Conspectus præsentaneæ morborum conditionis

131쪽

facile subeant, praesertim ex bilis additamento ; hujusmodi materies ad alvum propulsa alvi fluxum etiam producit. Ex stomacho etiam , et duodeno prOpter vitiatam digestionem alvi fluxus venit , qui suo proprio Charactere innotescit. In morbo denique jam ad finem vertente , tum ex fraCto tono nervorUm , tum ex humorum corruptione , thim eXmotu naturae retrogrado vitiosa ad interiora pellente , alvi fluxus vexat saepius Cum ani incontinentia, qui morbi finem facit.

132쪽

CAPUT IT

MORBI CORPORIS UNIUERSALITATEM, AUT HABITUM OCCUPANTES.

Febris intermittem. Febres intermittentes saepe in hujusce morbi curriculo se produnt , frequenter inchoant secundum stadium , in tertio

'etiam stadio resorpto ad sanguinem Veneno obServantur, rarissime autem inqUarto adnotantur , postea quam materia morbifica morbum localem firmavit , atque defixa est. Ρrimo vere frequenteS sunt , et minori frequentia nunc veniunt ardente syrio ; autumni tempore saepius sub quartanae rithmo trocedunt. 'Ii , quibus fomes febrium intermittentium ab hoc veneno fit, aut sustinetur, non habent dism intercalarem a febri IIberum. Quaedam enim continuitas febris semper interest , et accessiones Conjungit. Valde enim rara est tertiana simplexin hac morbi conditione, sive complica-

133쪽

II 3tione , cum saepe duplicis tertianae lypum habeat; matutinis , aut meridianis circiter horis paroxismus primUm aggreditur , sed elapsi paroxismi horam subseqUens solet antevertere. Pulsus in statu parogismi fortis et vehemens non est , et nunquam illam Cum aliqua Contractione , et tensione demissi pulsus naturam amittit , nisi quando sui juris natura i Cta a sanguine , et minimis vasis materiam morbificam expunXit. PerrarO CUM rigore et frigore universi Corporis parOxismus initium habet; rigor utique interdum existit , sed vix Cum frigore , atque dum aeger rigore succutitur , Cutis

Don friget , sed calet , et aegri palam

declarant se rigorem, aut horrorem illum in interno Corpore persentire. PrOprium autem hisce febribus est , ut paucis horis elapsis post initium earundem, atqUe ante statum paroxismi aeger sudet sudore etiam , qui per impetus Urget. Sudor autem iste morbi CharaCterem Servat ; nam viscidus foetidus est, acidum olet : remittente autem paroxismo sudor remittit. Urinae , secus ac in aliis februbus intermittentibus evenit, Coloratae sunt , quin sedimentum demittant ante

ParOXismum , aut in paroxismi initio, et primo impetu ; sed advenientibus sudori-

134쪽

I rέbus diluuntur, ita ut etiam aqueae redis dantur , maximeque si jam paroxismus aliqua in cute exanthemata efferat. Summa a grypnia, atque etiam praecordiorum anxietas vexant inter initia paroxismi , et dum primum ille se explicare Conatur, haec incommoda per uberem, faCi- Iemque sudorem diminuuntur ; tendines in progressu parogismi interdum subsiliunt. Observatum antem est et frigus , et horrorem, et paroxismi explicationem,

ac vehementiam esse in ratione inversa

permeabilitatis cutis , ita ut iis , in quibus lympha viscida est, atque adstricta, cutis fomiti aditum non praebet, minor sit febris vehementia, atque eadem abruptis veluti paroxismis pluries intra ny-

Cthemerum etiam repetat. Tunc autem in magno vitae discrimine aegri versantur ;materies enim morbifica firmiter haerens ε anguini, atque intra vasa majora tUmuΙ- tum faciens facile mala metastasi pectus, aut caput impetit a Cute repUlsa. In febribus autem , quae minorem Vehementiam habent propter aegri imbecillitatem , minorem irritabilitatem , minorem etiam veneni copiam , aut ejusdem in membranam adiposam . transflUXUm , horrorem et rigorem aegri non patiuntur , sed diutinum pedum , atque etiam

135쪽

II stibiarum frigus experiuntur, atque hujusmodi febrium paroxismi aequabiliores redduntur , tertiana duplici febri in qu

tidianam mutata , quae contumacissima est, atque ad magnum discrimen aegrum denique deducit, nisi iterum elatae naturae vires materiam morbificam in ci Cultum agant, atque febrim intendant,

et per continuatum reCursum parOXiSmOTum Cutis reserata malignum fomitem admittat, constantesque sudores adveniant.

Paroxismi febrium intermittentium , quarum fomes est hoc malignum miasma, ea ratione, qua sudores diutius viscidi perseVerant, remittunt , et aequabiliores redduntur, immo fere disparent omni

horrore , atque rigore Cessantibus , quam do exanthemata apparuerunt. Μajor tuno fit urinarum aequalitas , quoad Colorem, sed semper tenues sunt, et tunc morbuS febris continuae exanthematicae curriculum peragit, bonaque valetudo redditur, εi aeger permittat, Ut per conVenientes

εUdoris, et exanthematum repetitiones omnis materia morbifica e Corpore eXeat.

Quod si febris intermittens non a memΟ-rato miasmate genita fuerit, et sustemtata , sed una pro Caussa habuerit prim

cipium illud , quod facit febres intermib

136쪽

II 6 lentes , Superato morbo exanthematico

solet febris intermittens redire proprio specifico remedio tunc abigenda. Aliquando aut delirio, aut sopore etiam excitato propter vasorum plenitudinem , et Cutis resistentiam, quando praesertim adest dispositio inflammatoria ex suppre εa perspiratione, hae febres intermittentes similes apparent febribus intermittentibus perniciosis , Cum interim et natura, et regimine multum differant. Sagax

autem Medicus ex phoenomenorum, Urinae , et pulsus Consideratione sciet naturam morbi introspicere. Pulsus enim in febribus perniciosis saepe inaequalis est, interdum etiam demissus , sed semper mollis, et cedens est , neque Cum aliqua Vi contractus. Paroxismi majorem quietem relinquunt. Urinae autem parcae esse solent, coloratiores, biliosae, turbatae , atque etiam sedimentum deponentes, talesque adveniunt paroxismo de-Clinante , neque eas ineunt mutationes , qUae memoratis intermittentibus propriae

Difficilior autem res est , qUando Ve-Tae febres perniciosae adjunctum habent

malignum illud miasma , quod purpuram miliarem facit , sed pulsuum varietas et inconstantia , sopor, qui ab aliquo det,

137쪽

rio sejunctus non est, conditio pulsus Contracti, et subtensi apparens in dimi

tationes ea indicia dabunt , quibus Medicus poterit morbi complicationem detegere.

Febris autem quartana, quam similiter hoc venenum ex parte λVet, raro Simplex est, sed dupla, aut tripla interca-

IariUm aCCessionum altera minore. Urinae

turbatae sunt, sed procedente paroxismo tenuiores , semper floccosae , aut albidae. Sudores similes , sed minus Vehementes adveniunt; dolores vagi, et inconstantes in artubus persentiuntur ὸ semper existit aliqua continuitas febris Cum pulsu brevi , et contracto. Dissicilis, et contumax morbus est, in quo saepe et motUS mU-εCulorum convulsivi adveniunt, et spasti-Cae pectoriS Oppressiones. HujUsmodi qua tana etiam per repetitas plures exanthematum eruptiones lentissime finit, et trahitur ad ver, et aestatem. Vidi pust Ias non contagiosas scabiem referentes morbum finiisse: decubitus ad pulmones Cum pectoris conVulsionibus SUperveniens solet hominem enecare. Ex hydropis Cur-riCulo aegroti non moriuntur; utique ibbiae interdum intumescunt Cum dolore,

sed aut erysipelas tibiarum gangraeuosum

138쪽

ligenecat , aut eadem phlegmasia sive potens materia morbifica, quae phlegmasiam fecit, ascendens et ad pectus translata hominem suffocat. ma nostri morbi proficiscitur, atque tamquam larva , aut symptoma morbi habendum est, frequens nostri temporis est aegritudo, eaque Consuevit se monstrare circa malleolum dexterae tibiae , aut ingena dextera; pars erysipelatosa non muti tum dolet ad tactum, neque Valde calet, fugaX saepe est, et paucorum dierum SP tio evanescit in sternutationem, Cory-Zam , aut odonthalgiam commutata, et

si agatur de tibiae eΠsipelate, materies prompte transfertur ad pectus tussim anserens. Foeminae sub finem catameniorum , Postquam Vehementer atque cum

impetu iidem fluxerunt, facile hoc erysuPelate corripiuntur, sicuti etiam illae ,

quibus catamenia non amplius fluunt. Caeterum pars erysipelatosa pustulis rubris minutis aspera fit, quae in minutas squammulas cito abeunt, phlictenis vix

ullis apparentibus , disparet rubor , ..dEIsipelas. as , quod unice a caussa proxi

139쪽

superest plerumque aliqua levis intumescentia , diu etiam durans, paullo rudius contrectata dolens. Dum evanescit erysipelas aegri interdum de quadam lassitudine, et universali corporis dolore Conqueruntur , pulsus citatiores fiunt, etiam sudores adveniunt, qui si exanthemata attulerint curriculum suum perficientia , bona valetudo diu persistit ; at saepius posteaquam diffusa per Universam sanguinis viam materia est , et per Venae sectiones diaetam , et diluentia sanguinis Circuitus expeditus , et liber factus est ,

Omne malum Conquiescit. Iterum autem erysipelas advenit : tractu temporis frequentius repetit, et denique aeger deducitur ad tertium morbi stadium Cum magna varietate morborum , proUt Venenum aut in universo Corporis accubitu, aut in Ioco peculiari praesertim se figit. In mombo haereditario in adolescentia, et juVentute primo praesertim Vere pustulae rubrae prurientes, et ardentes ConsueVerunt se monstrare , atque juventute ad virilitatem progrediente loco hujusce eL florescentiae enarratum erysipelas apparuisse Observavi, atque si erysipelas apparere desinat, hujusmodi homines in magno periculo Versantur , nisi a sagaci Μedico provisum sit iis remediis , quae

140쪽

cutim aperiunt. Malum vero , quod frequentius advenit, et morbi scenam declaratam inchoat, est fugax apopleXia. Quod attinet ad tibiae erysipelas, adnotavi non adveniente eodem Circa malle

lum pollicem pedis instar podagrae doluisse , et ruborem Ostendisse Cum Sensu

Cujusdam puncturae , aut etiam stuporis pungitivi. Genae erysipelas fugax esse Solet , neque ordinario Cutim vitiat, sed quod tibias assicit, pustulas, easque etiam Confectiores porrigere solet CUm SUbsequenti Cuticulae des quammatione, atque bonum est saltem ad diutiorem tempor riam judicationem , et tibiam sudare, et laminatim cuticulam decedere. Erysipelas autem , quod notabilem faciei partem occupat, ab hoc miasmate productum , summe periculosum est ἱ f cile enim disparet , materia ad interiora capitis translata : aegri per aliquot horas fortiter delirant, sed delirium vehementes Convulsiones excipiunt , quae cito mortem ut in miliari morbo afferunt. Itaque erysipelas hujus infirmitatis proprium modo acutum , modo Chronicum inorbum constituit; Utrumque frequentius hyeme , et Vere , quam aestate Se prodere consuevit , atque sine rigore aggreditur , neque pulsus tensus , et vibrans