장음표시 사용
531쪽
36o Solstitium: si stare velis sub vertice Phoebum, Ultima ubi non sit protractae meta diei
Aut noctis: nec Phoebus equos Currumque reflectit: AEstates etiam geminas, vicinia Solis Si facit aestatem, vel sola remotio brumam.
3 6s Quanquam illis nec prata rigent, nec pigra ligantur Stagna gelu, nec humus hiberno frigore torpet:
Vix montes nix ulla tegit, nec siepius unquam Eripit his Soles , aut plenius irrigat arva Iuppiter, ardentes aut temperat imbribus xllus:
Quam quum Phoebeos alta sub luce iugales
Sistit anhela dies, mediamque peregerit horam. Flumina tum multos pontusque laeusque vapores Exhalant; totas & jam Sol arduus haurit. Quas iterum essundat plenis e nubibus undas. 7s Longius amotos nec si declivis in Austros. Egoceros humili Solem statione moretur,
Frigoribus desaevit hiems: quin blandior aura
Perpetuo ceu vere tepet, largoque tereno Indulget natura sibi: vicinior autem 38o Carcinus aestivis etiam servoribu urit. Hic quoque nunc dextras nemorum, nunc ire sini stius
Conspiciunt umbras: sed cono dispare, signis E paribus: totas etiam bis luce quotannis Sub media absumi; quum vertice rectus ab alio 38s Signifer extremis coeli qua cernitur oris Insistit, raditque polis cotania terrae. Jam vero Cancer rccta quibus imminet, ipso E Tropico, summique tenet saltigia coeli , Hac Sol, obliquum dum ducitur annus in orbem, Isio Ut tantum semel ingreditur, sic cuspide recta, Non nis tum, medio coeli de fornice, terras Subiectas serit: di nusquam porrecta Syenem Umbra fugit, penitusque suos evanida conos
Dellituit: volucres haud ut quam verius alio Solstitio remoratur equos, non a ius arvis
agiluat, aut siccis ardescit Phoebus arenis. Et quanquam multos aestis hiC una Calorem Protrahat in menses, longoque isserueat restu. Frigoribus tamen & gelidae sua tempora brumaeqoo Concedit: quin iam manifestius algor dc aelius Alternant cum Sole vices; phaviosque subinde
Reddit hiems Austros, fiucundaque nubila glebis. At seu Parrhasiam conscendat Phoebns in Arcton, sive
532쪽
Sive Noton repetat, dextris a vertice nunquam 4 Os Exspatiatur equis, nec turbinis umbra madentem Iam tantum non laeva cadens excurrit in Austrum. Hic etiam summa quum Cancer ab aetheris arce Despectat terras, obliquior orbita Solis Seindit Horizontem surrecto segmine, qua cum 4lo IEquatore coit: statuitque in margine coeli,
Hinc Chelas, illinc Nephelaei velleris ignes. Nec multum dispar terris a limite Cancri Est habitus coeli, ad cyclum vicinior Ursis
Signiferi quem cardo terit. Lux namque quotannis 4 I s Bis tantum aequales numerat cum noctibus horas: Solstiti una bis Phoebus obit: totumque vicissim Uno annum integrant aestas & bruma recessu : Quanquam non aequis spatiis, nec ubique locorum Temperie simili. Nam quo sublimior exstat 42o Oceano vertex, propiusque accedit ad Arcton, Aerior in plures protracto frigore menses Saevit hiems : siccis minus usta caloribus aestas Tardius inducit messes, aut purpurat uvas: Longius ut luces, sic Sol altissimus umbras 42s Producit: Septem minus & vicina trioni' Sidera perpetuas pcragunt illustria noctes. Arduus at nunquam his Titan e vertice rectos Impingit radios , aut laevas Porrisit umbras:
Nec minor hic bis septenis semisse reducta, ψ o Quattuor aut senis lux maxima longior horis. Has quae Zodiaci Arctoo sub cardine gentes Attingunt propiore situ, his noctibus aequas
Alpiciunt etiam luces, Geminoque morantem
Solstitio Solem: nunc Cancri in limite, toto Is Circumferre saces gyro, bis terque quaternas Alterna sine nocte diem producere in horas: Nunc totidem horarum spatio, sub sidere Capri, Non interruptis alterna luce tenebris Cedere: inocciduis ut utroque in limite flammis 44o Radat Horizontem,& tantum semes umbra sub Austrum Excurrens sine fine fluat , Sol infima circi Cum tenet aestivi, & tantum non mergitur undis. Perpetuas his bruma nives & frigora multos Prorogat in menses, brevibusque caloribus aestas 44s Vix tepet, & rara solatur fruge colonum.
Jam coeli medium quoties his seliger Hircus Cornibus insedit, gyrum solaris in unum Orbita
533쪽
Orbita eum superi coalescit mar4ine mundi. Hinc quibus assurgit mundi ad fastigia vertex, so Hoc etiam commune datum , nunquam nisi Libra Judice, villoso aut Phryxi vectore, diebus AEquari noctes: aestatem hiememque per unam Circumagi Solem : dici si debeat aestas,
Quae vix fronde viret, nullis incanet aristis, 4ss Perpetua obnubit coelum caligine, lenta Sic languet flamma, vix ut brumalia laxet Frigora, nimbosos vel leni mitiget aura Horriferi Boreae flatus. Hanc perpete bruma Usque adeo natura plagam terraique rigentes 46o Solibus ignavis, & raro culta colono
Area situ, pelagusque gelu damnavit inerti. Solstitium Cancri tantum sub sidere Titan die peragit, Capro semper latitante: diesque
Continuas aliquot consumit maxima spiras,
46s Noxque pares adversia trahit: sed & utraque tanto Pluribus extrahitur, propius quo cardine mundi Distiterit vertex, donec longissima senos
Tantum non explet menses : nec sic tamen aequat
Nox hiberna diem aestivum: quem Phoebus ab undisso Dum vehit acclivis, vel pronus condit in undis, AEtheris extremas bis praeterlabitur oras: Bi, simili allapsu orditur finitque tenebras. Hic quoque conspicuo mundi cum circinet omnem Axe plagam, laevas in longum exporriget umbras. 7s Queis demum Arctous coeli de culmine verteXImminet, atque imas mundi circumfluit oras Qui medium luci atque umbris discriminat orbem Circulus; imparibus totum semissibus annum Metitur cum nocte dies: senisque videturoo Mensibus, bc totidem occulitur Phoebeius axis. Nusquam ortus, nusquam occasus, mediaeve diei Desisnare plagam, te statem discernere bruma Nulla fruge licet: vix frondes induit arbos ,
Frigora vel vernos admittunt longa tepores.
8s Has sedes mediis mundi regionibus exul Insormis sibi legit hiems, quas sola teneret, Duro tuta gelu, saevis armata pruinis, Incanaque nive & gelidis Aquilonibus horrens. Et quanquam hic solus Phaedum statione moretur
534쪽
po Cancer inoccidua, toroque acclivis Olympo Undique distigiat spatii; aequalibus undas,
Et longas quaquaversu in circumserat umbras: Utque adeo tamen obliqua tum cuspide lumen Flectitur, it densa languet caligine Titan, ps Vix ut tam modicis hiberari remittere flammis Frigora, vel rigidis exsolvete Nerea vinclis, Aut terrae laxare linus M viscera possit, Quo sese humanos didat genialis in usus.
Iam vero, tellus a circo aequante tenebras
roo Lucibus ad cyclum gelidas qui circuit Arctos Qua patet in latum , quoniam lux maxima certis Incrementa capit gradibus , non dispare norma, Dissimili tamen enectu , nec semper iisdem Terrarum spatiis discreta, aut limite fixorsos Qui primi aethereas animo & ratione sagaci
Monstravere vias, & quas non cannabe possent; Gelo metiri terras docuere, dierum Haec intervallis numerisque augmenta per horae
semisses distincta suis, i dcto ordine, qua tum fio A mundi medio Arctoum inclinata stib axem
Culturae patiens tellus est credita, septem Signavere notis, totidem regionibus orbem Finivisse rati: a Meroe quae climata nusquam Ultra Sauromatas Riphaeaque culmina ducunt.
r is At nostro quorum solers audacia secto Explorata aedit maria undique, & undique terras Persuasit jam posse coli, nullisque periclis Exhausta ignotum pristia penetravit in orbem, Lege quidem normaque pari semimus horaesto Climata distribuunt: numero sed plenius aucio, A Meroe ad cyclum Phoebi quem semita tractu Cardinis exarat, ter sena & quinque recensent: Singulaque sis sitis appellavere locorum
Nominibus, per quae medium quo clima notatur sis Circulus excurrens coeli fastigia signat. Quae quo sunt cyclo aequanti propiora, diemque Segmento breviore trahit Iunonius ignis, Latius extendunt fines, majoraque terrae Comprendunt spatia, Et circis majoribus orbesus Io Incingunt: Melicen sed quo vicinius altam Aspiciunt, Cancro Phoebum referente sub undas Tardius, & gyro clausas breviore tenebras , Hoc magis angustia circo contracta minore Fini-
535쪽
Finibus, aequali variant discrimine lucess3s Usque ter octonas dum lux absolverit umbras. Sic totidem dimensa pari r tione modoque Ultra aequatorem distingui climata possimi, Et des niri discrimina lucis & umbrae, Tempora si mutes: nam dum brumalibus illicr o Canet hic ms nivibus, nobis maturat aristas Estas, ic rapidos accendit sicca calores. Hinc dispar non pauca situs immutat ejusdem Climatis in tractu : nec non communia quaedam Servat in oppositis. Etenim sub climate eodem, Una quibus medium lucis discriminat orbem Meta, deditque vetus Pericu cis Graecia nomen , Mutatur cum nocte dies: hos quippe tenebri Intempesta premit dum nox , altissimus illos Sol serit: ic quoties umbras lux aequat utrilque,sso His ubi se primo sub vespere condidit undis, Illis mane novo se Tcthyos exserit undis: Ast alias utriscive potest simul usque videri, His oriens, illis prono devexus OAt qui obversa colunt sub eadei lata circlisss Dimidiae lucis semisse, ideoque Pelasgis
Anioeci proprio dicuntur nominς, utrisque Quamvis una notet mediam noctemque diemque Hora. parique aradu diductus & ordine crescat
Declivi jam tum coelo delabitur glis, Contrahit & luci tenebris quas laxat haben se Nectit aquas, brumamque arvis inducit inertem,s6s Illis torrenti fi grantior incubat aestu, Et jam sava Ceres campos ipvestit aristis,
Turgentesque videt magna spe vinitor uvas. His etiam itellarum obitus mut n ur dc or us,
Nam quae Signis eri surgentia sidera partes syo Hic tollunt, illic reserunt labentia in undas: Quaeque hic ima latent, illic immunia ponti
Pervigili totas traducunt lumine noctes. Qui demum adversis urgent vestigia plantis Antipodes, tantum ratione & nomine pauciss7s Priscorum notos, idem secernit Horizon,
Atque eadem mediae justa semisse diei Linea, disjunctos spatiis a cardine mundi
536쪽
si LIBRI IV. DE SPHAERA SUPPLEMENTUM.
Hos Boreo Notioque illos seeludit iisdem. Ast hos somniferis dum nox amplectitur aliss8o Hiberna, & medio volvuntur sidera lapsu, Illis longa dies aestivis ducitur horis,
Et minimis uvas defendit pampinus umbris rQuumque his decrescunt, illis augentur eadem Mensura parilique modo noctesque diesque: s8s Perque vices utrique vident quae sidera, sero His ubi se condunt, simul illis mane resurgunt: Quaeque oculos fugiunt hic usque latentia nostros, Illic perpetuis exuant illustria flammis. Usque adeo simili permutant omnia coelo: sso Dissimilesque habitus rerum sic provida lege Dispensat natura pari, & sua commoda terrisOmnibus indulgens nostros se didit in usus. Naturae arcana haec priscis vix cognita sectis, Lucri sacra fames, atque indefessa cupido,
spr Dum cuncta explorat, terras dum circuit omnes,
Nec sibi inaccessum quicquam vel linquit inausum, Eruit in lucem; atque oculis subjecit & armis Pervia jam nostris quantumvis dissita regna Terrarum: secitque fidem sic aequora vasto εω Tellurem gremio complecti, & foedere in unum Concordi coiisse globum, centroque locari, Ut circum susum lursum undique spectet Olympum, Tuta nec adversis vestiria figere plantis
Antipodes metuant: ec quae miracula rerum
Oos Vix paucis potuere Sophis ratione magistra Persuaderi olim, nostri solertior aevi Ingluvies, alium nondum satiata sub axem Decurrens, sensu deprenderit obvia: & Ursis Iam nunc occiduis, alieno sidera ccido, clio Exilis qua ducit acus, ignota sequatur. λI Baris Nisia veJ Ita HS. Amst. - 2 Metuam J Ita HS. at Amst
isque, repugnante metuo. -m, male.
537쪽
A ST ubi flammiuomis iterum inpugnata sagittis
Delius haec repetit, lucemque in regna reiauxit, In Noton illa suas alioque sub axe jacentes Ducit in Antipodes tenebrarum hiemisque cohortes, s Frigoribus somnoque graves, loca squalida castris occupat obscuris, imbelliaque agmina campis Latius effundit, propiusque minatur Olympo Cuspide promota, si longe apside sub alta Distiterit terris Titan: sin orbis in imis Io Sedibus eccentri vicinior obsidet umbras, Ignavum illa metu populum trepidasque catervas Aggeribus claudit brevibus valloque minore, Contractoque subit coelum jam parcius axe, Vicino semper metuens concurrere Phoebo. r s Se ni si fraternos propius Latonia Phoebe Quum dat in amplexus, collo caudave Draeonis Implicitam, nox atra suis obtenderit umbris: Ut quae non potuit Titani lumina, terris Eripiat: quanquam non omnibus omnia possit: ao His tamen, aut illis Phoebei corporis orbem, Aut totum interdum, aut aliquam tegit invida partem. At quoties pleno fraternos induit ignes ore, atque adversis reseritur Cynthia flammis,
Si nimium fidens animi, telisque superbaas Non propriis, volucri propius jam concita biga,
Castra inimica subit, positumque inscendere vallum, Et fossas superare audet secura pericli: Nunquam impune vaetas umbras noctemque soporam Sollicitat, quin aut faciem maculata decoram 3o Parte aliqua tabo livet, fractisque sagittis Consternata metus pulso vix aere venenum Excutitur, celerique fuga sese eripit hosti.
At si quando humili subvecta per aethera biga,
538쪽
Armorum fulgore tumens, plenaque pharetra, 31' Intima eastrorum penetret, mediisque Draconem Pervigilem tenebris incurrerit: ilicet ille Deprensam tenet, intortoque volumine caudae Implicat, aut mortu in kstat linguaque trisulca .
, . Tum totam tu uso iaciem faedata veneno ' : ' o Illa tremit, palletque metu incursantibus umbris,
Injectaque mora trahitur per opaca viarum: Donec Avernales tandem eluctata per umbras
Fratris in aspectum rursus se vindicet, ignes Iamque novos posito sensim pallore resumat. 4s Temporibus se astra statis coelumque tenebras Exercere odiis, & certis lumina caussis Deficere ac retegi voluit Natura, nec unquam Hos Lunam temere Sol ve subire labores: Non magicis coelo duci, aut squalere susurris: so Non iras monstrare Deum, vel poscere pulsi aeris opem : sibi quae vulgi male credulus error, Vana superstitio, α veri mens nescia finxit. Haec animos Macedum sternat semido, luantque. Quicquid habent Divi irarum cladisque futurae.ss Haec ubi di seruit Gallus, populoque profano
Eventu factura fidem secreta reclusit:
Tantarum attonitae rerum novitate cohortes
Romulidum, nunc ora viri mentemque sagacem Suspiciunt, nunc jura animis coelestia vertant,6o Impositasque astris lego, & numina satis Vincta stis. Sed adhuc pars vani incredula vulgi
Spemque metumque inter dum lueret. magnisque re bras poscunt voti x, prono lux aurea coelo Occubat, & fuscis nox atra adremigat alis: Ss aemula cum isatris mundo subvecta silenti Titanis, sudum pleno subit aethera vultu: Moxque trahit rugas. Tum Gallum protinus onmes Circumstant: qui monstrat, uti occurlantibus umbris, Auricomae sistis paullatim exuta decorem N Livescui, totum donec serrugine vultum Indum; & densas vix tandem emensa tenebras
Incipiat puros qua primum expalluit ignes Concipere, di totis sensim se liberet umbris. Olli continuo posta formidine certi Is Has coelo aeternas Naturam figere leges, Dia nee incertos moliri sidera cursus:
539쪽
Spe magna attollunt animos, pugnaeque suturae Expediunt sese, atque alacres jam praelia Poscunt. Ex illo AEneadae tinentia sidera nudiugo Perculsi spectare metu, nec credere C l Carmine deduci, aut magicos hausura susurros aera laboranti crepitu succurrere Lunae.
In Libros SPHAERAE GEORGII BUCHANANI.
Inferior quot contineat senitalia rerum demina: quae sursum levitasgra tamve deorsum Ex illis rapiat: faciem teIluris'andae ualem massa gerat. Suod terra immota quiescas, FDatur Iiquidum Da per vestigia earium. Suodque magis tellus roseo non distet ab ortu, T sat ab occiduis quam qua Sol mergitur undis: Nec Fropius Boream togat quam tangitur Austro. Ambitus hine terram quantus circundet in orbem I uanta ejus medium quae tranis Linea panctaemot quamvis terrae per fle sit maxima moles, 2uod caelo conara tamen sit feminis in M. Ex quibus innumeros Epicurus eonridie reses. Isa liber scito eo Actitur ordine primust. ARGU-
540쪽
ALTE R in aetheria totus consumitur ora. In qua . quod sensus caelesta corpora faliant,
Mentem adhibere decet ; quae stares coulit orbes Multiplici e motu, visus licet arguat unum. Hi non arbitrio proprio casuve moventur. Sed quia sunt orbes. natura agitantur in orbem, Prestus hine numerus sphaerarum inquiritur . y qua Vuaeque habeat fldem. Norat veneranda vetusto Bis quatuori nonam quibin adjunxere nepotes. ra probant coelum immota teuure rotari. Aura sub Hesperio nunquam morientia ponto. Orbis idem specie formatum semper ab ortu Tendit in occasum . quo connituntur S ip Errones una, sed pasibus haud tamen aequis. De quorum gemino damnatur opinio motu . Ex Mementari massa constare negatur Machina caelesis, nauis exposta ruinIs, Mentis nuuis: tamen hinc natalibus orbum Non sequitur caelum. diviaa potentia quondam
t varie movet, S mira ratione gubernat.
PROMTIUS in caelo ut varii disrimina motus Observare queas , ali que deinde docere , Tristarum finxit solertia docta Sophorum,
Ut circa iinmotum eurreus rota volvitur axem e
Me esse S caris. circa quem volvitur, axem: Extremas cujus, qua tangit Mera. Fartes mixerunt duo suncta Polos sermone Pelasgo. Mem etiam variis eris palatia oris . Distinguunt. quorum bini dicuntur ab Arctis,A 1otis bini nomen meruere res u.