Franc. Xav. Mannhart Societatis Jesu sacerdotis Bibliotheca domestica bonarum artium ac eruditionis studiosorum usui instructa et aperta. Opus seculi nostri studiis ac moribus accomodatum. Tomulus 1. 12. Tomulus 10. De arte critica et de re antiquari

발행: 1762년

분량: 541페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

168 Caput V

quum talia vulgari etiam & patrio sermone in lucem edantur, non vacat heic pluribus commemorare. Lauhrusselus S.

l. Vir religiosissimus, & scriptor Gallicus h Compertum esse, ait, quinin

,, geutis retro seculis innumeram harba. ,, rorum multitudinem Occidentem uniis D Versium occupasse, secumque harbariemis induxisse, quin ullum inde fides cape., , rei detrimentum e Vidimus autem rumis sus literas floruisse, statimque Criticen ,, & haeresin socias fideles aequo gressa is remotas semitas persequi, pari audacia ., eosdem fines praetergredi, easdemqueis Ecclesiae leges poterere. DXXIX. Non possum hoc in loco praeterire silentio ea quoque damna ingentia , quae invehunt libri quidam , qui passam permanus etiam Juvenum & foeminarum ambulant, seu Critici seu ad artis Critiis cae methodum consormati, & vulgari, ut dicebam, lingua conscripti, Gallica, Italica , vel Germanica. Eorum materies& argumentum est aut bonarum artium & literarum idea, aut morum & politices doctrina, aut temporum nostrorum Cri ch m. r. nam da mala usa Critius in ne e Relig.

192쪽

Abinus criticae. I 69

Critica. In his ore latissimo praefatur Auctor, invenisse se modum & viam perveniendi ad sublimem scientiae ac erudistionis gradum, quin opus sit invisis scholarum limina salutare : non aliud requiri , quam sedulam eiusmodi librorum lectionem , utpote temporis ac aetatiS g nio accommodatorum : repertum iri in

illis tres maximas dotes, quibus absque dissicultate in omni eruditionis genere existimatio quantocyus comparari possit. Harum prima est elegantia & nitor linguae, siquidem hoc tempore tam concin. ne texuntur sermones, verbis tam ido

neis , tam bene collocatis, tam fluidis, tamque blandis, ut sive verum sive falsum dicas quod parum solicitos habet hosce scriptores animus non mediocri oblectatione deliniatur. Altera, quod sine ulla fere molestia, quae in enodandis scholarum dissicultatibus est absorbenda,& sine profunda illa quaestionum spino sarum discluisitione, quam speculationem Oeant, invenire quis possit omnes abunde iam explanatas in libris his novis, una cum methodo ite iis loquendi more non triviali & qui scholam oleat, sed no-hili ac libero homine digno. Tertia, dc quae praecipua est, quod res addiscantur eo , qui hodie apud viros prudentes V,

193쪽

get, modo. quin Veterum opinionibus serviliter adhaerere cogamur, uti faciunt ingenia mediocria r quodque novorum omnium dogmatum notitia inde hauria..ur, ita ut in Nobilium & Fruditorum conventibus scite proponi, festive susti. neri ac propugnari queant , & paratra. gardiarς liceat, id quod non levem sapientiae notam Parere, a C eruditionis pharacterem imprimere solet. His aliisque tam straviter, quam leviter in libri limine pronunciatii inescantur lectores in .cauti quam plurimi, praecipue juvene

ac foeminae nasutulae, ut aliorum librorum quantumcunque utilium nausieam concipiant, illos solos depraedicent tan quam oraculorum sacraria, & arcanorum omnium compendia; commiserationequudignos proclament, qui alios legendi , quin & aspiciendi laborem sibi sumunt.

In his libris opinione sua adeo culti S Ornatisque plurimas inVenire Veritates a que doctrinas sibi videntur, olim prorsus inusitatas, ambabus manibus velut coelo delapses excipiunt et discunt Conte. nere multa, quae plurimi faciebat Antiquitas, & in dubium vocare VeritateS, quibus olim velut certissimis adhibebatur fides. Gratulantur sibi , plaudunt , quod nescio quo Superum saVore tandem

194쪽

dem animum tot submissionibus, & in. tellectum tot servitutibus exolVerint, 'quibus alias prudentissimi quique cogehan. tur se subjicere , atque captiVOS d; ire, dum modo perruptis repente obstaseulis omnibus ad id sapientiae culmen, quientia admodum sibi blandiuntur, sunt elucitati, ut tuto constituere se ipsos possint judices vel illius, quod adprobarii vel elus quod repudiari meretur. ita quaeviri ad

tribunal judicii sui vocant, & plurim

rojiciunt eorum , quae adpellari solent opiniones piae, plurimaSque consuetudi nes, ritus, & ceremonias totius Antiqui, talis suffragio consecratas, tanquam ὶres a quibus homines simplices, nimiumque re.

ligiosi hucusque inutiliter se occupassimi Inde sensim nas*itur contemptus ordi nisti neglectus Juris Ecclesiastici, circa ' uae plures excitantur quaestiones invidia plenae r irridetur simplicitas Maiorum , ' ui

in monasteria, templa, & nosincomta iliis scanda dotandaque proventus suos adn.plissimos profuderunt: attrectatur proia. nis manibus potestas in res & person4s sacras : nihili penduntur decreta & iurictiones SS. Conciliorum : impune lege Ecclesiae violantur, & nova Religionis . cujusdam heteroclitae systemata cudun. tur, & quod ore creditur, vita & mori bud

195쪽

hus negatur. Atque hic fructus est , quem ex ejusmodi libris decerpunt velis uti ex arbore scientia boni mali cum primis parentibus quandam clivinitatem

tibi arrogantes: eritis Aut Dii, ci seu fato ipsis & toti posteritati lugendo.

Exempla perverse Critim.

XXX. Ne autem malum Critices usum teme- δ' re perstrinxisse cuiquam Videar , nonnulla hujus rei exempla prodere Consultum duxi, quorum aliqua illos tangunt, qui stimulante vel invidia vel malitia in transversum acti, alia eos, qui nimia ingenii libertate hoc in negotio lubrico hallucinati sunt, ubi tamen non tam mea, quam aliorum judicia in medium proferam. Gasipar Scioppius, Ne gorae oppido Palatinatus Superioris natus un. Is 76. vivax & acre ingenium nactus est, multaque eruditione grammatica politum. Omne fere tempus & animum ad Criticam adplicavit, qua latinos Auctores & Grammaticos bene multOS gra- viram errorum arguit, propria praeter modum i Genes C. I.

196쪽

Abusus criticor. 373

dum extollens, & aliena ultra omnes honestatis S prudentiae limites arrodens ripsum adeo Cieesonem barbarismi reum agit, & Julium Caesarem Scaligerum quingentorum mendaciorum convicisse se gloriatus est. Neque solum scriptores antiquos & probatimmos momordit, sed etiam Gymnasia, Literas, Politicam, Ε clesiam, & quidquid obvium erat, Conintumeliose calamo suo aggressus est, dirictus propterea Grammaticus Canis. Scaliger, de quo primum dixi, Criticae a tis peritissimus, neque ipse notam intem rantiae potuit effugere. Nam in Er mum, qui superstitipsos Ciceronis imit

tores reprehendit, tanta mordacitate agvehementia invectus est , ut parasitum , ebriosum, indoctum, stultum, scopulum religionis, eloquentiae maculam & generis humani viperam nuncupare non erubuerit. k Non pauci Scaligero addicti furentem eius Criticeti cohibere studebant, sed ubique dominantem sistere nequiverunt. Non minus Desiderius Er smus, Roterodamus, Grammaticorum sui aevi facile princeps, qui plurima SS. P trum scripta e tenebris & pulvere reducta primus typis excudi secerat, Theologica scientia ferme destitutus in iis cem

197쪽

fetidis non raro , nec modice lapsus est r illius vero in colloquiis di dialogis cri-ses, queis Clerum Catholicorum & Mo maehos, licentius tum quidem viventes,& ignorantia laborantes impetivit, sunt ultra modum acerbae , aliquando etiam pe tulantes , tamque gravi viro indignae , alique cum insigni contemptu Ecclesiasti-

eorum rituum & ceremoniarum Coniniunctae. Centuriatores Magde burgenses, nimirum Joannes Vigandus, Matthaeus sudex seu Richterus, Basilius Faber, de ut quibusdam placet, Nicolaus Gallus, duce Mathia Flacco lilyrico & a Catholicis & ab Acatholicis atro stigmate nutantur i de his Guillelmus Cave, patria& secta Anglus , ita scribit : l) ,, Ut ,, res selicius cederet, missi sunt in dive sias Europae provincias, qui pulverulen-

,, tos Bibliothecarum angulos excuterent,s, codicesque manu exaratos transcribe-

,, rent; immo ipse Flaccus assumto Moia ι, nachi habitu & persona celebriores ali- ,, aliquot in Germania Monasteriorum ti bibliotheeas perlustravit, & quos Coa1M mode posset libros clam secum abstu- ,, lit. se Schlusti burgius vero non igno-hilis inter Lutheranos scriptor Flaccum suo haereticorum catalogo adscripsit, ut-

198쪽

Abusus Criticae. I s

pote hominem Manichaearum & Ariana rum blasphemiarum manifeste reum. O.

pus autem ipsium , quod hi Quatuorviri

condiderunt , in tredecim Centurias, sive totidem siecula divisum erroribus, menis daciis , & innumeris Criticae vitiis plenum est, ita ut primi centuriarum Auisetores ab ipsis Lutherant, exilio mulctat, fuerint. Nihilo tamen minus a multis heterodoxis inter magni nominis Criticos habentur. Joannes Clericus e Bata. via oriundus tum in siua arte Critica, tum in Epistolis Criticis totus in eo est, ut e fidelium animis reverentiam illam eXCutiat, quam erga nascentis Ecesesiae Patres una cum fidei rudimentis a pueritia hau siere. is Quod si essemus, ait, ,, m Sinenses aut Japones, fidenter exis aggerari nobis posset pietas prorsus in .ssignium eorum Praesulum atque Doch. D rum , qui ante duodena secula in tetaris inter Christianos floruere . . . . Vearum nimis luculenter perspecta sunt ,, nobis eorum mysteria, quam ut novis

hisce temere fidem habeamus Novis, ego nonnullos, qui non avidius rescire is desiderent, quid ille alterve Patrum , ,, quam quid Sinenses crediderint. δε Cerate nullam non Vel captat , vel praeter inita α Liter. s.

199쪽

1 6 Caput V

mittit occasionem Clericus, qua impudentis Criticae suae regulas ad religionem Catholicam exagitandam & contemptui habendam adplicet. XXXI. Veniamus modo ad eos, qui & ingenio & iudicio praestantes, ac orthodoxae fidei addicti inlignem operibus suis critiacis, praesertim in historia Ecclesiastica, famam adepti sunt, quosque Libri hujus Capite II. S. II. num. X. ad finem non

sine encOmio recensui. Suos tamen &hi manes passi sunt, ac naevOS non momdicos nec paucos in illorum lucubrationibus graves, qui post ipsos scripsierunt,

Censores notarunt. Dupinus non raro

reverentiae Patribus, eorumque scriptis debitae penitus obliviscitur Merum ipis iudice figmentum est, & futilis medit tio, sentire cum D. Hieronymo, Sibyllas a Deo vaticinandi donum recepisse in virginitatis suae praemium: factum id de nimia Patrum credulitate super hisce

oraculis nempe Sibyllarum nimium

evidens esse, quam ut aperta haec Veterum oscitantia ulla ratione purgari poL. siti rursus, S. Epiphanium, dum Severum ante Tatianum fuisse asserit, tota errasse via: plura facta a Patribus proin

200쪽

posita tanquam genuina inter fabulas reis Censenda esse pronunciat. Alibi persiadere sibi non potest, Symbolum Apostolorum ab ipsis revera digestum esse, quod tamen tradunt Irenaeus, Tertullianus, Hieronymus, &C. Ludovicus Danes n) de Auctore isto, scilicet Dupino, sic loquitur, Ludovicus Ellies Dupin, Doctor Pari- ,, siensis, Uir plurimae lectionis S scriptio. ,, nis, sed novitati, immodicae crisi, ik,, Jansienianis Quesnellianisque partibus ad- ,, dictus, ideoque non semel atro carbones, notatuS, &C. Tillemontius in su is opinionibus & criticis animadversionibus admodum inconstans est, & a se iplo influribus locis dissidet: ispe probat & improbat eodem calamo eoSdem Auctores , S multa opera dubiae fidei in testimonium 1ententiae suae pluribus locis adducit, uti Chronicon Paschale seu Alexandrinum, quod tamen alibi supinis erroribus scatere asserit: S. Aldhelmum quam plurimis historiis incertis S palam fabulosis redundare e V. Bedam non paucas Corruptas historias in suum censum transtulisse asseverat, quin ullum validum de his errori-hus objectis argumentum adserat: Euse. hium memoria lapsum, & minus ac ratum. n In generat. temp. notitia. BIBLIOTH. DOMEsT. LIB. XIII. M

SEARCH

MENU NAVIGATION