabant , qualemcunaque tamen pacem sustentat , ut uere cum Propberata dicere queamus, Misericordiae Domini , quod νon consumpti sumus.

88쪽

si Germaniata singubernatores ipsipatiuntur sese tantopere reuota ui negocajs mundanis , ut parum diligenter legant Biblia, ν scripta de capitibus doctrine christia nae,nes Ieges caesareus,hoc est,fundamenta iuris iusticianter cognoscant. Ex hoc fonte scaturiunt ista damna,ut postea in iregorijs Ecclesia cirpoliari mere pasiue sese habeant,c tantum pendeane ex ore suorum consiliariorum , qui nonnunquam plus videntur esse Guberniatores , quam isti ipsi, quos Deus ad sceptra collocu*it. Interdum crum .dis quibusdam incialibus , auisimilis famae horiminibus, non satis modestae voces 4rediuntur, quam do uel ebris, uel alioqui inflatis buccis fuam emianentiam π pqtentiam praedicantes,effutiunt,sest esse Principes segionis. Ea vero res , non modo summae ignominiae est Gubernatoribus , verum etiam detrimentosa. Num ipsi consiliarij, non raro. crassa rerum inficitia laborant, praesertim ucro religionis. Dem e multa pro assecton pulsis contrantiodis moliuntur,quae quide a Gubernatoribus nonnilia posteriori,hoc est,acoepto Malo,discuntur.' Huc pertinet,s Gubernatores pleris no curat suos liberos in adolescetia plenivi imbui et in litui, or catechester uerbo Dei, ite in Iuris scientia, sed magis eos ad uoluptates, venationes, equitatis es, en ad arma Queficiunt. Debebant aut Iustiniani d celebre initum, no modo in ore, veru in in

89쪽

quoque perpetus babere,Imperatoriam Maiesta tem,non amissolum decoratam, sed etiam Legiαbus oportet esse amatam. Nam gubernatio, non tantum requirit ama , sed uel inprimis , Leguis perfictam eognitionem. Arma enim sequi debent leges, quia pertinent ad executionem Iegum , hoc est,ad umdictum malarum, ex destritonem bonori

Tertium malam politicum est, quod Antichriam regnum,non tantopere abhorretur,neque laseis etrio destruitur,sicut Verbum Dei seuere praecipit. Quemadmodum enim in Ueteri Testamento etiam pij quidam excelsa restriquebant, id quod tapsis occasio ruinarum,o multor m damnorum Grat,ita hodie, post tam illustrem reuelationem Antichristi, iuxta verbum diuinum, tamen politici aliquas Antichristi reliquias alicubi tolerant,alia quem eius statum relinquunt,aliquos eius characteres non ueretur expetere ais recipere, Ratio uearo omnium euidentisim er fructuosi ima est, quia Antichristus eis dat regna huius mundi, Matthaei quarto, Apocab. decinooctavo.Volunt i in itur nonnulli prudentiores esse christo, qni geniculationem quandam detrectabat, qua potuisset rerugna huius mundi Cy rivi gloriam adipisci. Hinc sunt illae clande minae, ex interdum quos fatis ma

90쪽

Germaniata Dpariorum, aliarums fumo saxum rerum venatio. Ochristianos.Eamne ob causam Iesius christus stura suum hoste voracems Arctobcum manifestauit, ut nos cum ipso propter regna er uoluptates buatus mundi fornicaremurs Quid in noui imo iudicis christus diere,qui tanta seueritate tu ut illud mancipium satanae, Filium perditioni uitarit Nam nullis politicis aut Iuridicis glossulis, christus potietur suos oculos prismo aut hebetari. Quartum malam est,quod sine dι crimine rectis piuntur Ministri,docti uel inocti ion habita raritione pietatis verae ac sincerae.Nam consiliari poatisimum, a Brentes uel inscitiam religionis, vel prauubententias, postea ipsos quoque Dominos, suis contagiis deprauant Ecclesiae Dei non fune

salutares.

Quintum malum, ex prioribus emanans est, quod a politicis quibusdam , siue Dominis frue strisuis inorum cothurni religionum consuuntur, parim ex mundana sapientia, Erpartim ex corrupta Theologia,quosecie quadam mundanorum eommodorum,pro sua stupenda sapientia. fere excia derat stulta)sua autoritate, vibratione mica tis gladi, obtrudunt dictitantes sese non uelle usias dilutationes de ijs admittere, auersa isese omnes

risu obedientiam simplicem opacificam sese po Marsi ras, ob causa, omnibus contra hiscentiar s bus,