Conspectus præsentaneæ morborum conditionis

261쪽

colore minor mutatio, dum partis de terae capilli suam firmitatem Servant, atque juxta leges oeconomiae animalis suam canitiem ex ordine adipiscuntur. Cutis 'minor sensibilitas in parte sinistra, sive in capite, sive in brachio, sive etiam in toto latere sinistro quando provectus morbus est videtur Ostendere nervorum, eorumque propaginum Vim in sinistra parte diminutam esse, ex qua diminutione subsequitur in sinistro latere capillorum, et pilorum ' minor vegetatio, et nutritio. Cum autem hujusmodi mala per infirmatae partis sudorem, atque exanthemata Superentur, Concludere liteat materiam morbificam lento gressu ex cerebro per nervos Usque ad eorumdem extremitates Progredi, non autem hanc debilitatem, aut ex resolutis nervis, aut ex CompreS-sione facta ad originem nervorum oriri, sed materiam morbificam comprimentem,

abirs. Videant enim praestantes physiologi , num hujus

textus mucosi majori visciditati, et minus extensili naturas tribuenda sit hr vis vita nigritarum, atquo longe minor, quam in Europe is sudoris facilitas; sed et nostri aegri, quibus ex moroo jamdudum existεnte, et aequali-tΘr utrumqua latus afficienta, et cutim laevissimam hahent, atquct aestat non sudant.' Pili pubis in sinistro latere etiam molliores sunt, atque pili per brachium , ex. gr. dispBrsi in morbo PrO- QCto, minima vi suelli possunt, non autem in doxtero, atquc etiam pili supercilii sinistri minus or scunt, magis demissi sunt, et molliores.

262쪽

exstimulantem per nerVOrum ramulos lento gressu prOCedere.

Neque haec phoenomena , ut jam planum est, tribui possunt cuidam latoris sinistri naturali debilitati; nam omnia Contraria ratione sibi respondent in iis aegris, quibus non sinistrum, sed dexterum latus a sectum est. Pluries etiam vidi tum

Ita morbo acuto exanthematico, tum in morbo Chronico a sinistra parte ad dexte- Tam . malum transiisse auri sinistra, et brachio ad naturalem magnitudinem redactis, et sensibilitate restituta, dextera parte juxta statutam regulam laborante. I ost superatum feliciter morbum eXanthematicum , non tamen Omne Virus eXpul-5um, sed mobile redditum, modo Sinister, modo dexter pulsus mutatias est Cum Cita Otiam Chitis externae sensibilitatis et alio-1um pha Oenometiorum mutatione.

Capitis ad dexterum latus deflexio, sumilisque oris tortura, et linguae minor in sua Volutatione ad sinistrum latus flexibilitas, pinna etiam narium sinistra tantillum coarctata, et duriuscula instar auris sinistrae, dum dextera amplior est, et deXtrors Um, et sursum paullisper tracta, Ut planum est dependent ex majori roborem USCuloriam antagonistarum, atque ex his patet, non Inodo nemos Cervicales , sed

263쪽

etiam nervos quosdam Cerebrales Cum quo dam spasmo debilitatos esse. Reliquum est, ut rationem demus aliorum phoenomenorum ad deXteram, et sinistram partem pertinentium. Nervi dexterae partis Cum ex Sinistra proveniant,

et robustiores sint, inde fit, ut pulsus dexteri lateris validus existat, secretio muCi nas alis commodior, et uberior fit ex latere dextero. Dextera quidem tibia facilius prae sinistra phlegmatia, et tumore tentatur, panaritia , erysipelas, aliaeque metastas es potius in dextero latere Occurrunt, abdominis etiam dextera pars magis

tenditur in colica abdominis ; sed quod

singulare plane est, coxa sinistra, et mamma plenior esse consuevit si sinistrum

brachium affectum sit, brachio sinistro macilentiori existente. Intelligo quidem

valentiorem in dextero latere naturam Propter majus robur nervorum, facilius posse materiam morbificam in dextero latere aCCumulare, atque Urgere etiam ad EXtimam CVtem, atque actum judicationis exercere. Verum ingenue fateor magnam

alterius explicandi phoenomeni difficultatem : interim autem meam qualiscumque fuerit, conjecturam propono. Observans corpulentiam nasci, atque

pleniorem corporis habitum fieri, si ma-

264쪽

teria exanthematica transfluat a cute in membranam adiposam, aut propulsa non fuerit usque ad extimam cutim, sed in

membrana memorata remanserit, Sequentem conjeCtUram propono. Materia prirnum irruens in latus sinistrum ita valde infirmat cum nervorum filamentis actionem arteriarum, ut nutritio, et sensibilitas

brachii diminuatur. Sed in iis, qui sequuntur nervis minus adhUC fortasse accumulata eam Vim relinqUit, quae Urgerct possit vitiosam materiam Usque ad membranam adiposam, atque augere idcirco corpulentiam dimidii hominis sinistri excepto brachio. In latere autem dextero longe validior actio arteriarum sustinet validius humorum circuitum, neque ii subsident in membrana adiposa, immo materia morbifica ad summam Cutem Urgetur , in qua praesertim maCUlae, PU-stulae, impetigo, erisipelas etc. apparent. Atque pellitur ad tibiam dexteram, dexterumque latus Velut per metastasim, et jactum pars Vitiosi humoris ab arteriis Propulsi, cum in sinistro latere defluero videatur per telam Cellulosam nerVOTum.

265쪽

Libidinosi quare evadant.

sentio libidinis impetum excitari ab ipso Veneno Spinalem praesertim medullam PerCurrente, atque ad organa genitalia delato, et potissimum ad testes, . et Vesi Culas seminales iis, quas referam Observationibus innixus. In morbo quidem acuto exanthematico ex subsidentibus pustulis, et materia morbifica translata ad occiput, primum quamdam obstipitatem intulit, deinde lumborum dolorem, qUem EXCeperunt non continendae pollutiones praeter modum repetentes in homine quidem propter Venae seCtiones, morbique longitudinem jam viribus fracto. In morbo autem chronico ab aliis locis disparens eXanthema, primum dedit dolorem in sincipite , et occipite , Cum sensu Cujusdam veluti internae abrasionis, posteaquam rigiditatem spinae, et lumborum dolorem, deinde frequentes pollutiones, 'uae Vexare desierunt impetigine quadam pruriginosa circa anum, et perinaeUm oborta. Cuidam mulieri, quae hunC morbUm passa fuit non ex integro judicatum, aestivis temporibus pustulae, et vesiculae

I assim /in dorso efforescebant, sed cumae non amplius venirent approximante autumno, memoratis pollutionibus singulis

266쪽

annis per mensem, et ultra fatigabatur. Pollutiones sunt citae, et sine forti erecti ne, atque molesta sensatio in prostatis, et vesiculis seminalibus persentitur, diu durans Cum firmitate idearum cum libidine Convenientium. Caeterum testes firmiores, et majores redduntur dextero pleriamque majori. A masculis autem, et Meminis,

hoc incommodum patientibus , et quibus sid es adhiberi poterat, relatum eSi materiam spermaticam post haec irritamenta hac occasione emissam, solito uberiorem, et fluidiorem extitisse, et cum aliquo Otiam ardoris sensu solito fortiorem magnam titillationem diu perdurantem, et xeneris desiderium sustinentem, dedisse ,

quin certo aliquid luis venereae Commi-SCeretur. Hasce autem pollutiones iterato Saepe recurrentes, et vix Comprimendas Consequuntur summa debilitas mentis, et imbecillitas artuum inferiorum, SomnUS graVis, et post somnum non modo Sen SUSVeluti corporis ponderosi facti, et lecto veluti assigi, sed imago, aut ut melius dixerim, species cujusdam tetani, Cum colli, et brachiorum aliqua rigiditate, et

non Sine stropitia vertebrarum colli dum Conantur Corpus loco dimovere. In hanc autem molestiam praesertim ii, qui mo

bum habent ad tertii stadii finem dedu-

- - ,

267쪽

ctum; qui vero ex haereditate' tenent suas vitae decursu variis temporibus hunC impetum eXperiuntur etiam antequam perVentum sit ad febrim exanthematicam, sive ad alterum stadium et materia nimirum morbifica quadam libertate cerebri telam Cellularem permeans, fertur ad spinalem medullam, atque per eam defluens, Urget verisimiliter ad partes genitales , non modo majorem spirituum animali Um Copiam, et Ciet secretionem liqUorum spe malicorum, sed et cum iis se se jungit , υnde testium auctum Voliamen, et SenSUSCujusdam molestae plenitudinis, et ex partium titillatione id earum Venere BrUm SU- scitatio , atque alteratio . fluidorUm spermaticorum , atque haereditaria transmissio proficiscuntur. Fluiditas certe major, atqUesensibilis acrimonia exeuntis materiae spermaticae , tum etiam hujus ad libidinem irritamenti cessatio per advenientem impetiginem meam hac super re Conjecturam fulcire videntur. Haec hominis positio, atque hic status organorUm generR-tioni inservientium, promptas reddit foeminas nuptas et puerperas ad ConCepitam. Cum autem in progressu morbi muco vi

m Sive ex patre, siva ex matre hoc malum ad progeniem traducitur , sed fortasso , quantum quidem acCuratum examen didicit, potentius a patra transmittitur.

268쪽

scidiore reddito non pauca OSCUIR VasO- Tum hiantium occludantur, ex eomm Obturatione eveniunt postea facilitas ad abortum, et praecocior sterilitas ; et sane placenta emissa ab iis Meminis, quae abortum passae fuerant perlustrata diligenter, ostendit alicubi notabilem areae partem, quae Calva erat. Haec autem Observatio, atque consideratio docet medelam hujusce infortunii quaerendam esse non in remediis stiplicis, tonicis, et CorroborantibUS, sed in iis , quae Vasa aperiUnt, mUCUmεOlVunt, atque morborum generalem CO ditionem emendant.

Sensus lipothymiae ex triplici praesese

tim caussa oritur ; ex stimulo extremis nervis praesertim cutis applicito illata debilitate, et constrictione convulsifica vim Vitae, sive vim allicientem, quae a CtiOnem cordis sustinet infringente; primario etiam ex cerebri laesione nervos Vitales

debilitante, quod probat repentina Capitis

turbatio, et vertigo, si venenum ab alio loco ad cerebrum transferatur. SiC Obsem Vamus subito evanescentem qUamCumque aliam affectionem ab hoc miasmate dependentem, et cerebrum assicientem etc.,

269쪽

consequi virium debilitatem cum sensu defectionis. Ex affecto etiam stomacho, et oesophago haec animi defectio saepe nascitur. Omitto morbi degenerationem ad sanguinis potissimum resolutionem deductam, in quo statu aegri saepe animo deficiunt.

Luis venereae mutatio.

Hanc oriri existimo ex minori partium sensibilitate, et irritabilitate, minorique ad morbum inflammatorium dispositione. Sanguinis praeterea, atque humorum in

Confirmato morbo major tenuitas, Vissiditatem illam, quam peculiariter gignit lues

Venerea, etiam debilitat, dum actio mi asmatis miliarium propria actione vitiosa urget ad cutem, unde fit, ut minor na-sCatur ad suppurationem et inflammationem gangraenosam dispositio, faciliusque dolores in ambitu corporis gignantur. Non

modo autem familiaris leucorrhaea SUsceptam fortasse luem extra corpus ducit, sed et minus porrosa, atque denso mUCO obducta, externa uteri, atque Vaginae membrana, minus facile per inhalantia Vasa Venenum recipit, atque absorbet.

270쪽

Memoriae imbecillitas. Huic morbo proprium est, etiam in primo stadio, ut aegri memoriam sibi paullatim deficere advertant , atque haeC Calamitas crescit procedente morbo, ita ut denique in quarto stadio immemores fere sint, atque demum fatui reddantur. Certum quidem est ab hoc veneno nerVOrUm actionem peculiariter infirmari; constat etiam corticem cerebri in hominibus hac aegritudine defunctis, mollem, et fere dissi uentem esse, cum interim firma adhuc persistat, linmo solito firmior medullaris cerebri substantia; phoenomena aUtem, quae ad laesam medullarem cerebri substantiam pertinent, in ejusdem progressu eveniunt. Cum autem primae particulae

materiae morbificae a sanguine SUSCe-Ptae Cerebrum impetant, verisimile erit primum ad corticem cerebri ferri, atque ibi stimulo suo vertiginem, et Cepha- Ialgiam facere; nam dum ea gignunt

mala, quae Certo ad medullarem Cerebri substantiam propius pertinent, aegride nullo dolore conqueruntur. Ex hisce Concludo memoriae imbecillitatem vitio Corticalis substantiae potius tribuendam esse, atqUe fortasse memoriae sedem ibi ponendam , ita ut id earum impressioneS,