Cornelii van Bynkershoek ... Opera omnia, in quibus multa ex Romano veteri nec non ex gentium & publico universali, etiamque Hollandiae cum publico tum privato jure capita elegantissime doctissimeque tractantur &c. in quatuor tomos distributa, ac var

발행: 1766년

분량: 549페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

amaen. iur. eiυ. In quam sententiam' etiam alias respongitandi verbum usurpari certum est. Si enim , ut hoc addam,

de positionibus defensis & dii putadrione juris haec intelligas, ut intellexit Mo nactus ; non rine hoc exemplo usus fuisset Ulpianus, quia nempe ex disputatione Seholastica non recte probaretur aptitudo forensis , quae in postulationubus una virtus est . Laudantur & alii in Historia Romana , qui juvenes praecocis ingenii & operae fuerunt.. Oratois res aliquot recensuit Auctor diat. d. atoribus e. 34. in M. & Quintilianus

ID. I 2. Ins. Orat. cap. 6. ubi eleganter,

quid de maturo ausu sequendum videatur , disputat . Cotta quoque eo ipso die, quo virilem togam sumsit, C. Carabonem postulavit, & reum peregit, ut Valerius memorat liri cap. 4. 3 4. &Plinius se a escentiaum egisse causam Iulii Pastoris ipse retulit lib. I. Nise. I 8. Celsus adolescens quoque de jure scripsiti, sti. 6 3. F. de verbori oblig. Et de Atracino apud Hieronymum in Chron.

1 useb. annis II 8O. s rv. 189. reseruntur : ωfraeinus , qui septe Meim natus annis Celium accusaverat, clarus inter Oratores habetur. ad exist emum morborum taedio ἰn badneo υο- tame exanimatus heredem reliquit .

m. Verba exhibui, quo monerem, pro volutante trajectis, literis , legendum videri voluntate, idest volens, morin

te . voluntaria . Quemadmodum autem

hie milites togati , sic nec sagati ante annum XVII. legi poterant ex Lege

Gracchana , ut Plutarchus memorat in C. Graccho p. m. 244. Athenis autem non ante annum XVIII. narrante id Vlpiano ad Demose. Obmib. 3. Sed exemplorum satis est . ut probem . ius Romanum hae parte & in mores Romano riun transsisse.

Rursus , qui postulare possut , ad L. I.

Porro videamus , qui postulare ne.

queant, ut ita sciamus , qui possint. In primo ordine cum puero , seoptendecim minori , Praetor excusavit &surdum , qui prorsus non audit d. LI. 3 3.

Atquin I iventius Celsus , aliique juris

nostri auctores, neminem esse dixerunt,.qui penitus non exaudiat , si quis sipraeerebrum illius loquatur l. To. C. qai tosam. Dc. pris quod sunt , qui suaviter rident, defendit tamen aegidius Μena. gius profunda philosophia amo t. tur.

cim cap. 27. Qiicquid sit. , hoc certum est, eum , qui ita duntaxat audit, hie prorsus audire non viderἱ; neque enim qui aam a Praetore delideret , ut Deincretum pronunciaturus supra cerebellum od vocati Stertiore clamosior sς ostenis dat. Secundum quae & recte negat LI.* ult. g. de oolig. ad . &l. I. pri deversori oblig. surdum posse, stipulari , non, ut ait d. , ult. qui tardius Mauridit , sed qui omnino non exuudit , seu, quod perinde est , qui secundum ea , quae proponuntur, habendus est , atque si nibit quicquam audiret. Quomodo&.Paolum intelligere oportet in ι. γε i. F de decurion. sed pergamus. Haec de primo. ordine ; aliter secundum excusavit Praetor in I. I. 6 3. . b. tit. scilicet pro aliis ne postulςnt . In quo edicta , inquit, s hoc est, in qua

parte edicti, ut saepe hae ita efferuntur in excepit Praetor Ixum casum, . Sexum , dum feminas probibet pro aliis eos iam . Aliter nempe ae Plato, qui in sua Republica non tam mulieres , quam vetulas, nempe adhuc magis garrulas: ac rixatrices , ad causas agendas admis

232쪽

OBSERVATIONUM IURIs

admisit I b. tr. δε Iegib. p. m. II 27. Et Romae olim quoque, ante C. Afraniam, neminis suilla postulandi potestatem , Ulpianua mox ostendit, dum inquit :Origo introdu: a es a Carfania et imis bilpina femina ; quae inverecunda postulans Maii Iratum .nquietans , causam' edis edicto. In antiquis libris fere l girar Calptamia et in. Ρand ctis Flor. Cassania , sed Andreas Alciatus lib. 2. Verg. Iur. 37. restituit C. infrania, disjunctis literis , quae male coaluerant.

una thsuper traiecta . Videbatur id apertum ex Valerio Iib. so. 3 qui ejusdem , ux videtur Dan improbitatem. & impudentiri describit ; sed contradidit Cujaeius lib. M. M strv. mp. 38. ajens , Carfaniam qu que in Basilicis esse: at frustra ego Uaniam qwaesivi eum in ipsiis Basiliis cis , tum in Scholiis i. Quod deinde

apud Iuvenalem satyri 2. mers os Uc fani e 'nomen esse , mihi etiam 'non lix,

quet, ira enim legitur in Oaenibus li

Damne ν η υis etiam Corfinia. tatim Non sumet damnata io m.

Et si vel Cassania leperetur , quis duxerit , eandem ibi , quaec hic est , - .

iniis 'ssime mutaretur j od ramen

Cujatius in ioci voluit. His adde, quae pro C. 4 rania porro. dixit Petivs F ber ad ι. . a. θοῦ de rep. Iuris , aliique.,

quo ., ut solet , prolixo ordine laudavit Hilliger rameli. enues. ιib. 18. cap. 3. sit. V ipse nescio quid commentus de varia aetate tum Carsaniae, tum Cuae Astaniae mmmentus, inquam, nihil enim probar. 'Excepit praetor & casum , dum cae . eum repellit , ut mox ait Ulpianus ,

sed repellit, qin postulae pro aliis, ut

anis a etat, deinde stiam addit. Id R ANI LIB. IV. C. XII.

autem , . certe Mim, non videtur juris ductionis tralatili idisse, pro aliis epitaeaecos postulasse PAULLUM , seu. , -- habet vulgata lectio. , PUBMUΜ Sena torem , Ponsium Lupum , Equisem Momanum , memorat Val rius Mev. 7.' Noc refutaverim vulgatam Veserit linionem, ut nullo assiumem

refutant alii ; quin sequor potius , &lae ea b. I. r. ε sic, enisi infio Ulpianus et Refert etiam L Mo , PUBLIUm coum , ia prenatis Minnir patrem , t aversa sella a Nruto destiamu- , cum vellet Postulare. Hunc miniatum , non alium fuisse putem , quam cujus meminit Valeri0s , utesquo enim paris nominis , advocatus utqrque, ute que cus , &, ut ridetur, uterquerim, nator; ngm, eum de Publio dixistet Ubpianus , incontinenti addit , caecum re sinere senatorium ordinem , quemadmodum retinuisse Publium ex .ppella ne

Valerii constat. - -

A Prenatem Nonis , tali vis fere tetmpora conveniant , non taciligo Lueiam D natem , cujus. mentio est apud Senecam praefar. lib. I . contro. nam ejus

famam ctim ipso extinctam esse resert ibi Seneca, hic autem Asprenas Nonius . ops t valde su it celebris, quum ex eo monstreiar ter. Pancirolus van

quemque eundem esse censet , quem in ludicro Τ jae, aureo torque donatum, Augustus rim t. eognomen sene pacius est . Suetonius in M. cap. 4et.

amicus scilicet ille Augusti, & a Caruso Severo veneficii accusatus , .su idem Tranquἱllus retulit in Aui capiaris. dc

de quo , veneficii reo, Pliniva quoque dixit ι . 3s. ωρ. I a. in M. Atquφ

233쪽

hunc Nonium Asprenatem Pancimi ' . eundem cum L. Asprenate , qui lega- C -Α P U T XIII. . tus suit Vari , cujusque memoria est e apud Velleium his. Rom. ι b. a. Sed ista L. Is . T de ritu nupt.

quem Suetonius memoravit A. cap. 43. '

fuit Ca us Nomus o prenas non Lucius, D' X Μarciano Iib. I 6. Insientisertim, ita quosque ita perperam ille eosdem esse Florentiae exhibetur I. I p. J. Ea dixit. Iac. Curtius Eι κατων sib. 3. eap. ritu nupti Capite trigesimo quinto Iegis o. per Publium o prenatem caecum in- Iuliae ' qui liberos, quos habent in pol telligit declamatorem apud Senecam, & sate , iniuria probibueνint ducere uxores, per . prenatem Nonium eum , quo de vel nubere, veι dotem Aare non vo Suetonius d. loe. adeo illustrem scilicet Iunt , ex Constitutisne D Dorum Severi Torquat; nomine ut parens ab eo dein o Antonini per Proconsules Praesdesque monstrari meruerit. Et ita quoque Ruia Provinciarum coguntur ἐ' ma3rimonium sardus conjicit in not. σου h. , s. Ego collocare dotare . Probibere autem de rebus ., adeo incertis, nunquam ce videtur, o qui conditiat em non quaerit.

ii qui6 aflirmaverim, potuit Publius Αat, capitem Haloander edidit, capiasite emus idem fuisse cum PubIisis pre- re 33. Apud Sennetonios Lugduni Is psiate, cujus multa benedicta exstant apud etditum est , capite s4. utrobique per Seneeam in libris contremers potuit Dissi incuriam, ut credibile est, scriptura a se alius ' tuto non est , qui dicat. De errante ς sed cur Iacobus Gotholaedus Novio Asprenate hujus filio , nihil ad teg. Iul. de marit. Ordin. p. asto. oetiam certi statuo ecquis enim ille sv 329. rescribat, capite I s. nulla aucto. it, nihil profecto quicquam est, unde rirare, nullo item argumento , plane sciri queri . Sane fuisse virum in Rein non adsequor

publica celebrem , satis inde constat , Αit, Iegis Iuliae. Sciri nequit, cujus:

uia ex eo demon'retur pater Publius, Cuiacius comm. pos. ad L. I 3. F. de non alia causa , quam ob celebritarem resib. Paae est ex Papῖn. lib. I. de adisIn nominis ; vinde de M. Catone dixit Ci- intelligit legem Iuliam de adultis is .cero de osse. lib. g. cap. 66. Ut ceteri eae quod ut fateor nullo argimento dici , parent bus, se hie, qui tumen illud ρυ- ita verum est, etiam nullo reprehendi genuit , ex filio es nom nandus. Ira La- a Jae. Gothosredo a. p. 32ρ. cum 'pla. heonem patrem , ob Labeonem illium, ne ignoremus quid hac ιege Itilia , vel tantum in juris udentia nomen, Lele- hoc. cvise suerit cautum ' nam alia etiam bravit Appianus heli. civit. lib. q. praeter adulterium , lege Iulia , quae de p. m. si . Et per filii eloquentiam , adulteriis dicitur. fuisse tractata , C - justitiam , aut virtutem , patri quoque iacius eo loco recte docuit. Ant. Aug ingentem e reumfundi famam , tenebrase itinus libri de tegisus in Viis p. τρ. que natalium elara luee discvti , lauda- intelligit legem Ititiam de martiandistis exemplis, egregier exsequutus est Se- Ordistbus , nulla addita ratione ς sed neca de benef. II. 3. cap. 32. quum animadverteret, fingi non posse, Ceterum ad b. A s. de caecis , qui A quod hie Marcianus ait de Divis Moeis munera obierint de iure responde- vem & Antonino , esse -ex eo capiterint , videndus omnino est Tullii locus legis Iuliae, videtur aliquantisper subsi- βαι. quo. ιi.. s. cap. II . qui de stere et nam commminato capite legis iis, ut solet, acute & Iuculenter dixit, ' Iuliae, Diuitia in n. c,o le

234쪽

oBsERVATIONUM JURIS ROΜANI LIB. IV. C. XIII.

Iuliae, mox subjicit r, ita enta inferia Pum es, nihil porro definiens . Iustus

Lipsius exeuU. ad lib. 3. ann. Tacit. exi verbis b. I. I9. confinxie & recitavit quoque eaput, legis Iuthe de maritandis Ordinitas, sed quum in. eo re--chando ad nomina Severi & Antonini pervenisset, mox substitit , neque pertractare aut perscribere ausus est, quod sine pudore non potuit. Eandem tamen legem Iuliam, intella xit & Iaco Gothois Dedus d. page. at quum & ipse anima

verteret, obstare ea, quae sequuntur in b. I. IV. commeotitia quadam ratione

elusum ivit, dum inquit , hanc L Is. non esse quidem evat legis Iuliae , sed quoddam legis Iuliae supplementum , a

D. Severo postea additum ς nec tamen habet, unde quicquam ejus rei probetur . Dicamus potius , quod hic Mariscianus retulit, nee lege Iulia de adulteriis , nec de maritandis ordinibus , nec qua alia, sancitum suisse , aut sanis eiri per rationem temporis potuisse; sed hanc I. 4 p. aut vitiose legi in Pand.

Flari aut certe vitiose a Taurellio esse editam ἰ neque enim, ut nunc est, Ver ba coluerent, vel sententiam continent,

quae videri possit idonea . Nam quis dicat recte, capite qs. legis Iuliae, qui Liberos , & reliqua λ deesset utique cavetur, continetur , aut alia qua similis vox, Puto autem .illa , caepite 3 s. i

gis Iuliis, ad verba Marciani qui iumrer &c. nihil quicquam pertinere, non magi S, quam τα a quo fundus. petetur, si rem nolit ad 7. 4s: is de damn. -- fe t. nisi vero utrobique ea quis velit expungere , quod tamen me' auctore nemo secerit, legibus praeponenda sunt,

ut libri , unde petitae sint , Rubricam signifieent . Etiam aliis locis, Digesto.

rum Compositores non libros duntaxat,

sed & eapita & titulos. unde leges desumtaei, legibus praestripserimza. quia insolentius , facile tui bavli libra. xios , commista sic rubrica' cum ipsa lege ; & sic multi diu vitiose usi sunt ι. 48. S. de veriori signis veteres Editores in b. t. I9. τα capite 33. Dgis, Julia omiserunt , sicut & omasisse viis, deas resiqua Inscri ptionum verba , plane ut Graeci in Basilicis , solo aua

ris retemo nomine. Quae veterum omisissio indicat quoque , ea ex Inscriptione esse . Quia autem in Codice Florentiis no inveniuntur , ut cetera , quae ad Inscriptiones pertinent , restitui possunt,& eo rejici. Nec majus ejus sententiae argumentum esse potetit, quam quod , ex fide sorte veterum librorum, in inscriptonem modo rejecta sint in editione Haloandri, Sennetoniorum I 349.& Lugdunensi Isst . & Ioco, Atquetita expedita res erit , nec quicquam opus tot h llucinationibus, quibus alioquin Viros doctos haerere videas. Marincianus sciliem lib. I 5. Ins. . interpret

tus est capst 3 s. legis Iuliae , nescio cujus, sorte de maritandis ordinibus . sed perinde est; ea vero occasione Marcianus retulit Constitutionein Severi &Antonini, quam hoc Deo Pandectis inseruerunt Compositores juris , praescri- pro Marciani lib. I 6. IV. sed & adje-

capite, titulo, rubrica, quocunque velis appellare nomine , ubi eam meo moraverat Marcianus. Ait, ex Consiturisne Divorum S veri oe . touIui . Ipsa sententia Constitutionis satis indicat , tale quid lege

Iulia non fuisse cautum, postea, exolera jam magis magisque parentum p testate, introductum. Olim utique smispliciter verum , liberos invitis parentiabus , in quorum potestare erant , n ptias contrahere non potuisse : ab eo iure aliquantisper deinde recessum est ,

praetexta aequitate.

Ait, prohibere videtur , qui conditio.

235쪽

CORNELII VAN

Mem non quaerit . Parentum esse condiotionem quaerere, filiabus praesertim suis, si leges non juberent, sat s diceret ipsa ratio. Eleganter ex Ambrosio id explicat can. I 3. ea . quaes. 2. Hodie qilia parentes in hanc partem prolixe peccant , pessimo more , filiae passim

pessumdantur . Conditionis verbum uulis

gare est de nuptiis , loca aliis, notara non adscribo , nee plura etiam addo iare manifesta. Id obiervari poterit, quia minus vulgare es , eoisitionis vocem de quocunque coitu accipi apud Capitolinum in Anton;no cap. I9. 8c Lamis pridium in Milogabalo cap. I. 8.

Usqueqsoque servata Iesis L. I x. pr. f. de cape. & posuim. reveri. mu tata saιtens interpunctione. Docui 4upra ιib. I. cap. - o. . qua mente dixerit Tryphoninus in ι.12. pr. F. de captim o postlim. reis vers in pace etiam postliminium' his es.se , de quibus nihiι is pactis erat eom. prebensum, & simul ea verba vindieavi ab variis Interpretum injuriis . Intellexi scilicet Tryphoninum de specie, quam ipse, interpretationis loco . mox addidit , atque Ita exposuit': Verum in pace , qui peri nerunt ad ulteros , s heia

Ium subito exarsiliet , eorum servi ess-ciuntur , apud quos jam hostes suo facto deprehenduntur , quibus ius pinIiminii est , tam in bello , quam in pace : nisfoedere cautum fuerat , ne esset bis ius pini init . De sententia ejυs loci dixi , quod satis est, sed de sententia diiscere contentus, a verbis tune abstin ii.

Sed vero . quia Grammatici & qui Grammatici non sunt, varie ea sollicitant, defendam , ut exhibui ex libro Florenti. - . Ita, opinor, nihil Metit, quod in

illo Tryphonini loco desideretur.

Dixit autem, qui perveneriant ad antems . Non paritur hanc locuti ,nena Claudius Salmasius obse . ia ius Atri

Rρm. cap. 26. p. 'S76. cap. 27.

nerunt ad exteros, reprehenso Heraldo.

qui haee e Glossemate esse putavit. Reincta , ni fallor , reprehensio . sed in eo reprehendendus est ipse , quod loc tionem rectam & Latinam muravit.ω terum simpliciter pro alium sexcenties dixit Plautus , ac praeter Plautum alii. Etiam in numeri plurium, ut hie Deinquentatur ea vox Auctoribus Latinis . Apud Horatium lib. a. σῶμ' uix sie

plura exempla ad manum sunt, sed neotidie videar diligens in te certa, haec

mitto. I

Valde autem offendunt, quae sequuntur: apud quos iam hostes suo D io deis rebenduntur . Illud suo fassi nemo est, qui restir concoquere ς & , quod loci

tui pecti sere indicium est , variant i ctiones in antiquis libris . Qui notas perpetuas scripsit ad ius ei vile . laudavit Budaeum , Haloandrum & Hug nem a Porta , atque .si legerent suo pacto . sed, qua est imprudentia, imposuit Lectori , illi enim una omnes voce δενο fato , quomodo - & editiones apud Rob. Stephanuna , Sennetonios e& Vintimillii apud viduam Chevali nil , & aliquot recentiores . Et put eum hominem etiam Grotio imposuisse , qui de iure belli σpaeis Lib. 3. eap. 6. m. I x scribit quoque, ac si libri essent , qui haberent pacto . Nullum vidi , qui se habeat: & a peste etiam reis pygnaret sensus. Antiquissima autem

236쪽

editio Naublini Ii apud Chevallonium, dilutam sic & humilem esse Tryphoni.

Parisiis habet , ut Florentiae , ni orationem , ut quas praecedentia non βο facto . ut sane in plurimis inter explicet, sed minus commode repetat. hanc & Florentinam probe convenit . Ego existimo interpunctione peccatum Video quoque notatum a Russardo & esse , ita enim vulgo exhibentur verba:

aliis , esse, qui lugant . apvid quos jam apud quos jam: hostes , suo' facto depre-hines θω factor , quod miror esse . qui tunduntur. Ita. inquam , locus interis sibi postea vindicarunt . Ex ea lectione pungitur, vel sane intelligitur , atque suam quoque interpolavit Salmasius ad Ii ita interpunctus esset. Sic aurem maius Att. σ Rom. d. ea p. 27. p. 62o. lim : apud quoή . iam bases suo facta. reponit enim, apud quos iam hostes suis deprehenduntuν . Hoe est , apud quos furto deprehenAuntur . Quin illud fato deprehenduntur iam hostes, non praevia'. suo , quod la libris antiquis adeo vul. forte indictione belli', sed. re ipsa , D-gare: est ., non aliter notavit Russargus, cto suo, dum detinent, qui ante. ad se atque si ingenio suo deberetur . Cuja- pervenerane amici . Si enim subito MN. Cius . obserF. cap. 9. narraturus tum exarserit. de qua specie Tryph sententiam b. L fato quoque exhibuit, nanin agit, & me peregrinantem hostis quod in primis si Grotius defendit de occupet & captivum habeat, iam recte jure belli m eae s d. lib. 3. eap. 6. .num. 3c eleganter ditetur hostis suo facto . Ιχ. & prolixe sequuntur alii , nee t 'N'n igitur ea verba referenda sunt admen corum quemquam videas memi- vocem deprehenduntur , .quae sequitur ,

nisse veterum librorum . Ideo inautem , sed ad bosses , quae praecedit, nec ade inquit Grorius . fato , quia ηullo suo erit quicquam , quod vel tantillum

merito In servitutem deveniant , sed eo turbet. fato, quo Romae fiebant Μetelli Conis . , /

sules. Quicquid eavilletur Salmasius d. C. Α P 'U T XU. ,

Ioc. st fato FR,rentiae legeretur ego non . 'mutuem vocem. etiam alias ICtis hoc De Fato Iurisconsultorum. -

sentu usurpatam in ι. II. h 3. F. minor. & t. 32. pr. F ad Di Iul. de TN omni disciplina aeerrima. est &. adult praeserremque cum eius, tum alia I semper late de Fato disputatio: quid-terius , unde habuit , Ieliori . Nune ni igitur Ic Ictos audiamus λ Sed quum quum facto legatur in librorum optio illi hae parte doeeant. , quod a Phil - mo , hanc scripturam sequor, quia pro- sophis didicerunt. praemitto Fati defini-b recta est, Aecursus , eam quoque ionem , quam dedit Marcus Tullius secutus, facto addidit .hane ncitam, quia Cicero tib I. de divisar. cap. Ias. Fa sciIicet iverunt. Ut dixerit, qui in pa- tum . inquit', id appetis , quod Gr cice ad alteros pervenerunt, exorto MI. et μαρμένην , id es, ordinem Ieriemque io . eorum servos effici, apud quos deis causarum . eum causa τμυμ nexu rem

prςhςnduntur facto suo, profecti nempe ex se gignat : ea es ex omni aeternitate miς primum , mox hostes , quo, mens veritas sempiterna. Quod cum it i a. quasi sponte sua in eorum potesta- γι , nihil es factum , quod non futurum tem concesserint', deprehens . non ea. Dista, eodemque modo nibit in futurum,Pxi. Fateor, ita expediri posse dissiculis cujus non eausas Id ipsum e tente a rem locutionis'; nec tamen dissiteoe . rura conii. i. Secundum hanc dςfini' . BFn . T. I. B h tio

237쪽

tionem sutura per naturam sunt certa& immobilia , probante id eventu ; ex eo enim apparet , quod accuit , faturum fuisse. hoe eth , necessario fieri debuisse , quia simul satura , & non

futura esse ntin potuerunt, horum enim pugna naturalis est . Atque haec est Di dori sententi a , quam prolixe enarrat idem Tullius de Fato cap. 23. I7. I 8. nee dissentit Stoicus Seneca epist. IOI. quam vis. Cujacius commenι. ad I. I o. F. de verbori oblkT Sto cor omnes existimare dieat , quod futurum est non esse necesse evenire, .cuni possit &non evenire . Quum autem Auctores

nostri , ut addit ibi Cuiacius, & latius

exsequitur ιθ 26. Obsem. cap. o. ab moicis fere suerint imbuti , etiam hae eos mente fuisse scribit, ut existimaverinth- praesentia quidem & praeterita esse cerista , sed non aeque futura. Agnoscit tamen , & agnoscere debuit Pauli , in contrarium euntis, sententiam 'in L 18.6 uit. F. de judis. sed nihil porro existricat . Digna vero est haec Pauli sententia , quam accuratius explicem &eum reliquis ICtorum Familiis componam. Ecce verba Pauli : s paterfanii. ias mortuus esset , relicto uno flio , uxore praegnante , non recte filius a de bisoribus partem dimidiam eredit it petere potes, quamvis postea unus Uius natussis , quia poterant plures nasci , CUM

RIT, UNUΜ NAsCI. Sed Sabinus , Cassus, partem quartam peti debuisse, quia1ncertum esset . an, tres nascerentur r nec rerum maturam intuendam QMA ΟΜ-NIA CERTA rasENT , CUΜ FUTURA

UTIQUE FiERENT, sed nostram insciemsiam aspici debere P Vides , non aliam esse Psilosophiam Pauli , quam Sabini& Cassii , qui sutura ajunt ' esse certa

per rerum naturam , hoe est , per eam

causariun seriem, , qua Tullius dixit

in definitione Fati. Ioannes Μereerus ad praefat. Ha temp. certum esse putat , Per rerum naturam apud Paulum intelligendum esse Deum ς nec ego inis ' ficior id verum.esse ex .mente Veterum,

qui fatum . naturam , Deumque , dc hoc , quod vides. ut iversum idem esse crediderunt , quemadmodum id aliquoties extulit Seneca , in primis lib. de beneflc. cap. 7. 8. & quae Vete. rum sapientia in Spinosa quadam progenie nostra aetate repullulavit. Sed vero nobis idem dicere non licet. Ait, quia . poterant plures reales. 'Vi detur iὸ contradicere sequentibus , qui enim poterant plures .nasci , cum ut subjicit, sis rerum naturam certum. ι, .vinum nasci λ sed loquitur de eo, quod nos latet ς poterant , scilicet quod ad

nostram inscientiam, ut mox ait, & inis de natam Praetoris prudentiam , sic, inquam , poteranν plures nasci- , cum , idest , quamvis per rerum naturam γνα . tum fueris, unum nasci. De ea prudentia Auctorum juris idem Paulus eodem lib. II. ad Plautiam eleganter. dixit in 3. F. s para hered. pee radem plane Philosophia ; quamvis enim unum duntaxat sit paritura materfamilias . at. que adeo id natura certum sit , tamen non nisi quaream partem recte peti censet, quia feri poterat, ut tergemini nais scerentur . . Rursus quod ad ignorantiam nostram , quae incertum iacit , . quod alioquin natura certum est. Scitieet ICti nostri, verae illuis Philosophiae Sacerdotes , sic versantur In arte , quam profitentur, populari , ut, de quacunque re sermo sit , eam transaserant ad ius, quod homo homini praeis stare debet , quodque, ut usu obtinear, non aliter aestimare licet, quam ex humani seientia vel ignorantia . Quamis vis igitur putaverint , ut putavit sabiis

nus ti Cassius , limque Paulus , sut

238쪽

OBSERVATIONUM IURIs

ra γῆ rerum naturam esse certa., eon. tinuo tamen , docent4 in arte nostia non rerum naturam intuendam . sed nos m.nscitiam astis; debere . Audis ipsos

Ctos nostros cum audis Senecam d. eps. Io I. . Volvitur , tempus raora quidem lege, sed per obscurum. suiu

autem ad me , an nartirae cer1um si,

quod mibi ineotum es λ Neque ab hac doctrina dissidet Modestinus in I. Ioo. F. de verbor. MIIp. licet ita videatur jacio ad d. l. Sic Modestinus ait:

Conditio in praeteritum , non tantum praeinsos tempus relata , flatim aut peremis obligat onem , aut omnino: non dissere.

Quod ait. obligationem , de qua agit, flatim perimi , aut non differri . ita intelligo , si statim de ea conditione Constare poterit , alioquin dilatio-requiritur , usque dum constet . nec ipso jure , propter ignorantiam nostram , comis mittetur obligatio-. Quod autem No .

destinus idem non dixerit de futura conditione; quod de praesenti & praeterita, aliam et , quam Sabino . Cassio , di Paulo mentem fuisse Eujaeius. sibi mesuasit ; sed , ni fallor, temere. Hi ipsi, de sutura conditione sententiam

rogati , respondissent, re naturam quidem eam esse certam , sed quod ad nos incertam , atque adeo obligationem suis spendi , donec de eventu constet ' hoc enim est , quod dicunt, non naturam rerum , sed insKentiam nostram aspici debere . Obligatio in modum conditi nis, de praeterito aut praesenti concepta, statim, si constet, committitur, neque eam aὸ conditionem existentem differre necesse est quum revera conditici nonh i. J de eondit. inse. de pra

terito praesentique certurre notumque . em es e potest , de suturo non aeque. Quapropter , quamvis res fiitura natu

raliter certa sit & immutatialis , attamen 'dilatio requitatur, usque dum per ROMANI LlB. IV. C. αV. - I9s eventum liqueat id, quod futurum fuit. Neque iis obest , ut hie putabat . l. s. h F. M verbori oblig. nam quod ibi stipulatum erat, si naturam rerum intuearis, certum quidem , sed si, quae omnium hominum est , ignorantiam

incertum erat ' atque ita in ceteris, quae tanquam contraria arripuit Cuj cius ad d. i. goo. dc in eomm. ad I. ILF da injusso rupto irri DNI. test. Dixeris tamen Paulo in Q ι. 28. β Mit. da iudie. Ulpianum contradicere in I. 3λ, 6. F de acquiri vel omit . hered. quo sorte & reseras vulgatam de utriusque aemulatioἡe 3c dissensione sabinam , sed

etiam hac parte inter utrumque conVenire , tam recte expedivit Donellus comm. ad. i. 37. F. de reb. creae ni m. a. ut verbum non amplius addam. observavi tamen alia loca juris civilis, quae nisi interpreteris ex diversis Philosophorum sententiis , quas illi olim de sato tradiderunt , & nostri Auctores ab his acceperunt, plane frustra eris. Ille ait, hic negat, alii non liquet r & sic abis incertior . quam dudum . Sed invidiae

est , & prolixioris operae, quicquid est

ejus argumenti excutere . Satis sit, abis solvisse ICtos nostros a dissensionibus.. quae in civilem sapientiam cadere non

poterant.

Ad L. & a. ff. ad-leg. Aquil Qui suggrundam , supra aream suam

projectam , recidit irae Aquiistia tenetur, qui aquaeduc um, persundum . domumve suam trajectum , jure suo uritur , neque adeo Aquiliae obiugatur . Hoc dicit Ulpianus in I. χρ. ε 1. P. ad ter in quil. & rationem disseremiae

addit, quod hie in suo pretexit , ille ia Hieri scis . Qui nempet aquaeductum B b 1 tra.

239쪽

I96 - CORNELII VAN

trajecit , secit eum vicini , utpote in vicini fundo domove . Sed suggrunda , quamvis prominens supra vicini aream, domini tamen mansit, quia projecit ex suo aedificio in aerem alienum fi quem projectione occupassea atque adeo tuum recisse videri poterat β I. IV. de reri divis. Quare non licebit mihi hoc pi , tectum recidere , non magis quam vicini radices , quae ab arbore & radice matre dependent ι. o. 6 2. F. arbor . sciri. caef. sed agam tecum , tibi jus non esse protectum habere, quia supra aream

meam est , & areae vocabulo contineis tur etia a omne caelum supra aream ,

quemadmodum & si quis suprae sepulchrum erotexerit, Venulejus respondit. in L 21. ε 4. quod vi aut clam. Diversam quaestionem Ulpianus oris ditur in * a. d. i. 29. cuius verba ad. scribo, quia varie a variis sollicitantur. Si, inquit, navis tua impacta in meam sevbam damnum mihi dedit , quaestum

. . es , quae actio mihi competerer ais Proculus , si in potestate naώtarum fuit, ne id aee derct, σε eulpa. eorum factum 4 veteres nihil si , lege Aquilia eu 3 natiι is agendum: quia parvi refert , navem immittendo, aut se aculum ad navem ducendo , an tua manu damnum dederis, quia omnibus his modis μν te 'damno adjiciar. Sed se fune rupto , aut cum a nullo regere ur inavis incurνἰsset , eum domino vendum

non esse. Quod de nautis ait in prima specie, quod ad sententiam , satis est

expeditum , sed . verbae nonnihil moranis tur . Cum inquit , navim immistendo , de ea immissione loquitur , quae non sir gubernaculo , distinguit enim ab eo, quod sequitur , servaculum ad na vem dueendo. Solliciti sunt etiam opti-

vim impellendo manu, vel conto, vel alio quo instrumento nautico . Potest etiam fieri , eum de sicco detruditur navis; finita enim navigatione non dunis taxat scaphae. verum & majores naves in terram olim extrahebantur , neque tantum in Oceano Poetico , verum de usu , quo de est Luciani locus in am rib. . p. m. I 78. & alia cetiam alibi. Ait , servaeulum ad 'navem ducendo. In Pandectis Florentinis diversa hic lectio est , uti Taurellius annotavit, se vaculum R. serraeuitim. Prima vox mihi nuspiam est lecta, alioquin si se mculum pro . guberataculo. dicereri et , quod in primis navim servet, diceretur non improprie : sed absque auctoritate exia pressa id verbum non donesn Civitate Romana ; praesertim quod altera vox, serracutam , recta sit & latina . Cuja. eius etiam hane servas it tu. s. observ. cap. Io. & hb. I 4. ωρ. II. sed rati nem non hahuit , eur serraeulum ibi 'contum interpretaretur . Basiliet in eam

rem nihil quisquam juvant , & Glossae

de conto : nam Graecae, quae Philoxeni nomine cireumferuntur ., πηδάλιον explicant gubernaculum , euinvum, SERRACULUM , 3c, ut hoc addam,

latinae quoque , serraculum πηδαλιον an serraculi vox alibi , quam in Glota sis , legatur, mihi compertum non est. 'Sed praestat eam servare, quam pejorem substituere nam si legas ferraculum vel feraculum , ut sere est in libris vulga. tis . leges , quod non intelliges . Idem erit, si eum Haloandro &., infimillio verriculum rescribas : ex quo alii, in ptius adhue, fere exium i quasi acu aut quo siniti navibus noceretur . Quod a uintem Robertus, Stephanus & Hugo a mi quique Ipterpretes , quemadmodum . Porta leganti gubemaciarem , putem esse immisso navis fieri queat absque puber- e glossemate , quo significetur uno .ve naculo . Sed inanis est illa sollicitudo; bo, quod Accoruus. hic pluribus extulic potest enim Mri variis modis, ves nais infrumentium , quo rem duci ur navis.

240쪽

OBSERVATIONUM IURII

suavia . sunt . quae praeter eas Iectiones de emendatione & interpretatione illi verbi viri tam scripsere, ut cum apud Antia Augustinum' ad mum in verbo

Soraeum non decurrunt aequora puppes - sed plaustra , vel cum lenunculum et renuneulum extruunt. Sed de hoc loco infinitae nugae sunt z Quod ait damnum dari-serraculum ad navem ducendo, tunc dari constat, cum quis navim suam gubernaculo in alterius navim dirigit

quia vero de stapha dixerat prius , inquam alterius navis impmerat , hanc nunc navem appellari , videbatut durius. culum . Non intercederent si , ut eo scrupulo careamus, una Voce transposita legeretur , serraculam navem adduiscendo , hoc est si quis clavum torqueat, atque ita navem suam adducat, & imΑmittat in alterius se pham. Serra Iμm

scilicet simpliciter pro semraculo , seu

per serraculum, ut sortem obvenire , proserte , per sortem apud Ulpianum colLIL Mos Rom. pit. I. Le. z. quod non erat , ut mutaret Pithoeus , quum alibi occurrant locutiones geminae Non tarten negem , servaia hic posse lemonem Florentinam, & vel secubam dici navem , neque adeo semper scapham scapham ν ari , vel commutata , ut .. sepe fit , oratione pro specie tanus sub stitutum esse . Scio etiam veteres bbros esse, qui exhibent, a nave, non ad navem , sed pesma ea lectio est abique

idoneo sensu , quicquid de e nugetur Reeursus nugatur de utraque.

Sequitur vers. sed δε fune . Dixerat cum nauris . agendum , si . qua culpa mihi damnum dederint , nuno dicit, quae sed da species pst : Sed F sine rupto,

aut cum . a nullo regeretur , navis ineu

, cum domino agendum non esse .

Esse quid in his verbis quod aure nota vitiosas 'offendat ,- vix est, ut negari videatur posse . Si enim dominum nariis ROMANI LIB. IV. C. xvI. I97 oppositum accipias , diceres, inde sequi,

priori casu utique dominum teneri . nam Ini oppositionet , altero casu , teneri negat : 'vel diceres , in praecedenti causa cari nautis agi . quia in culpa sunt, sed in proxima , quia versatur culpa d mini , cum nautis non agendum , at cum domino; quo. sic adfirmandum videretur, quod nunc negat Ulpianus. Et hoc in primis urget Antonius Fabee lib. conjem iuri eλ cap. I7. dc in ration. ad R i. ratus sublata negatione legendum , cum Amiso agendum esse. Sed verum est neutro casu dominum teneri, non priori , quia culpa domini non arguitur , quod navem forte commmiserit hominibus minus idoneis, sed nautarum, qui navim regebant, quique adeo soli tenentur , quod soli damnum dede rint , ut . satis Ulpianus exposuit in prima parte , & mox repetit in f h. I. 29. Alpheno etiam suppetias serente in L sa. β 2. F. ad kr, qud. Altero

vero e se ideo non tenebitur dominus, quia, contra quam Faber-putabat, tunc quoque extra eulpam fuit . Sed prius quam id probem , de verbis & opposiotione Ulpiani videndum est, Faber d. cap. I7. rectam sed , minus veram orationem censet , ii legeretur, sed σs fune rupto &ci Quamvis autem cominmode ita legi possit, per αναδιπλασιν, μυ , rminus tamen adhuc rectam diis

xeris orationem , nam aliena nihilominus videri poterit Ulpiani illatio, quia in praecedentibus nihil adhue dixerat de

domino. Cui acius Iib. 2 s. observ. cap. I . receptam lectionem tuetur, ita tamen, ut de re ipsa non disputet, sed totus occupetur in dirigendis & explicandis Ulpiani verbis. Accipit hic sed pro vocula conis jungente , vel, si ὸisjqngat, hoc sensit. disjungere e superiori casu cum nautis c agendum , quia in culpa sunt , sed p 'asteriori eam nautis agendum non esse ,

SEARCH

MENU NAVIGATION