Cornelii van Bynkershoek ... Opera omnia, in quibus multa ex Romano veteri nec non ex gentium & publico universali, etiamque Hollandiae cum publico tum privato jure capita elegantissime doctissimeque tractantur &c. in quatuor tomos distributa, ac var

발행: 1766년

분량: 549페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

ob rem alterius , a patrimonio abest F. de GL mat. Sic olim disputavi pro recepta lectione , plurimis . quae non adscribo . in hanc sententiam additis . Subtilius sorte , quam Verius. Nune magis placet, inversa una liter/, pro Iudicio rescribere Indieis . Varia Indisii significatio est , accipitur enim non duntaxat pro signo indicante , sed 3c smpliciter pro indicat vina . Unde in Glossis Philoxeni μήνυσις redditur indieaiis , Indicium ' quo sensu ea vo. e usus est Pomponius in I. a. 6 et de orii jur. Paulus in ι.-F ad legem LM. Papinianus , si, ut oportet, i atur in ι.ῆ.ssia Iemmyul. Μ es. Sallu ius iii Catilia. eap. γ 48. Quomodo si Indisii verbum accipias hei capud Ulpianum, significabit, in calculo ita rem esset comparatam , ut sere

sola indicatione possit proflig ri , quicquid est erroris : demonstrato enim eo, quod in rationes perperam irrepsit, e ta de calculo controversia dirimitur .

Et recte V ianus haec opposuit dolo minsidiis, perndiae, quae solent versari in judiciis directis, manifesta se disti ctiqne, cur directis damnati fiant in.

sames, contrariis non inlue. Ait autem

de eontrariis , solere dirimi indicio calculi , δέ fere , quo sciamus , alienum

hinc esse casum calumniosae ac sceleratae actionis , tune enim , quamvis contraria sit , infamia sequetur , ut de man. dati quadam specie ante dixerat Vlpi nus in b. I. 6. β s. Ceterum ut facilis, ita creberrimus est error mutati n & u atque in his ipfs , ne alia nune addam , Indicii de Iudicii vocibus. Papinianus in ea, cujus modo memini , ι. 8. si ad ligem Iut. Mai retulit Iuliam . seu potius Fulviam , Catilinae conjurationem detexisse , & , s libros vulgatos sequamur , Marctim Tulliam Consulim judicium uita seu ite iudieiam ejus A mxsse. Sed est ea lectio , quamvis & ita transeri.

pia in Ius Pontificium can. 3. caus I s. quaese. 3, & servata , ut videtur , a Graecis . exhibent enim Scholia ad h. l. Mάρκον Tύλλιον δικαζοντα τάrs τνο ληαατι. Prava, inquam nihilominus

est ea Iemta , quum Fulviae indicium , num iudieium Tullium instruxerit, nar ravit quippe ipsa , quae ex Curio de

coniuratione reiciverat, nec aliud quicquam Fulviae tribuit Sallustius in Caria lin. cv. 13. Et Florus in epitom. lib. cap. I. Tanti scelerisINDICIUM mr Fulviam emersit, quo verbo , ut modo observavimus, etiam hac in re usus est

Sallustius. sed , ne quid dubites , ipse liber Tuscus in d. I. 8. habet Indi. icium ejus . & Halaander Indicio suo , quorum prius & alii quidam deinde laeditionibus sitis sequuti sunt, aliis adhuc perperam Vul tam sequentibus .

Atque ipse ille li optimus in I.

I. F. ad legem Carnes. δε seari ait Corisnelia teneri, qui, cum Μagistratus es.set, operam dedisset , quo quis falsum

INDICIUM profitere ur, ut quis innocens conisairetur,eondemnaretur. Ubi rursus

Vulgata, Sc nouissimi quique Editores:

IUDICIUM profiteretur . Omnino per inram , & nullo sensu. Damnavit id jam , Budaeus in annot. ad d. l. r. siabstituto indisis. Est autem cum nostris, t. exteris Auctoribus solemnis locutio :ἰndisium profiteri, de qua cum Budaeus,& praeter Budaeum alii recte dixerint, ego abstineo. Suflecerit indicasse como mutationem uisiusque vocis . IacobusCujacius ad N est. 22. etiam id egir, sed loca, quae modo attuli, ipse praetermist. Dedit in hane rena tria mala variantia scripturae exempla , satis, nitallor , apta, sed quartum ex L 7. C. de repud. ideo displicet, quod non via

di librum, qui ibi iudicium IKat .

62쪽

sed Indieiam omnes, quos adivi , quod que protul dubio rectum est. Variat quoque lectio in I. s. F. Ae iure το- aetii. at servanda est ea , quae exhibetisdieis , inepte iuditis ς judicium alioquin esset ipsum testamentum . His omnibus addo locum Ciceronis ex orat. 4. in Catuis. eap. s. qui in libris, quos ego consului , sis exstat e rere emisias quae scilicet de Catilina praemiserat )indi res detuli unt HI eonfessi sunt ; vox muttis iam iudieiis iudieinis . Sed aut fallor, aut legendum est ἰηdieiis quae enim mox subjungit indicia sunt , ex quibus inicit , ut ii , qui kn eustodiam nominat m dati fine , fine ulla dubita.

tione damnati esse videantur. Confirmat hanc emendati em , quod vetus Scholiastes , quem ante aliquot annos Vir Cl. Jacobus Gronovius extulit, Scholio ad hune loeum praescribat hale verba :Vos iam multis indielis , ut sorte se ipse legerit. Atque ita satis constat , commutata saepe esse , calami vitio , Judieii di Indisit verba, nec alia ratione restituendam videri t. o. f uis F de his .itu; not. infam. quae alioquin

male habet.

CAPUT VII.

Emendatur L. 22. C. de negoti gest.

Non equidem invideo , miror mavigis Latinorum Graecorumque acu.men , si , ut sibi videntur, tam liquido intelligant, quod vulgo scribitur in

ι. 22. C. de negot. ges. Verba haec sunt : Negorium gerentes alienum , n .nterveniente speriali pacto , casum se tuitum praesare non eompelluntur . Ipse autem nescio , quare consare videatur, non nisi abientis vel ignorantis negotia

geri , si etiam pictioni sit locus r ea namque si intercedat , qui suscipit &ς ROMANI LIB. I. C. VI. IV

agit rem alienam, non amplius est' ne. gotiorum gestor , sed procurator ,- qui ex pacto mandatum curat ἔ dc tamen de ejusmodi procuratore h. I., 22. in telligere nec titulus , neo verba legis sinunt. Palam loquitur de gestore, neque , ut procurator de gestore, se etiam gestor de procuratore recte potest intelis ligi , procuratoris enim vox est genera. lis L ID pr. is de In rem vers7 L

Mon seque, ut recte haec obset avit Cuj eius ad Afris. tract. g. in A. I. IPSI. Utque adeo Glossa fallat, cum ait , de procuratore oportere accipi b. I. 22. neque minus fallat , cum etiam de specie exaudit, qua . cum viderem, te velle gerere negotia mea , dixi , Acontingo te gerere m. nam , quam is dixero , in geras , casum praefato i ad hue erit mandatum, non, ut ille puta. bat , negoriorum gestio , , mandatum

quippe & conditionem recipit I. i. 63. O. mand. quin etiam , qui paritur, mandat L s. f. a. eod. & ubi manda. tum , ibi non est negotiorum gestio , hoc est, negotiorum non competit , Meet negotia fuerint gesta d. l. 6. 6 I. etiam absentis I. s. F., oblig. eraction. Nec superest quoque, ut fingamus, h. L. 22. cccipiendam non de eo , qui aliena negotia gerit aut gesturus est , verum de eo, qui olim gessit. ae deinde cum domino de praestando casu paciscitur, nam , ut nihil dicam de stultitia ejus pacti , refutat illam speetem. lex , cum ait: negotium gerentes alisnum, & quae sequuntur. Immo id pactum , ut pcte ab negotiorum gestione alienum di remotum , sectorem obligare negat ratio, dc auctoritas ι. 72. F.

ut proponit L 22. non etiam stir latio .

63쪽

Igitur , quamvis apud Graecos quoque lib. I 7. tit. Σ. cap. 22.

haec ejus legis particula legatur : εἰριν περὶ τάτον γέννηταινον , nihilominus existimarem, in me nis do cubare haec verba , intervenieme speri,

ςiali pacto , legique oportere , interveniente speciali facto . Nempe ς quemadmodum nemo , casum praestare. cogitur . 23. F de . rei iuri ita neque negotiorum gestor I. 22. F. de negotiis ges. nisi speciale aliquid secit, gessit ,

quod dominus ipse sacere , gerere non solebat, ex eo enim quodcunque damnum secutum suerit: in gestorem redundabit . atque adeo casum ea in spe.

eie praestabit , ut haec docet & binis exemplis illustrat Pomponius in I. II. F. de negot. ges. quod ipsum docebit

h. i. 22. si, ut oportet legatur . . Atque hanc emendationem & neces.stas, & praeter eam sola, Opinor, mindestia commendabit ; nam F & P , in libris antiquis saepe commutari coninstat , & ita quoque , ne nunc alia ad partes vocem, in A. 6 I. C. de Ad-e.dia

Mers Iudicum, pro puncti solatia , laod v

rie expositum, varie .emeddatum, nec tamen intellectum est , . dudum restitui

suum s alia ; functi scilicet pro fun-

Gonis, sed dum eo probando occupor, incido in editionem , quae Parisis prodiit apud Claudium ChevalIon anno Isa I. ubi, cum & sunm 'st , me deis

sinctum arbitror.

inum, ut hodie nonnunquam, ita

olim , securitatis ergo , res pri- vatorum in templis deponerentur, antiqua fuit controversia , Graecorum Latinorum que etiam declamauonibus agitata , illis . ex templo subreptis saeria legium esset, an duntaxat smplex furistum . De Graecis fidem sicit Sopater in declamatione , quae dicitur , ὁ α' νομαζων, & de Latinis Fabius Quinti. lianux Insit. lib. q. his cap. 2. rursus cap. 4. & lib. s. cap. Io. bis iterum lib. 7. cap. 3. Et quidem post Divorum Severi& Antonini rescriptum non nisi furtum committi constat ex I. s. sue ad legem l. pecuI. Constare hoc quoque potuisset ex ipsa lege dulia , quippe qua

duntaxat saneita est sacrilegii poena in eum , qui sacra tulerit , ut est in I. I. sue eod. non autem dubitatur, de insitam in templis privatorum pecuniam manere protinam οῦ ut vel hac ratione qui privatam rem ex sacro surripuit , prorsis sit extra legem Iuliam de sacrilegio . Idemque confirmant alia ICtorum loca, quae utique , ut sacri legium se, sacrum quid ablatum requi. runt , ut ι. q. pr. 3c. i. s. 4 I. 2.

ipsa I. I. g II. h. t. praecise additum τωνεν Θυσιας η γ ν η ἐκ - ναῶ ἱερῶντι οἰφελόαενος , ροί Deri quid ex sacrario vel reliquo templo surripis , ne quis surrepti ex templo tamine di privataeo luco posta intelligeret . Idque supplendum est in I. s. pr. h. t. ubi simpliciter: s quis aliquid de templo risit, sed illud aliquia reserendum .est ad ea, quae hic dixerat , dona Dei , hoc est , donata Deo, ut Marcianus id effert ini. q. 6 I. eod. In eandem sententiam dona Deorum memorat Paulus lib. 4. sentent. tit. 3. ε 3. & Ana Deum Livius lib. s. eap. 22. Atque haec de jure , etiam citra rescriptum in d. l. s. nam explicandae magis . quam mutandae

legi Iuliae Constitutionem illam ac sinsisse omnino est dicendum. Nunc de I. Io. 4. F. de mea. vi

64쪽

dendum est'; ait ibi Saturoimis: Loeus facis, ut idem vel furtum vel sacrilegiam sis, o eapite luendum , vet minore supplicio. Cujus haec est sententia , ob Iocum se reptionis esse surtum aut sacrilegium , ut qui rem sacram , surtum facturus , ex domo Iomve privato abstulit, in quo sorte inveniebatur , sur sit duntaxat, quia non simpliciter, qui quid sacri abstulit, lege Iulia tenetur, verum is demum , qui dolo malo I. I. Is ad

Ieg. Iul. h. L hoc est, 'narus rem, quam surripiebat, esse sacram : quod in eo. qui ex loco non sacro abstralit , praesu-mI nequit, quum eo surandi animo , non legendi sacra veniatur. Igitur suristi tenebitur duntaxat d. q. mc aliis ter de peculatu Auctor librorum ad Η rennium lib. I. eap.2 M A quis peculatus accusatur, quod vasa argentea publica doloco privato. dicatur sustulisse , posset diarere , cum definitione si usus , quid si furtum, quid peculatus , sicum furti ari,

non peculatus oportere . Sin vero eandem

rem sacram ex loco sacro surripuisset, quia & saera erat , & sciri debuit, in loco sacro esse solere sacra , utique sacrilegus est d. ι. I 6. 4. Atque ita componenda Constitutio & ICti sententia , quas contrarias esse, etIam Cu-jaelo visim est lib. I 3. obfermea Ist. Sed non est ut quae ipse aliique ea de re dixerunt, sequamur il quin potius , ut dixi, sic habendum e qui rem privatam

amoVet, quocunque ex loco, etiam sacro , tamen, quia sacra non legit , sacrilegus non est d. l. s. qui rem sacram ex loco privato, quia inde non amovetur , ut sacra , fur est , meque amplius d. i. I s. q. Utque ita dicamus, ratio reliqui juris imI erat, nec quicquam prohibent verba utriusque i is. Ceterum , haec cum ita sint , perpe' ram Gratianus d.*4. retulit in eam IV.

caus33. quas. de paenit. dise. I. nam si ΜΑNI LIB. I. C. VIII. at ex Constitutione Pontificis Ioannis VIII.

in can. 2I .cavi. I7.quin f ro displicuit illa I. s. f. ad legem Jui. metil. 8c locus surtum a sacrilegio non distinguit ea, qua nos explicavimus , ratione I. I s. 4. F. de paen. ' Sic enim Ponti sex in

Lean. 2I. Saeriti iam committitur auferen

do sacram de sacro , vel non Derum δεθera , sis sacrum de non saera , & ex Pontifice Carolus v. in Consit. erimin. I7I. Quare, ut Iuri Pontificio eo veniat d. g. 4. eo, ut nune est, trans latus , omnino est accipiendus de rebus privatorum, ex Ioco seu sacro, seu proin fano ablatis absque eo enim si sit, locus nequicquam distinguit Jure C n i

tra il defensa libri Furentini sectione iis L. ρρ. ff. de solution.

id sit mutuum recta dixit Caijais

. eius lib. II. Aserv. cap. LI. Et coninstat , ad eum contractum ejusmodi res requiri , quae dari, consumi, &quoque restitui possunt : quae eum non cadant in ea , quae in.specie consistere dieuntur , apparer, haec ad mutuum non pertinere, Verum ea tantum , quae sne respectu huius imusve corporis pondere,

numero, ac mensura. . valent, utpote in

quibus non eadem species , sed genus attenditur . Uόde Hesiodus de mutuo ,. quod mensura eonstat , & magis pertinebat ad ejus E γα νωιἰ Ημερας vos.

Iuris loca in hanc rem Rotrita sunt. Illis

65쪽

CORNELII VAN

Illis eonsentit.Gajus I. 3. fragment. tit. a. f I. cum ait : Re eontrahitur ob. ligatio in quoties aliqua cuicumque mu tuo dantur , quae in bis rebus , di reli. qua ; locus enim longiusculus est, &, ne nescias, quantus quantus est , pessi.

me habitus ab Salmasio in disquis de

mutua p. m. 131. Nihil omnino est muώtandum, nisi sorte in verbis , quae mo do retuli, pro aliqua cuisunque placeret legere alicui quaecunque , quod, licet non usquequaque Mecessarium , magis tamen placet , quam Salmasii contractum aliis quamnque. Cetera ejus loci defenderem,

sed taedet minutias persequi. Quod autem Gahis ait in h I. & eum Ga jo omnis Iurisprudentia Pandectarum, mutuo datum reddi debere simili pon-

elere , numero , ac mensura , accipiemdum est &' interpretandum ex ipsius rei natura , quae in creditum ivit, ut si pecunia data fuerit, ejus numerum ex quantitate, non ex eorporibus aestimemus: etenim cum pecunia res sit incoris

poralis, 3c in quantitate pretii sola conis

sistat , multitudo corporum nequicquam spectatur. Quare debitor pecuniam eodem numero reddit, si reddat eadem quantitate & vel aurum pro argento,

argentumve pro auro: nam alterum, ut

pecuniam , accepit, alterum ut pecuniam , reddite & dummodo quantitas quantitatem aequet, totidem nummorum corpora, 3e ejusdem monetae, non est, cur praecise restituat. Contra pecuniae

naturam ex δε I. G i megavit id Salis masius in disquis de muri P. II a. d. p. Is a. oe p. Is 8. quin de eontra liquida iuris deereta , quae , nisi aliud

actum est; in pecunia quantitatem, non corpora astimari jubent, ut optime di.

sputavit Frane. Ηotomanus ili. quaesi. I s. Uerperam autem, ut haec eluderet, Salmasius quantitatem in t. 24. 6 depos

de numero , non de potestate ac HIAM tione nummorum, utique perperam, si,

ut facit , numerum ab aestimatione diis stinguat : quantitas enim in nummis non est aliud , quam publiea ae perpetua aestimatio, ut Paulus definivit in I. I. F. de contri emi. Sin vero, in hoe argumento , homines fori potius sui audivisset Salmasius, etiam iis testimonium indixit Hotomanus d. quas. I s. Sed ut neque ex Gaji loco , neque ex aliis quae Salmasius attulit, id quod est , probatur , ita tamen hoc ipsum aperte confirmari videbatur Pauli respon

& Haloander: Creditorem non ess e cogendum in aliam formam nummos aeejere,s ex ea re damnum a quodpassurus sit. In Florentino est debitorem , at aliam Iectionem 'vincere sere jam obtinuit, ubi, post auctoritatem Basilicorum , ita visum est Cujacio in comm. ad ι. 59.1da verb. I . & ad Pauli respons lib. . in λι.ρρ 3c Hinomano d. quaest. Is . Quin nee alias in jure nostro sine exemplo

esse creditur , creditorum. & debitorum nomina eoniandi ζ sed hoc non agimus.

Ceterum , quamvis creditorem legas, tamen illa ι. ρρ. Hotomanum nihil moratur , quominus dicere pergat , etiam in aliam sermam , quam creditum est, recte solvi, hoe enim eum dicit, sem per exaudit , dummodo ne creditori eo inseratur iniquior conditio. Non recte,

nam si demus , desungi debitorem , si

pecuniam quantitate eandem refundat,

non animadverto , quid ad illum crediatoris damna Z jure suo utitur, & publica pecuniae aestimatione. Imo vix damonum putem , ubi 'sola tueri causa deest, ubi commodum creditoris vertitur dun. taxat, nam facilior pretii solutio noquicquam praestat , nisi meliorem causam c4. 6 6. . de in diem addict. Unisci iis non assentior, qui vulgatam lectio.

66쪽

ctionem , atque creditaris vqcmia, revocandam censuere in L L- iiii mendosam esse, etiam mutui natura proin

baverit , haec enim cum stricta sit , Rex jure censenda , susque deque habet

creditorum commoda & incommoda , modo res eo loci , quo accipiuntur &redduntur, in genere suo recipiant funis ctionem L a. . IJ.dereb. cria. ut certe functionem recipit pecunia & pecunia, aurea , argentea, aerea, suo quaeque pretio ; absit dummodo malitia,cui non inisdulget jus Civile, ut si quis aere minuistulo vellet expungere grande debitum. Atinque haec , nisi quid secus pactum proinponatur, ut sere fieri solet , cum meisliorem pecuniae speciem mutuo damus: quo iacto ex lege conventionis eandem repetemus actione in iactum , nam sola mutui actio, speciem petendo, non lassicit : siquidem notissimos id condictionis terminos excedat, aliaque, qui quid convenerit , servandi suppetat ratio, ut videmur recte probatie in distfert. de pam iuri siridi. contract. in conis

quidem jure subsistit, multo minus inoducenda erit contra lectionem Hetruin

scam , quae non tantum vincit in pari causa , sed , cum defendi possit, etiam contra plurium librorum & hominum auctoritates. Negari autem nequit , b nam esse veramque Pauli sententiam , cum debitorem non cogendum esse duxerit damno suo, in aliam formam nummos aecipere Ipse Cujacius ad Paulum, quamvis in emendationem proclivior , agnoscit tamen , in debitore speciem poni posse , sipulatione praeeedente mu tuum , ut in ι. o. in M. F. de in ni tua , si convenerit de certa nummorumorma, in aliam accipere cogendus non

erit . Quinimo sine praevia stipulatione aut conventione de hac illave pecuniae specie , satis expeditam esse reor h. 799. nam ecce fi debitor , qui simplici. ter significavit sceneratori, se mutuo inis digere aliquot millibus. oblatam ab eo. pecuniam, utpote sibi damnosam, repudiaverit, non puto cogendum accipere,

ut si ei species pecuniae utilis non fit, puta , quia eam exponere , quod alio locorum mittere nequeat , aut si quid his est simile . Utque ita hoc , in aliam formam , non duntaxat esse possit ex Cujaeli sententia, in quam con venit , sed & in aliam, quam debitori est utile , aut quam habet opus , sive enim imas eriaitorem , sue debitorem , semper oportet aliquid suppleas , quo sustineatur illud, in aliam formam . Licet autem scenerator pecuniam compa. raverit . & credendam obtulerit , ait

men debitor obligatus nondum fuit , quippe re nondum dua , qua demum constituitur mutuum I. 2. ε 3. i. s.

q. de reb. cria. Debitorem autem

Paulus dixit pro debiturum , qui vult debere, seu pecuniam mutuam sumere; ejusmodi locutiones in iure occurrunt multae, de quibus commentatores adria .r. F. suur. matrim. At vero si ex pecunia alterius sermae, quam vellet, nihil omnino detrimenti passurus ut debitor , ut si ex sola contumacia accipe. re detrectet, non equidem adhuc cogetur in ereditum ire , & accipere pecu niam, quam obtulit scenerator, sed tamen impune non seret, si de pecuniae specie non monuerit . Imo magis est , ut damnetur in id , quod sceneratoris

interest nummos corrogatos, nec tamen

erogatos esse : sed alia est quaestio de

mutuo, alia de eo, quod interest. Coterum moneo , aliam quoque ab hae disputationem esse de mutato monetae preistio , & perperam a nonnullis hac confundi.

67쪽

GAPUT X.

Iierar in illis eonstat mutuum , quia

duntaxat in illis mutuum contrahimus. Igitur hoe non placet , quamvis plain euerit etiam Donello in eomm. ad λι. a. ρ I. n. 3. Rationis hare est nais tura , ut ad pr andum, quod proponi. tur , qui adferat , non ut dicat idem disin autem Paulus rationem unam absolis visset in verbis , quoniam eorum datis. ne possumus in creditum ire, idem dunis taxat in ratione esset, quod erat in propositione; ut ita non tam rationem dein disset, quam repetiisset id, quod rati ne erat probandum . Atque hoe est , MIbd. ut uuiso, sed tamen aI ud, muotandum .videri in L. 2.3 I. aede

Quae proximo cap te ad Paulum dixi.

mos, idem Paulus ex natura rnu

-b. ered. sed quum is etiam locus varie a variis affligatur, tuebimur , quia in eo sumus , elus quoque lectionem

M. Vis et . iapyis is, bis rebus, dioere, ut fit aliquando, nunquam

recipiunt per solmionem , quam spec e . Tuebimur , laquM , hanc lectionem . nisi quod pro quia ex fide aliorum Cois

dicum rescribamus quae, & unam ρογm Vocem , loco , ut videtur , moram' restituamus ordini , quem sensus postulat, sed id mox intelliges . Ait , quo . niam eorum , & recte , nam id ad e-quentia reserendum est , eortim quae in genere suo , &c. Perperam Editorum alii earum , tanquam ad το rebus pera, neret, quod praecessu ἔ alii , reperita di. expressa vocula , earum rerum , Ied DHi ' hil in eo mutandum . Si, ut monu ε' qua pro quia legeris , iam sensus erit commodissimus . & una tantum Pauli ratio , non , ut Ialias ; duae, quarum

Prima oppido inepta esset : prodituro

enim mutuum in his rebus conlistere , quae pondere , numero , mensura ' stunt, ineptum est hane rationem dedit- se , quia earum datione in creditum

Quare omnino constituendum est, non duas hic, sed unam esse Pauli rationem, uno spiritu ita legendam : quoniam. eo rum datione possumus in ereditum ire , quae in genere suo suinionem Me piunt σα Hoc est , quia mutui natura post lae , ut his tantum rebus peragatur, quam altera alterius ope & vice iungi potest . Levissima mutatio est ni qma

in qus , nec tamen eam nostro Marte

desendimus , sed ex lectione , quam inter varias habet margo Editionis apud Sennetonios Lugvi as ρ. Quin & H Ioandrum ita legere retulit Viglius Zuichem. in comm. ad h. t. a. 4 I. sta sed hoe ejus fide esse jubeo , nam: in editione Basiliensi ann. Is I. tur , ut vulgo, quia ; in variis Lectionibus , ad finem ejus editionis collectis, reperi quae, & haec, ut dixi, scriptura bene se habet. Ceterum valde seditiose agunt Interpretes de verbo functionis . & quid sit functionem reo pere per saturionem , &

68쪽

nem , quam specie . De funmonis voca. bulo , quemadmodum tumultuentur, viis dere licet anud Goeddaeum in comm. de verbIgn. ad I. num. 26. σμ& etiam

V lium d. De. num.s s. er seqq. Imo &ad vim armatam sunt , qui properant.

Salmasius suffectionem substituit in is

quis de mutuo II 6. & de Uuri p. P. - Ι Ο. 2 l8. & ad ius init. cap. s. p. 183. I 8ρ. Etiam nescio quis Actionem. Duarenus lib. I. disp. annis. cap. Iq. post alios fansionem a solutione non separat, sed illa ρον solutionem κωτοὶ παρ ἐν5εσεν legenda censeri, εξ νπικως puto, alii aliter, ut se expediant. Ego servo functionem , sed non illo loco tneque enim puto recte dici , qua fumctionem. ree piunt per solutionem , cum solutio nihil quiequam conferat ad funis ctionem, non res, dum solvuntur, sed quae solvuntur , eadem videlicet genere. Quapropter per υεταθεσιν lego : quae in genere suo solutionem recipiunt' perfunctionem , quam specie , hoc est , ut mox latius dicam . quae ram in genere, quam specie recte solvuntur, dum , si in genere , funguntur & vicem subeunt eorum , quae data sunt . Funs o enim

8c fungi in hane sententiam qui & ubi

dieatur , late exposuis Iacobus Goth iredus disere. de functione aequalitate

in mutuo ad b. I. 1.

Reliqua ejus , opinor se recte habe., quamvis propter Verba , quae o scuriora sunt , prolixe videas vel iis tari Interpretes. Memini alias me diiseere , & verum est , saepe accidere in Auctoribus , etiam qui accuratissime I quuntur . ut eorum mentem perfecte , non aeque verba , intelligamus . Quid hie sibi velit Paulus, nemo nescit uru verha intritatiora sunt , sed tamen sibi constant. Obtinuit sere, ea sic esse ac-eipienda , ut post Antiquiores nonnullos accepit Hugo Donellus in comm. ad λBFn . T. I. num. S. puta , mutuum ideo consi. ere in rebus , quae pondere, numero,

mensura constant , qui illae magis in genere suo solutionem recipiunt per iunctionem , quam in specie . Quia sunt Editores , qui exprimunt το' maingis , vel etiam potiar, adduntque illud m , in specie , quemadmodum 8c in utrumque eth in ΜS. meo . Sed non opus est addere, quod licet tuto subauri dire , τὸ in facile repetitur ex τω in genere suo. Quae etiam ratio est , euenecesse non sit seqoi libros , qui habent speriem , per iunctionem magis , quam speciem , vel , ut rursus alii , per speciem , satis alioquin speciose . Commoda etiam Pauli sententia erit , subintellecto tam , quod subintelligere licet; diceret enim, mutuum duntaxat in fungibilibus consistere, quia ea, dum solvuntur, tam in geneta satisfaciunt cum alterum alterius vice fungatur quam si in specie redderentur. Et sane

ante voculam quam το tam non expres

sum saepius intelligi , non erat neganis dum Michemo ad b. Φ ejusmodi loeuotionum exempla alii jam satis notarunt , & ita etiam Tacitus annaI. lib. 2. cap. I 2. & lib. 4. cap. 6 I. Siaautem minus placeant peregrina, etiam

in jure nostro novum non est , illud tam aliquando omitti , ubi sequitur quam , ut in I. 2O. pr. F. de acquis. vel om tr. heri & non expressiim etiam 'intelligi potest in I. I 2. FG. ossc. Pra sid. male enim ei legi tam inserunt . vel simpliciter . ut Hugo Grotius iasori spars ad d. I. vel per αν .L

ι. ff. de Iege Rhodia de iactu, eis id

etiam habuerint Haloander,& antiqui editio R. Stephani Paris. I 27. hic ad dito , ille omita tamen . Quod si adhuc insolentius, quam est, esse videatur

69쪽

:6 CORNELII VAN

Auctoribus nostris plus exemplorum Observavit Augustinus lib- 4. emend. cap. S. & in exteris Stewechius de panis. ling. lat. p. m. 338. 399-Utram vero ex his voculis subinteia ligas, semper erit verissimum, mutuum di magis , & tam in genere reddi , uam 1 pecie; magis redditur in genere,

usum attendas , eum vix sine alienatione vel consumtione res creditae pota

sint esse utiles; & tamen constat , non minus recte speciem reddi , quam ge nus , hoc est , creditori aeque neri satis , si idem corpus , ac si in M.

pere idem restituatur , ut recte D pellus exequitur in comm. - h. mi. nus tamen recte idem num. sis τὰ main.

gis resert ad genus , quia species tempore corrumpi potest, vinum acescere, buthentum corrodi , & ita in reliquiso Sed , ut dixi , non usque adeo rem , nam speciem cum dicimus, eandem intelligimus , eadem bonitate , non corruptam , centum modii V. G. tritici

Asrici optimi, qui si dati sint, ea ipsa specie semper queunt reddi, hoc est ,

bonitate eadem , corrupto namque Dum mento , etiam species corrumpitur, ae que adeo ea reddi nequit, proprie enim die tur res non reddita , qu deterior

redditur l. 3. 6 I. eomna M. Igitur ea ratione non licet dicere , iungibilia magis in genere , quam specie solutionem recipere , sed illud magis est ex usu & contrahentium animo. Atque ex his opinor constare, Iacobum Gothostedum libr. de funct. σaquai. in muti ad h. I. a. β I. p. 28. quam specie perperam leo gere inquam speeis , sive aequa specie Vac si dixisset Paulus , rem mutuo datam in genere esse reddendam & aequa specie, id est atque bona. Ejus viri eruditionem suspicio 8c stupeo . sed in ea parte critices, quae in emendandis Au.

ctoribus, cum nostris, rum aliis, absolvitur, sere est , ut infelicissime versa. tum ausim dicere.

DIsticile &, ut videtur, corruptum ac turbatum est , q)iidquid legitur in I. ἔς- β 7. I. 16. t. 17. pr. . de Uufri Ait Ulpianus libro I 8. 'ud o a. binum in pr. 6 7. proprietarium servi.

tutem amittere non posse, quod verum est, si amittendi vocabulo intelligamus adimere , toIlere , quemadmodum in L6- γ 7. priss do capiti minut. alioquin amittere posse constat , & dicit hie idem 6- Porro ait Ulpianus, quod res est, veI potius non est : Proprietatis domInus nequidem se consentiente fructuario servitutem imponere potes, & mox malus in i. I 6. nisi qua deterlar fructuain νύ eonditio non far - veluti se talena servitutem viciso eoue erit, ius sibi non esse altius tollere ς rursus Ulpianus , eo. dem libro ad Sabinum , in I. I7. Lo cum autem religiosum facere potes conis sentiente Ususructuario , σ hoc veru es Disre rella onis . Sed interdum σθias proprietatis dominus Ioetim religiosum facere potest I snge enta , eum te

satorem inferre , cum non esset tam opinportune ζ ubi sepeliretur . Quia ait 3 proprietatis dominum , vel consentiente Ductuario , servitutem imponere ianoa posse , tam cum omni ratione pugnae , quam quod maxime , & palam nihili sunt , quae tanta diligentia tam exiliter multi huic paradoxo defendendo conquaesiverunt . Cur non uterque jus suum recte remittat λ utriusque causa

70쪽

OMERVATIONUM IURIS ROMANI LIB. I. C. X s.

ne rene , si consentiant, jus suum reis mittere discimus ex servis, quos, utroque consentiente, manumitti posse eon.

stat ex ι. 2. de manum. vind. & I. I. C. comm. de manuη1 . Similiter uterque jus suum in lando remittunt, minuunt, aliisque cedunt, quod aquaeduo Hus exemplo demonstrat Paulus in L, a. d. de .aqua o aqua pluv. item. que Ulpianus in I. 8. eod. nec ambiis

gitur , quin jus aquae ducendae, servitutem A qua de ibi agitur , reae aliis constituant, sibique adeo demant & d minus, & cui servitus aquae debebatur: sed hoc ait Ulpianus in A. ι. 8. &Paulus iΚ d. L. q. omnium quorum uilitas versatur , consensum desiderari,

atque ita ejus , ad quem ususfructus servitusve pertinet , & simul ejus , ad

quem jus solidum recidere potest , id

est , domini . Et hoc rationem habet ,

probatam , ut Iidetur , etiam Paulo In h. l. I 6. namque ibi permittit domino imponere servitutem , modo non inseratur fructuario iniquior conditio . Atqui verum est , numquam hanc imferri consentiente fructuario , nullam

enim potvi videri injuriam accipere , quἰ semeι voluit, ut in hoc ipso arguis mento dixit idem Paulus in L I. s. g I. de aqua o aqua pluv. Quocirca exinceptio b. I. Io. subvertet regulam Lin M. dum haec negat , illa ait ,

consentiente fructuario recte servitutem imponi . Rursus tamen mulam confisereat , quae una serie additur , I. I7. pr. eod. nam To autem , quod ibi est ,

significare putes , quae sequuntu , adversari iis , quae praecesserant , & ait hoc in ea specie extorsisse favorem rein praecipuum igitur illud est conistra alia juris idecreta in aliis. Vidi plures interpretationes earum Iegum plures item emendationes , sed quarum nulla Mat bona , alia alia pejor. Quicquid aurem dixeris , non ex tricaveris causam , nisi velis ibi licitare lectionem , quam alioquin , sateor, ex. ceptis minutulis quibusdam , in omniabus libris constantem reperi, & consi malam a Basilicis. Nae hie mihi valde placet emendatio Viri clarissimi Corn

lii vata Ech, Praeceptoris olim mei in disputation , quam Ultrajem habuit ann.Iοργ. pro nequidem in d. i. I s. 6 ust.

legendis equidem ' placet etiam , e C ptionem Pauli in d. I. I s. exaudienis

dam esse de consensu fructuarii , hoc modo : proprietatis dominus servitutem imponere potest , sed consentiente seu-ctuario, nisi qua deterior ejus conditio

ron fiat , tunc enim vel dissentiente fructuario servitutem recte imponit . Sed tamen , quia servato verborum Crisidine , qui nunc est, exceptio d. i. ILmagis pertinet ad impositionem serviis turis , quae proxime praecessit , quam

ad consensum fructuarii , qui longius abest, ego pace Viri clarissimi , trajectis nonnihil voeabulis , ita Ieserem .

Proprietatis dominus servitutem imponere

potes e equidem consentiente friactuario , nis qua &c. Sic bene cohaeret exceptio, quam ceteroquin , si, ut par est , ad consensum fiuctuarii reseras, valde opo rebit torquere & durius attollere. Deinde in d. l. II. pro autem lego item , & in transpono : Loeum item reis

ι issum facere potes , eonsentiente visu. fructuario Sed isterdum oe solus proprietatis dominus locum res; osum facere potes I m boe verum es favore religi

nis e finge enim Posses etiam serva.

re Voculam autem , quia non adterva

do semper servit , sed & simpliciter

transeundo , ut memini Grammaticos

observare; alioquin facillima est mutistio τῆ autem in item . Ea praeter nihil

muro, nisi rursus verborum ordinem ,

turbatum antea , nec qui ex jure de-D a senis

SEARCH

MENU NAVIGATION