장음표시 사용
151쪽
Gabrielis Falopii Mutinens s ,
rientia,quam ratione . quare licet aquae istae essent in usu etiac A Mei'p- apud uulgares antiquos; tamen Galenus paruam ipsis aquis v μ' hine habebat fidem : quoniam non poterat in eis experientiam in ratione coniungete,& alteram cum altera comprobare. Viso,
quod thermales aqui fuerint in usu apud antiquos: succedit,
ilia iraeo - ut uideamus quot modis aquis ipsis fuerint usi: solemus enim les qMqt mia Τ nos uti in potu, in insessione, in sotu: & aliquando no aquis, si em sed luto in ipsis existente utimur: aliquando aqua ipsa adcομι4: apud Mi. quendos, parandosq; cibos pro aegris et aliquando utimur uariis aliis modis. iccirco inuestigandum est , an ita multiplex harum aquarum usus fuerit apud antiquos, sicuti est apud Diis therma nos. Dico primo, quod εἰ apud ipsos fuit in usu pro potu,tela, Digem M pore praesertim Augusti: quando uigebant optimi medici, dco t in aetas illa quasi aurea florebat. unde non possum non satis mi-
' ' rari de illis, qui dicunt,antiquos no usos fuisse aquis his thenmalibus in potum, sed esse nouum inuentum Arabu, & quod apud antiquos erant in usu in insessione tantum . profecto qui ita dicunt, omnino mentiuntur: quia & medici antiqui, , . - & uulgares etiam homines usi sunt thermalibus aquis inpol aqua iis tum , ut legere est apud Strabonem in suo quinto lib. ubi deis
Uu antiquitus scribens Italiam, facit mentionem de quibusdam medicatis in potu. aquis, quae Albula,& Labanae uocabantur. & ait, quod erandia qua ii in crebro usu in potu, & in insessione ad fugandos morbos... suinis is S partim infra ait in Coti scoliis parum procul ab Urbe repe-pi'. 'riri sontem medicatum, cuius aqua erat frigida ,& quod ip-
Iis uia Area- sa utebantur pro potu,& in insessione ad morbos profligan- mmm dos. Tertio, idem auctor dicit, quod in Pithecusis,est insula Iis, UVM quaedam,Aenaria uocata a Plinio, & nunc Ischia uulgo, 'Ahμὰ it quo loco desertur uinum illud pretiosum, quod uulgo appelli, in usula latur Greco d'l schia,& copiosum habetur Rom s. in ea igitur
Aeseri si se insula dicit scatere aquas, quae erant in usu ad comminuedos Himm calculos in ad 'extrahendas arenulas ex uesica r quod'certE, uis .i '' aquae non fecissent, nisi fuissent in potum assumpti. Qirar u in i to, Pausanias in Archadicis dicit apud Cynethenses populos
rara Abs in Me esse fontem medicatum Alissonuocatum: cuius aqua erat in rarum σμ4 Q usu, ut assumeretur in potum copiosa ab iis, qui momorsi fit rant a cam rabido. Quinto, Vitruvius in L libricapit. 3.lo- έ,' , i. .. , a quens de sacultatibus thermalium aquarum dicit, ν erant in si ruria, usu ratione bituminis, & nitri: S quod asi umebantur in po-
152쪽
tum topiost ad euacuanda corpora.& subiungit, P erat aquae qua η ρν,μfrigidae genus nitrosum, ut Pinnae Vestinae Cutiliis, alijs m usu .lini mque locis similibus: quod potionibus depurgabat, per alutiq; petu Mi Wlμ transeundo etiam strumarum minuebat tumores. Sexto, taclarius, Plinius in lib. 3 i. cap.6.loquens de eisdem aquis ait, ' uiuisuis . quod nitrosae,& aluminosae aquae erant in usu ad euacuada corpora, & ia videbantur sibi magni viri, qui maiorem copiam illarum aquarum bibissent. unde aliqui tantam bibebat, ut tumidi adeo fierent,ut annulus, quem gestabant digitis,tegeretur acute . nec mirum hoc debet videri: quoniam & apud nos magna quantitas medicatarum aquatum in potu assumitur. memini me vidissequendam presbyterum, qui latum Aqua rianae aquae biberat, ut trium dierum spatio tumidus ita maserit , ut non amplius ab aliquo agnosceretur nam & facies, di partes corporis reliquae quadruplo maiores redditae sue- , rant, nec facies amplius oblonga apparebat . excreta deinde aqua illa, desiit tumor, & rediit vir ille, qualis antea fuerat,gracilis 3 refrigeratum tamen sibi remansit corpus totum. Manifestum ergo est, aquas thermales fuisse in usu pro potu apud antiquos. quod probo rursus auctoritate medicorum,& primo Archisenis. nam Aetius lib. I I .cap. 3O.monet de me te ipsius,ut in affectibus vesicae exhibeamus aquas medicatas, di prima die tres heminas, quae mensura est trium fere libra rum : deinde usq; ad sex heminas. Oribasius etiam in Io.Collect .ad Iulianum Imperat.cap. .facit mentionem de potu a quarum, quae aliquando calidae, aliquando frigidae scat nt: facit dico mentionem de mente Herodoti. Addatis, quod Scribonius Largus, qui antiquior fuit Galeno in ulceribus, & tumoribus vesicae exhibebat aquam in potu, in qua aqua plu ries extinctum fuisset candens ferrum :& hoc dicit se facere ad imitationem aquarum serratarum scatentium in Tuscia Aaμ- rustia in agro Milonis Gracchi. locus autem apud Scribonium est MM.
in cap. I 46. quas aquas Tuscias vocabant etiam, ut ait Marcet rus ialus medicus cap. 26. Vesicatorias,eo quod faceret ad aflectus edem ia tua vesicae, & erant in magno usu. Scribonius ergo exhibes aquasillas arte medicatas ad imitationem naturalium illarum,quq
in Tuscia scatebant, signum est , quod illae in Tuscia exhibebantur in potum. Addatis etiam aqctoritatem Galeni in Φ. de tuenda sanit. ubi uidetur dicere, quod aliquot aquae reperirentur
153쪽
CL Gabrielis Falopii Mutinensis
ti rentur, quae erant bituminosae, vel nitrosae,& exhibebantur pro purgadis corporibus. Accedit et Pauli auctoritas in .lita cap. I. de elephantiasi, ubi pro elephantiast exhibet in potu
aquas aluminosas. Addatis etiam auctoritatem Alexandri Tralliani: qui in colica affectione exhibet thermales aquas in potu, tum ut acuet, tum etiam ut calefaciat. Avicenna
quoq; in 3.lib.sen I 6. cap. de dolore colico, exhibet in potu tales aquas in dolore colico.& in adib.cap. 39.ait, quod aquae nitrosae in potu roborant stomachum. Constat itaq; aquas thermales suisse in usu pro sugandis morbis in potu apud an liquos&vulgares, & medicos,non solum graecos, sed etiam lati nos, & barbaros,contra sententiam quorundam recentiorum. Itaq; primus modus quo aquae istae fuerunt in usu est in potu pro fugandis morbis: qui usus fuit quidem frequens, ut ostendi, apud veteres, sed longe magis est apud nos. Alter modus, quo venere in usum tales aquae, suit per insessionem, uefit,quando ingredimur balneum ,&insedimus in ipso, quem modu isti uocant balneatione 'qui utedi modus est frequentissimus apud nos. Antiqui etiam utebantur balneatione, di uariis quidem modis. Et primus modus est per immersionem,&emersionem: ut quando ingrediebatur balneum, & statini etiam egrediebantur, siue aqua balnei esset medicata, siue no.& iste modus erat frequens apud ipsos. Alter modus erat per natationem, quando natando madefaciebant se: qui modus erat frequens apud illos, qui uolebant fieri robusti, & hac de causa aliqui madefaciebant se natando in aqua salsa,&illa quidem frigida. Tertius modus erat cum quiete, quando scilicet ingrediebantur balneum, & impis diu quieti manebant : & talis usus erat frequens apud antiquoς, & maiores natu,teste Galeno in lib.de tremore, & palpitatione. quod de Vitruvius, & Plinius, & Pausanias, & omnes confirmant. αquoad aquas thermales, tertius iste usus erat magis frequens aliis duobus dictis, estq: etiam adhuc apud nos: &est prae-santior reliquis, ut infra suo loco ostendam. primo autem& secundo modo, scilicet per immersione, & emersionem, &per natationem non utebantur, nisi rarissime, aquis thermalibus, nec nos etiam utimur. Vtebantur etiam antiqui avs:
medicatis perduciam, id est per stillicidium embrochi,&epturochi a Caleno uocatum, idest, per embrocham. & in dus
154쪽
de ther m aquis,ati metallis, Tract. U
dus iste est, quando rivulis salientis aquq uel arte, uel natura ita istructis lubiiciebatur corpus, uel corporis pars aliqua, in quo usa maxima est uis medicamentosar quia ratione illius motus imprimitur vis medicamenti. & iste usus fuit frequeu Sigbiissῆρα
tissimus apud veteres, ita ut aliqui praeter etiam modum vim mor bra inurentur:& ut ait Galenus in quarto, de tuenda ualet. quida sub ijciebant caput guttae aquae sulphureae. frequentissimus quo Οε que usus iste est apud nos,& frequentior,quam suerit in an . te acta aetate,quando vigebat Savona rota,& reliqui illius a tatis. Alius modus,quo medici superioris aetatis utebantur thermalibus aquis, erat per sementationem: quando aliquis ob aegritudinem aliquam non poterat ingredi balneum; accipiebant spongias magnas imbutas aqua thermali calida, & cor- μιiquiis inpori applicabant. Sed ut ingenud fatear,non reperio hunc mo μεμου mesi iis dum fuisse in usu apud antiquiores. Alius quoq; modus,quo utuntur aquis thermalibus,est in coquendis cibariis: quia dicunt cibaria parata aquis istis,suscipere uim aquarum, & sic ι - -
mederi morbo. & hoc modo aliqui sunt,qui aquis medicatis micti cibaria, et
viantur, sed non omnes. amiluaedum in
Addatis alium modum,& est ad diluendum vinum: accipiunt enim aquam thermalem frigidam praesertim,& uinum
diluunt,& maxime hoc modo utuntur aqua,quae refrigeret, scsiccet.quein usum non reperio apud antiquos: & pauci etiam sunt apud nos,qui hoc modo aquis utantur. Alius modus est racem quid.
laconicus: laconica scitis vocari foveas, seu cauernas illas, quae sunt apud balnea,& si usae etiam nuncupatur: quae foueae repletae sunt vaporibus thermalium aquarum. & huc usum noreperio apud antiquos: habebant utiq; Iaconica repleta uapo re aquae dulcis,quibus utebantur ad sudandum , sed carebant Iaconicis aquarum thermalium. Ultimus modus, quo utun- tuntur aquis istis, est per lutu, qui residet in ipsis aquis: quo Luro mediem luto utimur bifariam in profligandis morbis. primo quidem μυ- modo,quando oblinimus lutum ipsum parti affectae, & moκ ρομη partem illam exponimus soli,ut lutus incalescat, & siccetur. qui ustis luti non solum est apud nos, sed suit etiam apud anti tuis, miseri quos, ut videre est apud Plinium libr.3 I .capit. 6. Alter uer δ tusset ni Wis modus est,quando colligimus multam quantitatem luti, calidum applicamus corpori, inibiq; eousq; cotinemus, quo-
usq; fuerit frige lactus nec exponimus soli.& de hoc modo
155쪽
t, Gabrielis Ealopii Mutinens;
utendi luto non reperio mentionem ullam apud antiquo Octo igitur sunt modi, quibus aquae thermalo uenere in Ysum. primus est Per potum. alter per insessionem. tertius perstillicidium. quartu, per fimentum. quintuS in coque dis eduliis. sextus ad dilueduin vinum. s eptimuS laconi , octauus,& vltimus per lutum. Revertamur modo ad primum :&uia
deamus, quid circa ipsum sit obseruandui de quo in capite subsequenti agemus.
ηus praestet,quibusq; corporis partibus prosit: anq; omnes media catae aquae sint ad potum apta; er quae praecepta antefio- rtum, quae inter bibendum, O quae post potum intAi . seruanda ab aegro,a medico , ct ab astantibus. rcap. XI.
Iximus in superiori capite aquas thermales fuisse apud antiquos, esseq; apud nos in vario, ac multiplici usu: αin primo loco potum enumerauimus. iccirco de haru
aquarum potu est nunc agendum: circa quem usum, idest circa potum, quin q, sunt uidenda Et primum ust, quos usus potus medicatarum aquarum pra stet,& quibus corporis partibus prosit. Secundum, quae aquae sint aptae ad potum , ta quae ineptae, neq; enim Omnes sunt accommoda is . Tertium continet regulas obseruandas ante quam aliqu is ueniat adpotum talium aquarum. Quartum habet sub se pwcepta obseruanda,dum quis bibit, id est quid agendum iit ab eo, qui bibit, quid a medico, quid ab astantibus interim, dum aquae assumitur. Quintum comprehendit in se canones obseruandos resus aqua ther post potum aquarum. Quod ad primum igitur attinet, dici, mihi m M, er quod primus usas, quem potus aquarum thermalium exhi- μη μμ bet , est evacuatio uentriculi, intestinorum, Sc reliquarum partium, per quas transeunt, ut est auctoritas Galeni in qua to de tuenda sanit. capit. quarto .& Vitruvij in octauo libro cap. 3. N Alexandri Tralliani In curatione affectus colici eo exhibet has aquas pro euacuandis, detergendisq; intestinis, S pro calefaciendis illis partibus omnibus. Igitur primus v-sus, quem aquarum thermalium potus prastat;est, quod euacuat,detergitq; intestina,& uiscera omnia, per quae aqua ipsa transiui
156쪽
transit. unde & adhuc superest talis usus, & prscipue in Hetruria apud Senas: ubi multi assumunt thermales aquas pro Uua- lis in usu e, cuando corpore. Alter usus est ,quod thermales aquae in potum acceptae calcfaciunt uiscera, per quae traseunt: testes lunt 'illi, qui refrigeratum habent uentriculum ,& hac de causa medicatas aquas bibunt, quibus sentiunt vetriculum calefieri, & roborari, dummodo aqua permeci, & no moretur diu in
uentriculo. Fidem quoq; faciunt Trallianus, & A tu cena, qui exhibet medicatas aquas in potu in colico affectu, non soluut expurgent, sed etiam, ut calefaciat. Tertius usus est, quod aquae illae in potu contemperant hepar, uel renes aestuates, &alia uiscera. unde plurimi sunt medici, qui in supercalefactione uenae cauae uel hepatis, uel renum, exhibet aquam de th a Villa,alii Calderiana, alii aquam Brandulae, alii aquam son- ld , ις - ticuli, qui est in balneo S.Petri,alii aquam, Virginis uocatam, quae scatet apud montem Orthonem: alii hanc, alii illam. Sed Ἀ- --
hic est una difficultas e na sunt, qui dicant thermales aquas te, iur,m positio non poste refrigerare: quoniam dicunt uel refrigerant rati re. ne aquae, idest quatenus aqua, uel ratione medicameli,quod in se habent admixtum. ratione aquae non: quia non exhiberetur tanta ipsarum qualitas. nullum enim esset corpus, quod Posset tantum aquae tolerare. igitur ratione medicamenti: ecita non refrigerabunt. quia Calderiana, exempli gratia, ha het ferrum, sulphur, & paria aluminis ita dicunt licet ego cuipsis non consentiam,ut insta patebit)at serrum, sulphur,& a
Iumen non refrigerant, inquiunt: & sic cocludunt aquas thermales non refrigerare ratione metallorum. sed qu ia videbat experientiam esse in contrarium; nam quotidie experimur has aquas,& alias etiam plures refrigerare iccirco dicunt, refrigerant quidem, sed per accidens, hoc est quatenus euacuant materias calidas,quibus euacuatis contingit, ut uisce-Ta re rigerentur , contemperentur,e. Sed dicetis. Si hoc esset uerum, sequeretur , quod aquae calidae calefacerent & ipsae eodem modo, idest, per euacuationem. Respondet ipsi, hoe non sequi: quando aqua thermales calidae non habent ita intensam caliditatem, ut caloris uestigium relinquant in uisce
ribus. Ego in hac dubitatione dico, condonandu esse aliquid
his viris, aliquid autem non : quia credo,quod aliquot aquae Per se , aliquot per acci ias fragelaciant, nam aquar de . F a Bora
157쪽
iΣ -- Bora in agro Florentino refrigerant per se: quia habent in se .
' o marmor . eodem modo, & aqua Brandulae propter marmor, a ascis a- quod continet Calderiana quoq; frigefacit per se:quia habet. duia. bolum armenam, non autem serrum, ut ipsi dicunt. Aquae aut laesima qua Villenses credo quod refrigerent per accidens: quia conti '' nent in se alumen, cuius ratione euacuant ,& roborant, nec Ajua uestigium caliditatis relinquunt: quia nec ipsa aqua est ual-eli o modo rest, de calida. De aqua autem fonticuli Diui Bartholomaei,& beageret ρ μοδεμ tae Virginis montis Orthoni, credo quod cum sint tepidς, de
isti 'o ij si quasi frigidae,habeantq; parum salis; credo inquam,quod ra
tione cocti in locis subterraneis,&pugnantis in aquae frigiditate; aquae acquisierint temperiem mediam, quoad
caliditatem, & frigiditatem. unde cum temperatae sint,pota .i sunt remittere seruorem uiscerum,nec ratione temperiei me
dis offendunt uentriculum, etiam si lapsus esset ad frigiditatem, sed ipse ni contemperant potius, quam refrigerent. Quartus usus,quem thermalium aquarum potus praestat, est, quod siccant,& digerunt: & ideo quando in uetriculo est magna humiditas,egetq; exiccatione: exhibemus thermales aquas in potum: quemadmodum etiam quando in ventriculo est tumor aliquis, qui indigeat digestione: utimur potu istarum aquarum, & felici quidem cum successu.unde legitur antiquos usos fuisse thermalibus aquis in discutiendis strum is, idest in siccanda,& resoluenda materia illa,ut videre est apud Vitruvium. Addatis pro confirmatione istius usus,quod ma- Mit malis ior pars aquarum medicatarum habet uim siccandi: pariter se si observetis ea, quae in his aquis continentur, reperietis ipsa siccare, & digerere . Quadruplex igitur in uniuersum est v sus, quem praestat potus thermalium aquaruJcilicet euacuatio, refrigeratio,calefactio,& exiccatio. de humectatione aut nihil dico. alios postea usus,quos videtis potum istarum aquarum praestare, sciatis omnes reduci ad istos quatuor: scuti est,quod aquae istae adiuuent concoctionem,& quod roborent substantiam . nam hoc reducitur ad frigiditatem constipantem poros: illud vero ad caliditatem. similiter quod astrin-pant, uel laxent: & ideo non loquar amplius de ijs usi bus, oesia, i ,-- sunt consecutorij ad illos. sicuti etiam dimittam, qudit aquarisi F a re a te thermales agant, ut quidam dicunt, a tota substantia per
virtutem sibi communicatam a superioribus astris: di mitta
158쪽
de therm. aquis,atq; metallis,'Trach. 43
inquam hoc: quia vana penitus est haec opinio. & veniam ad aliud a nobis considerandum: & est, ut uideamus quibusnapartibus humani corporis thermales aquae prosint:& an omnibus, an quibusdam tantum , & illis quidem determinatis. Sunt aliqui, qui dicant, quod prosunt omnibus partibus: Nita exhibent ipsas in adictibus capitis, pedum, manuum, dc
reliquarum corporis partium. sed ego non consentio cum ipsis: quoniam credo, quod aquae thermales in potum acceptae iuuent tantum illas partes, per quas transeunt,&quaS fouet: partes uero illae, quae nec tanguntur, nec fouentur; puto quod non recIpiant iuvamentum . fomentum autem solet duplicia
ter fieri. uno modo in partibus extrinsecis, quado uel per in sessionem, uel alia ratione,aquae contingunt corpus:&de hoc fomento non loquor iam, licet hac etiam ratione illae tantum partes, quae continguntur, & fouentur; suscipiant iuvamentum. Altero modo fit fomentum per totum, quando scilicet quis assumit aquas:&hoc etiam modo dico, quod illae duntaxat partes, & viscera iuuantur, per quae aqua ipsa tra sit. partes autem,per quas tra sit; sunt primo fauces, & quae circa fauces sunt: & ideo antiqui exhibebant aquas, Pinnae Vestinat vocatas, ad discutiendas strumas, ut ait Vitruvius lib. 8. cap.7. altera pars est uentriculus,& ipsius os: & hoc patet ex ijs, qui in imbecillitate uentriculi aquas has bibit r. addatis tertio loco hepar,& lienem : quia aquae acceptae in potum transeunt etiam per uenas istorum uiscerum,&sic uiscera ipsa iuuant.& ideo Paulus monet, ut exhibeamus thermales aquas iis, uIaborant elephantia si, idest, lepra. iuuant quarto summopere intestina: & ob id Alexander Trallianus,& Avicena exhibent thermales aquas in dolore colico. Addatis his renes, &vesicam: quia & per has partes aqua epota transit. unde Archigenes exhibebat medicatas aquas in a flectibus uesicae, & Scribonius, & Marcellus vesicatorias: quas ideo uesicatorias uocabant,quia facerent ad assectus uesicae. Hae sunt partes,quae iuuantur ex potu thermalium aquarum. Sed statim obiiceret aliquis. Multi sunt medici qui thermales aquas exhibent in astectibus capitis,&videmus caput iuuari. similiter & in sputo sanguinis . e si qua est aqua, quae felici stim cicu necessu exhibeatur in siputo sanguinis, illa certe una est Uillensis uocata in afro Lucensi: quae non solum plurimos liberata sputo
159쪽
sanguinis; verum etiam a marcore illo, ex quo sit phil sis: ita ut praeseruet a phtas i. Plures quoq; sunt medici, qui thermales aquas pro potu exhibeant in affectibus articulorum,ut in podagra. ergo iuuant etiam partes extremaS,per quas non transeunt, di partes etiam thoracis. Praeterea exhibentur, & m
ximo qua dcm cu succcst v, in affectibus uteri,& in adictu co-xedico, idest, mischiade. ergo falsa est tua sententia, quod potus thermalium aquarum proiit dumtaxat partibus ijs,perpesis quas aqua ipsa trasit. Res Odeo, & primo de capite,mque quo admodu caput bifariam laedi contingit, uel per se ,hoc est e Gm δε in ι c. sentiam, uel per consensum partium inferiorum, ut uentricu
ρη t 1μ- qui hepatis, & similium; ita etiam accidit, ut iuuetur, uel per se, uel per accidens, idest, per consensum. dico igitur, quod si accidat, ut caput iuuetur,non quidem per se iuuabitur, sed, per accidens, hoc est per consensum: quia sicut per cosensum
patitur, verbi gi at ia, uentri culi; ita quoq; remota uentriculi affectione, remouetur & capitis laetio.quare caput iuuaturno: per se, sed per accidens expotu thermalium aquarum. Sed dicetis, nonne ex aqua existente in ventriculo efferuntur continue vapores ad caput,qui postunt apSu per se alterare,& sic care λ Dico,quod nisi vapores illi elati sint sulphurei, & ca-Υ.ius quaa put sit frigidum; non iuuabunt per se,& primo caput: nam si W-b; vapores essent aquei, obessent valde. De sputo autem sangui ' nis, reseram, quod vidi, dum essem in Hetruria,&ad balneuillud Villense. dico igitur, quod plures ex potu illius aquae vi nia iis Is i. vidi subleuatos a sputo sanguinis,& praeseruatos a phtisi: sed Iumi .et i prκ obseruaui unum scitu dignum, & est, quod qui aquam illam si potabant pro sputo sanguinis, di statim aqua egrediebatur p. bis secossim et 'non iuuabantur expotu talis aquae: qui vero reti- instwo μηυμ nebant tres, verbi gratia, horas, & postea excernebat ipsam,
nis, o in praser non per secessum, sed per urinam, summopere iuvabantur. vn d μ rhus , re de colligo,quod nisi aqua labatur per venas, non prodest ex-: cretioni san uinis nec praeseruat a phtisiad hoc autem,ut trarinis r fio; . ila i per venas, requiritur, ut no statim excernatur. De dolos driem m. ribus autem articulorum dico, quod si potus istarum aqua ivs Mi grum rum iuuat, hoc facit per accidens recidedo causammam eua
Miro 'bs gonerentur excrementa, quae possint esse in causa talium do- L .uici lorum. Sed dicetis. Aquae thermales iuuant neruos: ergo P
160쪽
de therm. aquis, atq; metallisaract.
se conserent in doloribus articulorum. Fateor, quod iuuent neruos,du modo ipsos contingat: & ideo ijs, qui in has aquas infunduntur, dum laborant neruorum affectibus,prosunt iste
aquae,quia tunc contingunt neruosas partes , quando autem transeunt per intestina, nequeunt neruos attingere.
De ischia dico vero affectu dico, quod exhibui quamplu UI L. O. rimis, & multo plures vidi fuisse laesos, quam iuvamentum tam an insit susceperint:& si aliquibus prosuere, hoc fuit per accidens, quia scilicet praeciderint causam talis aflectus roborando ui- 'scera, impediendoq; generationem tantae materiae phlegmaticae. Verum, diceret aliquis, a tactus ischiadicus est in loco uicino intestinis: ergo aqua transeundo per intestina continget partem illam,&sic per se iuuabit. Resipondeo, quod panniculus quidem est proximus intestinis, sed non articulus ip-is . De utero sum aliquantulum ambiguus, an aquae in potu Potin s tho acceptae iuuent uteru per se, necne: scio quidem, quod cum Ubi Vir se uteruS patitur ratione excrementorum redundantium in ven '' triculo, vel in intestinis, potus aquarum thermalium iuuat ipsum,recidendo causa in . similiterquado patitur excretione menstruoru alboru, uel praefocationem mensium. pariter qnmenses sunt copiosi; hae aquae in potu iuuant, quia coangustae uenas, & roborant uiscera. sed quando uterus est nimis humectatus; hoc mihi videtur ambiguia, quo modo iuuetur ex potu medicatarum aquarum . undeldico, quod cum aquae istaeno transeant per loca illa, non iuuant per se, sed per accidens:qa fortasse aquae per intestina transeuntes calefaciant partes utero uicinas, & sic per communicatum calorem iuuatur uterus.
Et hinc colligatis non recte agere medicos illos, qui mulieri- bus sterilibus ob frigiditatem uteri exhibent, ut concipiant, iaaquas thermales in potum, cum potius aquae ipsae essent in ute filii T----rum in ij ciendae , vel utendum ipsis per insessionem , uel per tinnia vapores: quoniam his modis multo magis prodessient, quam is πιι μin potu exhibitae. Et haec sint vobis satis de primo capite obseruando circa potum thermalium aquarum. Alterum erat, ilemia
ut videremus, quae aquae essent aptae ad potum, & quae inepis, ' cum non omnes sint opportunae. incipientes igitur ab iis, quae Psent ineptae; dicimus in uniuersum, omnes illas aquas, quae 'habent in se aliquid metallicum noxium, esse omnino ineptas in potu : cuiusmodi primo sunt, quae habent plumbum, qua 'M plumba