장음표시 사용
11쪽
η. De Turbis suscitatis posse; de humana proinde liscrtate actum esse, si lis
Hoc idem Salmeronem sensisse Thomas de Lemos in volum. Achor. 6. seir pag. 133. probat ex actis manuscriptis ejusdem Concilii in arce S. Angeli asservatis. Qui & addit , iisdem Theologis displicuisse verba illa
praefati Canonis: liberum arbitrium . motum ct excisa tum a Deo, eorum loco reponendum censentibus, mens A Deo mota excitata, quasi mens sola a Deo moveretur , non voluntas: cum enim in plena Congregatione
proponeretur Patribus Concilii canon Ege quartus V Si quis' dixerit liberum hominis arbitrium , motum & exci- ' latum &c. V omnibusque Patribus illa verba s lacerent: P. Lameet e Societate semel is iterum dixit : non placet quod dicitur: ' liberum arbitrium, a Deo motum d e citatum, sed mens mota dc excitata ponatur. Vcum Patribus aesplicuisset, Episcopus quidam dixit, tuam sententiam, quam proponebat P. Lameet, esse Pelagianam: nolentem Deum agere is momere ho xis arbitrium, seu liberam voluntatem, sed taurum istesiectum memtem. Idem plane Salmeronem cum Laynlo sensisse fertur pag. 333. eorumdem Actorum. Fuerunt illa controversiarum de auxiliis infausta praenuntia ait Sapientissimus Serrius Histor. Congregat. de Auxiliis l. I. c. I. venerandis Concilii Patribus aegris auribus excerpta, quae serventissimis monitis amovere
sat erat B. Iniatius. Sed quid illo ad superos evocato Sui bam juris secti, quasi excessissent ex ephebis, suo quisque indulsit ingenio. Tenendae S. Thomae doctrianae legem, qua contra novitates Omnes vineam suam ,
sacra velut sepe, munierat in Constitutionibus suis sinctissimus parens. demoliri sensim ac dissip re aggressistant: idque non privatim ac clanculum, sed facto v lut agmine, collatisque conciliis. Ea de re statim actum ea in Congregatione, qua ad supremam Societatis praefecturam vocatus Didacus Gynez , communibus votis S. Ignatio suffectus anno iss8. Illic ad limam vocata tenendae S. Thomae doctrinae lex , speciosie interpretationis obtentu concussa est, accommodatioris in
12쪽
ρεν Molitianas Novitates. Sest . I. tutorisque Theologia, propediem edendae, accepis consilio , quae solemni Praepositorum ac Theologorum Societatis approbatione praelegenda foret. Ita quippe statutum in Declar. ad cap. Iib. p. 4. Constit. liti. B. In Theologia legetur metus novum Testamentum, , doctrina Scholastica D. Thoma. Halegetur etiam Magistes sententiarum. Sed si videretur temporis decursu alius Amiser sudentibus utilior futurus, ut si aliqua Summa, vel liber Theologia Scholastica conficeretur, qui his nostris temporibus accommodatior videretur ue gravi cum consebo, is rebus diligenter expensis, per tiros qui in universa Soci tate aptiusimi existimentur, eumque Praepositi Generalis a probatione , praelegi poterit. Hinc velut signo dato, orta confestim opinandi lice tia. Seu enim accommodatioris Theologia editione, S cietatis votis respondere festinarent aliqui, seu novae scholae erigendae Principes, novique Israelis Magistri vadere vehent alii, diligenti aemulatione tentatum est. Id mutua gestorum subsequentium collatione videas. N va quidem vulgavit Molina asno duntaxat Is88. At scientiam mediam, doctrinae suae caput dc Corpus, an ius antehac triginta, & mente concepisse, & in Scho' lasticis disputationibus , sub scientiae naturalis nomine, se propugnasse professiis est. Quae duo si conferas, eunt ignes concepisse suos i enies anno circiter Iss8. quo Generalis Congregationis Decretum emissum est. Idem in Fonseca notare licet. Prodiit quidem ejus Metaphysica, iisdem novitatibus famosa, anno I 696. Verum altrilla scientiae mediae mysteria sibi ab annis supra triginta, revelata gloriatur , sed non ea palam eructare ausum este, donec a Molinae, Suaregii, Vasqueetii, Mendosae praeviis revelationibus authoritatem accepissent.'Quae ii debite conferas, ad praefatae Congregationis vis Cina tempora revocabis, quibus a male sibi consciis parcntibus , abortivi foetus opportuno silentio celabantur. Primus sedalium suorum doctrinam, diuturna illa tacitaque meditatione concoctam vulgavit in publicum, ac Litterario certamini commisit Prudentius de Monte
Major -o ly8I. jacta velut alea probaturus, quam
13쪽
apud viros eruditos fortunam esset habitura. Thesis publicae disputationi dedit Salmanticae, quibus tum ab-1bluta Dei erga amis liberos Decreta , tum gratuitam praedestinationem explodebat. Res incommode cessit. Hunc quippe publica disputatione exagitavit Dominicus Banneet, ordinis Praedicatorum , primariae Cathedrae Noderator , qui etiam non ita post , editis in i. p. D. Thomae Commentariis, eas nascentis Molinianae Scholae novitates impetiit ac profligavit, tanta tamen animi modestia , ut illos nunquam ex nomine delignarit, quorum opinationes refellebat: satis ossicio suo consul-aum putans , si veritatem absque ullius famae jactura tueretur : ut facilius corriperet pomatendo inquit Leo Magnus serm. de Passi P quos nulla deformasset abiectio.
Nec solum ordinis Praedicatorum Theologi , verum etiam alii gravissimi Salmanticensis Universitatis Magia istri, novam illam doctrinam , tanquam erroneam , aC de Pelagianorum reliquiis derivatam , ad sacros fidei Censeres deferendam esse judicarunt. Quo factum est ut S. Inquisitionis Vallisoletanae Judex insignis Joannes Minus, Vir ingenio, litteris, prudentia, & omni vir tutis ossicio prpans, Salmanticam hujus rei inquiren- dae di examinandae causa missus sit: qui, diligenti examine de assertionibus & assertyribus facto , omnis S. Theologiae Salmanticensis Magubos in unum congregatos consuluit. Qui omnes temeritatis & erroris nota lignam esse judicarunt, prout totidem omnino verbis referunt Praedicatores insta contra .Molinam Apologia,
sacris fidei Quaesitoribus intriti data anno Is9s. Quod di Theologi Societatis fatentur in libello supplici iisdem ipsis fidei Quaesitoribus sub idem tempus exhibito , c jus mentionem injecit Paulus Leonardus in Apol. proicient. Med. 3. p. n. 33 Anno xy8 . elaborari incoepit studiorum liber per sex Patres ad id jussit P. Generalis Aquisiva deputatos, sed nonnisi anno Is8s. absolutus , di anno I 3 86. publicae luci datus , sub hoc titula : Mettio atque instimiis studiam . Io quo cavetur ut Theologiam S. Thomae Socii
14쪽
per Molinianas Novitates. Sect. I. ν sequantur, paucis exceptis , inter quae excipitur doctrina asserens , causas secundas esse proprie is uniυoce instrumensa Deis o , chm operantur , Deum in itas primum influere. Librum hunc aegre tulerunt viri e Societate primae notae. Intercessiit Henricus HenriqueZ, id praesertim st macho ferens , quod in nova edenda Theologia Soci tatis honor agi diceretur ; suaeque intercessionis capita,
post annos aliquot , dato libello supplici exposuit tam menti VIII. Pontifici Maximo. Philippo quoque II. Hispaniarum Regi displicuit immoderata , quae in libro illo elucebat, de S. Thomae dogmatibus judicandi licentia. Librum de ratione studiorum sacris fidei Quaesitoribus tradidit, 'qui in illum
uti temerarium , periculosum , jactantia plenum anima verterunt. Sua demum apud Sixtum V. effecit auth ritate , ut illum publicis Societatis usibus interdiceret, quemadmodum testatur clarissunus Pegna Rotae Romanae meanus in sua de initiis celeberrimae controversiae
Hoc proinde sublato, alter aliquantulum emendatior prodiit anno I 3 9o. In eo statuitur , ut Socii in The Agica Facultate sequantur S. Thoma doctrinam , sed fici ut liberum relinquatur , ut alios gra es Doctores seqia i possent, qui velint , in paucis quibusdam quasionibus, qua stadiecto liberarum propositionum catalogo contia
Id verb ibidem notatione dignissimum prosequitur '
Serrius9 quod cum non ita pridem Sixtus V. Pontifex jMaximus Societatis Praepositos serio monuisset . ut eum doctrinae Canonem praefigerent, quem Paterna Instituta Sancti utique Ignatii Constitutiones) postulabant, id te nova illa studiorum ratione exsecuturos Floriantur, qua maxime violarunt. Dum scilicet sexaginta & amplius Angelicae Theologiae quaestiones privatorum opinationibus permiserunt, cujus ne vel unam, invitante licet pietate , permittendam judicaverat B. Ignathas. Ut ut est , fecit superioris libelli adversa fortuna , ut
non absimilis jinurae metu , illum publicae laci subd
15쪽
ducendum, & intra domesticos fines continendum, judicaverint Societatis Praepositi. Demum anno Is9 . de nova studiorum edenda ratione , seu verius de superiori recognoscenda . atque emendanda actum est in Congregatione Generali anno Is 9 . habita. Cujus Consilii conscius Clemens VIII. S. Thomae doctrinae juxta Constitutionum S. Ignatii praescriptum standum edixit. Cujus jussis obtemperantes Socii , in hac ipsa Congregatione Decretum f6. hisce verbis condiderunt. Nostri omrum S. Thomam ut pro tum Doctorem habeam, eumque in Scholastica The Iogia sequi tenaantur. Tum quia Coaestitutiones nobis eum commendant , Q Summus Pontifex Clemens VIII. id se
cupere significavit. Tum quia cum unius Scrisubris doctrianam in Societate eligendam Constitutiones moneant, nia Aus hoc tempore doctrina potes occurrere , qua sit ea so- Iissior, aut securior, ut non immerito S. Thomas Theologoram Princeps ab omnibuου habeatur.
Verum hanc tenendae Thomisticae doctrinae legem, a Clemente VIII. praescriptam , M a Congregatione illa Generali impositam , Claudius Aquaviva anno Is99. Pene irritam fecit, ita decernens : Nostri non sic Sancio Thoma ad icti esse inteEuan sur , ut nuta prorsus in re ab eo recedere Γceat s cum illi ipsi, qui se Thomsas maxime profitentur , aliquando ab eo recetant, nec arctim
.mstros Sancto Thama obligari par sit , quam Thomsmi os. Unde neglectam satis in Societate Decreti Clementis VIII. 3c laudatae Congregationis Generalis religionem, Plusquam fatis experientia docuit, innuitque Mutii Vi- testeschii Praepositi Generalis epistola transmissoria, data . Januarii Ioi7. ubi de suis conqueritur, quod ad eas
sententias non accesJcrint, quae tutiores estent, quae honis moribus conducerent magis , quae denique pietatem alere & prodesse possent; nec Decreta servaverint, uibus removeri jubentur a Cathedris, qui S. Thomae octrinam parvi facerent, aut eam corde non prae se ferrent. Vitelleschii verba sint ista : Nonnullarum exdorinate sententia, is rebus praesertim ad moreis ectam,
16쪽
per Moy anas Novitates. Sect. I. , bas, plus nimio libera . non modo periculam es ne ipsam evertans, sed ne Ecclesia etiam Dei umversa inama ad-l ferans Hirimenta. Omni itaque sudio perficiam, ut gini docent, scribuntve , minime hac regula norma in deis lectu opinionum utantur: is Tueri quis potest; Probabilisi is est ; Authore non caret. Verum ad eas sententias accedant; qua graviorum majorisque momenri Doctorum
suffragiis siunt frequentata ; γε denique is pietatem alis re, is prodesse queunt, non vastare, nou perdere.
niam etero Constitutiones , Decreta, Regulaου probe cauerit ede S. Thoma sequendo, de nou promovendis ad Cathed a aut etiam re nomenias , qui ejusmodi do mam parvi facere, aut cordi non habere pra se ferunt prasenim si no-etitatum amanites deprehendamzur , qui nusia ratione sunt
ferendi reliquum praeterea nihil est , nisi ut hae ipsa semvemur, uti maximi rem momenti, quam maxime possum
Uerum Decretorum illorum immemores illi e Soci tate , quotquot haes enus in occulto novitatibus fuerant delectati, parvi habita S. Homae dodisina , novitates . suas incircumspecte . erectoque supercilio in scholis venditare aggressi sunt. Hos inter primi in aciem descenderunt Leonardus Lessius, ta Joannes Hamelius , Lovavit in Collegio S cietatis S. Theologiae Profest,es annis Is8s. 8c Is86. Ii scilicet propolitiones triginta quatuor , de Scriptura Sacra, de providentia, praedestinatione , reprobatione, gratia, justificatione, publicis lectionibus docuere, quae celeberrimae Facultatis Lovaniensis Zelum ac religionem
Delatis itaque ad sacrum Theologorum ordinem'. propositionibus cait arissimus Serrius nihil temere liviterque tentandum viavit Academia. Variorum imprimis Societatis discipulorum quaterniones consulem dos judicavit , data selectis Mamstris hujusce rei provincia , ne unius alteriusve discipuli oscitantiae culpa foret, qui dicentium ex pulpito Magistrorum dicta minus fideliter excepissent. Ubi vero compertum fuit Conlarare omne. , easdemque ab omnibus propositio-
17쪽
nes ex tas esse, Censuram in eas instruxit, seu verius benignam admonitionem ad eosdem Theologiae Prosetares , caeterosque Collegii Lovaniensis Jesultas directam: qua nempe, singulis notatis propositionibus,
earumque demonstrata falsitate , ac novitate , suadent meliora consi is ; Sanioris atque a Pelagianiimo remotioris dominae Zelum comm ant; Majorum exem-Pla , ac potissimum Roberti Bellar ni, qui non ita pridem Lovanti summa cum laude docuerat , ad imit tionem proponunt. Censurae suae varia transumpta ad Belgii Antistites transmisit Facultas , ad Mechliniensem scilicet. Rure. mundensem , Iprensem , Bustoducensem , Atrebatem sem, Namurcensem, nec non ad Archiepiscopum Cameracensem , ac demum ad caeteros omnes Belgii Episcopos.& insignia Sedum vacantium Capitulaalec feriit Censura columbas. Et enim anno r3 88. die χo Januarii vaniensium judicium, data in ossium Censura longe durior , confirmavit Duacensis Academia , ab Ilim missimis Praesulibus Joanne Hauchino Mechliniensi, Ludovico de Barlcmont Cameracensi, Guillelmo D masi Undano Gandavensi istentiam rogata. Censuram Caeterorum Doctorum nomine & authoritate adornavit Guillelmus Estius, sua Orbi Christiano fama notissimus, Si nascentem novitatem innumeris Scripturarum,onciliorum ac Patrum momentis exagitavit. Censurae quidem Lovaniensi Lessianas propositiones velut per rmas, offensivas, periculosas, haeresique via Cinas notanti , Iesultae oppruderunt contrarium judiacium Facultatis Trevirensis 8c Moguntinae. At frustra. Tum quia Facultates istae celebritate dc eruditione com- Mirabiles non sunt Lovaniensi & macensi. Tum quia Facultates sunt Jesultarum , qui judices esse nequeunt in propria causa. Scandalum ergo magnum in Unive sitate Lovaniensi Lessianae creaverant novitates. Unde Henricus HenriqueZ l. de ult. fine. I x. gratuitam pro- Pugnans praedestinationem, Lessium tacito nomine caris Pit , dicens t auidam doctus praedicavit in Academia L
oppositum , cum mum sc- avi Academia, se
18쪽
per Monmanas Novitates. sin. I. IF re ad Sixtum V. Papam delata , sustinuit Da temeritatis
Et quia Lovaniensem Censuram anno Is88. excep rat, ac solito loco assigi jusserat Academia macentis. non jubente quidem , sed ita optante , ac per litteras significante Nuntio Apostolico , pax Belgicis Scholis restituta putabatur: cum ecce turbas alias , superioribus nihilo mitiores Durui excitarunt Societatis Prolatares annis Ir89. M Is9O.
Academiae doctrinam inquit Serrius in Calvinismi palam sugillavit Joannes Deckerius Theologus desilita, in
suis ad i. h. D. Thomae praelectrionibus q. sua ψ. prinpolit. 1. Di ciues aiebat ille de sententia Duacensium videre in quo hae siententia disserat a sententia Calvinia Nam Calvinus dicit oec.... Hac me o opinio dicit oec. . . aua sententia dua, in quo inter se secundum rem ae crepent, certe non video se. Rursus in dii lato quodam extraordinario , ex illis Edicti Stati V. verbis : super quibusdam fana docis inae articulis , suam suorumque doctrinam, ab Apostolica Sede probatam essutiit. Non absimili audacia Physicus Pro star in tr. de causis F cultatis dominam Rib Calvinismi nomine prolixius o Pugnavit , Caeterique passim , posthabito Apostolica Nuntii Edicto quo ad impediendas ulteriores cimte tiones ac dissensiones , super materiis controversis ab omni decertatione usque ad judicium Apostolicae Sedis desistere universis ac singulis praeceperat) adversias Ac demiarum Censuras notata Lessii di inmelii dogmata tenacius sectabantur. Hinc ergo motus , hinc Me
Nuntio Apostolico procul absente , rem primo coagnoverint Atrebatensis di Tomacensis Episcopi, qui, indicto Jesultis silentio, Academicae Censurae standum judicarunt, donec controversa dogmata judicasset postolica Sedes. Amicam etiam inrer partes disside
tes compositionem curarunt mense Februario anni
Eique subscripserunt in Episcopi illi , quam Bossemius Cancellarius Duacensis , . Guillelmus Est ius, etholomaeus Petrus Liathrensis, Menon Jesultae Joa A 6 ne
19쪽
ra De Turbis suscitatis nes Deckerius , A Joannes de la Haye Rector Collegii Soc. Jesu.
Quod adeo mirum, ut Societatis viros , in suis servandis finibus adeo experrectos M acres , ei subscripssse, miraculi prope loco haberi possit. Sed hanc illis
sibscriptionem cinquit Serrius extorsit causae necessitas, in quam illos Academia Duacensis induxerat. nequid illis pejus accideret. Aperta enim in primis atque e plicatissima lex erat in v. de opinionum delectu pag. laod cui illos stare voluerunt Illustrissimi Praesules , e
que repugnare palam pudor erat: qua opiniones , cfuse eumque Ast horis mi , in aliqua Provincia aut civitate,
multos aut mstrorum, aut extero um Catholicos , non
indoctos ossenaere scientur , eas ibi nemo doceat aut defen-Mi , quamvis alibi sine ossensione doceantur. Rursus 'cum ante annos 23. pacto cum Academia D censi iainito , ad docenda Pastoralia duntaxat admissi fuissent. Me est ad Theologiam nudam , qualem simplicium
Sacerdotum, di Curatorum status exigit, edocendam ue timendum illis erat, ne, si oblatae compositioni acquiescere nollent, omni docendi jure interaicerentur: quirpe qui pacta jam pridem inita violaverant, contentiosati de divinis auxiliis tractatione. Stimulabat M illos tam praefracta, tam audax Decreti a Nuntio Apostolicolati violatio; metusque erat, ne , siquid hac occasione mussitarent, admisti delicti poenas luerent. Quare demita supercilio , oblatae compositioni specie saltem asisensere , ea tamen conditione verbo addita : nisi a Generali suo Praposito improbarentur; quod illum forte ab ipse improbatum iri suspicarentur. Conditionem , tametsi lepide festivam , accepere sequestri praesules , ea nihilominus lege , ut Praepositi Generalis improbatio si forte accideret Ordinario loci, stripto ac forma juris exhiberetur.
Verum bono licet animo omnia fierent, non diu J stitas initae compositionis religio tenuit. Quin potius injuriam clanculum causati . Nuntium Apostolicum Coloniae commo antςm litteris occuparunt Mense ipso
Februarii die x7. quibus Academiam variis calumniis
20쪽
νεν Molivianas Notistes. El. I. I 3 impetebant, illustrissimosque pacis sequestros , uti publici juris violatores incusabant. Erant haec calumniosae criminationis capita I. quod pristinum Edictum in causa Lovaniensi latum, qua parerat reverentia , debitoque loco minime vulgist Academia , hoc est non in fronte Cathedrae Prosesibris Theologi , sed a tergo , ut a nemine legi observarique posset. 1. Quod ab ea dubitatum esset , an Edictum illud Theologos D censes perinde ut Ovanienses adstringeret. 3. Quod eousque desipuisset, ut etiam in quo monem verterit , an reipsa a Nuntio Apostolico em nasset Edictum , an a quopiam subdolo impostore. . Quod ab illius observantia procil abfuisset Academia , ex quo tempore latum erat. s. Quod conviciis .Societatis viros assecissent Academiae Theologi , novaque in dies jurgia concitarent. 6. Quod tentata ab Illustrissimis Epireopis compositio novas dissensiones commovisset : aliaque id genus conviciorum plaustra, de suscitato Bajanismo, quibus meritissimos Theologos non apud Nuntium tantum , sed & apud viros Princ,
pes oneraverant. Hamum voravit Nuntius Apostolicus, talsis expostulationibus circumventus. Rem totam,
Cardinali Siandrato litteris significavit; ac , necdum exspectatis Rescriptis , ordinaria Nuntii Apostolici auctoritate usus , Atrebatensem dc Tornacensem Epist pos per litteras monuit, ut recentem flammam exti
guerent, publica Mim in causi Lovaniensi alias editi Womulgatione. Id impigre praestiterunt prudentissimi
Praesules, non sine aliquo Academiae sensu : cui plane perspectiam erat, ex falsia suggestione mandatum illud extortum fuisse; eamque iteratam Edicti publicationem, cum tacita sui accusatione quasi in eo alias publicando servandoque defuissetὰ suique nonn lla ignominia conjunctam esse. At injuriam pati maluit, quam ossicio deeste. Edictum nova solemnitate vulgatum , nova venerationis di observantiae significatione osculata est. Interea Nuntius Apostolicus novo Edicto, quo prioris observantia jubebatur , in Academiam Duacensem ,