장음표시 사용
21쪽
periculum involvit, utpote qui exit e vasis pulmonalibus ruptis , ac hujusmodi casum Saepe saepius ex praepostero vitae ordine originem sumeres sumus experti. Unde hoc' ex quibus caussis 2 haec paucis brevitati pro more consulentes explananda aggredimur. Caussae quomodocunque pulmonibus infligant vulnus, dant originem haemoptysi, ac inde philaysi. Caussae hujusmodi mala ferentes sunt permultae. Et tussis vehemens . et cantus , et clamor , et nimius cursus, et declamatio , et magna ira. Quandoque magna conamina in sonandis tibiis, cal mis , et fistulis , et cornibus , aliisque instrumeniis fiatu animatis, queunt vasa pulmonum erum-Pere ac Sanguinem inde emittere. Proh dolor lPereunt tot juvenes ex imprudentia , et caussas ignorantes quae mortem afferunt. .
. Quid ergo praedicendum de haemophlysi ' non est dicendum nisi aliud quod dici solet do malo
inemondahili. Non est in medico semper relevetur ut aeger ; interdum doota plus valet arte malum. Quoniam morbi ex borganicis vitiis internis inci- mendabiles evadunt IIippocrates clarissimus Pater Medicinae ac princeps medicorum ad propositum hanc sententiam protulit. A sanguinis sputo, Puris sputum , a puris sputo tabes. Quid de tabe dicendum Z quid dicendum de novissimo seis. Filius Dei potest dicere et Adolescens dico tibi surge, et
ambula.dieque reticenda est haemopvsis quae praepost
22쪽
rum modum in suscipiendis halneis marinis, tenentes indisciplictatos iuvenes , irreparabili Pacto iugulat. is. Quot iuvenes hic Tropien Iudentes in aquis , et magna voce clamitantes , gesticulantes , et pandiculantes , in undas ex alto loco jocose prosilientes , et caput aliquaqtisper submergentes , ac undique crepitantes, repentino fato ex hac vita
migrarunt ' Quot familiae hic Tropien lugent filios interentos ex praepostero modo suscipiendi halneas 2 Loetitia gestiens in undis commutatur cum letho in sepulchro p Quot autem cursitantes tum equestri, tum pedestri itinere , concussis pulmonibus sanguinem evomere vidimus. Et extrema gaudia luctum occupasse ZIlactenus de praedispositionibus morborum et de caussis haemoplysim promoventibus , unde dignoscere quos Adolescentulos ad vitam Apostolicam Promovendos, quos rejiciendos. Ordo rerum tractandarum licet stricto calamo, exposcit insuper quaedam mala suggerere inemendabiliter in juvenibus jam receptis quandoque sunt eruptura . Talia sunt enim quidam capitis morbi, Seu abscessus et caries crauit. Talia quandoque tumores cystici ex origine cellica, talia quaudoque tumoresatieurismatici arteriae temporalis, nec non cepital-gia diuturna cephalea apoplexia epilepsia, carus hi
ta. De incubo , et succubo paucos abhinc annos quodam nostro Amico impcllcnte oportuit me
23쪽
disserere , et in medio physicorum doctorum momenta proferre unde quodam bellum emersit inter DD. playsicos , theologos ac animarum moderatores omnia phenomena incubi spiritui maligno tribuentes.
Accuratius vero et sunt rimanda aurium mala , seu Perforatio membranae tympani obstructio me ius auditorii , ac vitia nervi acustici, unde iuvenes nequeunt bene audire neque Sonum, neque va-xietates ejuS. In consessu pari pacto mala narium ad examen sunt revocanda et quoniam peracto tyrocinio quandoque erumpere colent , unde progrediuntur Pomlypi mucosi , carnosi, et scyrrhomate ; ac inde deturpante vultum ac vocem juvenum. Principem vero locum sibi usurpat Oetaerici undo maximo foetore cadaverum more manat , et ineu-rabilis evadit. Talia sunt et mala oris , nimirum Paralysis linguae , unde juvenes balbutiunt, caries dentium , et Scorbutum gingivarum, unde faetor
pestilens. Pectus et suis malis tenetur unde in iuvenibus quandoque apparet mala conformatio , ac inde organica ac inemendabilis palpitatio, unde aneuriSmata cordi S.
Abdomen aggrediuntur mala per multa , quac nisi is pecto , erectis cruribus , ae rite contreetato dissicile conspiciuntur. Talia sunt enim obstructio hepatis , lienis , mesenterit , unde teneto gressiamaraSmus , et atrophia. Nec retinenda bubonocele,
24쪽
matociae . udrocele , sarcocele. Exposita mala pse tres nostri Saepe Meinus aggrediuntur ut poto ab infantia praedispositos. 'Corporis superficiem quandoque ulcuscula marcescentia , quandoque maculae invadunt, unde au-norum Iapsu in mala curatu dissicillime erumpunt. Arctus tum superiores tum inferiores per multa mala invadere solent. omissis aliis, podagra gonagra , chragra principem locum sibi usurpant hunde hujusmodi mala vulgo dicuntur opprobrium
Medicorum clo sagellum negrotantilim, oculi autem cunctam Medicorum solertiam exiguut , Cl. Celsus Cicero Medicorum statuit omnem curam , sollecitudinem maximam esse adhibendam in custodiendis oculis. En verba inclyti vidi. Ingentibus vero uariisque ccisibus oculi nostri patent qui
Cum mctgniam partem is pilae simul et usum I-cedinem. conseriant mmma chra iliendi S t. Casus hujusmodi sunt reapse ophtalmia cronica, amaurosis seu gutta serena cataracta fistula Iacet. malis aliaque mala quae brevitate consulentes Praeterire licebit. Ηinc clarius meridiana Iuce patet omnem curam, omnesque conatus , ao omnem calliditatem adhi-hendam esse in seligendis iuvenculis ad vitam Apostolicam ducturis quoniam non solum morales , ac theologiae requiruntur virtutes ; non solum Preclarae rerum notiones tum divinarum, tum hα- manarum ; sed insuper ad vitam apostolicam exercendam firma requiritur atque costans valitudo.
25쪽
uisco sic egpletis ac pro more brevitati faventes ad secundam partem progredimur, acturi de cognoscendis mediis ' d sanitatem tillandam , et se
26쪽
Peracto tandem juvenculorum examine , atque statuto charactere verae sanitatis, ad tyrocinium inde iuvenculi merito sunt admittendi. In toto tamen tyrocinii curriculo summa cura ac sollicitudo est adhibenda, an internae Iahis diu in corpore abditae specimen elucescat; et eodem tempore vacent Rectores ac Magistri tyronum ad sanitatem
eorumdem, et tuendam , et conservandam. Mutatio enim loci ac novum vitae genus facili pacto sanitatem inficiunt. Agitur enim non de chorio humano, sed de tuenda sanitate juvenum, qui dulcem spem nostri Sancti Instituti , honum Ecclesiae , salutem animarum, et Pubblicam tranquillitatem lapsu temporis sunt constituturi.Ηinc Rectores inmorum et Ministri, et Magistri , Studentium Praefecti, Lectores animum ad id incumbent ac sedulam dent operam. Facilius est mala opportunis remediis adhibitis vitare, quam contracta debellare. Iacula praevisa minus feriunt, quemadmodum fertur. Nos autem hujusmodi sententiam corrigentes dicimus et jacula praevisa nihil feriunt opportunis jaculis iacula declinando. Nos
undique praemimur aerumnis, ac multiplicibus caussis morborum , quibus miserrima humanitas
Hinc liquido patet Superiores nostrarum inmorum Prae oculis omnia media , necesse sit habe,
27쪽
re , nc iuvenculorum vita hisce neglectis pereat. Quoniam ex eorundem recto regimine omnia bona Promanant. Quaenam media unde omnia bona pro. manant num ne sciscitamini P Respondemus octo esse media, undosomnia bona iuvenum dimanant; veruntamen ex praepostero regimine eorumdem Scalent omnia mala. Quae singillatim adnotanda.1. Aer primum sibi vindicat locum. . .
et . Esculenta. 3. Poculenta . . mae
. Motus , et quies. S. Somnus , et vigilia.. G. Perspiratio. . Animi pa themata. B. Tenor ac ratio studendi, et vivendi. Quae omnia brevitati pro nostro more savcutes explana udi aggredimur. i. Cuicunque vel parum meditanti , et in physicis lyroni innotescere PoteSt nos omneS, Cunctaque animalia ac vegetabilia in acre vitam ducere. Quoniam omne vivens respirare tenetur. In aere vivimus , movemur , et Sumus docuerat Galenus Propterea aer seligendus est purus ut respirationi
favere possit. Quo enim a Puritate recedit , coimpar respirationi evadit; et quo respiratio validior , eo oxigenum principium vitale, consumitur; et eadam mensura , qua Consumitur Oxigenum , upulmonibus evolvitur et hydrogenum , ct carbonium , unde nostra atmosphacra insecta animalium respirationi sustinendae impar evadit. Ita docue-
28쪽
ISrunt clarissimi Galli rerentiores. Eodem pacto aer palustris aliis quibuscunquet baeterogenis principiis infectu et redditur inreta nostrae respirationi. Ηino colluvies morborum, qui lento gressu evolvuntur; ad inde eo dissicilius curantur , quo longior in P Iustri aere incolatus. Unde febres diuturnae , viscerum obstructiones , ' cachetia . rheumatismus,
hydrops, ac ceutetist millia malorum. Propterea summa cura ac vigilantia est adhibenda ne si dentes nostri aerem infectum inhabitent. Domus enim dicata studiis omnibus honis qualitatibus gaudere debet. Princeps character ejus et aer salube rimus ac temperatus , ne juvenculi nostri post tot totque Iabores contaminatis pulmonibus pereant. Quaeque ipse miserrima vidi . Praesidum sapientia
haec omnia mala vitat. IIactenus de aere, nunc pauca de esculentis.
et . Cibis quotidie utamur oportet, ne vita deficiat ; et pro sanitate tuenda , qualitas , quantitas, et tempus servandum. Cibi humano victui opportuni ex regno tum vegetabili , tum animali sumuntur. Regnum animale vegetabili est praeferendum. Quoniam alvi fluxus, virum imbecillitas diuturnum vegetabilium usum sequuutur. Ηinc patet carnes animalium liomini alendo esse opportuniores Praevegetabilibus utpote glutine repletas. Ipsa experientia nos talia docet. 'Secundo Ioco veniunt Pisces saxatiles; et parvi qui reponendi sunt in penu tenerarum ovium. Ova
sorbilia vero resciendis virium opportuniora. Nec
29쪽
I6 reticenda earo pullorum , utpote quae et nutritioni, et digestioni prae omnibus aliis est eruacior, veruntamen ut rectius loquar caro vitulina prae omnibus est eligenda; quia et victui , et vitae , et digestioni. et valetudini tuendae praes tantior. Quid dicendum de suilla 2 multi multa dicunt Galenus iste medicorum princeps Praesert eam omnibus escis, modo sit bene praeparata. Quid demietibus horaeis 2 Litterati , ac proinde studentes
nostri vitam saepe sedentaneam ducentes post esum carnis vescantur Ductibus hormis atque maturis. Ciborum quatilitas sedulo mensuranda et semper
habita ratione virihus ventriculi , et fami. Medici opinantur quod sit prudeutius peccare inquantitate excedente , quam deficiente. Nunquam aiebat clarissimus IIomius ( seel. a. p. s. utilis
est nimia satietas; saepe inutilis est nimia abstinentia. Posterior priore perniciosior. Quo tempore cibus est sumendus 8 de hac re nec regulae, nec canones sancire licebit. Ubi fames , ihi tempus. IIaec natura docet. Aetas , consuetudo, vitae; ratio normam Statuunt. Nobis vero almae constitutiones Statuunt et quaα-titatem , et quali atem , et tempus edendi, ex Ceptis infirmis, et nondum bene valentibus. Rector tamen potest per modum actus , Sed raro, et tem-Pus , et dapes , et dapum qualitates, et quantitates
I. Sub nomine alimentorum venit et aqua , a Comnia poeulenta. Aqua potabilis cligenda purissi-
30쪽
I ma , eligenda simplex . inodora , crystallina, dia- phana. Aqua enim saepe' haeterogeneis principiis
repleta observatur. Parum interest an sit frigida . an minus frigidae et interest autem esse purissimam. Quoniam haererogenea principia i pedetentim minia strant elementa morbis renunt, Pediun, genuum , manuum, et totius corporis . Unde nephritis , . Ibihiasis , unde dolores ventriculii, ac bunde' lapsu
temporis et podagra . et gonagra , et chyragi nAquae deiectui vinum: ex tivis maturescentibus: praeparatum supplere potest. In hoc tamen pota do summa cautio est adhibgnda: no exeodens Plin-titas nervorum vires pessundet. Post prandiunx, aut
coenam pauxillulum vini , et iuvenculis villi, pro juvanda digestione prodest. Nimia qumtitas sugien Hda est veluti a facie coluhri ; quoniam i paulatim nervos debilitat, et paulatim ad mortem sternit
viam. Usus Casse- cum moderamine adhibendus. Singulis diebus pro una vico datis erit. . clarissimi doctores ajunt quibus, et ego adhaereo. nervos PMdetentim assicere. Non erit vero dubitandum , quin consectiones ex alchol , et saccharo parat qu is ivulgo liquores spiritosi dicuntur , nervis noce ut admodum. Cocolatum ad reficiendas vires stom mini in itinere quando. juvat. IIahientis de, Pom
lentis , modo de motu, et quiete.
. Ordinata vicissitudo motus et quietis valetudini servandas admodum 'est opportuna. Per moestum solida roborantur, et fluida perficiuntur. Comsututiones nostrae statuvi tempora et motus; et