장음표시 사용
11쪽
heroum domi, militiaeque feracissimae heic in medium proserre , ut merito inter primarias Italiae gemtes opibus , Dignitatibus, Virtutibus celebratissimas potiorem gradum omnium historicorum unanimi consensu obtineat , quandoquidem oecum sermonem habeo, qui parvi facis monumenta isthaec, .cum sapienter teneas nobilissimis adolescentibus, quorum in numero tu es , ante natorum decora solum proponenda esse , ut sibi eorum Optimos mores ad imitandum eligant , non Vero , uti fit , inani gloriae ardore , atque alienorum gestorum , cum quibus nihil commune posteri habent , memoria jactentur 3 Ergo cum ita recte sentias, reliquum mihi nunc esset, ut tua decora fuso calamo , uti par est , enarrarem . At duo nunc' mihi impedimento sunt , quominus id prosequi mihi tribuam. φnum est , quod explicatu dissicile
admodum sit, quot virtutibus prae celleas, quantumque tibimet decus
12쪽
pararis vel ab ineunte aetate, qua ab illecebris remotus , quibus prima aetas irretiri solet, eorum praesertim, qui progenie nobilissima fati, te in Musarum sinum abdidisti, pietatemque talem professus, ut non solum Duumvirum doctissimorum, quibus tui cura mandata, sed etiam eorum omnium , qui te sunt adlocuti ,
maximam commendationem promeritus sis, tuique fama tam late Pervagata, ut nemo sit, qui ornamenta tua ignoret, teque ad miraculum usque Religione, ac Doctrina ornatissimum minime praedicet . Itaque cum tanta sint isthaec decora tua, libere fateor, non unius viri tantum , ac mei praesertim, qui parum valeo, opus id eo se debere , sed dignum praestantissimis quibusque viris, qui data occasione alias idem persequantur. Alterum est, me penitus scire, te id non pati , cum effugere soleas ia. tanta , qua Versaris, luce cum eas laudes, quae singulorum optimorum virorum peculiares habentur , tum
13쪽
eas, quae cuivis honeste absque fuco tribui solent. Igitur, quod ad
rem spectat, ad manus sumas rogo hanc quantulam cumque Opexis mei Partem , meque, quoad Vivas, amare pergas, uti jam cae
pisti; ac si quid porro in hac epi-hola tibi occurrat, quod tibi pro
tua verecundia displiceat , teneas Obsecro, me, quae tua sunt, numquam conferre in animo habuisse, cum tantum attigerim, quae quae erant indicanda , ne omni officio Prorsus vacarem . Vale.
14쪽
ELEMENTA hie IvRis , quae adornara in usum auditorum scriniis meis excidera passus fum , ea tibi lege exhibeo, CANDIDE LECTOR , ne illico poscas tabellam , neque me prius' quam caussam dixerim , praecipitis ragio condemnes . Quametis enim in tanto libellorum hujus generis praventu nihil tibi opus esse videatur lucubratione mea , ipse ego fatis intelligam , non tantum mihi e se vel auctoritatis, vel
dotirina, tit me tot celeberrimorum Uirorum diligentiam ἱmitaturum, nedum aliquid rectius , praestabilius traditurum , confidam , tamen , s instituti mei rationes , si genus scribendi, o ipsum, quo fingula tradidi , ordinem paesto accuratius expenderis, eon labit mihi , ut opinor, ratio, iudicio , aeqstitateone tua spem patillo meliorem concis re licebit . Quare ut , quae tau
dem illa snt, an galbus aliquam operam posuisse me dico, dum libellum hunc concinnavi , multam ponendam esse omnibus , qui adornandis Furiorudentiae praeceptis a ηimum adjiciunt , puto , intelligas , expos m ea , ut rotero , breviter , tibique facultatem faciam ex iis, de infumta huis opinculo opera, ei que fructu judicandi. Primum, tis instituti rationem De pietas, De metholiceat mihi pace tua rem paullo altius ordiri ξ' ' Σὸό, ab iis temporibus, quibus Imerius, et Τμς, iurispru successores sudium aliquod Iuris Romani dentia. iam
15쪽
Quum his ratio interpretandi iura αναλυπ-
. κη videretur pulcherrima , id sebi negotii eredebant solum dari, ut diffsum Uiud juris jusinianei volumen vel amplissmis commentariis, υel scholiis brevioribus .llum fratum in cathedra proponerent, oe ita leguleios a se formatos dimitterent in fora, bi non e uberrimo quaesu in fas nefasque
vreM, iras fuas locaturos. Verum ea docendi ratione, pro. tironum captu , eorum temporum caligine nihil poterat reperiri deo se data- tenus. Primum enim quum ab elegantiorum
tur litterarum , hi Martim, ac philosophiae prae- , sdiis , quae αν κλυσις requirit , plane desituti tanttim opus adgrederentur , os sibi praeferinferant leges is as interpretandi , quasa Guidone Pancirolo exponi animadverti mus , taediosissmas, quibus ad ricti tot verba inania Deiebant , tot nihil ad rem pertinentes quaesiones movebant , ut tironibus , - qui se huic oceano commiserant , vix ulla oes esset , illum umquam enaυ gandi. Deinde s qui .nter illitteratissimas illas lit- teras consenuissent , id essent diuturnis v giliis consequuti , ut uniυersum Ius Julii nisueum, Barioli, Accursit ab thio probe conditum , devorassent , tamen hi non tam veram duriorudentium , sibi per omnia similem, inter se cohaerentem, quam aliquam ejus umbram tenebant. Fieri enim non potes , ut disciplinam aliquam videatiaria equutus , qui neglectis principiis quas dam eo pertinentes quaesiunculas edidice- . rint 2 nec tirones tam funt perspicaci ingenio , ut ex tot relatis in digesa, oe codico m
16쪽
veterum legum fragmentis , M est, ex dispersae 'noliti membris, iusium Mi ju
r prudentiae corpus, συσπινμα suo Marte exstruant. Eo itaque fastum, ut doctores ιID , quum in tanta prirecipiorum ignorantia non esset , ubι pedem Agerent, omnia , quae in jure traduutur , subtiliore argumentorum collestione in disceptationem vocarent,
nihil tit hodie sit aequum , iniquum , iustum, injussum , ad quod defendendum deesse aliscobi post dodiorum aueloritas . Ita fieri o- Dubia iurisiportuit , quum de jurissipytidentiae prineipiis Pyl' 'ς 'xi pernoscendis tam parum folliciti essent juta, ' δ' 'interpretes . Quemadmodum enim sapienter ait Plato, semper inter se consentire eos,qui.aliquid sciunt ; ita non potuerunt non illi omnia labefactare , subvertere , in perpetua opinionum varietate, discrepan-ria versari, quum scirent nihil squidem HAre, recte definiente Aristotele πιν-, δι
res est , eandem esse rei caussam , nee posse eam aliter se habere , cognoscere. Haec es prima illa jura tradendi ratio , quatit ut prove lioribus , o solidiore principio
rum notitia imbutis insignem adferat utilitatem , tironum tamen rationibus tam ps
ram accommodata es , ut eam pH illam felicissimam temporiam reparationem satis mature dereli erint magni nominis jurecon fulti. Ex eo enim tempore magis plerisque Fe De molli probaυit ratio docendi συνθσωικη , eatenus do in haeut , ea saltim praemissa, juυenes in ipsum arte sinthe-ius jusi laneum intromitterentur . Hinctis
17쪽
Cuiae ius , Pacius, Nessembecius, aliique tiri dotilissimi dispersa per uniυersum Volumen justiuiaueum praecepta colligere , tu suos singiιla loculos di posita justo ordine
propouere coeperunt . Quorum exemplum' quamυis pluribus posses incitamento fuerit , ad eamdem viam ingrediendam , tamen σι hi postea in dioero iverunt. Alii enim me moriae auditorum confulturi filis inhae-- haut conclusionibus, easque modo per causarum genera , quae vocant , modo per qua 'stiones disponebant , modo se praeclare fis
funitos oscio exisimabant , si ad singulos
titulos aliquot casuum leviter emιcleatorum Et quidem centurias proponerent o Alii judicii discen per conciu tium sebita ratione id potismum agebarat, '' δ' tit ιοuetusones ad Det principia referrerat, nihilque traderent , cujus nou ratio ex iis , quae antea explicaverant, ab unoquoque Der piceretur. Illi ad memoriam omuia refere
baut , si qui jejuna ista straecepta edidi
Aut quae a corsut , σ ad si uias quaestiones ἐρυ com-stiones . pendii Terba poterant redde e , eos aliquot casuum quae liuncularum m=riadibus f farcinatos , o phaleris ornatos doctoralibuvablegabant in forum , strepitum his armis, non sine horrore iudicis daturos. Hi parum de casibus , starum de verbis compendiorum solliciti ita induxerant in animum , ius nostrum non e l. disciplinam hiuleam , σmale cohaerentem , vel ex innumeris legibus,
parum fui semilibus , consatam, non rudem, indigestamque molem A Frigida ubi pugnent calidis , humentia siccis, Mollia cum duris, sine pondere haben
18쪽
sed e se , si juso ordine tradatur, συν uae pulcherrimum , in quo omnia principiis fuissimo nexu cohaereant. Ex quo consequi existimabant , ut , qui isa theoremata Probe perspexerint , iis non ptist deesse facultas,
qMiliones omnes, o Decies in Ῥita humana obvenientes enodandi e Jam si ex me quae- Vtra docen-ras, utra docendi ratio mihi se magis pro- tio me
brat, fatebor , a priore opinitine sententiam' ς 'ineam semper discrepasse . Quum enim scire fit rerum cauisas perspicere, an tu cum ius, in quo versatur , scire dixeris , qui nullami mquam principia juris pervestigandi curam
animum subire pasus es P qui , ubi aliqua
e talio , in compendio suo non explicata , incidit , se expedire non potes, nisi Bartoli, Baldi , Accursit , Imolae , Iserniae ,
Buccellae , Caccialupi, O sexcentorum aliorum Manibus evocatis P cui denique eo ullo nomine, quam maxime placuit juri prudeutia , quod non omnium , quae a maioribus constituta sunt, rationem reddi posese, nec ideo rationes eorum, quae consti tuuntur , inquiri oportere , ipsi juris auctores prudenter monuerint P Au non Fn0erum illam dixeris disciplinam , quae quum maxime ad teli jaflum venitur, ita fui cuI- rores desiluit , ut quum in forum Venerivi, ρα:ent se in alium terrartim orbim delatos R. Et quis quaeso , quantocumque sudis , eo σd' Mici aspirabit , ut creus , qui quaudoque incide-rumdam Ju- int, omnes , quidque de sngulis responsum risconsulto- ς , in promptu habeat P Sane s qtiis mille rum facies. decisionum voluminibus impalluerit, nedtim i levia 9tiris casibus referti simum memoria inprehenderit , tamen id ei semper continget ,
19쪽
get, ut mille alias quaesiones in vita humana obvenientes nec legerit umquam , nec memoriae mandarit . Quapropter graυiter
eam 1soliditatem infodiatus Franciscus Dua renus : Admirari , inquit , soleo eorum stultitiam , qui in vulgatissimis interpretum Commentariis omnem aetatem terunt,
ut inde singulorum negotiorum cognitionem hauriant, ei profecto non absimiles, cujus meminit Lucianus , qui in maris littore sedens conabatur singulas undas Pernumerare , donec undas undis trudentibus obrueretur ,-animoque angeretur , quod eas numero amplecti non posset . Nam ut quis memoria mandet , quaecumque a Bariolo, & ceteris scripta sunt, quod ueri prosecto nequit , quota tamen erit Portio eorum, quae quotidie inter mortales contingunt , nec ullis adhuc scriptis definita sunt Omnium sanescientiarum ratio in princιρὰWum intelligentia, o conclusonum cum iis cohaerentia posita es : quemadmodum qui diuinas illas, o subi miores mathematum disciplinas tradunt, nora iubent auditores alistiot millena problemata ediscere , sed definitiones , axiomata , theo remata illa inculcant, oe demonstrant, quihus perspetIis ipsi facultatem quaeΣis pro hiemata prompte BIOendi consequantur, ita nec jureconsultum suo munere funElum arbi-δror , qui auditores Iblis conclusonibus , σeobus Dbet .mylere terebrum , mox Iors'ran aliquor Antioris purganAum , nec illos ad ea intromittit artis aequi bonique principio , quibus accurate intellectis ipse De-eter q; siones obvenientes , adhibita iu
20쪽
ustium ratione , o lege , prompte enodarent. Eum itaque ego Jureconfultum dicere Veri, . soleo , qui , ut iteram lauarent verbis utar, stilli u pra ceptionum , & theorematum unive sa-kΠ'
lium , quibus ad iudica dum ex bono, & .
aequo de singulis negotiis prasparamur, &inserinamur , cognitionem sibi accuraram pepererit. Nam singularia, quae insulta sunt, sub nullam artem , aut praeceptionem Ca dunt . Eam ego jurbconj tι laudem puto maximam , si ita percepta habeat nrtis tuae praecepta , ut jurium suborum rationes, o principia intelligat , eaque tu pro φη har Id ;
beat axiomata , ex quibus quaesisveS omnes dentia is i
e dare pusit , ut , obveniente bella aliqua principita specie, nou opus ei sit responsum ex Barioli doc*nda. cortina petere. Quam principiorum inteli
gentiam , s quis cum solida Legum interpretatione , usu conjungit', tunc vero illud nescio quid praeclarum , ct singulare in juri maentia solet eflorescere. Equidem pulcherrimam hanc ius tradendi Et si Dis sit rationem ese paullo dispoiliarem, facile lar- gior , hinc factum existimo tit ea paucioribus , quam quidem merebatur , placeret . PNam qui eam sequuntur, eis primum per . Decias esse oportet jurium rationes , quas nemo facile intellexerit, nis paullo accurat ο- re Antiquitatum Romanarum , Philoν hia Dicae , Iuris antejusinianei notitia in rufius . Deinde quum hic conclusioues omnes ad principia sua revocandae snt, non fa- ris feliciter tantum opus adgredietur , nisi qui eam praeterea didicerit artem , quae docet rem universam distribuere in partes, latentem explicare definiendo , obscuram, ex