장음표시 사용
61쪽
strationem compares,si consulum nostrorum, siue Scul- telorum Praetorum,Burgimagistrorum. Ammanorum electionem, dignitatem,ossicium , auctoritatem , condicionem perpendas, haud magnam opinor differentiam ostendas.Soli enim Helveth, qui, ut antiquam Celtarum dignitatem,libertate mretinent, ita pari prope ea reipubl- gubernamento δε temperatione conseruant, & tuentur.
Regni porro assestiti quod supplicium apud Helvetios
antiquitus fuerit, declarauit saepius memoratus Orgetoricli,qui cius apud populares suspectus,ideoque in vincula conicctus, cum se cauis,dictioni, familiarium , clientum , obaeratorumque ope,quos ad decemmillia coeg rat, eripuisset, & Ciuitas ob eam caussam incitata armisius strum exsequi conaretur , multitudinemque ex agris magistratus cogerent, ne igni cremaretur, qui damnamm.
ραρος sequi variebat, inquit Caesar, mortem sibi conscivit. Atque haec rei publicae ratio ad Romanorum seruitu tem perdurauit. Illi primo Praetores, mox praesides dodere , & demum qui summum post Imperatores Impolium haberet Praetorio Galliarum Praefectum. Principium ruinae Galliarum per Sequanorum &M- duorum dissensiones venit. Helvetios quorumdam inter eos ambitus, opumq;, & regnandi libido, quorum faciaprinceps Orgetoricli, deceptos, & in transuersum actos prope perdidit: quem proinde nollem habere hodie imitatores,qui illud nempe quod superest decoris δε gloriae, dignitatisq; nunc quoque in extremum discrimen adducant, aut euertant funditus,quando sunt qui dum cupidis ni suo morigentur coelum, terramque immiscere no dubitant,quod de suis olim, hoc est, Romanis , conquestus est sapientissimus Romanorum M Varro. De Gallorum
62쪽
De rebus Helvetiorum. Lib. I. μγ
vero, Sequanorumque,& AEduorum factionibus, & disscidiis Inculeia,ut cetera, summus&Imperator,&scriptor Caesar Iulius. In Gisia,inqait, non solum in omnibus Cruria.
libus ais pagis, si ene etiam in singulis domitu actiones Ant earum A. famcnum sunt principes qui Ammam auctor,ialcm, rerum iudicio hahere exisimantur, quorum ad arbitrium , iudiciu summa omnium rerum, conciliorum g re deat Q eius rei causa antiquitus institutum videtur, ne qui ex plebe conre potentiorem auxili e rei. Suos enim opprimi quiu se circumueniri nonpatitur,nes, aliter acta vitam intersuos habet auctoritatem. Haec eadem ratio ed, in summa totius Gallia. omnes ciuitates in duas partes diuisae sunt: Cum Caesaris GLiam venis alterius factionis principes erant AEdui; alteram Sequam. δε cum per seminud valerent, quod umma auctoris as antiquisus erat in AEduis, magnasserat rarium clientela,Germanos ais Arum usibi adiunxerat, ossa e magnis iamris , pollicitationi uri perduxerant. Praediis vero pluribuου factis Acundis, ais omn-ολbrate AEduorum interfecta, mum perentia antecesserant, ut m napanem clientium ab AEduis ad se transducerent ob deis ab eis principum filios acviperentio publicὴturare cogerens,nihil se contra Sequanos concili, inituros, o partem Anitimi agri per vim occupatam flosi derent, Gallias toriinprincipatum obtinerent.Sed postea,quod, alio loco, refert, peius victoribus Sequanis,quisia victis AEduis accidupropiena quod Ariou usin eorum Dibin consediset, tertia partem et Sequani , qui esset optimus totius Galgia , occupam sit, &decedere tertia alia parre Sequanos eosdem iussisset, ut
in ea Harudum x x I v. millia , qui Rhenum transierant collocaret.Hac cum ratione, aut potius necessi a e Caesaris Roma rum cum auxilium duae illae ciuit .
63쪽
drancisci Cuillimanm AEduorum, & Sequanorum implorassent, Ariovistum quidem Gallia expulerunt, sed in Germanorum locum Romanos haud paullo aequiores receperunt. Deinde Vς- ro nulla fatis idonea caussa, imo undique captata, non solum Galliae uniuersae, sed etiam Germaniae, & Britanniae bellum intulit Caesar, nulla habita amicorum, foederatorumve ratione , adeo ut de eo hostibus dedendo cogitasse Senatum memoria consignarit Tranquillus. inde, inquit, belli occasione , ne iniusti quidem, achericu i ab inuit,tamorderatis, quam infesu, acueris gentibuου vlinluces sis. Adeo ut Senatus quondam legatos ad explorandum flatum Gamarum mittendos decreuerit, ac nonnulli dedendum eum hos&bus censuerunt. Denim Romanae in Gallia, Helvetiaque tyrannidis Franci,Burgundiones, Allemannique sinem, modumq; posuere. De rebus gessis Helvetiorum ad bellam Cimbricum adfectum,de Gessatis pauca.
Ed,age,iam progrediamur ulterius , &quae tandcm Senatus , populique auspiciis apud Helvetios gcsta sint , haud multis disquiramus. Haec sint solatia, his rerum,orbiSque conuersionibus, & discidiis, animum, cogitationemq; ad prisca tepora conuertere, ut enim ait ille. Eum ea iam dictum,quod non dictum 'priuri Ita recte concluserimus. imitam esse iam actum,quod non factu rius An
64쪽
An certiora reperturi,dc minori opera 3 illorum exemplo qui in densissimas tenebras inciderunt, quibus in tenebris cum primo nihil omnino videant, sensim tamen claret here magis, magis q; sensa penitrare existimant. Fabulas quibus posterioriS aetatis scriptores, qui gratiae, an precio icribebant multa, fingebant pleraq; , praecipue labor:bunt,&nostra, patrumque memoria viri eruditione celebrati,dum gentis tuae, aut quam celebrare sum Ierant, commendationem,laudemi undiq; aucupantur pro adfirmatis usi sunt,nihil moror. Hoc latum, meo labore, re licturus quod scriptoribus antiqua fide,&auctoritate traditum comperero,& rationi, iudicioq; consentaneu, cetera procul habiturus. Nec mihi patria, aut mei veritate antiquiores umquam suerunt,cuius sanctissimum numen violari tam multis non mirabitur, qui mores huius seculi pensiculate cum animo putauerit, apud quos historica fides malevoletia existimatur, vanitas, pro laude accipitur. - Suntq; Scriptores qui dum dicant, quae,& qualia dicant, susq; deq; habent. Sed tamen Gallorum,toto orbe, terrarum expeditiones nemo adco mentis aberrat, qui veterumonimentis celeberrimas decantari neget, in Italia, Ger mania Hispaniam,Graeciam, Asiam, Thraciam, Pannoniam Daciam. Italicae trasitionis initium, caussaq; ab Hel uetiis venit. Horum ciuis, Eliconi viro fuit nomen fabrissem ob artem Romae commorarus cumsiccam, o uuam, osti , ac ministromissa,remeans cum secum tulisset, A tbis coencitu, d tam inexsuperabiis munimento Gaetis Aperfundendisi emi prinnam praebuit occasionem , auctore Plinio. Eidem adsentitur Liuius, de Gallis loquens. Eam genum, inquit,tradisu fama dulcedis rugum,maximes vini nouatim volvtate captam Alpes trans se,agros MEtrusicis ante
65쪽
culus posedisse. Ante omnes eadem tradiderat optimus,&integrae fidei Polybius, ubi de Tyrrhenis verba facit. cum sis, inquit, ob vicinitatem locifrequenter versabamur Galli. Hs eae, ac foecunditate regionis illita, exiguam quandam nam occasionem exercitum comparant , factors in Th rrenos impetusinibuc e eL I,campos ipsi deinceps renent. Accido runt haec temporeTarquini j PrisciWRomanorumRegis, quo tempore,ita opibus,virisq; floruit Gallia viAmbiga to regi coloniarum deducendarum consilium capere necesse fuerit, cum multitudinem regere aliterposse di deret Bello votis igitur, Sig volsol nepotibus sedes,quas Dij dedissent auguriis, abire iussis, huie Harcinios saltus, illi Italiam paullo laetiorem sortes ostendere, qui Biturigibus, i ruemis, Senonibus, AEduis, Ambianis, Carnutibus, Ausertas, & Helvetiis proscctionis, & itineris auctoribus,& ducibus excitis, ingenti bus peditum,cquiiumq; copii aurino saltu, & inutis Alpibus transcensis, Tuscisque haud procul Ticino,sugatis,Insubrium agrum,Insubribus Ata duorum lago cognominem,occupauit, Mediolanum , sumto a Santonum Mediolano ' nomine, & alias urbes condidit .Hos secuti taenomanni Etitovio duce, qui Brixiam, Veronamq; posuerunt:tum Boij,Lingonesque, qui Pado traiecto,pulsis di, hac etiam ex parte, Etruscis, umbrisq; ad Apenninum usque castra promouerunt. Deniq; iterum Senonesirenno duce,qui Romam, Romanosq; ad internecionem prope exstinxere,mariq; superato,Graeciam vastavere,sedes in Asia alij,alij in Thracia.& Pannonia,pleriq; alibi posuerunt,ob spoliatum, scilicet, Apolli ius templum diris eius numinis agitati, ut est apud Athenaeum,Pausaniam,Liuium, Appianum, Iustinia, Guidam, Clitophorum,Polybium,alios. Sed quae praeterea csi Romanis
66쪽
De re- Delvetiorum Lib. I. inanis in italia bella gesserint Galli in summam contulit
idem Polybius,satis Φῆ comperium cst, Gallorum nostri ne nihil tetrius, nihil horribilius semper sui me Romanis,exterisq; nationibus. Vnde Orositus quoq;: Suotiescums inquit Galli exarsierunt contra Romanos . sisticet totis viribus iis ira Roma detrita en, ut sub passent inune concursione Gorthorum,ma 1 debeant meminis Gagrorum. Atque hiomnes Celtae,sive Galli,non Germani, ut vult Laetius, ob torto collo, et renitentibus historicis in suam sententiam traductis, an coactis. Quibus omnibus populis, & expedi tionibus adsuigie Helvetios,tamquam Alpium vicinos,&earum peritissimos non leuis coniectura est. Quin Helue. tios fuisse,quos Gessatas Polybius vocat,pleriq; docti existimant. Neque enim alii Gillorum iuxta Alpes Rhe. irum qi & Rhodanum habitat,quani Helvetij, ncc Insub ribus, & Italiae alij viciniores. Illam vero Gestatara sedem ruisse clarum ex eodem l criptore, ubi de agro Piceno Senonibus Gallis ademto, & postea, lege agraria, reserente C. Flaminio,cum consulatum gererenrM. Lepidus, dc Μυ opticiusMalleolus Romanis diuisi Ciba facit res, igiorum emissio,caussa linquit e niti ut nouumstatim bel . . suscitatu uerit.m Ppotu ex βιουρ riphemis qui proximi Romanis erant, inter Padum, & Apenninum lia . bitaban t,ubi nunc Ducatus Ferrariensis, eodem Polybio teste,& Strabone ) eam rem au une indigna bantur, rati Romanos, non iam a bus de prinι istam, o gloria , sed δε praeo,cse interiti uorumcertaturos a P apropter Amyimilaia genus Boiorum,o I 2brium inter se consγntientes confe-wm ad eos Gados mittunt, qui trans Alpes ad Rhodanum his bitas ,ορr urea,quo mercenariam mi amoseunt, Gessata morantur. Nam ideasi nisi eat dictio. Paullo post , Calli
67쪽
autem Gegasa, coacto circa nodanum exercitu, cum Ingenti et' multitudine hominum, superatu tandem Alpibus, in campos
quilist iuxta Padum de cenderunt uio loco, cum frustra Galli,multis cladibus, attriti pace Romanos postulassent, 'Ditis verbis,Gessalarii noua auxilia aduocasse scribit.
ι - ὸ obum,aeserata flare, quasi extremῶ periculasubituri, iurato exercitum comarare, conductus triginta migrihus GUDυ- hi r 1. brum,quos cis Rhenum habitaresupra memorauimw,omnes m t. larmis HGuctos, pararas hiabere , Romanorum AEducntum
'pr. quibus satis inanitcstunt arbitror,id quod di-RV circa P danum, Rhenuinque, α his habitasse, nec alios quam Helvetios cadem loca habere, aut habu me. De Gesatarum velo, pr*ter ceteros Gallo , in praeliis sortitudine , & cultu ujena pauca complectitur Polrbius Eor, inqui infabres,eos requirebant qui - δε acum, scutisse iuriores csint : GDIae vero cb magnit aenem animi,dr increm tum gloriae cupiditatim , huiusmodi abiectis,nudi Iant m cum armis, ante omnes stabant, rati flereum mota a Doro sese, o magis expiaetos ad bi amore. Quae acina fuerint,declarat dotagos, scilicci,& grauesentes,obtus a cuspide. Sane Helvetios ad pati una usq; m moriam nudos prope pugnasse , sola casside contentri aut sitnmum lorica, serreis fibulis contexta, non nostri solum scriptores, sed exteri ' prodidere. Gladiis vero illis gnauibus,ta magnis etiamnum utuntur. Eos dena Gessatas suisse qui Romam occuparint Romanos ceciderint,ex Caoratione, quam legati eorundem Boiorum,& Insubrium apud Gestatarum duces Congolitanum,& Atlassium habuerunt,colligi potest cum eos ad bellum contraRomanos incitarent res estis, inquit, maiorum seuorum in memoriam reuocant.Eos noseolumfudi seprabo obm Romanos, ve-
68쪽
iam etiam post praesum, incredibiti celeratare, hem Romam cuisse. Desin rebus omnibus , quibus ea urbs referIrorma erat/otura,cum in ea,mensibussum imperasem ponte re- Duro Romanis imperio ntegras omnib- fortunis suis,in pamam focuer reuenisse. Et laac sunt paullo veriora, quam ea quae tradidere latini auctores , qui nobis nescio quem Camillum tamquam Deum ex machina,ab exsilio reuocanticuius ductu dc virtute Galli Roma,Italiaq; pulsi sint. Concludit narrationem de bello Gallico Polybius. me, inquit, randem besti Ga ira sinissuis, quo Eum quam in hunc diem, Io innione animorum, viamia Iam audacia, et elatroci ate praeliorum, via multitudine imerfectorum, vel numero copriarum m-- μή audis tu em te Mus Sed lisc de benis cum Romanis, .ci Uxstatis. Gπmaniam versus, siue eum Sigoi eis siue suapte olentia,& armorum firmitudine, quam im valuerint eluetij, testis est Tacitus qui Heluctiorum terminos ad oenum usque protulit. Inter Har0πiammuam , inquit, rheuu cr Minnum amnes miseris ulteriora To', vir Gas a's Io ero, , Qv regio desita, post Gallicam ex-γeditionem. Demus Helvetiorum tamen nomen tenuit Cy hui uolet Mao teste tiAc fuit antea empus, inquit Caesar Iulius, ' cum Gemanos Galli vinulesin perarent, ct vltro bestis inferirent , ac Rropior hominum multisadmem , agris inopia trans
lis addit appc sile Tacitus, quo minus ut q I. gens maluerat occuparet ., Aci mutaret g siris, promisi i adhuc, onusta re son potentia HAUM Strabo cum Helvetiorum tres gentes es cnt,d uas praeliis, bellisq; periise memoriae mandauit. Certe adsidua cum Germanis bella gessile at que inde praecipua inter Gallos militiae laudem sibi com-
69쪽
parasse auctor saepius memoratus Oesar. de causa, inquit,Heluetis es rei quos eos virtute praecedunt, bifere, quotidiam1ρ stys, cum Germanis contendunt, cum aut sevis sinibus eos prohibent, aut ipsi in eorum sinibus besi gerunt. Durauit ea annorum,&nominis gloria ad Cimbrorum in Galliam aduentum , quos ou m viderent opibus per latrocinia comparatis storentiores, se & ipsi in praedationibus dediderunt. Strabo. Helvetin aiunt, 'namquam e seni auri ues, tamen latrocimisse dedi se , cura, viderem Cimbrorum opes.Ahio loco a pertius. Idem,s ossa domvis, e libet Boios ruondam nar mam Siluam incoluisse , ac Cim bras, cum ad ea loca se contulissent, ab iis repu os, ad Isb-,
cos ipsos quos Gallos,tum ad Helvetios, auri Huius, celerum pacaras. Hos cum viderent si s maiores opes lararivs Ombrorum partus, maxime Tigurinos, is Tu nos animum ad praedas adiecisse,ac Cimbris Italiam petentibin sociosseadiunxisse. Ita Strabo ex Possidonio. Discessione igitur factaex Ciuitate Helvetiorum, cum Cimbri per Galliam, Hispaniamque longe,& lath vagarentur, urini δε Tugini re cta qua in Italiam iter est, copias duxerunt Cassiumque consulam in Allobrogum finibus , cum suis praelio inter- secerunt. Livius. Lucius Casiius,inquit, consevia Tigurini Gallis pago Helvetiorum, qui a Ciuirat re erant, in finibu AEobrogum cum exercitu caesus eni, Mitius qui ex ea clade u-perauerant, obsidibus datis, ct dimidia rerum omnium parte, utincolumes domitteremur cum hos&bmpam seunt. Distin ctius eadem Paullus Orosius. Gm,inquit, belli Iugurthi ni tempori ν L. Casiim confusi Gala Tigurinos usis ad Oceanumper securus , rursum ab eisdem insidus circumuen Im,occinus est L. quos . Piso et irιo Alaris legatus in νι-
70쪽
De rebus Helvetia n. Lib. asinume . Pubtius E er legat mne residua exeram portio deseretur, ossides, ct imidiam remm omnium partem Tigurinis,m Om ardere,dediIdul. Caesar eadem de cla, de. Caesar,inquit. quod memoria tenebiai L. Casiam os occi Am, exerratums ab Heluetjυuisam, est sub iugum missum, omedendum non utabat. Et postea de Tigurinis caesis. Hic H tuo unus cum domo exilet, patrum nostrorum memoria ..cissum interfecerat, ct eiω exercitum β. iugum miserat. Item , quam re Casarnon stam publicassectiam riuar---- vlius eii,quod eitu Soceri L. Pisonis auum L. Pisenem legatum Tigurini, eodem ratio, quo Cainum,interfecerant. Ex his,opinor satis apertum est Helvetios solos, no Cimbros , L. Cassium cecidisse, eius Q, exercitum subiugalle, ut frustra sit Cornel. Tacitus qui Cassium a Cimbris pro- sigatum scribit, post Carbonem, ante Scaurum, cum id potius de Siliuiointelligendum sit,ut, suo loco , ostendemus. Atq; haec fere liant quae de Helvetioru gestis, quam- tum antiquorum memoria suppeditat, pei uestigare tui, ad Iulium usque Caesarem Pesium Helvetium cum Iulio Caesare. A ira la l
Vies inde per armos quadraginta Helvetios habuerat Tot enim sunt a V. Marii consula tu, quo Cimbri in Italia victi, & Hesuetij in patriam redierunt, ad M. Vas Messala, dc M. Pub. Pisonem Cois quo anno,Helvetiorum noua coniuratio facta,& de capessendis Galliis eonsilia inita Orgetorigis apud populares opulentia, & nobilitate clarissimi praecipuE suasu,& auctoritate. Sed tota hac de re que po-