Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

11쪽

Use existimentis aut dextra,malam a quio in barfficina huiusmodi sunt alia ina ijs yddquidam diuinatorum,horum contra iria Leo autem liberrima esse hanc pecu titionem, germanam plurimis in arte, O

maxime ortunis Menim norantibus ori i

nibus, alutem magnum quiddam pore L O sanis adsocuritatem, ij qui exercen ;is dboni habitum, in id quod qui

IC libera quibusdam inscribi,

tuet de ratione victus in morbis a cutis,abali, de ptilliana,ab alijs etiam contra cnidias sententias. neque fine nouum est dici deptis sana, Plinius libro.r8.cap. . dicit Hippocra tem de laudibus,tissane libru scripsisse,quod de nullo alio intelliga potest reuera non mul itum resfert, quo horum modorum inscriba, itur liber, nam quodammodo haec omnia in idem tendunt nam hic agitur de ratione vi, ietus in morbis acutis,in his semper fere uteba

tur veteres prisana,aut hac sola, aut omnium nraxime. Porro vituperatinidias sentetias eo maxi i

12쪽

tractaImar negligeotes ergo bac in parte ces dias sentencias inseistari,est rationem rectein stituendi victum tradere: nihilominus mel uix est.&magis metu au consonnum vόcari librude ratione victus in acutis:na his est finis huius doctrinis,& in hoc paratoruber,ut doceamur recte uiarum instituere inacutis morbis

qui eum frictussant: de aliis vero agitur per accidens,&buiusgratiar quanq; neque solam rationem victus in morbis dicitis continet hic liber,sed aliam etiam curatiqnem,uili res Ora dicendasti,uideatur mihi liber esse de ta-rione vi sin acutis qui cum febribus sum.& reliqua curatione, udixi autem ita pliciter de curatio acutorum,sed de ratione vuci us4 reliqua curatione.quia ratio victus a rima curationis pars est,& de ea praecipue agitur hoc opere,etsi non de ea sola . In hoc prooemio Hippocrates non sine magno artissicio causam reddit qua hoc opus scribendum sutcepiti& apperitoperis argumentum,ficitque dicendorum propositionem. Quod ut intelligas, scias noti omnium primuis scripuisse Hippocratem de taedica arte quanquam fortaste ille primus scripsi bene, de memodice ised fuisse ante choos medicos, quotu ille fuit

13쪽

preeipuui nescio an primus in&antecnidos, qui ut Galenus i. Metindi adfirmari eum illis

certabat, itarus etiam qui post luncaeperii ixodios quilam incipiebat deficere illi omnes

nixi sunt artam medicam constituere Mauge ire, verum V; par est non potuerunt nisi in ba: re eum essent primi. Medicina et abaeomnes artes,nata est ex vulgari notitiari natura insto scienda desidetio:cu scilicet timi illi ho lmines cuperent scire, sibi ipsis Maius ope fer-

Te aegrotantibus, neque adhuc ulla haberent praecepta,ceperunt considerare quie in aegrotis accidebant,&quaedam tentantes racere in quae succedebat notarethaecu omnia scriptis

mandare,ut exij quae in multis fieret aut plerisque prae pra nasceienxur,quibus costitue iretur ars: posteri maiorum carras excipientes addebant inuentis,&propiu acc edebat

iam ad artemata crudij,primi quidem scripserunt libros quos vocabant midias senten itias,quas posteri rursum emendauctu, au lxerunt: atqui quoniam ii est natura compara ;tumst a rudioribus procedatur ad exactiora, cui primas scripserunt,non destribubat morbos symptomata, signa quibus erat utendu nisi ut vulgaros etiam, medicinae imperiti possent, scribentes scilicet ea quae videbat obicruabantque lauegrotis, quae ipsime aegro l

14쪽

di narrabam. hoc enus scribendi principium dedit artidurauiti etiam usi adsecula Hip-oatis,in hoc enim genere est opus Epidem iii maxima enim ex partecontinet narra

es &dustorias verum omnium primi utpote qui zx scirent aliquid plusquam diota scribebant cumulate omniasue ad remfac rent, siue secus,interim o uentes plurima quae ad rem faciebant δε ad digni andum aflectionem aliquam,latentem aut e tam morbi,aut ad indicandam curatione pol steri qui iam propius ad artem accedebant,o mittebant a:iquanto magis quae ad rem nihil taciebant,& quae erant scitu necessaria, quae toto hocprooemio vocat επί αρα idest oportuna,seu ad rem facientia,tradebant Hippocrates non hoc solo genere scribendi usus est. quaqua di hoc etiam est usus obtemporis coditionem. Ssripsit ver,in utroque genere ut oportebar,praeceptiuo sane in aphorismis α

opere,etsi non tam exacte: narratorio inepidet ijs,narrans vero ea solum quae ad doctrina essem oportuna,inepta: vulgaria omitaens. ergo, inquit,quicnidias vocatas sentetias scri Diserunt,recte scripserunt,idest fideliter narra'

Patiuntur aegrotantes in singulis mobis quo

15쪽

modo quaedam ipsorum euenerunt : verum hucusque etiam qui medictis non siris p. tig cte conscribercisi bene ab aegrotantilius didicisset quae patiuntur:nimirum adno sope Glferuntur relationes eorum ouar patiunt tu, sentes aegroti a barbitonsortias aui etiam ab alijsidiotis conscripta: Maecimo autem sinquit intea scire oportet ipsum medicum non dicente ipso aegroto,horu multa omissa sunt. alia in alijsmon scilicet ommissa sunt omnia in omnibus,neque in aliquo morbo omnia, sed quaedam inhoc quaedam in illonia ue in omnibus ommissa ab illis sunt aliqua, alia in alijs. Que: medicum,porterperseipsum nosita meoiae ab ipso motante discere plurima su ne iam morbi ementias&internas causas ii a oportet ab aegrotante peter ea neque sym p mata,omnia colorem enim vultussingue

ει oculorum, partium quarundam extenuatio

Res,3ut peruersiones,& quaedam huiusmodi medicum ipsum oportet considerar egrotus enim non narrabit, partim quod, dentiti partim qubd nescit an haec faciant multu ad rem duae aegrotum narrare oportet sunt quae ad ipsius sientum pertinent, animales actioriqs,ut quae pars dolpat aut non doleat, dor iotat an non possit dormire,& causae externae quae iam sunt elapsit,ut iter egissicivigilasse, po, asse,

16쪽

tasi aut aliud huiusmodi atqui mare ipsa aliquando medici ostentationis gratia admirat1onis tenta perseipsos druinare iusta illud quod in prognostico dicit Hippocrates,si no- dum ex alijs inditim conlac sturam I cete pocst,interrogat ovo te an vigiuuerit homo,

aut famem sustino erit rixa quu ommittebantcnidij medici plurima eorum quae medicos oportet animaduertere,e dicentes quae vulgatis quispiam scribere post er,interrogas desii, gulis ipsos aegrotos. vorum ea quae medici solent notare,non Omma sunt,aeque scitu necersiria,noque querelisit ommitti, quaedam G. xit plus alijslunt ad coniecituram oportuna, proinde cum maiozi incommodo ommi tentur: velut si quis narrans quae laboranti febre accura accidum omittat dicere an sitiar,

male fecerit deterius verbiai dicat an facilexespiret: quia facilitas respirationis Hagnam habet vim ad salutem in morbo acuto qui cu .febre Hidr,hoc est,per oportuna est ad ton iecturam faciendam defuturasaluteali cithaque illos ommisisse multari quaedam que: per portuna suntnar τ κμαρσα , id est ad coni cturam,non qualemcunque sed artificiossam ae veritati proximim: nam ut in calce progno

mei disimus interestituero isecta idest signa

17쪽

tiir ea ex uabus rationale, coniectura m faciat mus proximam euidentiae:quoniam aut e maimiserunt multa peroportuna ad coniecturam faciendam de ocultis de defuturis, ut de mor ibi essentia cautis constitutione morbi re morbi exitu:& ad coniecturam dicitur, uto' porteat singula curare,idest&ex his coierauris nascitur ratio curationis singulorum, neces: se est ut in curationibus errauerint proinde

in his inquit multa aliter intelligo quam illi

prodiderut,idest in morborum curationibus multum ab illis dissentio.explicat deinde peculiariter quomodo errarent in morboru curationibus,dicens eos ad morbos longos ussos fuisse perpaucis auxilijs sed dices, quid ad re lquorsum longorum morborum meminit nuclagereincipiens de acutisψSi enim in acutis utebantur satis multis auxilijs,no videbatur hoc lloco notidienisiser,ex profeta hic liber scriptus est eontra cnidias sententias non certe: Sed alio tendit,nimirum, dicat illos etsi in acutis non peccauerint,ut in longis, auxiliorupenuris,peccasse, ameth priores: posterio ixes c nidos,quod de ratione victus hi fere legerint, cumramen sit haec maxima pars curationis acutorum: itaeque huc tendunt haec. Et

non solum inquit ob hoc no laudoiquod scil

18쪽

stet mul mmisserim peroportuna alcon Gustam,sed quod etiam paucis numero au--lijs Hebantur.nam plurima eorum quae ab ipsis relata sunt praeter morbos acutos inquiabus scilicet utebantur aliquato pluribus Isunt haec in pnar maea orpurgantia dare, sorum, lac, Dice fortas hos hanc ob ea sam non fuisse vituperando ea laudados pq tius,qubd paucis terentur .ita enim ideo arunc,quosdam medicos eo nominese oraecis pue iactate. pu vulgus,qubdnullis medicamentis utantur ut alios coeras hae causa peritissimos videri vollentes, Fb abundet multis, singulis horis aliquid circa egro rantes nouent. peccant sane utrique nam ne que messiodus une materia,neq; haec sine methodo aliquid praestare possit. iri u e respo- et Hippocrates dicens , siquidem haec opib a sint, e quadrantia morbis in quibus da re monent,longe digniora laude estent,uba pauca cum essent,sumcerent nunc autem no ita habet te non enixa sufficiunt. Itaque non vituperantur quia pauca,sed qubd insumete tia:viendumque,neque pluribus quam opus sit neque paucioribus quam ut sufficiant.in mnibus rebus praestat mediocritas. Itaq; qui primum sententiasCnidiasscripserunt,in mori orum acutorum auxilijs no acieo

19쪽

&qri postea rursum eas disposuerunt,mediocἡniagistransegerunt deus quae scribenda simi singulis,seriberes lailicet iam distinetius,& non tam tumultuarie,& confvsse iselliam hi de titione victos conscripserunt quid qua mentione dignum atqui res inquit magna illoc est merito prosecto dicit re magnam es

se de ma ad cu

rationem bonum victum.nam quanto prelha tior est indicatio virtutis quam morbi, tanto victui bono fidendum magis est,quam bonae curationi Certe multo plures liberentur cubono victu reliqua curatione imusa, quam curatione recte suscepta sine victu bono. Ita- que inquit magnam cem esse ad curationem probam victus rationem , hancque defecisse ii in Aran Rntiquorum scriptis Wolt deinde indicare. Cum magnum momentum habeat in morbis omnibus, maius tamen haberean acutis,&in Abes his magis antiquibres deffecisse:ut obhoc cosset maxime necessarium fuisse de ratione vis stus in acutis scissi lle distinx morbosa morbis aleque eos

gulis morborum,&multiplicem ipsorum di ivllionem,non ignorauerunt quidam, num ros autem cuiusque morborum exacte dice ire vollentes, non recte scripserunt. haec verba

20쪽

rioni potus intellige quaerri principio huius commentati j disimus nimirum inittisprimdiosos nihil aliud fecisse,qua obsero ain qui in aereotis*icebant: ita ergo caeperui morbos es distinguere,eos ' ui similia paterentur, similis bos morbis patiaicentes:quidissimili dissis

milibus: & fingebint quaedam morborumno, Ulaia exquibusdam uae laborantibus ccide bant,ouomam ver,uona vagaciscebant essentias morborumneque quae abiti a inarsete,sed quae vulgaresipsi faciebam mutio plures morborum modos,& multo plura finge, bant nomina qu4m illi re vera sine distrire mas,occasionem scilicet accipientesciti alisuoaccidente Nuod neque pathognomorriduesset, neque per se ine ted assi is es; c ac Udeos si iis Hie istens, velut squis ,quo

tertiarialaborantes quidam sitiunx multa mi da in minus diuat otianam siticulosam de uti carentem, putet se diuersos morbos discere. .lial iuimodi cutiunt in libris de morbis,qui nomine Hippocratis circunferuntutis rubris singultietis morbus siccatorius.

ctuosus,&Hest alia huiusmodi Nimirum illi libri hon sunt satis exculti ab Hippocrate, qui satis exculti non sunt, saniunt ruditate