장음표시 사용
51쪽
cripta, S: rationabilis. Ita habetur in cap. vltimo de consuetud.
Gmnibus suis discipulis , quia Cin
a riganus ieremscriptam, ad 3uod maxime debent aduertere raelati &subditi ad expediendii se a mille perplexitatibus in hac materia. de in hac parte etiamciuantur Iudices saeculares, &Eccles astici non obseruando in. aliquibus casibus dispositionem Iuris sesipiti quandonon est aliquid permes ad estentiale illius.s Dixi,quod Praelati teneantur
obseruare Illa,quae n.6.expressa
sitiat, in causis grauibus, quia in Ieuibus, S communibus non est neces latium , sed si cit proc dere secundum Constatimnes, de approbaram Religionis c-suetudinem, attendendo solui a ad veritatem, rectatudinem , de obse antiam , absque eo quod formetur proces s . aut seratur sententia in scriptis, vel admire tur appellatio, & recusatio, dummodo in correcta cie Se lettietur debitus modus praucrirtus a legibus ordinis , licut d
hensibilis, de appellationibus, Min cap. ad nostram. Lupus alleg. 74aa. S. Fridericus de senis conc s. dc Io . Ioannes Monachus cap. I. le Relig. lomlit . 6. cor . alii communiter. Quia . sit ut aduertit noster Thonias a Iesu
tract. 3- de Vilitation. Regular. c. I a, M. non esset rationi conseiDtandum oblisare Pralatos, quam do vistant suos Conuentus, fovident frangi sileucium, tetantu, di alias Costiriationes, adlam
Primo, quia Religiosi in Ha proesessione renunciant iuri . quod habent ad hoc, vim suntlibus o, seruetur ordo Iudae talis . sicuti
notat Clau.Reg. lib. I a . c. I annao. Secundo, quia obseruare laslem ordinem in pnedictis esset potius in turbationem εe uestrincti em obseruantur, quam ι di
ficationem eiusdem, & ita in iisi dem sessicit procedere de plano,
attendedo solum ad stylum c munem , & ad Ri, quod ordinant Constitutioncs , de non ad alia , Iura. Adde, quoi hic maxime lo- eum habe t Privilegia Miamin rum Pontificum,quando absolute concedunt Regularibus ς Venequaquam secundum Lina, sa
probatas , ct generalia satura facta, oe facienda delinquentes
betur in compendio Privilegiorum, verbo Corremo Fratrum n.6 6c 8. Et ita practicant etiam Iudices seculares in causis te. uibus . fiandati tu .Leuia, fi c eis Accusat.Ratio est,quia in istis robus leuioris monacti potivis exer
52쪽
Declarantur aliqui tern in quorum usus
t N ca' manifesta 2. quaest. i H I. Glolla habet quaedam i s verba, quae ad praesens im: - tentum appositissima sunt. otidie de notarao loquimin, et
nendi in Iuridicis insonaratiota bus . Id ipsiuri assimare post D mius de plurimis aliis , quae ino hac materia stequentes occurrunt. Ad euitandum igitur illa incomvenientia, quae ex ignorantia pro
priae eorumde significati s k- qui posIunt nec non ut Lector hic
habeat notitiam uniuscuiusque termini, dc non misceamr doctrina presens cum sua explicatione, opportunum censiui hic expon
re minus cognitos, de specialiter illos, quorum usus non est ita fi quem in practicis informationibus. In hoc capite explanabimusries,mtorium, Manifestu & p blicu, & in sequentibus reliquos. . I.
Quid sit Notorium.1 m causis Iudicialibus fiequens esta usus horum terminorum, PQuin Pars Primaeum, Manis sum, er Notorium. de iste temus deruiatur. Verbo ro , quod a sei'Hach πα suo demonstro, sicut vult Sptiester. vel secundum quod alti: censent λὶ verbo μών. Et licet aliqui confundant: hos terimnos Hurpaudo eos pro una eademque te , applic.mdo murietates , dc conaiationes unius alteri, Unde non
modica nascitur: confusio; loquem do tamen secundum rei veritat praecisionem & proprietatem, in eorum significatis sua inuenitue dictereulia,sicut patebit. 3 3 Incipiendo igitur ab explicatione huius vocis Notorium, ad
nem praesiipponendum est , imbus modis aliquid dici totiunc Notorietate Iuris, Notorietat praesumptionis Iuris, & Notorim tale facti. Notorium Iuris dicit
illud, quod constat in Iudicio per
accusationem,uei denuntiationem
Iegitimam ante Iudicem, aut per sententiam, vel per Consessionem Iudicialem Rei ut per iegitimam
53쪽
etiar illubi ,' u Udicet fion siteui in Iso nunc hoc Aesiuinit . des 3c certum, Ius tamen ita prae- proprium , faciemusque dumta- sumit. ct iudex. Procedit ad pla'. ... xat mentionem de proprio, quod
ni festas coniecturas S. indicia, ut te populi, aut viciniae, sicut notat cum sufficienti fundamento deli- . . . Sual tona. q. de Relig. lib. Io.c. in pro certo habeat. IE.utabr.Iulius Clarus lib. s. g.i, Vm evemplo res patefiet . Detinet Clericus intra fores suae domus mulicrem suspectam ,rde- lux, communis. AH into , quod sit ipsius Concubina , talis demet puniri sicut Concubitrarius, & itia determinu Ius, ubi sit pra Si miscap. sicut ad extirpanda , de cohabiti Clet.& alibi. Notorium fidus illud, quod nulla tergiuersaraone celara poes, eo quod multi viderint: Sic definitul a Glolla in cap. manifesta 1. quaest. I. & ine. eludentia de accusat. Et quam uix bvluester Nerbo Notonum, Q. I. Thomas Sanchez t 2. Co filiorum c. 3. dub. 3. n. . sentiant;
quod Notorium facti non solum sit illud, quod multi viderunt,sed
etiatu quod sciuerunt per c araia& certa indicia di coniecturas uidentes nullam admittentes ter siuersationem, esto nullus vide- Iit, primum vocant notorium faeti in se, dc secundum, notorium facti in alio; Notat tamen Suluester, quod hoc secundum notinrium sit improprium, & non sine Fatione, cum hoc genus Notorii
potius ad infamiam, violentam svi urgentissimam prauiimptione pertineat, de qua inferius tractabitur , qu in ad notoricia cm,d natiq. cymu. 2. Lestas lib. 1. de Iustitia cap. I I. sub. 3Mum.7 . Qui
cum multis aliis adiungunt, quod si delictum commistum fuerit 'c ram decem msonis, sussiciat ad hoc quod sit notorium in quocumque populo, & communitate quanIumcumque mUna. Quia eo ipso quoti a tot visiarii sit, moraliter trispossibile est illud celari,& praesertim, quia,quando Pe catum cum tali publicitate con mittitur , iam delinquens non habet Ius ad hoc, ut seruertu sta Ium, nam per eamdem actionem
renunciat, & perdit illud, sicuti bene aduertit Caslto Palao trach. 6.de Charitate disp. 3. puncto
nu. 3. Praeterquam quod certum si,numerum decem personarum aut vicinorum quod in piauenta casu in idem redit) susticientein, ac necessarium cile ad constituenndam viciniam , & decem GAIegiales ad constituendum Coblegium, lecem Religiosos ad connstituenduin Gnuentum , ut c stat ex Glossa cap. Vnio. IO. q. 3. Et si delictum coram sex, vel 1e'tem 'ex illis decem commissima sit, in tali communitate dicetur notorium , cum haec iam sit m
ior pars. Et licet Nester Thomas
54쪽
tiat, ' quod delictum , quinque in
Religiosorum comm Itate Vi sum, iam dicatur notoriui n, quia hoc, quod quinque videria.at. I lxpoe s Iairre, neque ahqra tergι- uersatione relam , Coatrarium tamen est magis commune, scutremanet explicatum , re ita cumo supradictis docet Nauarrus in . Summa Lacina cap. 2 I. & c. 27.
6. Aduertenterdixi necessarium esse numerum decem persei rum ad conmmendam Viciniam Collegium ,& Conmentum , ad hoc ut intel ligatur , minorem numerum non sussicere ad effectumhublicitatis necessariae ad imi rietatem . Ita Monach. de arbitr. I. 1 concl. Igg. ex B.trvin l. scriptusn 23bi dubitat. An aliud dicatur
cohabitatione Clericorum , mulierum, re vicinia debet scire, cap. penultimo depurgat. Camquae cessant in tam paru laoni, num numero. Idipsum asserit F
clarius nu. 9 sauri sic es. Factum in villa, ubι non adsit numerus ecem personarum , non potest 'rram sire iis notorium , fiae ira crederem tu vita magna ιn qua adsit perfn re an murtitudo P pura ad minus decem , ut habetur in cipue manifesta 2. q. a. Ide
sequit 'Antonius de Butrio ita dicto cap. vestra de cohab inti ne Clericor.& mulier. Ita etiamissentiunt Sylveller. verbaaotorminq. Nauarrus in Summa Latina
cap. 27.nu. 2 I.Sanched ubi septanu. II. Alderete lib. I. cap. 3.3.2 8. & communiter Ornnes cum Glosa capite citato. Et hoc valde notandum est propter dicenda inferius ali cap. 3.de infamia.
1 Manifestinat dicitur illud. quod fit coram aliquibus paucis testibus fide dignis; qui rem spadiserunt inter multos ivite, vel unuste: quod si illi, qui viderunt, non stafferunt , dicetur casas probabilis, non tamen manifestus, scilicet od defectum publicitatis nectitariae , de quaanserius habebitur mentis . Viio exemplo tota haec doctrina declarabitur . Coa- tendebant duo inter se, ita tamen. t 1 nemine viderentur , una in men persona illis adeo vicina erat, ut facile verba & rumorem auditu potuerit percipere , quamuis talis nisi viderit, inhilominus ex his, quae audiuit, coli sit unum ineri deditia alapa
Iste eostia retulit aliis pro re ce ta, a quibus ita suit diuulgatum.
t Omnes, aut multi in commi nitate de Vonia rescierint , ita
men, ut nullus affirmare mistae' vidisse, sed istum ita communem publicamque currere Vocem . Hoe susscit , ut casus sit publicus , non tamen ad hoc ut sit --mselfhis , & multd minus visit notorius . Si vero Ioannes de cisset alapam Petro coram dii
55쪽
in , aut tribus testibus ocuari,
hul omnι exceptione maioribus,
de ab his peruenisset notitia ad totam , vel magnam Communitatis patrem , in t sinu in s. ficthm est , iam castis non luinesset publIctis , verum etiar 'inadifestus . Vesiim si alapa uinficta fuisset in soro , aut in alio loco coram numeroso sopulo , vel Communitate, dc vicinia, & multa iam clare , distinetenueia vidissent, ut negari, & occubari inime postat , casus inon ino Dest et publicus, de manifelliis, sed etiam holorius . t Ac proinde publicum , manifestum ,& not num se habent intes se sicut superius , de inferius, ita ut hoc includat illud, & aliquid amplius 'sicut se habent ad anescern pe- tua ς, species, de indiuiduuin λ ubi iridius tuum includit specie , N specieς includit gelius, 'non .
tamen c contra . Itaque notorium
se habet inflar Indiuidui , mani testular instat speciei , VP Oi- cuin instar genetis di coyse quentcr in Nototio includitur manifestum , Se publicum,/aα- id amplius , de in inarii esto i0- cluditur publicum , se aliquid
plus, non tam n e conuersis, sicut manifeste patet in animali, -honariae, & Petro ;de illa inesviri publici in notorio, de manifesto est causa, ouAd multi Authores indi fierenteri fumant publicum
pro mtori , & Notoriam Ho publico. Et si publicum accipia-
rutrum inclutitae illarum con-Quouum , quaa superaddit pii blicitati mi elagi 'praefatist l, quendi modus ndmitti deber, ita
tamen ne excludantur, illud ipsum dico de mamielio , de ita oportet asserere de trifur ita, quia notorium, manifestum , &ins naia ,' sunt tennini necessario imcludentes publicitatem, sicut te- manet explicatum, de magis ex plicabitur numero 7. sequentis capitis , quo remitto Lectoren is iii quo hic non remane flet plo
niaximi est momenti,& in promptu haberi debet prὀ examinarmclis tellibus, de admittendis dέ nuntiationibus , quia non pectes reperire eth, qui, cum iunt rem , aliquam inter' mul's dici I te mere, δή quidem cum iuramellato ad sca fis Isaie, it messe publicam, lapidii anr, Ze inanifc- smin famam , de tublicam v cem , absque ea quod attendant ad publi tatis modii quer a casus habet, δc ad hoc, quod isti termini signiticant. Haec doctrina colligitur ex capite Tua no i, ex ex capite Vc ra de sobabit tioiae Gerico im , de muli crum, ubi Abbas Papormitantis ponit
distinctionem recensitam inter notorium , & manifestum. Elt etiam Sylvestri verbo Notomiam q. 4. Partim illam tradit Thomas Satichez ubi supra num. I 6. Farinac. in praxi crimin. iOm. I. q. 2I. num. 6. dc alii multi Iuristae& Theolagi r clare de distinctet totam docet Nautariis in Sulmina Launa cap. 17. num, a D Vt
de coustabit id, quod inserius dA
56쪽
vel Iudex .puniendi deusta Din in cap. vestra, de collabi inuone, toria, absque eo quod alte datur Clericorum nu. II. Sancheet lib. . ad Iuris rig rem. H Cons. cap. 3. dub. 3. mM 3. Os Vnum dubium hic se ostetri, cum alais , quos statim reseremut&est. si ad hoc sui constet luctat loquendo de inlamia , clim a Irem esse notoriam', vel manife hunc casum concurrant propor-stam , sussiciat, quod probetur . tionaliter illa, quae requiruntuc cum duobus testibus , qtu lint ad infamiam , ut pate uit ex se omni exceptione maiores . Ad quenti caPite num. .& di.
57쪽
Declaratur quid sit infamia, insinuatio clamorosa,& rumor.
infamiae communiter loquuntur Doctores vii Mocat Iuris, vel Cimtia, vel Canovιci,
aliud faetianismialucis eri quae
incurritur us facto per delicta ab ipsbIure assignata, sicut esti, la,quam incurrunt Latronesis vi rum grassatores Vsurarii , Eemuellatin es vi ha betur1n cap. infames . Dicitur etia n infamia , mum. 1. cum aliis e & patet ex su-
Iuris illa, quae in misister se, pradictis . Aliam infami e defini
uentiam definituram Iudicis . In- ἰ . tionem assignant Authores, quae ηhmia facti , quae magis facit ad ' colligitur ex cap. qualiter . vi mollium .intentum definitura quando Σ. de acccillationibus, oc Paru murano mcap vestra, quod i ex me inouisitionis eodem titisit eommunis loq-ζιo ex verisi quod 1Mamii sit Euidam rum πιιtibus coniecturas ., dc Baldus in ortus non a mole hs , sed a sinesse conceptam. ad hanevero est necessarium, quM voce ninnilinstetur, quia fama a fando Αιertur. Dicitur etiam ., quod haec opinio debeat elle nata ex vecisinialibus di probabilibus coniecturis, quia si talis opinio esset orta ex eo a quod multi aut aliqui viderint. non dicetur iBroprie infamia, sed notorium aut manifestum , 'sicut inorat Sancheet ubi supra dub. me, fissicione proveniens . Quae communis opinio voce manife' vitta a Iuristis vocatur fama , Nis vox publica. Dicitur', quod illa opinio debeat iesse voce mariseis stata, quia , sicut notat sanctim
vhi supra cludi num.Σ si haec deficeret , essiet soluna opinio, in hoc enim opinio a fama distinguitur. quod ad illam iussiciat antelius it. υ freque, lapinis εθρπonum
τι rum , qua hominem de rati crimine OIsonaistiter reddit
ri pectum. a Diio requirunt istae definistiones , de descriptiones ad hoc, ut infamia det Iudici cssiciens fundamentum ad pr cedendum
iudicialiter contra infamatum .
58쪽
diter multo in com mnester ag tuu de illius delicto tamquam de re certa, aut ad minus valde sespecta , & fundata in verisimilibus coniectitris , ex quibus ration taliter colligi possio, verum esse id , quod cicitis. Vnde si rumo .& vox sit intre paucos, non sust ciet ad causandum infamiam, neque etiam si sit inter multos, si id quod: dicitu , fine fundamento cicatur, & absque sufficientibus coniecturis,. quiae sine istis incertus solum erit tu nusculus , de garrulitas sine fundamento , de . quibus Iudices , & reelati curare
3. Secundum quod ad. infamiam requiritur, est, Ouod opinio & ruinmor oriatur ab hominibus graui-hus, virtuosis, prudentibus, Oeordatis, de quibus. timeta non .
potest , quod. facile credant pro ximorum grauia delicta sine pr
ura , de maturo examine fimd menti. Ita habetur in c. sunt plurimi 6. q. r. Sc ita docent Dino tria c. infamibus de regulis Iuris in caulius Clarus lib. I. g.ta.c.6. u.
Udem , de est sententia commintiis doctorum. tacuius confirma tionem refero grauissima verba canitis licet Heu, de Simonia,n tatu digna a Praelatis. Axta cano nicas sanctiones , Sa quid de quo cunque G cs ad aures Praelati peruenerar,quod eum iuste possit ofendere, non facile credere δε-bet , nec ad vindictam eum res accendere debet incognita , Ira
genter es teritas scrutanda. Ita Quihus verbis insinuauit Pont, sex id ipsum , quod tradunt D et ores, nimirum , qudd, si rumor ab hominibus malevolis, & absq;ptaevio examine ad credendum procliuibus exortus sit, non sussiciat ad causandam infamiam, nec Praelatus curare debet. Uerum est , qudd si tam . processerit a reconis non mal
uotis, nec adeo prudentibus, O, grauibus, sed mediocribus , quin rum authoritas saltem facit casumi dubium ,sufficiens erit ad genorandam suspicionem , quesiccet ris coniuncta circumstantiis prPbenti causam Iudici legitimatria
ad hoc , ut possit procedere ad
examinandam rem totam accuratius . ExPediens igitur visur . fuit hic referre id , quod addit Ii lius. Clarus cum quibusdam alia s. qui, poliquaindixerat, quomodo infamias nasci debeat 1 personis frauibus, & fide dignis, adiungit sequentia sormalia verba , qu .vitellige, nisi agatur de re turpi,
da fama , quae ortum haberet a turpibus personis, puta si agatur de chartis, & taxillisfalsis, poterit fama otium habere a lusor,bus '& non erat per Eldicem coim temnenda . Notandum hic est, quod quando Iudex iacta debita diligentia in ordine ad pro bandam infamiam adhuc dubitat, an illius fundamenta de coniecturae stat probabiles de veti-
similes dc illud ipsum dicendum
est uacasu, quo dubium cstet cir
59쪽
cedere, ad inquisitionem delin quentis ς obligabitur tamen ad clandam aliquam satis stionem ad occurrendu' scandalo, quod
cut rotat Glossa c. lirilydition sese accusata est ij dub. I . nia. Id I. Villatob. in Sinu. tracti I de I diee,diff. 8.nu. Restat nunc examinandum, intra quein numerum personarum debeat currere fama , O opinio, ad hoc ut clelinquens da-
nio aifirmat , requm ad minus maiorem partem populi,vel Cou- munitaris. Probatur ex Glossa
d. cap. Inquisitionis . At 4 dicunt. suincere, quod rumor, & fama delicti sit intra decem petionas,si cuti dictum. est de notolio capite pia cedenti num. 3. Primum i clamentum horum Aut liorum est desiimptum ex prima ratione loco citato adducta, quia scilicetnrisumitur, illud quod sciunt decem,sciri main ab aliis, cum i ita dili numero dissicile sit , quod
seruetur se elum . Secundum sucidamentum est , quia quemadmodum denarius personarum numerus stissicit, & est neces I inis ad coniti tuendam commmnitatem , vicinia populi, aut Collegis, quantumuis magna sit, sic ipsis, quod delictum , decem sesatur personis, sussiciet, ut delicitura dicatur absolute publicum. Iti tenent Archidiaconus c. uniolis. q. 3. Emmanus Rodrigueet
cap. s. de Ordine iudicia num. a. eu alii. Quam sentendam licet
admittat P.SuareZ tona. 6. de I lig. lib. I . c. I 2.num. IO.cum aliis iis ordine ad notocieta tem, nolia tamen illam adnutari In Ordine
ad infantiam, cum in. hac tia militet illa secunda iratio, sciat in notorio: α etiam, quia non habe tur expressus alictuls textrus , qui asserat osse necessarias decem personas, & multo minus essenecessariam maiorem partem cuius que populi, iVel Communi inus, pro cuius difficultatis reisluim
capitis inquit, quod licet notitia
totius, vel maioris Communitamus partis suffciat ad causandam
infamiam , dentur Lamen Casin in
quibus non siissiciet praefatus nomerus denarius personarum, λcut exempli gratia in loco aliquo valde populato, & e contra pose sint dati clari casius, in quibus noerit necessaria maeor pars , sed sufficiet minor, si scilicet se multoriam grauium , cordatorum , euvirtuosorum hominum, quia ab istis praedicta sumunt suum principale hidamentum. Ponit deinde excptu in bona,vel mala fama alicuius studiosi Uniueisitatis tria materia literarum , pro qua sinquit in Sussciet bona, vel mala fama apud Magistros, Lectores, de condiscipulos , quantumuis sit minor pars Vniuetiitatis . Acce-
sit lianc doctiinam Pater Suareet
60쪽
eludit Suarra d. alim. 14. licendo, Non ergo videtursemper pondo
randus numerus personarum'. qua
re si talis opimo sit apudgrauι res,ct metiores, licet nonsint pisin es numero, dummovi sint absim te multa, exi mos 'cere ad imfamiam. Et secundum hanc regulam, quae dubio procul prudentiae
est maxime consentanea , mihi videtur debere procedere Praelatos in casu, quo aliquis Religiosus esset infamatus apud maiorem par tem Communitatis , qtri si apud
graues,prudentes,et Virtuosos h nar famae fuerit, esto minores,Gpauciores sint numero, horum tamen opinio pluris debet aestimari,
quam illorum, ita ut contra talem non procedatur: δc hoc etiam valet E contrari dummodo debitata in omnibus seruetur circuspe,io, de cautela, cum quo remanet exinplicatum id quod dicunt Sanchezubi supra cap. 3. dub. 9.nu.6. Trul-lench.ua Decalog. lib. 8. c. I .duta 1 F.num. I .Et est,quω quando dicitur, ad infamiam necessario requiri maiorem tartem populi,aut viciniae,no intellisaturun hac maiori parte comprehendi pueros,&mulieres sinulisq, conditionis personas , sed quω iussiciat maior pars persenarum grauium , O prudent dicut constat ex capite inquisitionis, de accusationibus, Gi in fine dicitur, Cuius apud b
nos, ctgraues laesa opinio non exi. Fit. Totam hanc doctrinam S rez, licet tanquam pro rata de cer . ta reneam , nihilominus censeo,
quod quamuis in loco aliquo Iria.
Pars Pinua. gno & populato numerus decem personarum non sussciat ad camsandam infamiam, bene tamen in loco aliquo paruo, & minus pinputato , & in quolibet Collegio
aut Conventu, de hoc propter rationem sepelius insinuatam,quia nimirum moraliter loquendo non
est verisimile quod illud, quod ut praefatis Communitatibus sciunt
decem, Occultum apud reliquos perseueret propter mutuam com municationem, unde id quod scitur a decem, reputatur pro proximo ad hoc ut sciatur ab omnibus,& hoc sussicit ut delinquens dictatur infamatus, sicut interius dic
3 Hic mihi visim stat duo QOnotanda,quς meo quidem iudicio optime inseruntur ex dictis capite precedentinum. . Sc in Isto prinsenti. Primum est,quod, quan delictuin aliquod committitur in domo aliqua particaeari alicuius iaculatis coram domesticis, no
sit notorium,nec causet infamiam.
absolute loquendo , sed habetur pro secreto , ni si in casu quo domus illa tot domesticos haberet do famulos, ut merito timeri possetalc pro verisimili reputari, delictu
iam ess e publicatum, aut saltem cito apud extraneos , & caeteros
publicandu Si igitur hoc non ibmeatur verisimiliter,& delictum sit de numero eorum, quae ad sui punitionem requirunt infamiam, sicut est delictum perisse,non poterit Iudici publico denuntiati, quia causia unius particularis non in causa Communiciusued unius