장음표시 사용
81쪽
gistratu, osscium Proconsulare committeretur per aliquam provinciam exercendum so). iis Animadvertendulia est praeterea,quod antesatus ΑΙ-dus Manutins nedum semel ubi supra , contestatur locum Ciceronis esse vitiatum;sed & rursus alibi multis rationibus profitetur id ipsium: ac asserit, se mirari, quod Petrus Victorius pertinaciter contendat, ipsium textum nulla mendi suspicione scatere et quippe qui aut a ueronis fenim stam apertam non ossequatur , aut Caesenam ipsam ignorare videatur et eum Cicero tamquam de abiecto Deo mentionem faciat. Caesena vero non adeo tum ignobliti, aut obscura fuerit, ut tamquam objecta res nominarIdebuerit,pra fertim ab homine 'mano . Deinde subdit consutationem Adriani Turnebi, umilem sensum foventis in suis Ad ver .sariis , de improperio commentitie attributo civitati Cae
, verbis depravatis inTullii praefati 3 13. V. Gesa.M I7 Ac postremb declarat , se , quando examinabae
hunc articulum, habuisse sub oculis novem exemplaria Clinceronis, quorum nullum cum altero conveniebat in ve suam. Vnum namque dicebat Caesanam, aliud Ce e- . alterum C annam: hoc illud Censnam sic de caeteris; ut haec discordantia verborum sit probatio manifesta depravationis textus Tulliani. Adde quod Cod ex commodo receptus ab eodem Aldo de manu Flaviis Ursini viri eruditissimi, loquebatur: Isti duo Hirtius nμrrairum , & Pansa)vissunt digni , quibus alteri Consan Uum,alteri Cossutianarum tabernam undamenta credas a adeoque ita non connotari Caesenam, sed etideanturo e duo genera humilium talernarum. Denique memorat ΑΙ-dus , quod Paulus ejus pater ex Titi Livii lib.9. legens: eos axaue abi
anno Sora, Arpinum, Censennia recessa ab Samnitibus, suspicatus est, pro Camena in textu Ciceronis, reponendam esse Censenniam 3a r Sed jam de his abunde se
dictumai 8 Alia plura de eivitate Caesenae, ac de pertinentibus ad illam tempore Romanae Reipublicae, in sequentibus Capi-
82쪽
- Capitibus reserentur: ac potissime ubi de Sacris, &de Religione Carsenatum locutio erit, Ethnica superstitione vigente. Fiet namque ibi sermo de Paulo ae milio, &de Marco Marcello, nec non de Fabio Maximo, strenuissimis Ducibus Romanorum et qui quandoque in eadem civitate nostra per aliquod spatium temporis constiterunt: ibique tum sacrificia diis obtulerunt: tum respective oraeutide suturis ipsorum eventibus poposcerunt: tum denique bolia hostibus ablata, voti nomine dedicarunt Quae quoniam infra suo loco sunt referenda; hic opere pretium non est ulteriori prosequi stylo .is Neutiquam vero est reticendum , quod ardente hello Punico secundo, cum Asdrubal numerost exercitu stipatus, per Galliam cisalpinam procederet versius Ap liam , ut se sectaret Hannibali fratri, eum ibi expectanti, ac sunctis viribus excidium , si possent, Romanis rebus i serrent ; Quirites obviam venienti miserunt Claudium S Iiuatorem Consulem anni V.C. 347. usque ad Caesenam :ut 8chanc urbem ab insidiis ipsiusmet Asdrubalis tueretur:& ibidem illum bello contereret, vel aliter, ne ulterius progrederetur iturus ad statrem , viribus bellicis impediret . Sed & Claudius Nero alter Consul, missus adversius Hannibalem, in Apulia bellicosis actibus incumbentem conscius zeli, quo aestuabant Romani pro tuitione Caesienae; relictis castris Apuli is,clandestino discessu, cum aliquot ex suis Legionibus,ad augendas vires secti Salinatoris sestinanter oceurrit: sic ut cujus jam eas,a enι adsnam,inquit
Livius s id est Caesenam, ut supra ostendimus 33 .
ao Romanis ergo aciebus , viriliter Consules tuiti sunt Caesenam , ne ab Africanis occuparetur; tametsi jam non nisi quiuentor indefermὸpo ut drubal abesset 36O. Ac tantae sellicitudinis adhibitio pro ea sartatecta servenda , cujus sertissimum stum, areem validissimam , & muiritissima propugnacula multum intererat contuent; quid nisi ampluris testimonium perhibet existimationis, qua Girites nostram urbem prosequebantur Z Erat propositum utrius
83쪽
que Consulis ibidem appetendi Asdrubalem praeIio, sed is
intempesta nocte cum suis copiis, furtivo versus Picenumr γδ m. L .. suscepto uisere , quodnusimile erat 37) periculum im minens declinavit. Qua fraude mane comperta, Nero, ae Salinator citato gressu consectati sunt abeuntem , & codireptum ad ripam Metauri cruentissime profligarunt. Soler. tia igitur Romanorum pro tuitione Caesenae, illam eximie commendate augetque decori pondus hoc quoque , quod mox situm praetium , in historiis conclamatissimum, &subversivum rerum Punicarum, apud nostram urbem iniri
debebat: nec nisi doloso casu fugae ab hostibus clandestinὶ sileeptae alibi transductum est. s i Postremb decus baud modicum inseri civitati Cm senat, dedisse Reipublicae Romanae Familiam Caesenniam, Equestrem, & Consularem , atque feracem hominum iiDelytorum, qui praecipuia magistratibus , & ossiciis almae Utis bis potiti sunt. Hos inter Lucius Fabricius Caesennius suit Eques, Scriba AEdificius, Pontifex. & Lucius Caesennius
Sospitianus in conspicuum Haruspicum ordinem cooptatus est . Lucius Osennius Paetus ascendit usique ad Consul tum quo nullus tunc erat gradus praecellior : ac deinde Proconsulis titulo Armeniam administravit: estque celaberrimus in historiis. a, Item Cajus Caesennius , pariter Paetus, soruit amplissima dignitate Praesidis Syriae, atque Proconsulis Asiae . Publius Caesennius Lento prorsus extinxit familiam magni Pompeii . Caesennia denique uxor Fulcinii causam dedit orationi, quam Cicero ante Iudices habuit pro Caecina . Sed & plures alii Caesennii utriusque sexus aliis titulis claruere, in tantum , ut de hac illustri
Familia reperiantur erectae a I. antiquissimae Inscriptiones, tam totidem Caesenniorum nomina reserentes,quam merita praedicantes: nuper colleistae, ac dilucidatae , atque virs
eruditorum Oculis expositae: dequibus alibi salis 3 8λ
84쪽
An Civitas Caesenae sub Romana Republi
sariar conditiones accipiebant. 3 Melior eras Coloniae, nam Municipii condytIo. CNoniae
eur institutae Z suot uespecies earum Uent ρε 2 nam GIoniae civium Romanorum Ment , ct qu nam Coloniae Latinae t Ae utrarumque jura . Cisu ter visebant Indigenae Colomarum. Erahique In Is diserW Magi atur . 8 m t e enismui omnes Coloniae Romanae Caesens es inseripta Gunias sub nomine Senae . 9 Gnam anno Urbis conditae, Saena his recensita fueris inter Colonias Romanas ta o Cedes Senonam ex 'θbio memorasar: c, Saena eorum urbs d Romanis deducta Colonia. It Sapinia Tribus, iα qua contigit eadem eaedet , is flumine dicta es, aduente Caesenam. ra Alius item textur Polrbia eadem de eaede , non es σώ-ptabuis Senis Etruriae. 3 3 Neque Senogauiae Piceni, quae non terminat campolitaliae . Optime per) quadraι Caesenae. Ia i 4 2uM--
85쪽
14 2ωδραὶ sit an uiae quoque civitates fuerint Coloniae ;.
noMunt confundendae eum Caesens. is Tempus is utitur, quo haec urbi victasin d Romanis, edi deductu Colonia . 16 An Osiniae qualitas defecerit, uando senam oceva
runt BoiI,'revixerit ea redeunte ad Romanos. i Mnonensis Colonis uns eras expraeditis sacrosancta vacatione.
t 8 ramontia rantesatio, quod nomme Senensis Cois uiae intelligenda sit Caesena. st I TON exiguae honorificentiae argumentum sit,iavere putant urbes Italicae, Gallica, Hispanicae &c. eum recolendo proprias praerogativas, harun elaneho valent inscribere, quod ipsae civitates antiquit ssuerint Coloniae Romanorum e ratae hanc praeminentia esse veluti tesseram earum claritatis: ac signum, & documentum sortitudinis , fidelitatis, opulentiae , aliorumque meritorum , quibus apud ineffabilem illum Populum , toti dominantem orbi, commendabantur. Caesenam quoque sit se Coloniam Romanorum contestatur Angelus Martii
Toranus qui vixit sere acio. ab hinc annis ) huiuslucidi verbis: Caesena Conma Romanorum aucta, populique frequenti facta celebris c. I . Idipsum pluries perhiliant vetustiosa ipsius civitatis monumenta a J. Et illud evincit quoque inter alia, Inscriptio antiquitana mox reserendae recta meritis Auli Lucretii , & a perpluribus collectoribus vetustarum similium lapidum recens ta 3 ., Sed & Caesar Brissus, in relatione Caesenate, quam obtulit Clementi Papae VIII. Caesiena transeunti, cum . Ferraria Romam rediret, idipsum adstruit hisce verbis rLi Rmani is eressero loro Colonia: signiscato ei) da Frontino net libro deue Colonie,eon D descritione de to di questa ei ιὰ fatis olli Trium iri Agrarii , e me era solito de ROmnni vel de arre te otiuIe, quando Lee : D Ager umbis Saminensis, limitibus maritimis, ino utant, tange
86쪽
CAE SENATES. cip. VII. us, , Τriumviri, A. loca haereditaria populus accepit i
Ubi per urbem Savinensem intelligitur Caesena, quam adluit Savius flumen, aliter Isapis dictum, & Sapis. 3 Tum addit Brissius ut probet, Caesenam fuisse Coloniam Romanorum: F piueburamente Io due V Inser xione ruravata uel monIe di Santa Maria prope Caese-nani ) : ὸ notata da s etro Appiano neir Inscritionis Italia r quae talis est a Auli LucretiI insorici, ac Poetae , conditoris veris ii Ca b Meedentiam ingenii satus con-λπata, ac coitati Caesenae Romanr Coloniae deductae in hoc sero monte dedicata s) . Hanc ipsam Insicriptionem recenset Aldus Manutius, ex ea inserens Caesenam antiquitus suisse civitatem praecIaram . Ait etenim: Strabo cerie lib. I. inter nobiles Oivitates Caesenam numerat: ant quaque Inscriptis, Caesenam civitatem fuisse Romanorum Coloniam Iesatur. Nee ullum unquam oppidum inter Ro--πσι Colonias annumeratum fui o apud quemquam legi
mur 6 . De ingenuitate autem huiusi di Inscriptionis , fiet sermo prolixior in Diatribis Caesenatibus ): unde hic
supersedemus de iIla rationem reddere , quam quisque te ctor ibidem exaratam poterit pro suo arbitrio reperire. Quantum verb ad Colonias, earumque nomen in abstracto, Colonia , inquit Budaeus, risitas es is matrice cituate deducta , ides metropoli : quo modo Athenis Ionieae civitates deducti erant, di propagau, ut ex Herodo Φo norimus libro festimo 8 ). In concreto vero, & strictius ad rem nostram , sciendum est, quod ei vitates a Romanis victae, aliterve ipserum juris esteistae, diversas conditiones a Quiritibus accipiebant: ut aliae essent Coloniae , aliae Municipis, aliae Praefecturae, aliae denique Faederatae. Cixitates porro , ad quas Senatus Populusque Romanus ex alma Urbe proprios cives militiae addictos , subductu Triumvirorum incumbentium huic muneri , ad permanendum jugiter trans nittebat , dicebantur Col
siae 9 ): & bae melioris conditionis, quam municipia censebantur io J .
87쪽
s Ac equidem non sine prudentia , & politici regimi
nis utilitate favore Romanorum , ipsemet Coloniae se an originem habuerunt: velut instituis, Prιmo, ut propugnaculum essent Romanae potentiae illis in Iocis , ubi statuebantur. Secundo , ut milites veterani praemium sui laboris in ipsis locis curia congruis reditibus obtinerent, accipientes quatuor, sex , aut septem , & interdum etiam ulteriora iugera agri si I). Tretis, ut Roma exoneraretur pauperibus alio missis, quo domos , & arua consequerentur suo usui susscientia : quibus de rebus vide Liplium , Si-gonium, & alios sis). Duplicis vero speciei erant Coloniae: nam aliae Latinae, aliae civium Romanorum dictae sunt: aliae ex utrisque : ac nonnullae ex peditibus, vel aequitibus S c. Eratque constitutum , ut singulae Coloniae annuam pensionem Populo Romano exhiberent , nis exemptione a contributione hujusmodi donarentur sig).6 Coloniae Cuium Romonorum illae appellabantur, quae praeditae erant jure Quiritum : hoc est qstae jus habebant privatum quemadmodum civium Romanorum : ut, est jus privatae libertatis, connubiorunt, patriae potestatis, legitimi dominii , haereditatis, usucaptionis , mancipii, testamentorum , tutelarum , & alia huiusmodi r publica vero jura Romanae civitatis non obtinebant. Quare in his adscripti, nomine quidem cives erant Romani; re vero
erant Coloni i q) : Nisi quoque iure suffragii serendi ali
qua in Tribu oecasone Comitiorum , essent speciali privilegio dhati si s) . Latinae autem Coloniae dicebantur illae , quibus inerat jus Latii, ut inter Latinos computarentur et habebantque suffragiorum potestatem pernuitente Magistratu . Et si qui ex his officium aliquod civicum gessissent, fiebant cives Romani I s) . 7 Civili, & culto modo vivere solebant incolae Col niarum : quarum politiam constituebant, & prudenti regimine moderabantur diversi magistratus, & proceres, tum sacris , tum profanis, tum rebus militaribus praesidentes . Aderant Decum viri , Quatuor viri , Sex iri juridi-
88쪽
cundo deputati. Nec non Decuriones, . Miles , Haruspices, Augures, Praesed i Collegiorum , & Pontinues 17 : tidii mis squinii no interdum plures etiam Pontifices si 8 . Itidem- Dueripi tiq.que Templa , Curiae, Fora , & respective Capitolia cist , iis, Ubet, Denique nihil deerat , quod ad cultam , & civilem vivendi formam necessariam censeretur. Et prout magis fieri poterat, habita ratione temporis, ac locorum , Onm i α, de Marsis. κει dirigebantur confbrmiter ad methodum , qua res peragi solebant in alma Urbe . Servato nihilominus apud Col
nias aliquali forma, & specie Reipublicae ao).8 De civitate autem Caesenae,jam diximus,eam claruis- έ -β- se honore Ronranae Coloniae: idque proba ΓMuus, tam epit baphio Auli Lucretii, quam divitione agri arbis Savinea- sis, sive qui adjacet numini Sapi) faeta a Τriumviris
agrariis . Nunc addimus Numisiaia Vespasiani Caesaris, Caesenam denotans Coloniae titulo ai). Sane, Liptio faxim συμ reserente , Romanae Coloniae simul junctae suerunt circiter numero 27 o. quas inter in Italia i o. in Afriea 6o. in His pania 3 o. aliquot aliae in Gallia &c.: quarum tamen omnium hodie nomina non habemus as). Paulus vero Merula enumerat I 63- ac in harum serie,numero qO. Senam ponit:rursusque aliam Senam numero I 6o. cas): quarum alterutra est Caesena, die a antiquitus Sena, prout vidimus sirpra. ari=aria.TT9 Philippus perrarius, εc cum eo Michael Angelus evd 9-s 809. PBaudrand in eorum conitineto Lexico Geographico re- censent l8 . Colonias intra Italiam constitutas : ponun que quod anno V. C. 438. deducta fuit Colonia Senais semuonibus in Umbria a 4 ). Et haec est Caesen , pristis t, 3AArarier temporibus dicta Sena , metropolis Gallorum Senonun , Mure. 1 ci atque intra fines antiquae Umbriae constituta, tu Πce pan Vcit hi si se usque ad mare Adriaticum , juxta ea , quae superius di- xo .cia sunt cas) . Verum ad chronotaxim corrigenda est epocha temporis: ac pro anno Urbis conditae q38. signe- ώρ - p. a. u. tur annus 78. vel 479. . Comprobatur id ex Livio , diserte tradente Coloniae titulum Sens ad mare supersi stε asi)-Πj. D id est prope mare Adriaticum : qualis est civitas Caesenae . tDmr. Laοῦ.
89쪽
Carolusque Sigonius in Scholiis ad eundem historicum , reserentem , quod jam erant ad Senam ecfra Hierim Consulis, idest Livii Salinatoris , ly ad sexam explicat hoc modo: Coismum, de qua suprde cum paulo supra rei lisset, deductas suisse Colonias 27. Caserum, a8. Senam , 29. Adriam a ' . Rem denique extra omnem aleam ponit Polybius:qui s. recensens,quod Galli Senones transgressi Apenninum, Are- - η M. - tinorum fines invaserunt: ibique Romanos horum auxiliarios , vel tutelares armis obfstentes vicerunt, Sexto Corinnelio , & Marco Curio Consulibus: idest anno V.C. 678. vel 479. ante Christi ortum a s. Curius satim Legatoris GHoam Senonieam ) ad redimendor eastimor mi trgui cum eo pervenissent , siuato jure gentium d Gallis imre ciuntur. Lupscelere is dignati acratis RomanI , novo deiectu habito , penetrare in Galgiam orarediuntur. Sed
parum processum erat, eum eis Senones occurrunt. Hos
Ii Nota, quod Romani , prist receptam Cladem Aretinam , procedentes contra Gallos Senones, horumque civitatem Senam quam sebinde Coloniam deduxe-' rimi non properarunt per Etruriam Versus urbem Senarum , neq;ie per Picenum , ubi est Se gallia, constitu- . ta extra viam ab Aretio commodam, ad Senones invadendos ; sed juerunt per Τribum Sapiniam, recta ducen- cap Sei'. - tem progressum ab Aretino agro ad Senonicum a 9). Tribus namque Sapinia una ex as. Tribubus Romanis ) est ille tractus regionis, quem interluit Sapis flumen 3 o) .
t ε' ergo tune deducta Colonia , non fuit Sena Etruriae , eum qua Senonibus Gallis contentio non praecessit. Neque
suit Senogallia Piceni, quae a Sapi, dante nomen Sapiniae Tribui, distat per ro. circiter millia passuum . Igitur suis
90쪽
. Sena Ronrandiolae, nunc Caesena , tunc Sena, metropolis .Gallorum Senonum si) .lia Addit Polybius de Sena Gallica Senonum , quae . deducta est Colonia . EN autem ea urbs in IIIIore mari, sita, ubi eampi Italiae terminantur 3 a) . Et hic iterum nota,quod Sena, de vidiorum Senonum usta, deducta C Ionia, non erat mediterranea, nec valde longe a mari constituta , sed vicina ait tori Adriatico, illo in loco, ubi . campi Italiae terminantur . Quae verba minime adaptari valent Senis Etruriae, quibus nil .suerat commune cum Gallorum Senonum gente adjacente mari Adriatico : nam . Senarum Etruris urbs immodice distet ab hoc mari, tam- . quam inde Ionge dissita versus AEquor Tyrrhenum 3 3) . I 3 Nec item eadem verba Polybii adaptabilia sunt Seno galliae Pieeni tunc alio in loco sitae remoto a littOre maris , &distanti ab eo, in quo nunc reperitur quan- .doquidem apud eam non terminantur campi Italiae: quin imo neque campi Piceni, qui longe ultra decurrunt usique ad Anconam ; sed ad amussim correspondent illi Senat, quam o Silius Itali eus prope Rubiconem colli,cat 3 ) : Si rabo inter ipsum Rubiconem , & Sapim flumina recen-: nuncque dicitur Caesena; posita non longe a littore maris, ubi termi antur Italiae campi in angulo orientali Veneti littoris .36 prope ipsum Rubiconem , antiquum Italiae limitem, in fauce ser me, qua via inter Apenninum, & Mare restringitur 37 .i4 . Quidquid autem sit, an etiam urbs Senarum Etruriae quandoque deductat suerit Colonia Romanorum, necne; nostra hic non interest disceptare: quippe quibus ni hil refert id suisse, vel non se i sis. De antiqua Senogallia quoque Piceni minime impugnamus,quod aliquando potita sit
sonore Coloniae Romanae. Nobis vero satis est , quantum ad praesentem indaginem, neutram illarum civitatum cor respondere verbis Livii, ac Polybii: neutramque pariter ipsarum confundendam esse. cum Caesena, olim Sena , me . tropoli Gallorum Senonum ; uti a nonnullis confundi ad--, Κ vG-tar e .is