장음표시 사용
201쪽
lum fuisse r S. Clementem Alexandrinum manifeste deceptum esse inquit: vocem Trinitatis tribus primis seculis in usu haud fuisse audacter memorat, quum tamen Constet, Tertullianum & Cyprianum crebro illam adhibutae, & Novatianus ingens de Trinitate volumen consscripsi
rit. Mirum sanet hic ipse Tissemontius de Criticorum a Patribus discessu his
verbis contra Lamium conqueritur: ,,NO-
is vi equidem, sentire praestantes ingeniori atque eruditione Viros, alteram tui M operiS partem ansam praebere posse alis reverentiam Patribus debitam immiam nuendam, quod perincommode accide M ret seculo nostro , quo Calamitosa p is tet hominibus celebriores Ecclesiae Ρ M tres in contemtum adducendi licentia,
,, & quo religione nulla a fidei nostraeis Patribus , Deique amicis non paucis, transfugiunt, ut haud rato ad utriuia ,, que hostes insensissimos devolent. ,, o Bailletus quantum suam in arte Critica peritiam extollit, tantum deprimit aliorum hac in re doctos labores, ac si nomo praeter ipsum de Actis Martyrum, &Sanoorum historiis fide dignum quid protulisset et persuadere nobis conatur, cp
202쪽
ab Ecclesiae exordio usque ad elapsum seculum nihil in hanc rem numeriS Om nibus absolutum in lucem prodiisse, neque ullum , qui de historiis Sanctorum scripsit, si Eulebium excipias, reliquisse nobis aliquid, quod eruditis auribus &oculis tolerabile foret: Fundamenta non raro evertit, super quae Criticam suam extruxit, & sinistra fert judicia de iis, e quibus ipsis multa pro suis lucubrationibus. depromsit , praesertim de Metaphraste, quem alibi dicit, nimiium equi. te mentiendi artem tenere. Illa verissima, quam nescio an de aliis, an de seipso protulit crisis, quando ait: Criticos propen onem animi in se ipsios, inque acretiquos homines, nonnisi cum corpore δε- ponere. . Simonius eodem quo prior morbo, quin etiam graviore laborat, jactantia scilicet, & .Patrum Contemptu. Perspectum tandem habui, ait in ipsis operis sui limine, neminem ad hanc diem sacrarum Literarum Criticen penitus intro spexisse : Hieronymum , Augustinum ,
Ambrosium & Basilium praecipitis judicii, linguarum ignorantiae, levitatis, & plagii
reos agit: certe Hieronymo objicit, quod non satis, quae scripturus erat, perpendeo rit, neque semper qua par erat modera
203쪽
gatam quam dicunt versiovem multis nae vis conspersierit: Augustinum carpit, quod in hoc itudiorum genere superlicie tenus sit versatus, quodque linguae graecae non satis gnarus , & hebraicae prorsius eXpersiis, quae Manichaei objecerant, minus Opportuna reddiderit responsar de Ambrosio inquit, eum serme nihil aliud praestitisse, quam quod Origenis libros & Ba.
filii homilias inverso verborum Ordinci transcripserite miraculi famam de uxore Loth in statuam salis conversia, & delinguis ad turrim Babel confusis elevat &evertit: coniecturis duntaxat innixus Pen. tateuchum Moli eripit, cui tamen Aucto-xi librum hunc tora sane Antiquitas adiudicat. Mirum proinde, non est, quod Simonii Critica non solum apud Catho licos, sed etiam apud Acatholicos vehementer Vapulet, ac impudentis censurae arguatur. Alexandro Natali vitio vertunt recentioreS Critici, quod non semel in testes vocet opera tum dubia , tum
spuria , quae modo a Viris eruditis pleri sque universe exploduntur : quod in suis regulis sibimet ipsi contradicat: quocierga Patres quandoque parum revere
tem se exhibeat, dum formulis utitur minus civilibus : Epiphanius deceptus eis e
Severo Sulpitio non es sides adbibenda e
204쪽
Gregorius Turonensis erravit: S. Ephrem, Damascenus, Evagrius minus expenderunt, irepti sunt in censium sua, Fc. quod Pontificum potestati auctoritatique minus aequum se praebeat. Neque Launoius & Ruinartius adeo felices fuerunt , ut virgulam censoriam aliorum Criticorum evaserint: Primo obisiiciunt, quod duo Orosii loca vitiaverit, plus in multiplicandis antiquorum testimoniis, quam in stabiliendis desudaverit,& celebratissimam translationem Domus
Lauretanae argumento negante, quo per-Petuo utitur, convellere conatuS fuerit,
cujus tamen levitatem stolide ostendit Theophylus Raynaudus , ac invictis, rationibus & testimoniis ipsam translati
nem defendit i in Altero monumenta, quae adfert, satis multi non probant, utpote eorum judicio minus rata firmaque,
quemadmodum historiam S. Jacobi, Acta S. Justini, S. Vincentii M. SS. Luciani &Ma tiniani M M. &c. Adversarios quoque suos nactus est Fleurius, quorum unus ejus historiam reprehendit, eo quod facta quaeciam satis certa de B. V. & SS. Apostolis studiosio silentio praeterierit: alter pri Cipia meliora de iurisdictione Ecclesiast ca in eo desiderate alius rigidior forte
205쪽
quam par est censor malam ei fidem objicit. Illud satis certum est, nimia Fleurium libertate in scribendo usum este , plurimaque protulisse, quae a Vulgo legi nequaquam expedit. Historia vero ipsius a quodam Acatholicorum in linguam Germanicam translata, foedeque corrupta omnino est rejicienda.
XXXII. Iam satis de abusiu Critices, eiusque tristibus exemplis dixisse mihi videor, qui plura desiiderat, considere poterit
Animadversiones in regulas . jus artis doctissimi ac integerrimi Critiis Ci , quem saepius memorabam, 1. Hon rati, in quibus inveniet praecipuarum Iriis ter Criticos postremi aevi controversi
rum illustria exempla quamplurima :n uramque partem accurato examini tuo eis
cta. Ex his autem, quae breViter Proinstituti mei ratione hoc capite recentui, documenta quaedam deduco magni mΟ- menti, ad quae Lectorem animum diligenter advertere velim. Primo quidem' sacile intelliget, quantis dissicultatibus o noxia res sit vera Critice: opus est eauncognitione plurimorum & praestantissimorum Scriptorum , veterum & recentIΟ-rum: testimoniorum & conjecturarum'ein
206쪽
dula comparatione: iudicio probe limatqad veritatem eruendam, serendamque sententiam. Opus est deponere Omnes anteceptas Opiniones, & sinistris adfecti nibus vanae gloriae, semulationis & invidiae , pertinaciae in sentiendo, ac nimiae libertatis in iudicando mentem eXPurg re. Opus est moderatione ingenii sane maxima , qua intra 'limites honestatis , prudentiae ac gravitatis animus & calamus sicribentis perpetuo Cohibeatur, qua in re plus vel minus magni etiam nominis Criticos peccasse vidimus. Porro, quamvis hi ipsi saluberrimas artis istius regulas constituerint, ac rationibus & exemplis illustraverint, non raro tamen vel sui immemores, vel novitatis Cupiditate victos eas fuisse transgretas deprehendemuS, supremos credo Principes imitari v
lentes, qui aliis Ieges condunt, ipsi vero legibus Vinciri renuunt. Dein observare licet, excellentes hos Criticos saepius non parum inter se discordare ; quod unus multo labore aedificat, alter levi velut brachio destruiti quod hic ex Auctoris cujusdam antiqui fonte asserit, ille ex eodem negat: quod iste ranquam rem certiLsimam profert, alius omnino in dubium
vocat. Ita mutuis cladibus inclarescere student, unusque super alterius ruinas trO
207쪽
phaeum erigere conatur. Demum pleri. que nimio Critices studio & libertatis auiara abrepti, quo altius provehuntur in hoc pelago, eo magis ultra columnas debitae vetustis Traditionibus & Patribus reverentiae feruntur, & dum in omnia crisin suam expediunt, de omnibus denique lectorem dubitare docent, fructu tot vigiliis & v luminibus certe non emendo.
XXXIlI. Ea felicitas est temporum nostrorum, ut
artium S scientiarum florente studio omnium praeteritorum seculorum memoriam longe superare et ea soli fertilitas, ut ingenia quocunque literarum genere ornatissima nou tam excoli, quam nasci videantur. Perspicuum id est tres potissimum literariae Reipublicae epochas consideranti. Graecia quidem bonarum
208쪽
Appendis Critica si per Crit. I 85
artium patens Vulgo habetur ; sed ut nihil dicam, eas a Platone & Lycurgo post susceptam ad AEgyptios & Chaldaeos, He-hraeos & Phoenices peregrinationem illuc
delatas esse, non secus ac olim Prometheus ignem a sole furatus esse perhibetur: ut nihil inquam de hoc dicam, Omnis Graecorum sapientia duobus quasi re gionis hujus angulis concludebatur, Athenis scilicet & Corintho r ultra has urbes vix est egressa. Novimus enim Boeotos S AEtolos, magnam Graeciae partem, homines stupidos fuisse ; Spartanos quoque& Thebanos ferreos, utpote armis tractandis continuo occupatos. Tum Vero ad Romanos e Graecia migrarunt Musae ;non tamen ampliores, quam ipse Roma, fines nactae sunt , cujus moenibus totum agmen Sapientum circumscribebatur.
Quin paucis admodum scientiis portae patebant. Nam praeter Oratoriam , Poeticam, & Historicam vix aliae fuerunt civitate donatae: Medica servilis' erat, &quumprimum insolens esse coepit, ultra tertium ab Urbe lapidem, immo tota ex
Italia fuit prostripta : Philosophiae naturali nullum pene pretium erat aegre nec nisi inter probra sis sustentabat et Mathesis tota in horiolandi arte ponebatur, & i de turpem quaestum Haruspiceis Augures,
209쪽
& Sacrificuli faciebant. At nostro seu non una solum civitas, aut una regio sapit, sed omnis Europa liberalissimis studiis fervet, totus Septentrio philosephaturr Literatorum numerus sere tantuS,
quantus civium : nulla ars, nulla scientia, quae non immensis sumtibus & indefessis laboribus non dicam exculta, sed ad sum mum apicem perducta fuit : reconditas quasque disciplinas, quae Veteribus ne denomine notae, nedum de facie, in plenam meridiem protractas modo videmus & oh-supescimus. Atque hunc bonarum a tium splendorem, abundantiam, Varieta tems & magnificentiam potissimum arti Criticae debemus, quemadmodum primis tribus libri huius Capitibus demonstravi: Ipsa haec ars, seu Critice, tot clarissimorum Virorum assiduitate, tot ingeniorum acumine ad supremum nunc hastigium evecta est, nec ullus Manuscriptorum &librorum angulus reperitur, quem non eX-cutiant Critici, & monumenta inde eruta palam circumferant. Et quis est vel moindice literis tinctus hoc tempore, qui non
Critici nomen & partes sibi vendicat pVerum haec ipsa immensa sciendi & inclarescendi cupiditas quam non inscite cum Chymicis Armentationem dixeris haec inquam cupiditas facit, ut nobilissima Criticae
210쪽
ticae ars, & cum ipsia reliquae in praecipiti
stare, ac sub mole sua fatiscere videantur. Quum enim non pauci sint, quos cum allis sientire, aliorumque ingeniorum Vestigia terere pudeat, sed mirum quantum Corrigendi, mutandi, poliendi, antiqua re liciendi, & nova in theatrum producendi ardore flagrent, & gloriolae cujusdam ambitione vix non crepent, gaudenteSDigito monstrari, dicier: Hic est,
pededentim pro summis tantae artis virtutibus non minora, illisque finitima vitia subrepserunt: animi levitas, praeceps judicium, novandi libido, fastus & veterum
Contemtus, atque omnia carpendi libemtas , quae in maximum sane discrimen adis ducunt Rempublicam literariam, ejusque non secus ac Imperii inclinationem promovent. Nolim ego hac in re quid tentiam proferre, meoque unius iudicio stare: alieno potius ore loquar, atque ideo ab invidia remotior; quumque non ita pridem in manus meas pervenerint quatuor insignes Satyrae Lucii Sectant, ex 'iis quae ad rem praesentem prae reliquis f Ciunt, collegi atque in ordinem aliquem redacta heic exhibere constitui. Latet sub nomine ficto verus Auctor Italus, in hoc carminum genere celebris, nec impar