Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

31쪽

UR A TIGNE VI CTV S. GE, Ptissana i ritu mihi ideaetur, omnisus odimenrisfrumentaceis recte praeferri, in his modus acutis: laudo quidem eos qui eam praeferunt:nam lentori ius leuis , conii numisiocutas ubricvi, messi ocntrahumidus, oestrim exringuens, acile eluitur, siquis hocetiam indigearineque adylHEtione halens, neq; turbationem malum,neque intum scit in aluo inrumuit enim in coctione qu;

rum intumesicere potuit. Πτι αν. το του πτισςανει idest a pinsendo significat condimentum omne quod pinsendo fit,bispanis dicitur isto verum qua

aua nominas propcietate Omnia ita condita

gnificentur,uicum sine vita addito dicitur,antonomatice tignificat hordeaceam. cu aliqua alia prissanam significare volunt,cum adiecto dicu vim rισco istu sis , idest, timanam extruico,aut vibobre σαγήν idest piissiana ex chondro, aut φακι, πτισσα ,3d est piissanam ex lentibus hic verb,intelligens horaea - . eam simpliciter.&line ullo adiecto dixit, piis satia igitur mihi videtur,omnibus condimentis frumentaceis recte praeterri in his morbis acutis. Et haec ipsa est caula,qua antonomatice dicitii nome hoc de hoedeacea, quia scilicet hor

32쪽

hordeacea Ommbus piis ni praestantio est. videri positi,si hic instituitur de ratione vious in acutis,ac non potitis de laudibus, is sanae. ut alijs videtur , amethode incipere a piissanae comendarione,cum deberet incipere a praeceptis obseruandis in victus institutione: videtur enim perinde facere.ac siquis,tra- ctationem de ratione expurgandi, incipiat a rhabarbari vicibus. Sed ratio ordinis hec est: cu propotuissetdubitationem illam,cui Mida

uterentur tota tillana,quidam cremore , alij neutro,ut liuisis decissione, tota Miatus instituendi ratio traderetur,incipit tractation ,

4 ipiensque stiori respondere,quod no aliu- de melius potuit incipere,qui aptissianaefacul ratibus. Ialenus,praetet ea quae in cometarijs huius loci dixit,la ipse seorsum libellu de ptis ana,qui nihil aliud continet, quaenarrati ne huius tentetiolae,& alterius quae huic succo de piisiane libet quaqua alii aliter c sent vore est Gale , eade cotinet, ue hec cometaria scripui vero illsi seorsum,ut liberiori sermonotraceret,ratio faciedij;issana, facultates haru causas.que ergo ibi recte diculur,inde accipiem Prissiana quaeda est,que eruda vocatur,queda que octa. cruda est hordeu modo quod pparatu, repositu ad usus, O nuc vulgari nomine vocatur far,hii panis fario Gai r.

33쪽

DERATIONE VICTUS.

de alimentorum facultate, reprehendit eos, quicomminuetes in frustula,in mortarijs qui busdam ligneis,parabant, aradam docet, solum maceratione,&fricationeserti, usque dynuclentur grana,& stipula,&cuticula quae sub stipula est, siccatione,atque ita sine co ina inutione reponendam:quia comminutione

sicciorem fieri putat,quam, conferre possis ad humectandum,ac bene nutriendum cor lpora: nihil minus video, nunc ubique parari comminutione, fierique ut farinam crassiores proinde casulerim,aut parari ut Galen vult, aut ex hac vulgari ,eligi vegrandioribus con fiet frustulis,excutique,antequam coquatur, puluerem:hunc enim,siccatum repositum.

valde siccantem esse,constat Cocta petissana, partim paratur ex sicca piissa cocta in iure ga-

-hne,aur lacte, aut alio quovis succo: partim ex inaordeo. arqui, decocto hordeo parari potest rora piis na,aulptissanae cremor atque hic, cum expressione,aut sine ea. Eligi debet hordeum optim P m,neque vetus admodum, ne-Cue recens:hoc enim excrementitia humidi irate abundat,illud est valde siccum Aquae itiam sit optima,omnis tali Mnitrossae, aut alu lminosiae qualitatis, expers. Maceret hordeu bis aut ter,in aqua calida,& factione forti ex corticetur: mox coquatur,coryla hordei ina ivae

34쪽

que corylis vidimi,ignetento, donec grana omnia,quantum possum ntumuerint de praestsuccus au em,exprimi potest ex graviis, iam,idini undo relictis,citra expressione, hauriti,hodie aediscet tu, carum non inutiliternam suauius facit, Mexterge di facultatem auget &je loci facit rarius, nihil detrahit, eoru quae in ea commendantur. Haec est piissana simplex: fieri am potest inedicamentoc. sior, incoctis in ea rebus quibusdam . Galeni tempore incoquebant,porrum Manethu nucmulto plura incoqmmtur; pro cuiusque intentionernam Madianthum lusopi, lemus inc uere ad pectus parates: radices diureticasAum obstructiones videntur est, is sis,cum ea affectione,quae petit tua an L Sed hic de simplici agit Hippocrates,cuius. in di- storum morborum victu, maximus 'sus est. hanc dici omnibus frumentaceis eduliiste-cte praeferri,qubdtenrorem ouedam habeat leuem,duplici ratione leuem, ut Gal. dicto libello explicat,&adtactum,&poteῖiam, hoc est quod si digitis tractetur sentitur leuis haustus aut ad motus cuicunque parti, affert lenitatem,& blandum sensum non sane unoleum,quod tactu leue est,uerum quasda par- res exasperat, ut laryngemri oculos Iracue

35쪽

lentor tissana utraque ratione levis est,&co tinuus,nulla partitanequalitate,aut satu disruptus & iocundus, hoc est omnis insuauis:

qualitatis expers nam neque amaro,neque acerbo neque mordente sapore participat; a bricus,quamobrem non haeret plus satis par-itibus,neque obstruit,ut alia lenta mediocri- iter humidus,ac proinde sitim extinguens, Mi facile eluitur,habet enim facultatem extergedi,siquis etiam hae indigeat neque adstrictio nem habet,nisi inquit Galen.loco citato)qua

ta opus estine ventriculi exsoluar robur neq; turbationem malam ventris facit,neque intu mescit in ventre,ut alia frumenta cocta faciut quia intumescensconcoctione, quantum posiluit,deposuit flatum .Hinc fit, ut ebribus cutis accomodatissimus victus sitiam frigidus& humidus coci u facilis , nultriens Gnuiter, plus aut minus, ut crassiori aut tenuiori petissana uti quis velit: praeterea facile descedit,&deijcitur, obstruetiones non auget,sed

extergendo, emoliendo minuite ad thora icis affectiones est accomodatissima, nam bladori iocundo lentores extersione, facilitat sputum. Sed dices quo pacto potest haec habe; mitissana , cum hordeum frigidum, siccum siti Nam cataplasmatis ex nordei fati i

36쪽

nautimur adsiecandum nosse oportet hordeo esset parte stipulam , medullam, &quae inter haec est cuticulam ratipula manifeste est siccari extergens, medulla exiguuae asilui fere,cuticula tanto plus altera, quanto altera minus . Quoniam ergo ex medulla fit pessiani, minus siccitatis inde contrahit quam aquae admistione posset amittere , si aqua pura tenuis expers omnis qualitatis est, prodit ergo humida non multum, quia humiditatem aquae temperat exigua illa siccitas hordei: aliteratPe in cataplasmatis,in quibus quia farina plus est , eiusque non ex sola medulla, sed ex toto hordeo , siccandi vis praeu aleb. Verum sitim extinguit misesana plus etiam quam so a aqua quia ob maiorem consistentiam quam ex hordeo accipit , diutius moratur in partibus ac tardius

calefit , minusque dissolvitur . Atqui quoniam lente tandiuque coquitur , optimam mistionem ea comparant , exqua modus is te substantiae aequalis blandus cum mediocri lentore nascitur . Sed si haec ita habent, tam multis nominibus,tissana commea. datur, cur non ea stimur frequentiusa cur eius usus tantopere aboleuit Mi se mire macerant neoterici nescientes , ut se pot-sor , expurgare citra veterum notam.

α Sici

37쪽

crates dicit piissanam cibi mnibus meliore esse,sed omnibus ob ianentis frumenta is merito preferri quiuis ergo medicus is uoque tripueritissanam hordeaceam istui itib is potiusquam triticeam aut ex legumine aliquo,non tamen pr indet deterius exhibetur iussalinae aut pus in quo iis cutiam prosebre iocoquere lactucam borraginem aut cucurri culinam, si vis aliqua cuiuςtio desideretur,eta. dices,semma, a cicer aut alia quaeris ea fa mali an piaedita nequc selum hoc , sed alia etiam dantur nihl deterivi, ut sorbilia ova, avi sau:aules pistisuli non enim victus febricitantium una es qua materia definitur, sed i Leuuis sit, humidus,coctu tracilis, de boni sucei. aliquissimi quia primis hominibus n. dum longe aberan tu a. vescebansuri u minibus,taactibus&oleribus bis enim e cis

ira principio homines irebantur)carnibus no a dum adeo aut eue rant . preinde medici quoq; ptiira ni pet cinis morbos Magis quam car ivibus utebantur. Iam vexi sunt homines a

non immellio medici ad camps tenues dimis i

38쪽

CO mendauit hacteirusptilianam pri alii

mOptima monent ea tendi:imprimis, luperansitis maluim, antercissum vi H Suspicari me cogithaec oratio ante Hippocratem fumeum errorem,aut alium ei similomqaem methodici posteasuscitarunt, altera te addendiri subtrahendi cibum hoc enim nuci ippocrates vituperat,praecipiens, ut quiritiacan et ut in his iamcin acutis scilicet cusebre cotinua,nulla accipieri inter missione faciat: sed omnibus diebus accipiat, nisi forte ob phaxmacum aut clysterem oporteat facere intermissionem: Minsinuas causam obqua intermitti non debet, dicit neque unam quidem diem permittant vasa inaniri nimirum

ob id non debet piissiana intermitti, qubd noexpediat permittere inaniri vas a. Quibus iam orbis expediemst uti tissana tota quibus

cremore, non opus est dicere modo nelae enim potestante multa alia quae pertinentia ad morborum constitutiones & conisu et udir

39쪽

dum esse ne irendia,termissi nem faciaάα :Neque tamen mi elatellige eum qui totaptissana vis caepem debere sonper acciper pristianam,& ui a mundom accipienduhia tidiernam ipsemet Hime res posteamonuihil detrahen dum esse cibum mot go eunte in indicationem. sed detrahe dus est sei,sim &s retenta ea cibationu praeter id quod iustantem morbi vigor em paulatim aetrahatur n5 tamen quibusdam diebui daciam, ut erranulta elefaciebant,namitaeueniet vasa ina

niti ob haec verba Orelligit Galenu lip in

se tem exciperepnarmacum Melystere aeque cum his intelligi-u missionem cinguinis de euacuationes ali as,eo qubd euacuatio nibus utamur ubi corpora plena sunt,aim, tues temporis nullum perlaulum inanitionis vase rumin . Itaque censet iusta sententiam Hippocryi abstinendum essea piis an quibus san;

guinem mittere aut pharmacovri oporte aut alia evacuatione magna,nerepleantur pluri

nium vasa,alioqui pletia verum meo iudiciolsellitur,quandoquidem eadem ratione abstunendum fuerit ab alijs cibis usque dum facta: ruerintomnes scissiones venarum,soleritverbi

40쪽

trahi in his quatuor, aut etia non nuquam septem dies,quibus si nullus cibus detur,n.poterit aeger durare donec morbus coquatur.

Quodsillis diebus exiguus admodum detur necessitatis causa, atq; factis euacuarionibus adijciatur,certe cu perpauci morbi fiat nisi ex repletionesemper, edet victus ad crassite versus statu contra ae procedete opere docebit Hippocra &medicis omnibus receptum est. sane quida vel obhuc solu locu comeduli agendum eis detrahendum cibum primis diebus magis,quod redudantiae succoru tunc teporis sint,sequetibus verbiniam inaniri periesuentur vasa,adijciendum. Veruli leuicula riada ratione fallutur Na etsi cibi capi utut ad tensiciendu sanguine'ni inuenis cotinetariόn in sanguis in venis Erepositus rςcetis cibi necessitate tollit:alioqui athletae qui pluriamo lucco abundam milita cibo indigeter,sed in ineAia diu contineri possent scimis ta--men eos indigere pluri cibo is inediam Minus pati posse: a mirum in digendeta po- ira ad retinenda vires , cio utili vi partes oesolidae nutriantur in recenti cibo ictu, . ut spiritus reficiantiit alioqui animo viribusque omnibus linquuntor homines , etsi sint seni. svi eis, n Igitur quod eua reuaticine si mus , non sit etiam, opus,