장음표시 사용
11쪽
Postquam apud monasterium S. Galli Quintilianum reperisset si 417.)
LiCET inter quotidianas occupationes pro tua in omnes humanitate et benevolentia singulari commodum semper tibi moarum litterarum adventum esse non ignorem; tamen ut hisce perlegendis Priecipuam quam dum Praestes attentionem, te majorem in modum obsocro; non quidem ob earn causam, ut uliquid in me sit, quod vel summe otiosus requirat; sed propter rei dignitatem de qua scripturus sum; quam certe scio, quum Si S Peritissimus, non Parvam tibi caeterisque 'studiosis hominibus Esqe allaturam unimi jucunditatem. Nam quid est, per Deum immortalem, qMod aut tibi aut caeteris viris possit esse jucundius, acceptius, gratius, quam cognitio earum rerum, quarum comm Cio doctiores efficimur, et quod majus quiddam videtur, elegantiores Z Nam quum generi humano r rum Parens natura dederit intellectum ac rationem, tumidiam Egressi Ofi duces ad bene beateque vivendum, quibus Dihil queat Praestantius excogitari; tamen haud scio, ara sit omnium Praestantissi inum, quod ea nobis elargita est usum rationemque dicendi, sine quibus nec ratio ipsa, neque intellectus lii id quam serine valerent: solus est enim RPrmo, quo nos utentos ad exprimendum animi virtutem, a reliquis ani-
12쪽
niantibus segregamur. Permagna is itur Est habenda gratia, tum roliquorum liberalium et artium invenioribus, tum vel praecipue his, qui di Condi praecepta, ac normam quamdam persecte loquendi suo studio et diligentia nobis tradiderunt: esse erunt Enim, Ni qua in re homines casti ris animantibus maxime praestant, nos ipsos et homines
Hiri us autem sermonis ornandi atque excolendi quum multi praeclari, ut scis, fuerint latinae linguae auctores, tum vel Praecipuus atque egregius M. Fabius uuintilianus, qui ita di Aerte itaque absoluto summa cum diligentia exsequitur ea, quae Portinent ud instituendum perfoctissi-inum Oratorem, ut nihil ei vel ad summam doctrinam, vel singularem eloquentiam meo judicio deesse videatur: quo uno solo, etia insi Cicero, Romanae parens eloquentiae deosfiet, Perfectam Consequeremur scientiam recte dicendi. Is vero apud nos antea Italicos dico in ita laceratuseriat, ita Circumcisus, Culpa, Ut DPiuor, temporum, ut nulla forma, nullus habitus hominis in eo recognosceretur. Tute hominem vidisti hactenus
LaCerum prudelitor ora ;ι ora manusque altibas, populataque tempora raptis Auribus, ct truncas inhonesto vulnerE nares.
Doletidum quippo erat et aegro serendum, nos tantam in hominis iam eloquentis foeda laceratione jacturum oratoriae iacultatis feci se . Sed quo plus tunc orat doloris et molestiae ex rius viri mutilutione, eo magis nuri C est Congratulandum , quum sit in pristinum habitum ac dignit,tem, in anti triam formam atque jutegrum valetuditiem nostra diligentia restitutus. Nam si M. Trillius magnum Prae se fert gaudium pro M. Marcello restituto ab exsilio, ut eo quidem tempore, quo Romae plures erant Marcelli 'simileq, domi forisque egregii ac praestantes Viri; quid nunc agere docti homines debent, et praesertim Studiosi
13쪽
Oloquontiae, quum singularissimum lumen romant nomi Dis. quo eis tincto, nihil praetor Ciceronem supererat, et quum modo gimili la eruiti uc dispersum non tantum ab exsilio, sed ab ipso paene interitu revocaverimus P num meherculei nisi nos auxilium tulissemus, necesse oratillum propediem interiturum. Nam neque est dubium virum splendidum, mundum, et Psante tu, Plenum moribu , plonum tacetiis, nuditatem illius Carceri squalorem Ioci, custodum scevitiam diutius perpeti Dori potuisse: in largius quid in ipso oriat ac sordidatus, tamquam mortis rei salebant, squalentein barbam gerens ne concrctos pul- vero crines; ut ipso vii Ilia atque habitia interetur ad immeritam sente ut iam se vocari. Videhatur manus t udore,
implorare Quiritiam fidem , ut se ab iniquo iudice tuerentur; postulare et indigne ferre, is d qui .mdam sua
Opo, sua eloquentia multorum ha ulem Conservasset, nunc neque Patroniam quempiam inveni Di, quern miserer tfortunarum fitiarum, neque qui suae consului et saluti, aut
ad injustum rapi supplicium prohiberet. Sod quia tona ero
Persaepe eveniunt, quae non audeas optare, ut ait Terentius noster, fortuna quaedam fuit quum sua , tum maximo nostra, ut quum essemus Constantiae otiosi, cupido incesseret visendi ejus loci, quo ille reclusus tetaehatur. Est autein monasterium Sancti Galli prope urbem hanc millia passuum viginti: itaque nonnulli animi laxandi, et simul
perquirendorum librorum . quorum magnus rari morus esse dicebatur, gratia eo perreximus. ihi inter consertissimam librorum copiam, quos longum esset recensere, QUINTILIANUM comperimus adhuc salvum et incolum Em, plenum tamen Ritu et pulvore squalentem ': erunt otii in non
in bibliotheca libri illi, ut horum dignitas postulabat, sed in te terrimo quodam et obscuro arcere, fundo scilicet
I. comperimus. Reperimus, Mabillon. a. Squalentem. Refertum, Μabillon.
14쪽
unius turris, quo nec Capital quidam rei damnati detruderentur. Atqui osso Pro certo existimo, Si essent qui haec barbarorum ergastula, quibus hos detinent viros, rimarentur aC Cognoscerent more majorum, similem fortunam
experturos in multis, de quibus jam est conclamatum. Reperimus praeterea libros tres primos et dimidiatum quarti C. Valerii Flacci Argonauticon et expositiones, tamquam thema quoddam super octo Ciceronis orationi
bus Q. Asconii Pediani, eloquentissimi viri, de quibus
ipso meminit Qui utilianus. Hoec Inon manu transcripsi, et quidem velociter, ut Oa mitterem ad Leonardum 'Arctinum, et Nicolaum Florentinum . II abes, mi suavissimo Guaritis, quod ab homine tibi deditissimo ad praeseus tribui potest. ellem potuissem otiam librum transmittere: sed Leonardo nostro satisfacion dum fuit. Vorum scis, quo sit in loco , ut si cum voles habere sputo autem te quamprimum velle) facile id consequi Valeas. Vale, ct me, quotitam id mutuo fit, uina . Kalend. januar. anno Christi
MCCCCXVII. ' . i. Nee eapital. Mabillon. ne villa quidam damnoti detruderentur. M Dag. ne capitales quidem rei. u. Frotantinum. Addit Mal illoti. 1 a Qui quum a me huius thesaurio aditivetitionem cognovissent, multis a me verbis Quintilianum per suas a litteras quamprimum ad eos mitti contenderunt. v lla e iti Nostro codice desiderantur .CAPPER. 3. Vide P fat. Spalditis. in nostrae edit. volutii. I, pag. 33 sqq. ED.
15쪽
0 lucrum ingenal insperatum gaudium t Ego te, Marce Fabi, quando te integrum aspiciam et quantus tu mihi
tum erist quem ego quamvis a.' '.
. Laeorum erudelyer ora . ora manusque aribas, populataque tempora raptis A. at retineas inhonesto vian re nare ,
in deliciis habebam. Oro te, Pogm fac me quam cito hujus desiderii compotem, ut, si quid humanitus impendeat, hunc iri viderim, quam e vita discedam. Quintilianus rhetoricae pat et oratoriae magister ejusmodi est, ut quum tu illam diμturno ac ferreo bur rorum carcere liberatum huc miseris, omnes Hetrurἱae populi coneurrere
16쪽
AD CARDINALEM' SENENSEM Ciceronis et Quintillaui comparatio. i 47o.
Ll TiNAM, quod nuper in Livio Papiensis i qui jussu conatus suin facere, ut esset quam emendatissimus, idem nunc hortatu tuo ct iti Quintiliano licuisset: quorum diverso in Genere. eadem Prope utilitas, Certe pur dignitas est. Sed illum series ipga tomporum continuata et Vcluti per manus trudita nobis, ac nexus quidam inter sese rerum sic alligat, ut teneri facile possit. Illinc varietate Praeceptorum Per . omnMS EVagatum Eloquentiae campos, et tamquam ad plura intentum atque ideo lubricum difficile sic prendas, ut totus habea inr: Ob hoc ipsum obscurior, quonJam ita per Campos decurrit, ut tamen Omnes intrare quamvis reConditus Iatebras, et tri intima quaeque penetraro urti S arcana
videatur. Do quo si judicium poscas meum . illud vere videor mihi possct afferre, depsse eloquentiae, quidquid a Qui utiliano non discas, et ibi arte in desinere dicendi, ubi ultimum ejus fuit praeceptum, Wio quid modo dici oportet: ut fortasse non temere contendis e quidam videantur,
'. In Burmatiniana odi lotio serat Antonia Morem aed ore rem hunc liquido domonstravit et esse ille rota lavit Mielia sel Mattiarius in dissertatiotio do antiquis Quintiliani editionibus. C pi Cn.
17쪽
hunc aut Par in Ciceroni, aut si hoc magnitudo illa divini caelestisque ingenii non patiatur, haud inulto insertoro
sui se. Verum judicare maioribus de rebia , tam citi quoliberum est, quam temerarium: et ut ingor ro te in filiae ne Cias, arrogantis est, ita et incere, qua scias, timidi. Magnus quidem, mea sentcntia, Cicero. magnus Quintilianus; sed est et in magnis quoque semper aliquid omineti R. Est et, in quo superentur, nec cuiquam itu tota tin- tura se praebuit, ut non aliquid sibi veli Urctentum, quod largiri set ultori possit, ut raro invenias celeritatem in eo esse eximiam, cui insit Pt robur. Et arborum aliar crescunt sublimius, aliae latius effunduntur: parvis utrumque Con- Cossum ost. Cumulata mihi quidem videtur in latroque loquentiae magnitudo: sed dii ter hie in praecipiendo summus ost habitus, illo in dicendo longo ominenti simus judicatus. Quintilianus, quibus armis pugnandum git, docuit: M. Tullius otiostendit, quomodo vincamus, ct ipso semper cum victoribus contendit. illius stridia multum laudis in umbra tori ociata sunt: lirius in soro plurimum gloriae poporero. Et regnasgo in concionibus ni quo si hἡelliis fertur uti intiliantis : in scholi ot classibus floruisse Cicero, Pugnacior ipso. multo, Quintilianus instruo dis aliis aliquanto fortasso diligentior. Tum in ipso quoque dicendi genere multum est in torvalli: magnificus ot plenus Cicero; hic sumptuosus et locuples: illo amplia . sublimis, redundans; hic gravis, acer laboratu : ali r nn tiara rnatior; alter studio aeque expolitus : Quintilianus sontei liis premit et pondere; Cicero et his ipsis ot viribus et sublimitate et amplitudine et majestate convellit; ut videri possit, illi aequo in ulva spicula in inanibus esse, huic nius telorum : et ille tentare pungeroque saepius, hic altius Vulnerare atque conficere. Tum citra vim illam sumptus in manus Quintilianus acumino capit lectorem; sumPtus Cicero gratia et Candore delectini. Denique tanta vicinitas est,
18쪽
8 SELECTA DE M. F. QUINTILIANO
quanta videri inter eum potest, qui primus sit omnium in 'eni su . et eum, qui Di Si hic antecederet, ipse jam praevenisset. Est et in tran lationibus ac similitudinibu A diversitas : in quibus visus est Cicero et adhibuis o modum, temperasseque ingenio, et aliquanto fuisse distinctior: hic nescio ait usque ad vitium Dimius, no a tamen ita conculcandus, ut et splendorem non afferat. Quippe et ipse ita
distinguit: veluti est gloria, quod nihil aut hic praecepit faciendum, quod illa unica non pracstitisset; aut illo praestitit, quod hic postea non praeceperit. Tanto Quintilianus inferior, quatito est ex arte dicere, quum scribere diu arte, praestantius: sed eo fortasse diligontior, quo instituendis rebus plus vigiliarum ars Postvlut . quam natura DCiendis. Tum amplissimus ingeniorum laudator Cicero. judex aequissimus Quintilianus. Itaque mira se hic moderatione arbitrum inter Graecos no trosque constituit, mira illorum laud , nostroriam aemulatione, judicium Peragit, et veluti in medio ad gratiam positus, multa Concedit omnibus, nemini detrahit quidquam, ut non minus Scisse eum recte judicare existimes, quam voluisse: et hunc tibi noveris, O milium Et studia et ingenia noveris. Proindo de Quintiliario sic habe, Post una in beatissimam Et unicam felicitatem M. Tullii, quae fastigii loco suspicIhnda est omnibus, et tanquam adoranda, hunc unum esse, quem PraeCipuum habere possis in eloquentia ducem: quem si ussequeris,
quidquid tibi deqrit ad cumulum consummationis, id a natura desiderabis, non ab arte deposces. Vale. Duili od by Corale
19쪽
Consura in Quintiliani Declamationes. i 47o.
CENTUM et triginta sex Quintiliani Declamationes ad te nuperes Germania missas Quintiliani esse sic arbitror, ut ulterius et temporis et studii putem , quam undeviginti quae circumferuntur illius Domine: alia vis, alia gratia, diversus ornatus utrisque est; at est, ut semel dicam inter finitimas per Fnm longa distantia, sod qualis esse inter optima possit. In illis quidem Visus est locos omnes, qui pertinere ad rEm viderentur, pervestigasse; in his duntaxat neces rios et nato ς ex rebus. Quamobrem amplior illic et curiosior et redundantior latissime excurrit; hic collectus et modicus intra breves quidem, verum suos, fines se Continot. Illuc ad omnem occasionem exit e stadio, ut plus occupare spatii videatur : hic nunquam fere curriculo egreditur, ne in aliena, nec toto ad se pertinentia jure pedirumpat. Sarcinae in illis plus est; his ponderis non minus: tum multum in illis roboris, caeterum dissipati et per i tervalla disjecti; hae, quod habent virium uno corpore exhibent. Acumine sontentiarum illic superior: rerum, quantum ego sontio, tantumdem hic gratia se vincit. Etenim in illis semper queri, semper ingemere, Semper la-
20쪽
montari magno eiulatu, majore etiam, quam CBAUS serant,
artiseio videtur: hic parum querelis, multum legibus, multum interpretalione Contendit, ut non tam queri eum dicas, quam se defendere. Affectus in illis inulto plurimi; in his prope nulli sunt; ut videatur illic magnam spem ponoro in judicum animis; hic nulli rei, nisi musae, confidere. Copia roruiti in illis, quanto osse posset: in his quanta sufficeret: illic nihil, quod ad rem dici posset, praetermisit ; hic nihil adjecit, quod non oporteret. Ha reruIn
diversitas: e t quoque et magnum in verbis juncturisque di crimen. Illic et innovat qucedam et epitheta connectit, et translationibus est frequens, Et raro sine paeane se colligit, et impressiones affert, et trajectionibus continuis et spatiis spati Olisque laetatur : hic tamquam de industria haec omnia vitat; Duin simplex et purus, et larius magis numeris, quam Compositus, nec iambos quidem aspernatur, et
spondo is si clauditur. mira diligentia negligit caeditque orationem brevibus intervallis, perspicuitatis studiosior, quam magnitudinis; videturque cupere in illis manifesta compositione laudari, in his hoe velle, Ne laudetur. Utruinque magni propositi; et Ostendere se compositum, et dissimulare id quod est, ne esse videatur. Illic sententiis gravis et densus; hic minus inest libertatis, minus quod possis
excerpere. Itaque sic existimo: tu his, quae nuper inventarsutit, ad verum de lamatum in scholis esse; nam et Sermones veluti praecepta quaedam antecedunt, nec unquam disceditur longius a causa, et saepe interjectis ad rem praeceptis ipsis interrumpuntur, ut videantur non minus
praecipientis esse, quam declamantis : illas alteras otii cujusdam domestici secretiorisque studii fuisse, multaque scripta ad ingenium, multa ingesta, multa incumulatu, quaedam etiam ad poeticus usque expressa delicias, quod non tum alienis Parcere auribus. quam ingenii sui viribus Obsequi vellet, nec ulli reddenda esset ratio, quantum