Georgii Buchanani ... Opera omnia, historica, chronologica, juridica, politica, satyrica & poetica ... curante Thoma Ruddimanno, a.m. cum indicibus rerum memorabilium, et praefatione Petri Burmanni, in duos tomos distributa item, rudimenta ... access

발행: 1725년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

LIBER V.

ros Nocte micant nitidis variati corpora stellis. At nos victuris potius committere chartis Barbarieum Xerxis tastum juvat, armaque diri Caeseris, & secta Emathii scelerata tyranni: At bene promeritos de vita hominumque salute Ho Negligimus Lethes tetra sub nocte jacentes. Non ita: nam nostrae si qua est fiducia Musae,

Littora non Lelegum. non tantum Latmia noscent Saxa tuum nomen, sia qua complectitur orbem Usque ad Parrhasiam Nereus circumsonus Arcton, IIs Voce canent memores grata Endymiona minores: .

Endymiona, suo quem Delia candida fiatri Praetulit, invicta Veneris confixa sagitta, Collibus in Lelegum, qua Caria cella prolando Imminet AEgaeo, pulchros dum flumina propter Izo Pascit agens tauros, juvenum pulcherrimus ipse, Endymion teneris sensim imbibit ossibus ignem.

Non illi Dryades, nec amantes prata NI ercullere animum, quanquam per prata Saepe agerent choreas, nudatae crura, pedesque,

Iis Brachiaque, & flavam per lactea colla resuta Caesariem: quamquam Dryades lub stonde latentes Saepe recedentem sequerentur . saepe sequentem Pro gerent vita, dc cuperent fugiendo videri. Unius in Lunae vultu sic vultibus haerens Io Spectat inexpleto fugientem lumine, specta Mane recedentem, & tacito sua gaudia voto

Nutrit, vota ausus nondum Committere verbis.

Ut suror increvit, majorque insem a morbi Expressit veras flagranti e pectore voces, Iss Saepe super Latmi frondola cacumina pernox Spectabatque Deam, spectansque fovebat amorem Et nemitu & vanis tundebat taxa querelis. O nemora, o sontes, & amictae Dondibus umbrae, Antraque saevarum latebris horrenda ferarum lr o Si qua latet radix aut graminis herba salubris, Quae levet insanos vel tollat pectoris aestus, Ferte alutiferum vestro medicamen alumno. Sed neque surda meis flectuntur saxa querelis, Nec nemora & fontest nostro Dea sola dolori Auxilium tu ferre potes, Dea cujus ab ore

512쪽

Ridet, & amissi solatur damna diei. Sed quid ego haec demens Z aut quo tam prospera rebus

Fata meis 8 decus aetheriae regina choreae Iso Praeserat ut coelo terras, di Sole relicto Gaudeat ut pecoris duro placuisse masistro Quin morere in selix, neu credulitate dolorem Falle tuum frustra, neu sp .le decipe. vana Una tuum mors est quae solvere possit amorem.

iss Haec juvenis per saxa & inhospita culmina Latmi,. Et nemora, & solis solus deflebat in antris,

. Dum sopor in victos oculos dc torpor in artus Infusus lassum in viridi prosterneret herba. Sed nec amor Divam, nec segnior ignis edacirso Carpebat cura, nitidi de culmine coeli

Spectantem tenera teneri decus oris in herba, Nestinamque comam per lactea colla, recentes Colla nives flavumque comam quae vinceret aurum Et nisi, cernentem ne falleret omnia fratrem,

i 6s Et timor & pudor obstaret, dilapsa per auras Isset in amplexus: sed nec timor ' & pudor aegrum Sic fregere animum, fratrem quin obice nubis Falleret, oppositaeque latens telluris in umbra: Et cum vicina projecta ' jaceret in herba , i o Et lcviter roseo libaret ab ore modesta

Oscula, vota metusque dc mes alternat amorque, Dum vult, dum non vult somno. turbare , cupitquci Deprendi, & metuit, nescit roget anne traetur, Certa rogare, licet mallet tamen ipsa rogari: Sponte sopor lentos pueri patesccit ocellos. Ut pudor ex illo victus concessit amori, Non contenta polo terras praeserre, per auras

Sustulit, inque sua juveni super aethera biga Sublato, non nota homini penetralia resoli8o Ipsa sui spectare. dedit, monuitque propinquis Proderet ut populis, fingentes vana Sophistas Argueret, quique astra putant Titania Riebasis nitas, lapidesve, scaphasve, rotaeve figura

vertendo e media flammas' apside vomentes:

I3s AG arva ac reis populis habitata, di ab igne

513쪽

Conceptum nostro vitreo sub corpore lumen Condentes. Haec Car in Latmia pascua coelo Redditus Endymion late vicina per arva

Diffudit Lelegum, & flammis infesta Chimaerae

Isto Pascua flaventis Lyciae. rivisque superbam Maeoniam auriferis, mitique umbrosa Lyaeo Culta Phrygum . di molles ad durum littus Ionas. Inde per aegaeos accepit Achaia fluctus Trani missum studium astrorum: vix sera togatae 39s Cura fuit genti coeli deprendere motus, Et secreta Deum Ausonias vulgare per urbes. Primus enim Gallus mites cum Pallade Musas Castra tequi docuit, . durum & mollire Gradivum, Et jura Oenotriis coelestia prodidit oris. 2oo Nam cum jam caltris Macedum collata Latina Castra minarentur, pugnae di spes certa propinquae

Hinc atque hinc tumidas animorum accenderet iras, Lunaque iam toto prope coelo fratris ab orbe Dissita, sanguineum ventura nocte ruborema os In vultus susura foret, ne visa repente Res inopina rudes quateret terrore cohortes Insolito, his Gallus firmavit pectora dictis. Romulidae magni, quorum victoria pene Imperii fines terris aequavit & astris, Mo Accipite haec memoresque animis mea figite dicta. Mon ubi tellurem nox atra involverit umbra, Luna repente suum si condet turbida vultum, Condet enim vultum ne vos timor urat inanis Ceu cladem insolitis indicant numina monstris. ais Namque parens mundi, cum prima exordia rerum. Fingeret, aeternis sic nexuit omnia caussis, Quaeque suum immota servent ut lege tenorem: Ut tenebrae luces, ut lux alterna ten bras

Excipiat caecas; ut nunc se liquidus aetrio Denseat in nubes, pluvios modo solvat in i res. Nunc rutilet stam mis, nunc grandine verberet Alpes. Haec quia quottidie fieri aut plerumque videmus, Asse iunt nulla trepidas formidine mentes. At si deficiens contraxit Luna ruborem, Las Solve tenebrosis placidum caput abdidit umbris:

lita

514쪽

DE SPHAERA

Ieta repentino saliunt praecordia motu, Ora metu pallent, linguam sua verba relinquunt: Cum tamen haec miranda minus sint fulguris igne,

Et ecelestis aquae dc lapidosi grandinis imbre:

13o Ut quae non vicibusque statis, aut ordine certo Missa fluant: contra Solis Lunaeque labores, lLex aeterna dc naturae invariabilis ordo Alligat, eque suis promtum est praedicere caussis, Cur, quibus in terris, quoties , quo tempore ponant23s Astra suos sumantque iterum Titania vultus. Ac ne sorte alicui falsas astingere caussas Credar, & in rebus procul a tellure remotis Ludere, quod crassos fugiant coelestia sensus, Cernite, quae manibus tractari pene oculisque .a o Conspicienda patet, naturam mobilis umbrae. Omne quod ossiciet luci, objectuque tenebras Essiciet, corpus vel par fateare necesse eth, Vel minus, aut m us lucentis corpore massae. Si modus ambobus par est, aequalis utrique a s Umbra fluit, teretem fingens sine fine columnam: Sin angusta magis lux se breviore coarctet Circuitu, tenui incipiens a cuspide crescit Latior umbra, & quam magis a fulgore recedit, Tam magis in latum spatiosas porrigit alas. 2so At si sorte minor mensura in corpore denso est, Quam quod luce nitet, denso cum corpore primum Par modus est umbrae, dein se brevioribus archans

Concludit spatiis, & cuspide finit aeuta.

Nunc oculos animi ad coelestia templa referte, ars Quaque licet , rebus conserte aeterna caducis :Namque minor magno ' cum tellus corpore Phoebi Tota sit, angustum in teretis mucronis acumen

Umbra sugit, specie & sensim tenuata rotunda Parva sui circumscribit pomoeria regni. 26o Nam clypeus Phoebi jaciens de corpore magno

Spicula, nec numero nec fine coercita Certo,

Involvit terram radiis latera ardua cingens, Qui sensim in teretem cogunt coalelcere conum Nigrantis tenebras umbrae, e telluris opacae

omnes, D

515쪽

a6s Finibus, di noctem angustis sic undique claudunt,

Ut nec Atlantiaden tangant fastigia summa Umbrarum, aut vacuis late palantia campis AEtheris astra, suo variant quae lumine mundum, Et nunquam vigili coeli e statione recedunt. 27o Ergo ubi Sol toto terraeque marisque diremtus Abi cedit spatio, & nostrum nox occupat orbem: Tum si Luna micans puro nitidissima ccelo, Ambrosiamque comam dc divinae frontis honorem Protulerit gaudente polo, nigrantibus limbris 27s Occurrens tenebris sese induit, oris honorem Et nitidum ingrata serrugine purpurat orbem, Paullatim in pulchram saciem serpente veneno. Deinde ubi sese orbem virus diffudit in omnem, Unde rubor primum ccepit subrepere, primum Go Incipit exiguae scintilla accendere flammae, Atque iterum puro totum caput induit auro. Namque globus Lunae, qui tot mutatur in ora, Lucis egens propriae languet, nisi lumine cassim Accendat molem adversam fax ignea Phoebi, 28s Et velut in vitream radiorum spicula massam Inserat, ob2uramque abigat caliginis umbram. Ergo ubi se propius Phoebeo admoverit igni Delia, pars supreina oculis impervia nostris Tota nitet, tota est fraternae obnoxia flammae: 2se Proxima pars languet: dein quo magis illa recedit Fratris ab amplexu, magis & mayis ignea nobis

Se retegit facies: donec cum solvere currus

Jam parat, & vitream subiturus Nereos aulam Phoebus agat lassos per iter declive jugales 3 2ps Et contra ignicomans Phoebe se tollat ab Indo

Littore, tota nitens, tota auro insignis, & ore Tota suum referens & puro lumine iratrem.

Tum vero adversi Solis reseritur ab ictu, Et lumen trahit illa oculis pars obvia nostris. oo Qualiter ad Solem vitrei si corporis orbem Volveris assidue, tremulae pars altera lucis Icta nitet radiis. & puro accenditur igni Altera luco inops pallet nigrantibus umbris.

Aspice quam primum complexu libera sta xiis .r Aut vacuti Ita MS. alii omnes, ct in Pine. Commel. & desiderantur. a 3. 3 Donee eum J MN alij vero, donec Iam ιχ ProtulerisJ Hic & qui sequitur versus seruere currus cum parsit.

516쪽

Vespere Luna redit, vel cum se mane recenti Pervidit liquidis Nabathaeae Doridos undis,

Et tenuem tenui cornu falcatur in arcum : 'Tum si perspicui facies innubila coeli, Admisitque oculos, di se dedit illa videndam 3io Quae propior Phoebo est pars, aurea lumine puro Splendet, di exiguo meditatur comua flexu: Altera languet hebes, liventi pallida gyro

Area lucis inops, speculi ceu vitreus umbo, Cum nequit ad veru radios admittere Phoebi. 3I r Atque ea cum facies Lunae sit lumine casiae, Nosse, reor, promtum est, cur Sol ferrugine vultus Induat, & subita condat sua lumina nocte. Nam cum Luna silens nectit per inane jugales, Inserior nitidum si forte subiverit orbem 3ro Solis, de in terram radiorum intenta refregit Spicula, subjecta compacti corporis umbra Induit obscuras subita caligine terras: Nocte repentina oppressae volucresque seraeque Attonitae fugere, stupor quatit inscia veri 32s Corda, quod aeternis credant damnata tenebris Secula, te scelerum meritas expendere Poenas, inque chaos rupto confundi scedere mundum: Donec ab oppositu Lampas Phoebea sororis Libera claravit iucundo lumine Campos, 33o Et terram tenebris, homines formidine solvit. Caussa diu latuit, facti admiratio mansit:. Inde superstitio crevit, se in pectora vulsi Paullatim insinuans, dc credula corda fatigans: Sive Deos non ausa suos deprendere fama 33s In coitu, atque arcana poli spectando profanos

Conscelerare oculos, seu caligantia nemo Lumina mortalis poterat contendere Contra

Luminis aeterni sontem, dc iubar igne coruscum, Quod spectantum hebetes radiorum cuspide visus 3 o Arceat, & tenebris temeraria lumina plectat. Hic aliquis veri studio flagrantior. & cui Vivida vis animi spem consiliumque fovebat, Cum jubar igniferum radiis fulgoris acutis Lumina rejiceret spectantum, idque tuendams r Visibus humanis coelestis flamma negaret,

Comme I. alii sere omnes, Ase .

eas.

517쪽

LIBER V.

Forte oculos hebetes liquidam dejectus in undam , Deprendit secreta poli, Lunaeque nigrantis Umbram animadvertit tenebras praetexere Phoebo, Et sibi suppositae tenebras inducere terrae. 3so Hoc aliis deinde atque aliis mirantibus, alter

Punxit acu penetrans non uno vulnere chartam,

Admisitque diem permulta foramina fractum, Oraque velatus male parva vidit in umbra, Quid faceret magnam terris mirantibus umbram.

3ss Multisorique aliis radios dedit arca cribri Cernere, citra ullam diviso lumine noxam. Persea sic olim clypei fulgentis in orbe Fama est saxificae faciem vidita Medusae. Sie in multifidos divisio gurgite rivos 36o Se minor Euphrates . nec iam pontisque vadique Impatiens tumidusve hosti Babylona superbam Prodidit, & domito induxit juga Persica collo. Illud in his rebus forsan mirabere . fulgens Lumine Luna notho, cum Phoebi subdita flammas 36s Secludat terris, cum Lunam terra vicissim Se Phoebo obiiciens spoliet sulgore Corusco: Cur quoties Phoebe curium permensa peracto Mense redit, properans radiis Hyperioni cincto

Jungere complexus, non semper moeret ademtum 37o Terra diem quaerens, necopinis icta tenebris: Deinde minutatim cum Luna recolligit orbem, Occiduique oriens cernit vestigia Phoebi, Cur non interjectus eis tum corpore denso Terrai globus ob Icura nos ambiat umbra, 37s Et subita cogat sub nube rubescere t unam. Hic quoque cum vulgo ne te rationis egentem Devius error agat tranversum a limite recto, Mente memor reputa, quae Solis diximus ante De cursu obliquo, Lunaeque erratilis orbe.

38o Esse quidem medio in spatio, quae linea signet Sieni serum, Graji secere Ecliptica nomen , Suli qua perpetuo per signa obliqua rotatu

Delius in sele redeuntem circinat annum. At non Luna suos agit hoc moderamine currus,

38s Sed modo torrentis Cancri serit ardua spiram, Interdum tepidos humilis declinat ad Austros,

518쪽

sos DE SPHAERA

Nunc medio secat orbe viam perque aurea signa Nusquam flexa legit rosei vestista Phoebi. Haec igitur quoties Ecliptica linea centrum 3po Per medium penetrans Titania dividit astra, Si subiit Phoebum Lunae pallentis imago, Tellurem obscura late caligine vestit. Nec totam tamen ; atra etenim Titanidos umbra Paullatim Solis radiis arctata rotundamus Cogitur in faciem, & mucronem fingit acutum. At si subjectam dirimens Ecliptica Lunam Fecit inaequales diviso in corpore partes, Tum quota pars Lunae Solis subtenditur orbi, Pars seriuginea latitat tota Solis in umbra. oo Quod si signiferi cycli extremas legat oras Delia , rori sero re raFrans confinia curru Vel Caneri aestivi vel brumalis Capricorni, Clarus abit Phoebus, nullique obnoxius umbrae Illustrat laetas iucundo lumine terras. os Nec si plena volet toto nitidissima coelo Delia, terrarum subita pallescit ab umbra.

Scilicet has rerum genitor . cum fingeret orbem, Fluxaque perpetuo vinciret secula nexu, Esse vices jussit: nam cum secessit ab ima io 3 Exclusiis tellure polus, nox alta tenebris Cuncta suis condens vacuo ' regnabat in orbe. At postquam emicuit nitido iubar igne coluscum Solis, di obscurum jucundo lumine mundum Claravit, nox impatiens attollere vultus is Adversum auratis radiis Hyperiona cinctum, Fugit in extremas trepido pede concita terras. Seu pudor in caussa cit, ic rapti injuria regni, Sive timor, moesta ex illo se condit in umbra Terrarum: & quamvis spatiis pater optimus aeqv S 2o Temporis obscura lumen secrevit ab umbra. Livor adhuc stimulis animos discordibus urget, Bella ciens, praedaeque inhians, nec limite certo

Contentus vanas exercet inaniter iras.

Nam cum Phoebus equis coelum velocibus ambit, 2s Ne pereat celeri radiorum cuspide fixa Umbra fugax paribus coelum collustrat habenis:

519쪽

LIBER R

Culus ab igni seris telis protecta tuetur RUna tenebrarumque & sceptrum noctis opacae. Id licet angustis hinc atque hinc finibus archet43o Imperium Phoebus, partem dc sibi menstrua Lunae Uindicet ambitio, & fulgentia sidera certis

Incursent vicibus, tenuemque e paupere regno

Imbellem frenet populum, pigrosque sopores, 431' Et somnos pingues, & sollicitantia mentes Somnia vana leves, requiqmque laboris iniqui Pondere desinam, di iures nil fortiter ausos, Et minis insidias occulta fraude timendas: Non oblita sui tamen, aut prece supplice terram 4 o Sollicitat matrem, cognataque flumina, densas Ut Soli objiciant nebulas, oc spicula frangant Ignea, sideribus tenebris ut lumen opacis Eripiant, regerantque acceptos nubibus 3 imbres. At cum flamma tenet Phoebus fastigia coelios Signiferi nitidum peragrans altissimus orbem, Illa movet tardos lento molimine gressus, Inque suis latebris venientem abscondita Lunam Occupat: interdum cum Sol propioribus urget Tellurem radiis, properantem ad littora Calpes so Assequitur, tenebrisque involvit, & oris honorem, Qui mare, qui terras, qui coeqi caerula templa Exhilarat, larvae caligine noctis opacat. Nec satis ulta suum crudelis Diva dolorem Se putat hac poena, Solem quoque pellere regno ss Nititur, ec quoties trans Ego rota remotos Invisit populos formosi Hyperionis axis,

Solvit de adstrictas glaciali compede lymphas,

Liberat dc nivibus montes, nemorumque Comanti Brachia fronde novat, convestit gramine Campos,

46o Umbra super Tanaim Riphaeaque culmina biga Invehitur larva, dc ponulos quos Archicus ambit Circulus, in tenebris claudit, faciemque serenam ' Obscurat coeli, de longa 1 sub nocte recondit. SVP

a cuius ab igniferis teli, J HS. Ptissu ut

a rigant.

ctore uti recte annotavit vir doctus in non expoliti , nee praecedentibus satis respon. dentes. Nam, praeter alios nae V S. Lunae tribuunt non suas, sed noctis & umis brae technas.

Talibus

520쪽

SUPPLEMENTUM

Libri uinti Sphaerae GEORGII BUCHANANI,

Auctore IOANNE PINCIERO Medico.

CV M vero armatas flammis ac luce quadrigas

Sol vehit in Borean, gentesque invisit utrique Vicinas Uriae glacie nivibusque rigentes, Austrinas Nox atra plagas petit, atque Canopos Ulteriora testi tenebris nigrantibus arva. Quin nisi larte Sophos ratio speciosa sesellit, Umbrat genitrix natae miserata dolorem, Continuamque fugam, Solique irata superbo, Exhalat spissos gravido de viscere fumos, Io Cogitque in nubes, quarum regionibus illis, Quas natura polis mundi subjecit utrinque, Tanta est crassit ira, tam denso corpore massa, Ut Phoebi radios, nihili ceu tela, retundant,

Lucem excludentes eludent eique calorem.

i s Ergo illis atrae tenebrae dominantur in oris Perpetuo, & quamvis lucem praesentia Solis Afferat, impediunt nubes, aditumque recusant. Sed quorsum me sermo rapit Z Vos illa, Quirites,

Figite pectoribus memores ante omnia, Lunaro Lumine subtracto s praesens ita postulat usus Cur nitidos tingat picea ferrugine vultus. Cumque laborantem ventura nocte tenebris Cernetis Lunam , ne despondete viriles

Sed firmate animos: nihil hic praesaga suturias Por-

Et eam tra picea caligine terras Imperat, in tonsam triaueana mibria noctem. AEt alis inere Aa nullos habitura tνiti hos Gala praeteriem vultu, fiba tempeιae tras Peaec puer. Et nostra soror nos pelle e mundo Tentaι δ ει admissas furtivi lumin s umbrarobricium nobis expui a lampade terrae Illa meos quondam blaudis amplexa iacertis Accepit rarios: nos i quo7ue nummis Uiu

clara per aereos furit sua lumina cam M. Ses vidua inoras, ne. me enim livesere fas es. II a ferat se thicas Tanai de rupe tenetras :Nas via baeas punantia spicula flammas.

SEARCH

MENU NAVIGATION