장음표시 사용
771쪽
quot minorum amicitia intercessit, qui eas per Londinenta suor ad nos perferri curabit. Vale, vir praeliantassime. Taguri 3 Id. Martias, an nati in carne aeterni filii Dei i s8o. Ex Edit. Lond. ni amantissimus
RoDOLPHUS GUALTHERUS. EPISTOLA XXX.
AFFI N que ne trourim inrange ce, que lyay a Nous esicrire maint nant. ει nostre matriauer, dc Monsieur de Moacris uous murroni donner plus grunde conoisiance de m . Plusieura gens de Vien en nostre Flance voyans de quelle rege les emem is de Dieu soni meneΣ pour e s elir ta memor ne de I' Euangite en ta ruyne de Ceuri qui en soni professon, & avans senti q'un des moens doni principalement iis se isnt se vis. α laichent en res de sayre, est de nous attirer en laur fileis pari appali de is ure aliarices. Pour ces raisons iis estiment que Pune des finatu princmaletnent dolvent te re les gens de bim, est de contovile parallantes elimines ira Princes qui sent profession de la piere: entre lecque is estans a presem te y vostre Maillae, & le Roy de Navam, en Frante pluseurs destrent grandement de ira voir unis par te mariam de
772쪽
A Londres, ce 34 Mars, Is 8O. Ex autographo in Bibl. Iurid. V re Servisere a uous obeir,
E in hae Ee XXXII. Epistola Edit. Lond. lamna apparent . eas ex ipsis autographis, non sine summo labore, supplevimus, atque ubique veterem scribendi
Theodorus Beza , ornatissim viro , Domino Georgio Buchanano, amico summe observanda, Minburgi. EN tibi, mi Buchanane, duplicis in uno facto insaniae IucuIentum spe
Cimen, ut verum esse appareat Poetas in ire, si modo me in istius appellationis participationem admittas. Nugatus sum aliquid in re seria, quod etiam Regi consecrare sum ausus. Hoc utrumque meum factum situ pro tua humanitate dc vetere nostra amicitia eXcusandum apud Regem susceperis, quod quidem a te vehementer peto, bene rem cessuram coniss do: sin minus, voto meo excidero. Quid autem hac mea qualicunquo commentatiuncula captem , ex ipsa praefatione cognosces, nempe ut quam de se exspectationem in omnibus Ecclesiis concitarit, ubi Rex co4gnoverit, simul quod suum sit munus, variis istis optimis exemplis delectatus, mallis ac magis intellisat. Mitto autem ad te quoque istius libelli exemia plar, is est, noctuas Athenas; quod meae in Ie observantiae pignus esse velim. Psalterium a me nuper editum, si sorte ad vos usque pervenit, tui, ut spero, recudendi desiderium in te, maximo Ecclasiae bono, a cenderit: quod opus ut acceleres, non tam ego, mihi crede, quam EO clesia tota e magitat. Bene vale, vir eximie. Dominus Iesus canites tuae magis ac magis benedicat, teque nobis quam diutissime conservet. Ge- nevae, I 6 Martii, An. Domini is 8o. DC- maoreis Theodorus Be a suum hine Epistolae nomen non subseripseria, eam tamen illius esse constaι, non tam eae autogrubo, quoi in B.btiotheca Iurarica Emnburgens imis alia a servato, e vr extimae paris assti a es manu recensiora hac ututur , MEa Buchanano,
quam ex risivi Disola argumento ct verbis. Primo emm , scribu se Regi librum conseia crasse, varia Se optima exempla, quibus delectari possit, complectentem: μηδεPsalterii a δε nuper editi exemplar ad G. Buehaualism msss. Diseia demquo usa data es Genevae I 6 Martii I go. Quae omnia vimina praeterquam Neod. Be .e Pastori Ge---τι eonvenire possim, quι hoc amo anno Icones sive Imagines virorum doctrina flePietate illustrium edidi. quibus ad ecta sint a Uus Emblemata , qua utraque Iaciaon. cmorum Rur Heauu , Kal. Maitu 18o, quo etiam amo Geuis erimm es rastri Psa
773쪽
De aureis vere opusculis tuis duobus ad me missis, maximas tibi Π,
IL y a quelque trans que te vovi donnois avis, estant ausit adverti par
R. LEMACON de la FONTEINE. EPISTOLA XXXIII.
Viro eam doctrina tum pietate ornari mo, D. Georgio Buchanano , instituendo jerens o Scottae Regi Wraefecto, Edii Burgi, S. STUDUI non ita pridem, mi Buchanane, missis ad te literis vete Iura nostram amiciuam renovMe. N unc vide quam te mih1 benevolum
774쪽
mi esse eonfidam, ut qui tibi audeam amicos etiam commendare. Hic adoleseens, qui tibi has literas reddi uit, a vobis summo loco oriuncius, natus aurem apud nos optimo & ἐυσιζεςατω Pa re, quuin ad Regem vestrum esset mittendus, putavi mei esse ossicii essicere ut per me quoque tibi innote ceret cuius 6c consilio & auctoritate hac in aetate, di isto in loco. ad tenendum quem instituit pietatis omniique virtutis euri im , incitetur. Hoc te vero, bonorum Omnium amanim, et ii ultro facturum non dubito, eo libentius tamen & prolixius id beneficii genus illi te piaestiturum mihi persuasi, si qua mea Commendatione apud te uterctur, quae Apes ne me fallat etiam atque etiam rogo. De rebus nostris . valeo scuti senes plerique lolcnt, non Iam laboribus, quos tamen multos sustinui, quam perpetua quadam eaque justissima aegritudine fractus. Cui nam enim non possim dolori indulgere, Gallicis Ecclesiis tam dire vexatis, direptis, oppressis 3 Itaque iisti malo ea qua decuit fortassis patientia ferendo imparem essi me fateor: cui tamen Dominus finem, uti pero, brevi imponet, me vide l. in meliorem quietem transiato. Precare igitur pro me, carissime frater. ut quod mihi spatii superest feliciter decurram . sicut vi iacissim eum precor, ut beatae illi tuae senectuti cumulatissime magis ac magis henedicare Bene vale, vir eximie, &nos, ut facis, ama. Gene vae, Eo M i anno ultimi temporis I s8o. Ex autogr. in Bibl. Iurid Tuas BEZΑ. x Qui has tibi reddidiρὶ Lond. reddet, & ita quidem in autographo primo seri .ptum, posteaque in reddassit. non sine arguta quadam ratione . mutatum I prius eis nim quam eas literas Buchananus legere posset, illas ei tradi erat necesse.
G. Buchananus Iacobo Sexto Regi Scolorum, S. P. D. CV M intellexi te hunc juvenem Herculem Ro locum inter minores Iu dices allegisse, ut patrue suae jus diceret, lane pro eo ac debui siumla ratus Gaudebam enim & te justitiae tuendae s quod maxime & prope solum munus cst Regium) studere, di juvenem optimum dc doctissimum in eo positum loco, ubi & suae virtutis, & doctrinae lpe imen omnibus possit dare : & spem ad meritos honores perveniendi praebere omnibus , qui eundem vitae curtum sunt ingressi. Quamobrem , pro eo, in quo tum Deseripta es Me Ep.sola ex aviographo in Bibliotheca Academiae Mimbuinpetrae. De --m nihιt aliud eo ιcere tieuιι. ivam quod superιns de Distula 28, eam μι sti am videri post ιιam Rex ν emis habenai per se ust mob=a ae Iudaees constitvere carpisset. Datam esse 'adie laudas Augutta usa in Aeat, an Oero anno I go, an uno, sue amo, sis pos strum , σn-
775쪽
tne ac Tutorre tui collocastis, Ioeo, videor debere te hortari, ut in Mepulcherrimo instituto de omnibus bene merendi constanter perserere, a perosque in eis hominibus ornandis, quorum virtus & tibi honori. Zc civibus tuis emolumento esse possit. Vale. Mimburgi, pridie Cal. Augusti. νEx autograph. in Bibliotheca Academica Edilib.
clarissimo doctissimoque viro D Georgio Buchanano Scoto, Gratia P Pax a Deo, dcc.
CUM ante decennium in Hibernia viverem, & Domino Henrico S - .es, illius regni tunc Proregi, inservirem, memini me ad te seripsiste, & a te praestantissime Buchana literas humanitatis plenissima
accepisse, quae ut tunc mihi statissimae suerunt, ita eas itudiose apii.l me asservo. Guarum lectione tui memoriam non sine incredibili voluptate tam recolo. Ab eo tempore statim in patriam vocatus . Hiberniam quae jam intestinis bellis concutiturin reliqui. Neque ex eo unquam mihi, tanto locorum intervallo a te disjuncto . opportuna oblata est oeci. so. ut ad te scriberem. tuisque suavissimis literis responderem. Nune vero eum hic Cestriae cum optimo sanctissimoque viro Goorinano versater hujusque pii ac prudentis viri D. Larmori consuetudine seuerer . intelligeremque eum reditum in patriam adornare, mei ossicii esse existimavi paucas has lineas ad te, licet iubito, scribere: cum ut mei plum apud te excusarem, quo 1 tuis literis non responderim, tum ut intelligere, tenu ouam ex animo meo Muxisse, sed rui nomin s memoriam mihi longe jueuniacissimam semper fuisse. Saepe ego de te, tuaque vita ac valetudine quaesivi& intelligere desideravi. Nuper vero quidam Franciscus Brominus juvenis summi hujus regni Cancellarii nepos, meusque cognatus, qui Bervici inserviebat, multa mihi de te retulit: eri quo intellexi te vivere quidem, sed infirma viaetudine frui, ac vix e lecto aut cubiculo tuo repere. Quae quidem nova varie animum meum distrahebant. Quod enim viveres, mihi voluptatem , quod vero adversa valetudine laborares, dolorem attulit. Quis enim est, qui veI primoribus labris humaniores Mulas degusta vit, tulaue doctissima elegantissimaque scripta extremis digitis attigit, qui te diutissime vivere, vigeri ac valere non optaret 8 Sed angustiae gemm ris quibus coarctor non sinunt me pluribus hκC persequi Ante biennium D. Georgias Bromidus, illius Francisci, cujus supra mentionem feei pater, ae Domini Cancellarii frater natu major, Cambriaeque silpremus audex, vir non modo in iure nostro. sed etiam in illis humanioribus iii ris eruditissimis, quique mihi indicabat, se tecum in aedibu , beatae me
motis viri, D. Romi Ahisami semel Prandisic , ostendit mihi lib um
776쪽
quendam tuum manu scriptum, de statu regni Scottae 3 dc quamvis non minorem illius quam pretiosissimae gemmae maximique thesauri rationem haberet, mutuo dedit. Illum ego non modo avidissime legi, verum etiam totum mea manu exscripsi. Nunc autem intelligo te eum edidisse, ac illustrissimo vestro Regi dedicasse. Cujus exemplar unum apud D. Goo anum e Scotia missum hic vidi. Bene se habet mi Buchadane) quod ipse vivus, illum doctum. disertum , ac Reipublicae perutilem librum prelo commiseris. Sane si tu naturae concessisses, ille tuus foetus, tanto parente dignissimus, in tenebris diu non delituisset. Ipse tantum thesaurum Reipublicae literariae non invidissem. Sed bene est quod tu ipse tua recognoveris , & plenius ac perfectius quam quisquam alius evulgaVeris. Te etiam atque etiam rogo optime Buchanane) ut tuas schedas excutias, di quaecunque alia scripta habes, diutius non supprimas. Audio te in Historia conscribenda diu d sudasse, quam omnes pii ec docti avidissime exspectant. Ego vero Deum ex animo precor, ut di tibi vitam proroget, prosperamque valetudinem concedat, quo illam Historiam aliaque omnia plene perficias, dc mihi, ut illam tandem aliquando videam , pro infinita sua honitate largiatur. Si de me intelligere velis, ego jam in natali solo Salopia, celcbri oppido, vitam dego, ac Ecclesiae in Evangelio annuntiando inservio: quod ut aliquo cum fructu fiat Deum Opt. Max. oro. Tibi, praestantissime vir, pluribus non ero molestus, teque vehemmenter obsecro, ut haec, quae singularis benevolentia expressit. pro tuo Candore in optimam partem accipias. Deum patrem Domini nostri Iesu Christi precor, ut & Regi vestro summae spei dc exspectationis Principi, tibique de re literaria optime merito, Ecclesiae ac regno vestro. Cum latissime benedicere, ac diutissime conservare dignetur. Amen. Cestriae, 18 Nov. An. Is So. Qui te unice diligit,
' Legi SVibonii librum adversus Hamiltonum Apostatam. Uestrae Scotiae, nunc vera Christi cognitione ac literis illultratae, gratulor, quod tales ac tam praestantes pietatis assertores habeat, Sc. D. Godmanus me rogavit, ut suo nomine te salutarem, qui tibi omnia fausta ae selicia precatur.
Ex autographo in Bibl. Iurid. I Lui Sm bonii librumJ Ita autograph. & Lond. at se auctor ipse Nomam Sme
777쪽
Clarissisa ae ρω stant usimo viro, Domino Georgio Buchanano, Domino suo'amico observando, Edilaburgi, S. P. D. V, tua virtute, & tot praeclaris ingenii tui monumentis, ita innotuisti orbi Christiano, ut vix quisquam reperiatur bonarum artium& disciplinarum amans, qui te non summopere colat & admiretur. HOC ego magnae felicitati ascribo, quod Lutetiae, ante viginti annos, conti- Acrit mihi non solum videre te. & suavissimis di doctissimis tuis colloquiis frui, sed etiam te convivam habere, una cum clarissimis viris, Tumebo, furato , Balduino Iurisconsulto , Sambuco Pannonio, Catola Clusio , 8c aliis quibusdam. Varia tunc ex te audivimus, quae nos erudierunt & deis Iectarunt plurimum: quae ideo scribo, ut videam an possim tibi in memoriam revocare, quisnam ego sim: quicunque autem sum, scito me esse summum tuae virtutis admiratorem. Vixi per plares annos cum Philippo Melan one, visuscue sum mihi tunc beate vivere. Eo sublato, variis casibus agitatus, tancem recepi me in has regiones, tanquam in portum.
quo tutiorem nusquam repericbam , etiam ς bellorum civilium procellis jam ab annis plurimis anitentur. Nihilominus inter hos belli tumultus sulget lux Evangelii, & nobis annuntiatur doctrina quae veram viam salutis ostendit, & frementibus Hispanis pellitur ex Ecclesis superstitio, qua ipsorum animi sunt infecti. Jussit me secum huc venire Phaonus strinceps, magnum nostri seculi ornamentum. Is robore animi, ac ingenii acumine, ita hactenus certavit cum ingentibus illis Hispanorum opibus, ut immortalem gloriam sibi comparaverit. Eo enim duce usi hae provinciae, exscisso in partes tyrannico Hispanorum imperio, plures Respublicas di Ecclesias pulchre constituerunt, quae foedere inter se conjunctae hactenus hostium vim di arma sustinuerunt. Rex Hi paniae per plures annos seu stra conatus eum vi opprimere, tandem confugit ad arma, quae tantum Regem parum decere videntur: edidit enim scriptum quo eum proscribit, & sicarios ad eum interficiendum, praemiis propositis, impellere conatur. Quoniam in illo scripto multa ei objicit quae non sunt vera, fuerunt ei auctores amici, ut contrario scripto suam innocentiam adversus Hispanorum calumnias tueretur, quod scriptum ad te mitto. Per hiemem viximus in his Batavorum lacunis, quae a natura factae videntur ut eas ranae dc anguillae potius quam homines incolant. Hoc tamen oppidum est euliissimum, & hinc abest trium horarum itinere Leida, seu Lugdunum Batavorum, ut isti jam loquuntur, ubi vivunt Pussus Lipsius . anus Doaeta Poeta, di Donestas Iurisconsultus Gallus, viri docti & elari. Roterodamum habemus in conspectu, quandocunque prodimus ex hoc oppia uli hae mouinciaJ tia autograph nee desunt apud probatos auctores exempla.
778쪽
oppido, erim conspectus non solum mihi reducit in memoriam magnum illum Eramum, quo cive gloriatur, sed etiam te: non enim satis mirari possum, in locis tam horridis nasci potuisse viros, quibus ingenio pares nec nostra nec patrum aut avorum nostrorum aetas vidit. Invitatus fuit Erasmas ad informandum adolescentiam Perdinandi fratris Caroli Impera. toris, sed laborem illum a se reflecti. Ego te di seliciorem & meliorem judico. qui non denegaveris tuam operam patriae petenti ut tenerum animum Regis imbueres praeceptis, quae si ad ultior tactus sequutus fuerit, di ipse, ta omnes in quos habet imperium, vitam beatam di χIieem ducent. Damel Rogersus, communis noster amicus, qui te unice colit, a te quatuor mentes captus est a Germanis qui Regi Hispaniae militant, a quibus ut dimitteretur non potuit hactenus impetrare Regina Angliae, aqua mittebatur Orator ad Imperatorem, & liosdam alios Germanos Principes. Nuper opera cujusdam mulicrculae evasisse dicebatur, sed ex iuga retractum audimus, & duriore custodia jam premi. Ego sane boni viri, cum quo arcta mihi a pluribus annis amicitia intercessit, vicem ex animo doleo. Ualde cuperem scire, modo id tibi non esset ingratum, quando tuam Historiam dicoticanam sis editurus. Scies ex Memilio viro optimo, quo loco sini res nostrae. Bene vale. Delfis Batavorum, do die Feb. i r8i. Ex autographo in Bibl. Iurid. ni observanti mus,
HUBERTUS LANGUETUM. EPISTOLA XXXVII.
Georgius Buchanan Eliae Uineto suo, S. P. D. UM in mercatoribus nostris, qui istbinc veniunt, de statu rerum
tuarum audio, gaudeo mehcrcule, ac re)uvenescere quodammodo
mihi. Memime Mons Epistoti . eamque brevisto assimo et 3 e 'os' omat istitissimus Historia timeon uor Iacobus Angustus Dium , Commenlar. de Vita sua lib. I euist .erba L.- BD si, minospondes , hae id iuvata sunt in hie ορο m. , , me iniucunda suit illi liri - μνι o. eum Burdetata esset J atque etiam Pithoeo Eliae Uineti Barbesiensis,. comitas. Is ludum Aquitanicum retro temporibuε adeo famosuim strenue mo- , , derabatur, 3e Ausonio suo recensendo incumbebat. Olim rurnebi. Mureti, , , Grucnii. Guerentes socius, atque aleo GEORGil BUCHANANI, a quo literas quotannis accipiebat . cum Seori mercatores ad Vasconicum vinum is eomparanaum ad urbem venirent , in iisque ultrarias vidit Thuanus manu tre ., mula sed stulo steneroso scriptas. in quibus de senectutis in minosis non tam ,, querebatur . quam de vitae longioris taedio, & se Srerlinum ab Aula concessisse ., aiebar: postremoque hec verba. quae i: te memoriae infixerat, addebat i IN
779쪽
mihi videor, quod ex illa peregrinatione Lusitanica reliquias adhue suis peresse quasdam intelligam. Nam cum septuagesimiun quintum aetatis annum agam, interdum mecum recolo, per quos labores & molestias omnia quae hominibus jucunda selent videri praeternavigando, in eum sitopulum tandem impegi, ultra quem sui verissime inquit Psalmus oci axis labis te duor nil superest. Una enim illa consolatici restat, cum inaequalium meorum recordatione acquiesco, quorum tu prope solus es s perstes. Verum, cum tu nihil ut opinor aetate me sis Inferior, cives tuos adhuc opera & consilio juvare potes, & commentationibus tuis do. ctissimis etiam alteri seculo prode . Ego vero literis jamdudum valedixi. Nune id unum satago, ut minimo cum strepitu , ex inaequalium meorum, hoc est, mortuus e vivorum Contubernio demigrem. Interea minimum natu libellorum meorum ad te mitto, ut cum hunc senio delirantem vi. deas, minore fratrum ejus desiderio tenearis. Audio adolescentem n stratem , honello loco natum, Henri. um II arduum , sive , apud vos non ignavam operam literis dare. Et si tuam erga omnes huma. nitatem novi, nec ignores peregrinos tibi adeo esse peculiariter commendatos, tamen 6c iste cupio ut intelligat vetustam nostram consuetudinem,pud te sibi prodesse. Vale. Edimburgo, II Cal. April. anmp a1 8 i. Ex autographo in Bibl. Iurid.
I Eliae VineroJ Ita omnino lesendum, prout in autogr. suisque operibus se nominat ; non Venetur, ut in Edit. Lond. appellatur. Scevola Samarthanus eum oriundum dicit e minetorum pasto apud Sanctones in agrin Bariarnis, unde & Mineu no. men eum traxisse existimat Menagius, Anti BMilet, rom. I. P 2 8.
Georgio Buchanano viro undecunque doctissimo. Edinburgi. in Scotia, Elias vinctus, S. LITER AE tuae ad i7 Cal. Aprilis datae, tertio Non. Iun. mihi redis ditae suerunt: quibus, ista aetate, tantoque locorum ac temporum interv llo scriptis, & illa Lusitanicae peregrinationis, feliciorumque Ionge temporum, quam h*c sint, mentione, jucundius mihi nihil esse potuit. Era Iegi. dc relegi saepiva, di relego, atque librum quem misisti
780쪽
comitem: qui, si quid iudico, & multi ex amicis. discipulis quondam
tuis, quibus legendum dedi, a delirante nullo modo scriptus fuit. Quidam tamen vestras, Pictaviensis Consiliariu , contra sentit, ut audio rlibrumque scripsit, quem mittam, quum primum editus Pictavis fuerit. Qucis vero libri tui fratres dicis, nescio. quorum desiderio icneri possim: sed Tragoediae, Psalmi, Elegiae, Epigrammata Georgii Buchanani, hic prostant. Sphaeram tuam desiderant i olam multi, ego in primis, quam Iampridem scripsisse te audimus: sed huic fortasse nondum extrema m nus accessit, ut edatur. Commentationes, quas dicis, meae , pueriles sunt, & in puerorum gratiam, quos in hoc ludo instituo, lcriptae. Quod verum esse, si dubites, id probabit Somnii Scipioniani conjectio. quam tibi mitto, cum Gelidae Epistolis. Quod vero Henricum maialaum tam diligenter mihi commendas, ego cives tuos omnes, eX quo te hic primum cognovi, mores eruditionemque tuam, diligo tua caussa, colo , ac prosum pro viribus: ouae sane exiguae sunt. Raro sine Scoto est schola haec duo hoc tempore habet, unum hunc Philosophiae, alterum Graecae linguae & Mathcmatum Prosetarem, utrumque bonum, honestum & doctum, suisque auditoribus placentem. Vale: & crebras a me posthac literas xspectato , si quis erit, qui perserat. Burdegalae, quinto Id. Jun.
an. I s8 l. Ex autographo in Bibl. Iurid. Rudam ρamen .emast Adamum Blae Wodaeum intelligit, qui librum Pictavis
hoc anno 3 8 t. edidit hoc titulo. u- πε Ruibus adversin Ges Buctariam de Iino Ram apud Semor Dιakx m. Quamvis autem id verum sit, non tamen debuit Ediistor Londinensis has voces Aa nixu Blac trMaus . Quae in autographo non exstant
G. Buchananus Theodoro Bezae, S. P. D. ETSI variis oecupationibus distineor, di valetudine ita sum afficta, ut nullum mihi otium supersit ad communia vitae ossicia, tamen omnes exculationes Hieron mi Gratistit fad luos J discessu, mihi discussit. Nam
cum pater vir clarissimus, cum in Gallia essem, omni ossiciorum genere fuisset complexus, & filius me hic tanquam alterum parentem Coluimet, non dubitabam me apud vos non posse culpam angratitudinis gravissimam e Sugere, si illorum alterius erga me ossicia, alterius jucundissimam conia suetudinem , & tuam perpetuam erga me humanitatem silentici transmitisterem. Nec tamen si id commisuem , apud homines rerum mearum non ianaros justae excusationes mihi defuturae erant. Illa autem tangenistissima, quod omnibus sensibus prae morientibus ex imagine superioris hominis , hoc, quod mihi superest, non me vivere, seu vixisse testar, possit: praeterIim cum in posterum spes nulla lupersi I vel novae consum - tudinis