Conspectus præsentaneæ morborum conditionis

341쪽

sa IF est repetenda, et si materia morbifica, ex loco dimota diffundatur , atque ina Circuitum agatur, per epispastica ad tibiasa attrahendum venenum est. Sudores autem et si adveniant, ii sunt diligenter servandi, i, atque etiam promoVendi. Quid vero fa- a Ciendum sit, si Vapor malignus dolorem faciat, jam patet ex iis, quae superius 1 dicta sunt.

ρ PALPITATIONI utique SUCCurrendum est nervinis et cardiacis, sed ea, quae Ultra fieri debent docebit caussae palpitationem, facientis consideratio.

et, MORBI ABDOMINIS.

ANOREXIAM plures CaUssae gigneret queunt; quae ex muco Viscido adhaerente internae faciei stomachi nascitur, abstergentia, amara, aromatica desiderat, inter, qUae praestant roob baccarum juniperi, i, ConSerVa en Ulae Campanae, pulvis ari Com- , POSitUS , CalamUS aromatiCUS , galanga, i, BliaqUO Opportuna ad mUCum abstergen , dUm, et solvendum, et stomachi tonumi. Crigendum. Rarissime fit locus miti emelico, ut radici ipecha uanae; allicitur enim enenum ad stomachi nervos. Aegri potum Casse exoptant, a quo sublevantur.

342쪽

. 322 In illa, quae proVenit ex magna, ut ita dicam, nervorum atonia, essentiae, et tincturae spirituosae, aromaticae , Carminativae locum suum habent. Aeger quidam , qui continuo animo deficiebat, ut mors jam immineret, sibi dari jussit cy thum spiritus vini, qui lipothymiam sustulit, febrim excitavit Cum sudoribUs, atque advenientibus exanthematis liberatus est: in hisce casibus utilitas etiam evidens percepta est ex aqua menthae piperitae affatim epota.

An orexia autem, quam sustinent vitiosa alimentorum recrementa, aut bilis ex duodeno in stomaChum Veniens, potest quandoque requirere mite emeticum. Tu

ceis abstergentibus purgantibus uti, Ut gummi ammoniaco, et speciatim salibus amaris Calliarticis, aut etiam tinctura rha- barbari tartarigata, sed bene advertendum est nulla extare phlogosis cujusdam Conjunctae argUmenta. Magna omnino frequentia vexat DOLOR STOMAcAI in hac aegritudine quocumque in stadio aeger sit. Qui porro animadve tet ad multiplicem stomachi cum aliis partibus Consensum, atque nerVea pluracilamenta, quae ex variis locis ad stom

343쪽

chum veniunt, jam ratum, exploratumque

habebit ex solo nervorum Consensu laCile

posse stomachum dolere; sed et lympha ipsa, sanguis , et bilis multiplici ratione

laedere stomachum possunt, atque dolori stomachi occasionem praebere. HaeC Omnia explanata sunt in diagnosi, neque singulorum Curationem eX proposito tradam, summas tantum quasdam Cautelas indicaturUS. Dolor stomachi, qui immediate ex Cerebro venit, aut sanguine detracto, aut epispastico applicito juxta naturam CaUS-5ae morbi Curandus erit. Venae sectio Summum praesidium Constituit in dolore

stomachi ex phlogistica lymphae conditione , aut stomachi inflammatione. Eae

tura adhuc ad materiae impactae dimotionem , et resolutionem sussiciat. Si dolor stomachi per Consensum EX Cute veniat, aut materia peticularis resorpta in stomachum irruat, detrahendus SangUis non est, sed ad cutem propriis auxiliis revocanda est vitiosa materia. Emetica neque in dolore stomachi, Neque fere in vomitu, qui nostris aegris adveniat praescribenda sunt; facile enim fortes Convulsiones emeticum exhibitum Eequuntur, quae cito lethales evadere pos-

344쪽

sunt. Opiata, acida, aqua frigida nocent

in dolore stomachi quacumque e X CRUSSAE veniat ἱ lenia resolventia, Carminativa, et diaphoretica sunt in usum VOCanda, Uti aqua florum tiliae, aqua papaveri S rhaea-dos, aqua Cardui benediCti etc., neque acria aromatica adhiberi debent. Prompte

enim a qUOCUmque aCtuoso, et stimulante remedio morbus adaUgetur. Convenit etiam Vaporem malignum, qui .

ad stomachum delatus fuerit, ad inferiores partes allicere fotu, frictionibus, epi-spasticis, etC. Quando autem eX coriatus stomachus est, lenissimis demulcentibus uniCe raten

te, adjungenda sunt mitia diaphoretica. Dissicilis, et periculosae traCtationis sunt morbi ventriculi, in quo graviter errare Medicus poterit, nisi diligentissime adverterit non modo ad ea, qUae praeCeS- serunt, sed praesertim ad pulsuum, et pulsationis conditionem, quae varia ' est

m Character pulsui stomacico assignatus, atque PulsUmvoluti triangularem exhibens spectat ad dolor m stomachi productum ex haerentΘ materia rheumatica, quae eodemi mpore acrimonia stimulet. Non ost triangularis quEm iacit materia podagrica; omnino dissimilis est quem infert maioria peticularis , atque sic porro multiplex est varis affocto stomacho pulsuUm , Et pulsationis conditio. Similitor otiam differt pulsuum organicorum natura Pro

varietate Caussas , et Circumstantiarum.

345쪽

pro diversitate Caussae proximae, ex qUadolet stomachus. De his autem pulsUUm, et pulsationum disserentiis si Deus vitam dabit ex proposito disseremus.

COLICA ABDOMINIS nunc ad intestina,

nunc ad musculos abdominis pertinet; saepius dextera abdominis pars dolere solet si musculi praesertim abdominis affecti sint, atque hic dolor Cum tensione minus cautos in opinionem ducit hepatis affecti, quod tamen omni laesione

Carebit. In colica musculorum abdominis, Cito, et animose sanguis mittendus est; sapOnaCea resolventia, diaphoretica sunt imperanda ; sudores, qui deinde veniunt, sunt diligenter servandi. Plerique autem morbi ex iis, quibus stomachus patet, et intestinis adveniunt. Praeter Clysteres emollientes, juvat generatim venae sectio. Verum si in quarto stadio vitiosus humor ad hasce partes rem Disquirontos latoris sinistri phoenomena ObservavImus sinistro latero as cto, in doxtero praesertim appa Terct ery Sipelata, tUmores, maculas, etc., eo qUOd nimi Tum dexterae partis ari rias valentiores sint, atque idcirco in dextero latere potius accumulare materiam mor bificam qUeant.' ' Hac opiniono ducti, ut obstruction8s, quae Certo non adsunt tollant, si gummi ammoniacum, et deCO-ctum catholicum imperant cum malo Prorsus eventu.

346쪽

pulsus, sta sim, eX qua metuenda sit gangraenae SUCCessio, inferat, jam non amplius mittendus sanguis est, nisi Vis pulsus propellens se sustineat Cum pulsatione non sine aliquo nisu in fine suo obtrunCata. At curandum est, si fieri potest, ut i P a C tum Venenum resolvatur, et in Cir-Cuitum agatur resolventibus remediis. Caeterum alia adhibenda remedia partim ex iis, quae dicta sunt de dolore stomachi, partim ex iis, quae referentur doalvi fluxu erunt eruenda. In colica abdominis utilem observavi culcitram Continentem fragmenta Campi, rae abdomini impositam, cum superpositis spongia decoctione quadam imbuta, et bene eXpressa, aut Calido pulmento ex farina mays.

In TYMPANITIDIs periculo, si lymphaviscida phlogistica impacta fuerit, Summum remedium est venae sectio. Expedit etiam abdomen fovere fotu carminativo. Culcitra ex camphora utilis est. Post per-aCtas Venae sectiones, proficua est hirudinum ad haemorrhoides applicatio. Pur-

' Actio propellens artoriact, valentem adhuc vim vitactsignificat; ea autem cognoscitur ex depressione anterio- is portionis arcus pulsationis. obtruncata autem pulsa lito, quae pertinet ad ultimum punctum sistolis , notat Tθsistuntiam vasorum impactorum, et permanentiam seu ,ibilitatis.

347쪽

gantia sunt perniciosa, periculosum est oleum ex seminibus lini. Alvus autem ducatur Oleo mitissimo, sicut est oleum ex seminibus melonum expressum. Clysteres ex decoctione baccarum lauri, et iuniperi, aut decoctione roris marini, si jam distentum abdomen minus doleat, Conveniunt ad motum peristallicum instaurandum. Omni autem diligentia curet Medicus, dimota aliquantum materia, SU-dores movere, et sustinere, sine quorum auxilio nulla salus erit. Quacumque ratione ALVI FLUXUM attulerit hoc venenum, aut eX Cute rediens , aut per telam Cellulosam nervorum , aut ab arteriis ipsis ad tubum intestinalem delatum alvi fluxum afferat, non est purgantibus alliciendum ad intestina ; nam eadem facile inferunt inflammationem intestinorum. Si haec non eVeniat, materiam in abdomine figent, atque disponent ad futuram deinde phlogo- sim gangraenosam sive intestinorum, sive mesenterii, sive VesiCae Urinariae, praesertim si morbo jam provecto, et subfammae discurrentis imagine venenum abdomen variis locis pervaserit. Quod sibiliosa materies corrupta, aut ex toto Corpore ad intestina confluat, aut bilia

348쪽

. 328 ipsa in cistide fellea praesertim Collecta, viam sibi quaerat, tunc oportebit Clysteribus, aut mitibus subducentibUs, subsistente alvo, alvi fluxum promovere; sed biliosis corruptis particulis eliminatis, Consuevit natura sudores Urgere, Ut ad cutim impellat materiae morbi sicae particUlas, quae per intestina CVaCUari non ΡΟSSUnt. Hunc actum naturae eruptionem molientis Medicus convenienter sustinebit; dira enim metastasis gangraen OSA, aut Subsistentia mala materiae morbificae in intestinis sequitur Usum remediorum IJUrgantium eo tempore adhibitorum. Iterum autem hac de re Consulantur regulae, quae traditae suo loco sunt ad bilem a veneno vitiatam pertinentes.

ISCHURIA, cujus diagnosis data est indisquisitione phoenomenorum, obServatUrsaepius in tertio , . et qUarto stadio, eaque consequitur obturatam CVtim, atque ultimo fere transmissam materiam morbificam ad vesicae membranas, atqUe praesertim ad internam. Stimulantia cujusvis generis, diuretica, et purgantia infensa sunt. Interdum vena secanda, Ut materia tacilius dimoveatur, aut saltem haemorrhoidibus hirudines applicandae. Mitissima demulcentia adhibeantur, tum Per OS,

349쪽

329 Cum per anUm immissis Clysteribus. Optata

procul omnino sint; mitia resolventia, et diaphoretica in usum veniant. SUmmopere enim Curandum est mitibus hujusce ge- neris remediis reSolventibus, ut materia dimoveatur, atque Sudor obtineatur. Diu solet vexare hic morbus, qui per VesiCae, et proximarum partium veluti clandestinam gangraenam post recurrentes aliquos horrores, aut rigores convulsificos fere inopinato hominem interimit.

CAPUT XXII.

CURATIO MORBORUΜ CORPORIS UNIVERSALITATEM, AUT HABITUM OCCUPANTIUM.

Cum febris INTERMITTENS Utilem naturae actionem in hoc morbo Constituat, per quam Venentim a Sanguino Separatur, et materia morbifica reserata Cute per eam exit, jam evidens est non esse febrem intermittentem comprimendam usu corti-

350쪽

Cis peruviani, sed amara attenuantia, atque etiam diaphoretica, et quae Cutim aperiunt, esse adhibenda; si vero argumenta adsint viscidae lymphae cuti im-PaCtae, apta remedia sunt adjungenda,

prout rerum Circumstantiae expostulabunt. Cortex autem peruvianus non modo nOCet Compressa utili naturae aCtione, Verum etiam humores Cogendo, et Cutim obtUrando. Saepius vena seCanda est: si Ca-

cochymia adsit in primis Viis, emetica, aut etiam mitia purgantia erunt adhibenda; at nullo primarum viarum inquinamento existente, solis Clysteribus, non purgantibus alvus cienda est. Si ex rheumatica, ut ajunt, Iymphavconditione, atque cutis obturatione materia febrilis, quae per Cutis Viam exitum sibi quaerit, obstaculum reperiat, facile impetit Cerebrum, soporem, aut delirium afferens, atque mentitur febrem perniciosam: ea si Cortice peruViano pertractetur, cito de hominis vita actum est; tunC autem primo cucurbitulis repetitis, et cum scarificatione, cutis liberanda est, deinde

matica resolventia, et stimulantia antisceptica sunt praescribenda, uti scordium, carduus benedictus, Chamaedris, Chamae- metum, serpentaria Virginiana, sal am-