장음표시 사용
41쪽
Vito durum VI. Vitoduri quoque meminit Antoninus, & nomen hoc solide Celticum,sorma Romana. Opidum ex primis incensis, ut cetera reparatum. Allemanni, sub Diocletiano,& Maximiano Impp.sunditus euerterunt, Vt Aventicum. At hoc,ut alia per Aurclium Proculum Procuratorem in Helvetia instaurandum curarunt Romani Caeis. Constantius.& Galerius,Auenticum in ruinis reliquerunt, no alia de caussa quam quod Allemannis, & barbaris vicinius ,&in quo primo offenderent ; illud in Helvetiae quasi meditullio remotius , nec satis magno contra eas gentes praesidio. Huius Uitoduri restitutionis testis haec inscriptio.
atati Qua inscriptione, quia pro parte Constantiae legitur extur miras s lapide,nam pars altera fracta, aut iam quidem inde aspor- quidam eam urbem, Vitodurum ese probare co-inati sunt. Et fortasse aliquid obtinuissent nisi magis Vtio. o. dur,aut vi nierihurn,ut hodie vocamus,ad antiquum nomen re onderet, & vero ab illis diuersus omnino abiretri W.Cἔ- Antoninus, qui Vitodurum inter Fines, dc Vindonissam' --- - collocauit, & rursum Vindonissam medio inter Vitodu
42쪽
De risin Delumorum. Lib. I. arrum,&'Augustam itinere, quae omnia in Vinterthurn conuenire, & ab utroqne situ Constantiam procul abesse nemini est dubium, nisi qui horum omnium cognitione nullam habet. Credibile postea rursum periime,cum ceteris, Hunnorum aut Allemannorum ultima rabie. Verum subCarolinis,aut antea,Fracorum regibus, coli dc ut opi dum frequentari, aliquo honore, coepit Nam prope Uito, durum sub Arnolpho Impiuperatum fuisse Rodolphum Burgundiae regem a Burcardo Sueuiae Duce memorauit Hermannus Contractus Comes Veringensis. Ibidem Q. guere Comites Vitiadurenses,ex Kiburgiorum Stemma-te,ubi ex insignibus utriusque familiae fides , quae solum coloribus disterianti Nunc vicus est satis amplus , vulgo vetus Vitodurum,in colliculo situm,ubi adhuc non paucae antiquae cultum exempla. In eius colliculi pede rediit. carunt Comites p latium, aut arcem, habitaruntque, ex ὰuius frequentia postea cum tempore natum opidu hodiernum Uitodurum notium.Sed idem opidia maxime habitari colique incoepit ab eo tempore, quo Kiburgi rum,qui ante, Vitoduranos, haereditatem Habs buviij ad tuerunt,Rudolphus quidem imp.primus non solum opidum auxit aedificiis, sed etiam priuilegiis , permansitq; in Austriacorum potestate dum Sigismundus Archid Tigurinis traderet.
ιυ Heiania VII. Aquas Helvetias cita antiquo nomine voco opidum quod Badam Vrbigeni pagi, nunc nominamus ex antiquis fuisse inde persipectum quod Vitellij tyrannide, haud multis post Christum natum annis iam vetustate dilaberentur moenia,qua de re alibi.
43쪽
una urum VIII. Sed Gaunod urum inter Helvetiae opida Ptol. retulit. Cuius aetas ex eo mihi clarior quod utraque nominis pars mera Helvetia siueCeltica,Gaunum,&durum: hocq; pro
turre: illud praeruptum saxum, aut collem significat. Sed quo loco, & quod fuerit disputatio est. Quidam Turzachum esse voluere,alij opidumStein Rheni, nonnulli de-hiqueConstantiam. Sed Turrachum non esse suum proprium nomen Romanum Certiacum arguit. Neq, Stein cum in Germania sit, altera Rheni ripa, Gaunod urum in Helvetia.Vnde, mea quoque sententia,Gaunodurum antiquum illud opidum Helvetiorum fuit, quod postea ab instauratore Constantia nomen accepit. Quis enim in dubium vocet eo in loco,ubi nunc est,urbem praecipuam suisse quam Ptolemaeus praeterire noluerit, loco nempe totiusHelueti amoenissimo Et frequenter,aut plerumq; ubi magnorum fluminum ex lacubus egressiones opida, illa occasione sirequentiora,testantur interHeluetiaTigurum,Luceria, Geneua. Facta Episcopi cathedralis, ut diximus , cum Allemanni tandem , & vix ad Christi cultum se comparassent Childeberti auspiciis XIII. anno regni eius Franciae orientalis & Allemanniae, primo Vero regni Burgundiae,Maximo vel ut alij scribunt, Maxetio
primo Constantiae Episcopo & Vindonissensium vitimo Et successit Vrsinus qui Vindonissae aedem S. Martini, ut haec inscriptio semibarbara ostendit muro templi in
44쪽
E LUPUS ET DET I B A L D v si ONc v L F v S FE cIT. Primus in Helvetia fabricandam curauit , eius praecipuel viri labores, quos in conuertendis aliquot Helvetiorum partibus veluti Suitia,& Vrania,habuerat,boc pacto, cellebriores illenniores ire ratus,operam suam praestante Theobaldo Comite. Tum vero utinac quoque ratione, Vindonissa,quamuis sedeEpiscopali priuata, nihilominus frequentaretur, & aliquid dignitatis retineret. Ursino sunsectiuGaudentius,quo regente in Helvetiam,&Constan. tiam venit S. Gallus,ut scribit Valasrediis. Constantia vo-
l catur Urbs in diplomate Caroli Magni,hoc est,magnum l opidum,dc ex principibus. Cuius initium, & finis Larolust Dei Rex'ancorum o Langobardorum, o patritius
t Romanorum, &c. Omnibus, &c. Ecclesia Sancta Manis VrbisCon unitae. &c. Data V III. Idus Manias anno XII. regni nostri. Acum Vormatia ciuitate. Sed quamuis illo in loco Vrbs,ut vidimus, dicatur, tamen exiguus erat, eo adhuc tempore,& postea,eius circuitus , quanatum ad moenia, testatur Instrumentum Ludovici GermaniaeRegis,Caro-
lli nepotis, datum Monachis S. Galli , quo Instrumento, templum S. Stephani, quod nunc prope media in Urbe
Ea in libro Prouinciarum inter quinque Sequanorum D 3 Ciuitates
45쪽
Ciuitates ponitur una,sed quae suerit, ut alias plerumque, obscurum, bc pariter controuerium. Alij namque Neapo' lim esse vestiere,sive Novam Civitatem ad caputLemanni alij Donum,aut Lausannam, in hac , aut illa Lemanni eiusdem ripa. Ego nihil horum arbitror, & Neocomum, siue Neoburgum opidum,Comitatus cognominis, constanter adfirmo. Nam illa omnia opida apud Antuates,&suis nominibus,hoc est,antiquis, nota, Siquidem Losanna Lausunum, Neapolis, Penne dicitur Antonino. D num quoque suum nomen habet siue Dina Plinii sit,sive Neuidunum, ut alias videbimus. Noidenolex vero pagi Auentici est. Additur enim, mirinolex Aventicm vulgato ea tempestate loquendi more,ut ita gusti Vindeticus, Lutetra Parisius , Mediolanum Santonus , quo etiam viri iudi-l tione clari usi sunt,nequis barbarum, cumB.Rhenano arbitretur. Hinc quoq, intelligas illam partem,quae ultra ea lacum est, qui ab opido nomen Neocomensis accipit, se cundum Iuram, Auenticorum fuisse,ad eum usq; locum. Nam quae Salodorum usque sunt Salenses, ut alibi dixi. mus,habuere.& ipsi pagi Auenticensis, quamuis alio nomine. Postea Burgundiae Minoris suisse testantur Instrumentongelbergae apudSiluanios,in quibus Bienna opidumN oidenolegem infra in Eurgundia ponitur. Ebrodunum X.
Ebroduni vulgoIuerdum ad caput laci eo loco,in illo
nominati sunt qui facere mentionem arbitrati sunt Plinium , sed quos nominis similitudine deceptos arbitror No enim hoc,de quo nobiis sermo, sed Galliae Narbonensis nunc quidem in Delphinatu, Ambrum vocant, memorauit is scriptor, sicuti & Ptolem, qui Caturgidorum
46쪽
De rebus Helvetiorum Lib. I. 3
opidum facit:& auctor Itinerarii, qui Alpium Maritimarum metropolin ponit Ebrodunum,Episcopali sede celebrenti Non tamen carere annis hoc nostrum probabilissimum.Liber Noticiarum constituit in eo praesectu elassis Barcariorum his verbis In Prouincia maxima Sequanorum Praefectus cla ti Barcanorum Ebroduni Sabaudiae. Curabant enim,co in loco, Romani Inapp. parari abietes nauigatiΘ-nibus, quas per utrumq; lacum Ebrodunensem, dc Biennensem,in Tilam,& Arulam,tum vero in Rhenum,& d inceps in Oceanu deserendas mandabant. Iurasium enim eximiae pulcritudinis abietibus abundare, etiam notauit Plinius. Et superioribus annis venere vel exBatauia,qui ex illa silua,quae a latere Tobinij est vulgo Bonuald,pinus,&abietes emerent,ut,&paulloante,ex Liguria,quas eadem via scilicet,Arula, Rhenoque deportarent Suit & Cesar nae in hunc usum praesectus Fabrum, qui compactis in η tes pinus per Lemannum,& deinceps Rhodanum, Arela- tunum Massiliam in Mediterraneum deuehedas curabat. In eo libellovbi R. Prouinciae recensentur Ebrodunum inter castra ponitur. Erant multa rudera moeniorum, &turrium super quibus Petrus Sabaudiae Comes X. arcem constituisse dicitur, contra Zaeringorum posteros. Prae
ternuit opidum Tila.distat Paterniaco palmi Lauserinum X L
lia reperio in antiquis scriptis illam urbem notatam, quam Antoninus Lausunum vocat,vulgo Losanna n-tuatium Iuranorum caput 3 Vnde mihi eius antiquitatis memoria.In Ptolemino valde fallor, aut illud fuit opidd. quod librarioru incuria, aut scriptoris ignorantia, quod l in in eo
brum R. Crex eausa rub. I 6. v. 19.
47쪽
in eo frequens, Dias annium adpellatur, corrupte nempe, pro Laus annum. Eius meminit, ut diximus , Antoninus, dicitque distare ab Equestribus traiiciendo lacumro .pass. mili.& ab Vrba IS. Eo Cathedralis sedes per Matium Anentico translata urbi celebritatem attulit;Con A. D. N. 'cilio Cabillonensi in Burgundia celebrato v. Octob. lubcis lxxxix. Clodoueo II. Francorum rege,interfuit L mam Dilco-ρ- Lausanensis. Burcardus Episcopus Laus anesis suitHen rici lV. Imp. bignifer ,siue Lanceam sacram praetulit, interfectus inTuringia in obsidione urbis Gleiche. Muidunum XII. Eius antiquitatem satis probat colonia R. eo deducta, qua de re ubi de coloniis. Sed hcc duodecim fuisse illa antiquissima,v t nihil certi constituere possim, praeter illa quae adduximus testimonia,inde colligere est,quod non multis post Caesarem annis frequentata rursu reperiantur pleraque,quasi Helvetii subito eadem,cum domum rediisent redhabitare, & in- nouare coeperint. Nam non a Romanis,sed ipsis Helvetiis reparata,aut aedificata ostendunt Celtica nomina,quibus plerumque insigniuntur, & in durum , aut d unum desinunt,quorum alterum turrem,alterum collem, aut locu
eminentem significareCelticε doctissimi viri adnotarunt Sunt vero praeterhaec XII. alia plura antiqua opida, di loca in Helvetia , partim ab Helvetiis condita, partim a Romanis,ut discretio nominis satis ostendit,liis Romanuaut a conditori bus, aut a loci qualitate , sonantibus: illis Celticum suum genuinum prae se serentibus, de quibus paucis hoc capite seq.
48쪽
De rebus Helvetiorum. Lib. I. . Deritas ocis,ctopiatis in Helvena abant quitate
A sunt Arbor Felix, Fines, Solium Caesaris,Forum Tiberij, Certiacum, Conflue-tia,Tobinium, Luceria, Ruperti villa, Paterniacum, Pyrenesica, Bremgarte, Bur gum ad Rhenum.Minnidurum, Rotundus mos,Vrba, Viuiscuiramagus, Penne,Dina Calarona, Alae. Sed de Arbore felici,Burgo, Conuentia,Bremgarte,Calarona, Alis,ubi de praesidiis sermo erit: Luceria alio libro tractabitur, cetera persequamur. Finium meminit Antoninus,aitque abcile a Vitodurora. pase. miss. abArbore Felice ao.Fines vero siue adFines ideo locum dictum volunt,quod ibi Rhaetia Prouincia finiret, cuius nempe esset ultimum opidum. Nam Helvetiae par tem, siue pagi Tigurini Rhaetiae adiunxisse Romanos, ex Ptolemaei delineatione clarum est,& poste1 videbimus. Nam ab alio latere manet adhuc nomen Terminus Helvetiorum vulgo die Marck, ad Rivarium, quod eo usque Rhaeti colonias promouissent.Fines vero est dirutum optidum dextra Tauri, in colliculo situm. Liber conditionis Augiae vulgo Rhinau ostendit Constantium Caesarem Hanes constituisse. Reperiuntur hinc inde in vinetis adhuc numi R. & rudera passiin, & murorum ruinae perspiciuntur,alias vix nomine loci,& pauculis aedibus,aut villis no- tui Pta nominant. Sullam Caesaris.
Ita vocat Glareanus,quod Rhenanus, & alii Tribunal, - Ε aut
49쪽
aut Praetorium Caesaris,nuncΚsuerstuot,opidum ad Rhenum nominant. Nomen datum creditur quod Tiberius, in eo loco,ius,non solum militibus, sed etiam vicinis regionibus redderet,illo tempore, quo cum Rhaetis, indelicis bellum grauissimum gessit. Quamuis enim suis legibus,dc magistratibus uterentur Foederati,qualesHel iij, honori tamen saribus datum crediderim,si praesentes essent, ut si quae controuersa essent, eorum arbitratu
deciderentur. Accedit quod non procul inde Sequani.&Rauraci, qui Principem absque dubio sequerentur, & pud eum caussas suas agerent, praesertim si in loco aliquo vicino constitisset, moram Q, poneret. Sicuti secisse isto credibile est. Neque enim nisi lento duello collidereRhς-tos, suis montibus securos poterat, quamuis aliter uadbdisse visus sit Strabo unam aestate bellum Rhaeticum patratum. Sed de eo suo loco. Torum Tiberis Eiusdem belli Rhaetici occasione natum opidum qu tuor inta Tribunal Caesaris,pass. millib.quod PtolemaeusForum Tiberij non unauit, Helvetiisq; tribuit. Inter alias Foti significationes, pro loco negociationis ponitur, Vt Forum Flaminium torum Iulium,ab eorum nominibus,
qui ea fora constituenda curarunt, quod etia in lecta priuatis,in vicis, in agris fieri antiquitus mos obtinuit. Haec postea fora incolarum numero aucta, tectis frequentata, opidorum formas acceperunt,Forique nomen,& ius pristinum,aut retinuerunt, aut meliori permutarunt. Cum igitur belligeraret contra Germanos, Rhaetosque Tiberius,hoc in loco,sorum posuit, non solum propter militum commoditatem , ted etiam vicinorum populorum,
50쪽
rceam maxime ob caussam,ne asperis in regionibus quales videbantur esse Rhaetorum, aliquid deessiet commeatuum,aut armorii. Huius opidi supra Turzachum quondam positi, praeter plurima rudera , nihil iam quidem superest.Reperiuntur freque ter numi omnis generis. Nundinae quae ab eo tempore, & deinceps ad nostra tempora celebres, Certiacum in proximum vicum translatae , de quo iam dicam. Si prius adiunxero,caustim videri,cur tot antiqua opida, &urbes sunditus perierint, ut praeter aliquot murorum ruinas nihil eorum adpareat, quod paucas domos ex saxis,& lapidibus construerent,solum modinia,turres,& munimenta,ea ex materia,ducerent;aedes, schabitamenta ex cratibus,&limo compingerent,ut adhuc
in quibusdam Augustae Vindelicorum, & Basileae videre licet,quae proinde, iniecto igne facile soluerentur. &in nihil redirent:
CottammCertiacum vicum infra Forum, eiusdem ruinae celebrauere, ex quibus subcreuit, & nobilitatus est, auctore maxime Certo quodam Viennensi milite, qui sorte in o-pido antiquo aliquid muneris defungebatur, cuius me moriam in hac inscriptione eius haeredes consecrarunt.
ita, perioribus annis, Certiaci legebatur, nὶm pars eius lapidis iam fracta, & perdita. Haec quidem quam tum ad