장음표시 사용
131쪽
Gabrielis Falopii Mutinensis b
inedia cproprie Inetalla uocantur,dixisi e sit satis. Succedunt iam ' metalla media appellata: de quoru numero sulphur est . quod cum aquis misceri,nullus est,qui dubitet: na inulta aquae sui. νω- phures habetur,qualis est aqua balnei Puteolani,& Viterbie-
ia, . VH sis:qualia quoque sunt balnea Volaterraria, Lagoni uulgo uo in na H-i cata, seu lacunae,aut lacones. Sciatis tamen,quod sulphur non
'Iμώ, H -i uvisi, ac proprie cum aqui commiscetur, sed confunditur pos uis st,tri. tius. unde aquae illorum balneorum dicuntur, sulphureae, eo, .-a uis. quod habeant in se sulphuris substantiam, non quidem commixtam, sed confusam.sunt & alia aquae, quς etiam dicuntur Arua sal - sulphures: quia habeant latum sulphuris uapores. & hae aquae sunt in duplici differentia: quia uaporum sulphureorum alii V is, δεῖ ita sunt fuliginosidi exusti: alij uero humidiores. unde aqus illae, . , suis duum quae habent uapores illos sulphuris siccos, non habent odore. xesieru . nec saporem sulphuris,sed habent saporem acremar que uero . uis mici habent uapores humidos, possident etiam &odorem,& sapo Presso ilM- rem, de omnia sulphuris:sed cum primum fuerint refrigerat*xcoim i ιμμm omnia ouae sulphuris possidebant, amittiit: & huiusmodi sunt
ἡ s libri ' aquae Aponit an s. unde fit, ut aquae sulphureae sint in triplici i. -- disserentia. quia aliae sunt sulphureae , eo quod habeant in sese scii t m iri- substantiam,& ramenta sulphuris; & hae uocantur proprie sulitio distori phurcae. alis, quia habeant uapores sulphureos siccos, &exultos. aliae uero quia habeant uapores humidos.& ta liae,quam an his mi illae, uocantur improprie sulphureae. Sandaracha etiam iniscetur cum aquis thermalibus: S aqua,quae ipsam in se continet, rias aba amara est admodum.Vnde Vitruvius inquit, quod erat fons Misi amari . di quae thetaItalis in Ponto, cuius aqua erat ita amara, ut amarinu rum etiam redderet Libanum flumen , in quod desue
'Ita,' bis bat. N non Mum Sandaracha commiscetur cum aquis, quis. 'sed & auri pigmentum,& stibium, & catera metalla media
Ma ιν mμ- nuncupata, sicut marmoret quod dupliciter cum aquis medi. Eolliciter catis naiscetur,uel sub forma ramentorum,uel sub forma su mmcq ci . ramenta marmorea habet balneum in agro Corsenae, Ni L ADA. - balneum de Agnano uocatum a loco inibi existente , quod ἀθA- oh Agnanum nominatur: ubi est etiam coenobium monachorub ni 'niam.aris ordinis Sancti Benediciti .ibi igitur est fons aquae medicatae fri πι- - gidae: in qua aqua sunt ramenta marmoris,& dicunt illi inc jae,quod aqua illa habet uim efficiendi, ut seriles mulieres rapis ia rim. concipiant. Lapis quoque calcarius reperitur in medicatis
132쪽
de the m. aquis,atq; metallis, Tract. 3o
aquis,immo omnes cineres, Sc calces,qui reperiutur in aquis, reducuntur,uci ad lapidem calcarium, uel ad ramenta marmoris. Addatis gypsum : quia di ipsum sine dubio reperitur int . in aquis medicata S .unde Gensnerus, homo fide dignus, testa. nisi tur balnea Eugesta uocata habere gypsum. Sed habemus exe ' V p. plum fere domesticum: quia balneum montis Groti in hoc ito istiis. agro Pataumo est resertum gypso, ita ut credam usum illius Ba in manaquae in potu non esse tutum. Grai Terrae ultimo loco sunt,sicut argilla communis, ut patet exhalneo montis Orthoni: nam aqua illius balnei est tota ar- Σgillosa. Commiscetur & rubrica,ut patet de aqua Calderianailicet aliqui dicant, sed falso, aquam illam habere ferrum. Balineum mhis Terra quoque lutea commiscetur aquis thermalibus, ut peria in hη Φλῶς spicuum est ex balneo Samni Petri:quia in ea aqua est quaeda ciari is a
terra,quae aemuIatur Ochram, ochra tamen non est. Aliqui d i qu. i. Mi j xere reperiri aquas,quae haberent admixtam camphoram,& tam Gantra in
tales es e Calderianas aflirmarunt. idque ex odore illius aquae colligi asseruere. Sed mea sententia decipiuntur: quonia non habemus aquas tales.non nego tamen, quod camphora non polsit cum aquis commiseers:quia quoquot sunt species me- caede uis tallorum, terrae, lapidum,& succorum,& denique omnia,quae qμ sint in terrs cauernis, ubi aqui praeterlabuntur , possunt proculdubio commisceri cum aquis; sed alia magis, alia minus, ει quot sunt res,quae cum aquis miscentur, totidem etiam rara non προ- thermalium aquarum differentiae constituuntur. Iam conse- riturquens est,ut aggrediamur caput de modo inuestigandi quidianaquaeque thermalis aqua in se habeat.'DE R .ETIONE, ET MODO EST IGO cognostendi quid unaquaeque thermatis aqua babeat
QVae sint res illae & quot, quae cum thermalibus aquis
miscentur; audivistis supra : nunc autem agedum de modo inquirendi,& cognoscendi,quid quslibet medicata aqua in sese habeata moduq autem, seu ratio haec est duplexi altera quidem est incorrupta manepte aqua, atque mixtione: altera uero fit contrario modo, scilicet, ex corruptione aquae,& mixtionis,& ex separatione illorum omnium,
133쪽
Gabrielis Falopii Mutinensis ',
quae cum aqua sunt mixta,& haec via cognoscendi, utru aqua' haec, vel illa habeat hoc, vel illud metallum, est certissima, illa vero fallax: non ita tamen fallax, quin & ipsa aliquam de re hac pariat notitiam . & de hac est primo a nobis dicedum:
relata a mis- postea veniemus ad viam illam certis simam. Prima ergo via,. -- seu ratio cognoscendi aquas thermales integris manentibus mi qμ 4 ,aquis, & mixtionibus, continet sub se quatuor instrumenta. N. sunt quatuor sensus, videlicet, tactus, visus , olfactus,
um: .L ru- S guttus . his enim tanquain manibus utimur ad inuel tigan- u. das thermalium aquarum mixturas. quibus instrumentis addatis etia usum, effectumue, quae aq ipsae praestant, & efficiut. His quinq; instrumentis possumus, cum ad aliquam thermalem aquam accedimus, dignoscere & dicere, Haec aqua, verbi gratia, est sulphurea, calcanthosave, idest habet admixtum sulphur, vel calcanthum, vel huiusmodi; possumus inquam dignoscere, nec propterea aquam ipsam,& mixtio
Rem i rμ nem corrumpere, per elambichationem, vel alio modo. sedilm in ' ut dixi ratio haec ,& modus cognoscendi mixturas aquaru, a, Oftuli i- est fallax Ualde, ita ut potuerit multos recentiorum medicotes thermesium rum decipere: quippe qui tantam huic rationi, & modo in- π , mae uestigandi mixturas aquarum thermalium, fidem habu rint , ut alteram certissimam , de qua infra, Omnino spreuerint. Vos autem nolim ita facere, sed paruam, fallacemque notitiam, quam prima haec via praestat, coniungere cum alia certistima notitia, quam praebet altera via. Sed reuertamur ad primam, quam diximus habere quinq; instrumenta: et videamus primo, an possimus cognoscere vapores in aquis rapor esse in thermalibus existentes . Dico itaq; , quod duce sensu possu AEqM 'μ' mus percipere aquas habere in se vapores : at quod haec, ii
' la ve aqua, ire uenenata, nec ne, ratione vaporum admixt
Aqua h rum; non possumus cognoscere duce sensu, sed ex e flectu. iti-beas uapores ne dem dico de vaporibus sulphureis: nam quod sint sulphurei;
ori os itiu odore, gustu, sicut & olfactu. sed nunquid sui .
4,u in a phur sit cum aqua mixtum sub forma ramentorum, vel va- qu. 'is .d. porum; non possumus dignoscere. exesiectu quoq; cognosci- innotesciit. mus , an hec, illave aqua sit sulphurea; dii videmus, quod 'Mes ph emoli itin potum assumpta, de caput aggravat: sed sub quar e iU' . iam forma sulphur in tali aqua sit; nec etiam ex essectu per' ας iecit m cipitur. Succos quoq; , verbi causa, bituminosos esse cum
134쪽
aquis mixtos cognoscimus duce sensur quia oculis cernimus - . bitumen aquae supernatans , videmusq; aquae superficiem -- ctuosiam, di habere colorem subluteum, vel subpurpureum, Im urp tulcum aliqua splendescentia. olfactu quoq; ,&gustu cogno- Miam, istimus aquam esse bituminosam. similiter & tactu:quia vide.
mus,quod reddit manum vnctuosam & lubricam. ex effectu R.
etiam talis aqua cognoscitur,quod habet aliquam bituminis initii speciem : quia videmus, quod si quis eam hiberit, persentit -- grauitatem, repletionemq; capitis,calefactionem cerebri, &cmollitionem partium omnium totius corporis: di his instrumentis cognoscimus aquas habere bitumen. &si quid est, quod hac prima via possit cognosci esse comixtum aquae, unucerte est bitumen: sed quae postea bituminis species illa sit;
haec via no patefacit. Succum lapideum nullo modo hac via su tui iam. cognoscimus esse in aqua: non enim effectu, non gustu, non m exb
olfactu, non visu, nec tactu id percipi potest. Sales cognoscuntur gustu, etactu ,& tactu .gustu quidem; quia percipimus saporem salsum. estinu ; quia aqua, quae habet in se suc- . Tiso, uis cos salis, si assumatur in potum, detergi roboratq; valde ven modistri culum , & euacuat abundantia humoris pituitosi: discu pernim im . tit etiam, roboratq; caput. &laedit aliquod viscus. tactu vero cognoscitur: quia si quis abluerit se aqua habente sal; sentiet 'Hasperationem introductam in partibus sentientibus ide. - tergendo etenim poros, introducit asperitatem. odore au tona, & visu non cognoscitur. & licet modis dictis cognosca. Mismus aquam habere salem admixtum; impossibile tamen est spe si v mmi, hac prima via, ut cognoscamus , quaenam salis species illa
sit, quam aqua habet. I priniam utam.
Nitrum gustu cognoscitur: dissicile tamen est ex gustu discernere , an aqua habeat in se nitrum . quia nitri sapor inhum isti eomino ausimodi aquis vix discernitur: attamen si aliqua nota est, qui in indicet adesse nitrum; haec una est: quod si aqua nitrosa tea A I qneatur in ore, percipitur sapor acris ,quae acredo statim per . 'meat totam Iinguae substantiam, & ad partes etiam inferio res ::& cum acredine percipitur quoq; nescio quid , quod videtur erodere. ouod etiam poteratis experiri , si accipiatis mos mica nitri. visu,& olfactu nullo modo cognoscitur aqua habere nitrum. tactu autem aliquo modo, quia aquae nitrosedetergunt,nec relinquunt aliquam asperitate. cognoscuntur i' etiam
135쪽
D . cabrielis Falopii Mutinensis
Aoua αὰjose etiam nitrosae aquae exessectur quia vesidius soluunt ventrε, elect . quam salsae, ita ut aliquando subuertant stomachum, Scis ciant nauseam: sed praecipuus earum effectus est, quod euacuant non modo pituitosum humorem , & illum quidem a locis vicinis, ut faciunt aquae falsae, sed etiam humores mixatos, & varios, illori; a remotis uenis: & ita varios humores evacuant; ut aliquando appareant nigri,aliquando virides, aliquando alio,atque alio colore praediti:& quandoque in
eodem humore evacuato varii isti colores conspiciuntur. Rei larum re In sapore nitrosae aquae recentiores ualde decipiuntur: nam ror mi mii e cum primum sentiunt saporem salsum, putant aquam illam Me mi s esse salsam ratione admixti salis: non aduertentes, quod di nitrosae aquae habent saporem salsum: sed hoc interest,sa diis L. quoniam sapor aquae nitrosae cito permeat totam linguam Heficie. quae salsae autem non cito. Aluminosa aqua, seu alumen in MI f i ς- qua existens cognoscitur non odore, nec uisu, neque enim aluminosa aqua habet aluminis odorem, aut colorem per ipsam aquam diffusum sed cognoscitur gustu, quia sapor estrinu, astringens, & astrictio est sine acerbitate: quae astrictio per- --sie a cipitur non solum lingua, sed etiam palato,& dentibus, ita ut aliquando dentes obtundantur, & quasi stupescant: si uideli cet aqua diu teneatur in ore. praeterea astrictio illa habet nescio quid acredinis, & vim, ut dixi, obtundendi dentes. uerum istae qualitates, in quibusdam aquis sunt maiores, in- , tensiores,e: in quibusdam remissiores, iuxta aluminis qua- titatem paruam, uel magnam in aqua contentI. tactu etiam aquae istae cognoscuntur: quoniam exasperant manus si II sa abluantur. at cognitio, quae tactu habetur, est fallax. quia, di aquae habentes misym,8c similia exasperant cutim . ex essectibus difficile aluminosae aquae cognoscuntur : Quia reperiu-tur aquae non aluminos quae tamen edunt eo sciem effectus. quos aluminosae. nec hac prima uia cognosci potest,quam alu - α -- minis speciem habeat haec,uel illa aluminosa aqua . A qua cali sVR - canthosa,idest habens in se calcanthum, cognoscitur gustu,&olfactu: quia est astringens,& cum astrictione illa adesi etiam odormire δε acredo,& quidem intensa. praeterea dum calcanthosa aqua in μ= -- gustatur, percipitur odor abominosus: qui tamen odor non ' AT percipitur,nisi gustetur .ex colore non cognoscitur talis aqua quia calcanthum in propria uena non seruat colorem illum, a quem
136쪽
de therm . aquis,aici metallis, Tract. 32
quem videmus ipsum habere, cum est extra uenam . nam dilutum aqua in propria uena inficit ipsam colore albo, sicuti Mais g&sal. Metalla reliqua hac prima uia, integris seruatis aquis, μ' u mma fdifficillimum est cognoscere,anc u hac, illaue aqua sint mix- pta: & primo aurum non cognosci, illud argumento est, quod
non commiscetur aquis: eo quod non possit domari a calo' nisis commi
re. si ergo cum aquis non miscetur; quo modo cognoscemus tur cum mis.
aquam hanc,uel illam habere aurum admixtum si enim non miscetur cum aqua; certum est, quod aqua non potest habere saporem, uel odorem,uel colorem auri .addat is, quod au- Aur m t rum in propria uena habet colorem nigrum,& quandoq; c larem argillae: & ita aqua,quae habebit in se auru ,erit colore, o qui,dni, uel nigro, uel argilloso: tamen non poterimus asserere, quod xllis. quotiescunq: uiderimus talem aquam, habeat in se aurum: quia color ille potest aliunde nasci. igitur aqua habens aurii AEurum non canadmixtum non cognoscitur odore, non gustu,nec colore, nec etiam ex e flectu: quoniam aurum cum non superetur a calo- . ἴαi re ignis sicci; tanto minus uincetur a calore naturali corpo- Poci dissuui, ris uiuentis: ideo aqua illa nullam edet effectu. quia si quid o Aman. debeat usum aliquem nostro corpori praestare opus est, ut
concoquatur a calore naturali. quare aquas habere aurum,
non potest hac prima uia cognosci. Idem dico de argento,deferro, de aere de stanno,&aliis huiusmodi metallis. excipio his
tamen plumbum: quia aquae habentes plumbum admixtum viam, exce a cognoscuntur probe ex effectu: cum proprium talium aquaru t.men aqua Fust sanare cacros,&discutere scirrhos etiam inueteratos. Suti phur esse comixtum aquae cognoscitur odore,& uisu etiam: quia cernimus per aquam scintillantia ramenta sulphuris . canori G si, color etiam huiusmodi aquae est,uel luteus,uel subviridis,ex murier saetactu quoq; dignoscitur: quia aquae habentes sulphur e molatiunt,discutiunt,replentq: caput. De chrysocolla,& stibio nihil dico,quoniam caremus aquis, quae ipsa habeant. Aquas mea si is, e gypsatas cognoscimus,dicunt isti,ex gustu, qui est astringens. effectus. sed decipiuntur: quoniam aquae ex multis etiam aliis rebus προς- acquirunt saporem astringentem , &non ex gypso tantum . n 'quare dico, quod nec gustu, nec odore, nec colore, nec eis Ἀ-LDistactu cognoscitur aqua gypsata. Ochra cognoscitur ex colore: quia aqua habes ochra, est tincta colore luteo. cognoscit et ta Adiuae
lis aqua ex sapore,qui est acris, si uidelicet aqua habeat vera reum
137쪽
ochram. si vero habeat ochram falsam, sapor erit isipidus . Rabrica cognoscit colore,& sapore: ila color est subruber, sapor vero aliquo modo astringens, qualiscuq; fuerit rubrica . Reli hera uia ω- quaoia nullo modo hac primavi a cognosci posivi. Altera via.& certior, qua inuestigado materia quamq; mixta cum aquisa thermalibus, siue materia illa sit multa, siue pauca, est corruptio ipsius aquae . sed antequam ad aquae dissolutio nem, corruptionem e deueniatis; erit utile speculari,& diligenter coqsiderare natura loci, per que in fluit aqua. postmodum dea
P - - . O uenietis ad aquae dissolutionem. loci quidem natura est ob p. quid ut idi seruanda; quoniam *pe ducit nos in cognitionem eorum.16l ur Dor quae aquae sunt commixta . iccirco antequam corrumpatis, in infir mi , di sibi vatisve aquas, considerate optime loci naturam, per quem aquae fluunt, et erumpunt, inuoluendo saxa.e diendo
Maii Lites lutum, & similia agentes . nam hoc modo cognoscebam ego quid esset commixtum cum aqua illius balnei dicti vulgo Bagno at morbo, in agro Volaterrano:dimouens enim saxa,es. Bdiensq; lutum,& inueniens omnia calcanthosa, & sulphum rea, argumentabar hinc, aquam illam habere admixtum cal canthum, & Iulphur. igitur primo inuestiganda est natura lo. . . ci, per quem aqua transit. Caeterum sciatis, quod hic ratio, cognoscendi materias aquae commixtas, est fallax. nam *peii accidit, ut obseruata etiam diligentissime natura loci, per quem fluit, erumpitq; aqua; tamen no potest cognosci, quid ut cum aqua commixtum : & ideo opus est deuenire ad cer tiorem rationem & modum, videlicet ad dissolutione aquς. Distuli. M uae dissolutio est duplex, una per se,quae fit a natura: altera,
Mik quae fit ab arte. quod fiat talis dissolutio a natura; notissimu est: quia cernimus in multis balneis. quod erumpente aqua separatur ab ipsius aquae substantia id, quod est secu admixtum: & proinde inspiciendi sunt meatus, per quos aquae thermales erumpunt; & canales, per quos transeunt. nam in ipsis v coaceruatur materia, quae interim, dum erumpit, ac fuit, aqua,separatur ab ipsia: ut videre est in balneo Aponitano in istibus it dise tofaceo, & pumicoso illo colle, ubi aqua erumpit feruenti iastu inis ritu. e sima .nam ibi, dum sensim erumpit aqua. separatur ab ipsa - φη f sal, qui in illis meatibus, & canalibus concrescit, unde ex hoc in serri certo potest,aquam illam habere sal admixtum. In bal Monue. neo etiam de Corsena in eo loco, νbi sunt fistuis, per qua
138쪽
sunt embrocae, apparet marmor circa illas fistulas conlpa ctus, di concretum . similiter & nitrum. in Aponitano etia balneo Vn rami. in canalibus illis laterat ijs concrescit lapis calcarius:& non co L p V crescit solum in illis canalibus, sed etiam circumcirca molam illam molendini ligneam: ita ut no lignea, sed lapidea potius . uideatur aliquando. quare specula di sunt canales, & meatus balneorum: quia & ex dissolutione naturali cognoscuntur ea, quae in aquis sunt commixta. uerum non omnia haec spontanea dissolutione cognoscuntur, sed cognoscitur quidem ni trum: quia in pluribus balneis concrescit, dum erumpit aquae similiter & alumen: ut videre est in balneo Puteolano,ubi co mi crescit alumen scissile. Tertio, hac dissolutione spontanea co AEu gnoscitur rubrica . at patet ex balneo Sancti Petri. quia in ea aqua concrescit rubrica habens ochrae colorem. patet etiam hoc ex balneo Calderiano in agro Veronensi. cum itaq; omnia, quae sunt aquis commixta,nsi possint hac dissolutione ita cturali cognosci etiam si obseruetur natura loci, per que aqua fuit, & dilitenter inspiciantur canales; Lepe enim sal, &alu , -
men sint cum aquis ita commixta,ut impollibale sit per dinolutionem naturalem ipsa cognoscere iccirco tunc necesse est deuenire ad aquae distatutionem arte factam . quae ara tres no is rebis tribuit modos, quibus hanc dissolutionem moliri posse-- MD AI Auimus. & primus est pur coctionem, alter per evaporationem lanem,tertius per elambichationem. his tribus modis natu- .. . rates philosophi inuestigant certo quid in qualibet aqua sit, D .ert Φl--& contineatur. & primo quidem per coctionem possumus bubarem . cognoscere quid cum aqua sit mixtum,possumus inquam co- gnoscere & illud quod est tenuissimum;& illud, quod est sum. tenuissimum quidem, dum uerbi gratia coquimus aqua Tis ., iis
ad cosumptionem tertiae,uel dimidiae partis: & si uiderimuS, Initionem non quod aqua,dum eo usq; fuerit cocta,& absumpta, non reser- ΟΔ Uporum.
uet saporem,odoremq; sulphuris,uel bituminis; tunc colligi - s in mmus certo,aquam illam habere non substantiam, aut sulphuris,aut bituminis, sed uapores tantum sulphureOS,uel bitumi f. i. O qu. nosos, qui excoctione aquae evanuerunt: & ideo in ea aqua decocta non a inplius,ut antea,percipiuntur ratione odoris . . aut saporis hoc obseruare poteritis in aqua Aponitana: quae dum calida est,sapit sulphur di bitumen: refrigerata uero, dc mox recalfacta, nec ex centum partibus unam percipimus in
139쪽
ipsa odore, aut gustu, sulphuris, uel bituminis.Ex coctione igi
tur aquae usq; ad consumptionem tertiae partis, uel dimidiae cognoscimus, aquas habe P admixtos uapores sulphureos, aut
Va res qui tu bitumino S. sulphureos inquam, aut bituminosos, qui nulacrutiret riuii- tum alium uaporem tuento ego cu aquis thermalibus mixtu.
hoc itacli mo)o per coctionem cognoscimus tenuissima cor i sis , a POra,quae aquis sunt commixta. cognoscimus quoq; corpora crassia consumpta aqua per coctionem usq; ad tertiam partem, uel dimidiam: quia corpora crassa evaporatis spiritibus resident in fundo uatis. et hic est unus modus,quo per dissolu- tionem artificialem cognoscimus, quid sit aquae comixtum. φρο, υ,,uisa Alter modus,seu instrumetum, erat per evaporationem lene, divinae quae m. quando scilicet exponimus aquam soli, uel seruamus ipsamer quot rerum in aliquo loco calido,ut in hypocausto,& sinimus, ut aqua sen in 'in sed -euaporet. sed hoc modo cognoscimus tantum partes crassas,quae sunt aquae commixtae: tenues autem nequau. qm tenis Uuiis aqua. nues evaporant, cras ae uero resident in fundo uasis. Verum filia modo . sciatis, quod isti duo modi, seu instrumenta cognoscendi, ud se, er aura aquae thermali sit commixtum; non sunt ualde utilia . non it.
-- a laquidem prior modus disssolutionis per coctionem aquae fa- ctus quoniam licet per ipsum cognoscantur tenuissima cor-
set L pora, non tamen omnia possunt cognosci. sunt enim quaedam m. Mis ita aquae commixta,ut nec etiam per coctionem possint ab a- qua separari. similiter nec alter modus,qui fit per lenem eua. poratione, satisfacit prorsus, immo minus,quam primus modus. primo quidem, quia talis ratio cognoscendi ea, quae sunt aquis commixta,est valde tarda secundo, quia saepe accidit, . ut aqua agitata a tepido illo calore putrescat, proindeq; illa, quae aquae sunt mixta, acquirant alienum saporem, atq; odorem,& aqua ipsa, ratione corruptelae, contrahat ruborem, seu uiriditatem quandam: qui color alienus est postea nobis im- . a. tuta pedimento ad cognoscenda ea,quae sunt cu aqua mixta. Qua-ni, ἐν ἀ-M- re deueniendum cst ad tertiam uiam , quae fit perelambicha, inationem eI - tionem: qua uia & ratione melius,quam per quamlibet alia fomeNμm γ' cognoscuntur illa omnia, quae in aquis thermalibus continentur. ita ut haec uia optima sit dicenda, & certissima: atq eo' qui magis, quia cito agit, ita ut una die si probe parata adsintriis os initia instrumenta requisita magnam possimus aquae quantitatem mim mur. dissoluere.ver una tame est quod in hac uia magnus est labor,
140쪽
de therm. aquis,atq; metallis, Tract. 3
scuti etiam est in alia, quae fit per evaporationem: in qua est GH Aa , etiam diuturnitas, quae laborem auget, hominesq; fastidit: -- et ideo illa uia est peior satis,quam haec tertia, quae omnibus rationibus superat omnes alias, quamuis sit, ut di xi, laboriosa ualde. qui labor puto, quod fuerit in causa, ut nullus huc Em, stia bis usq, diligenter,&exacte egerit de thermal ibus aquis : quia manui de iur- stilicet noluerit quispiam tantum laboris suscipere sed instar ' uouium omnes fuerint insecuti illum,qui prior hac de re scripsit. unde non est mirum,si maior saltem pars eorum, qui de 'balneis thermalibus scripsere, lit in errore equia scilicet noluerunt tantum laborem suscipere. quia igitur dissolutio aquae Τμ
per elambichatione facta, est cita,ideo est melior alijs instru α ..' ,
mentis ad cognoscenda ea, quae in aquis sunt secudo, quia ex in misiu toto totam mixtionem dissoluit: di lutio autem aquae illa, quae fit per coctionem, aliquid indissolutum semper relinquit. Tertio,quicquid per elambichationem egreditur, potest ite rum sub examen reuocari: & per talem dissolutionem deuenimus etiam in cognitionem spirituum cum aquis existetium, ut infra declarabo,& dabo modum,ac rationem cognoscenndi ipsos vapores. hac eadem uia possumus etiam habere aquiseparatam a fecibus. & deniq; quicquid cum aqua est in i xtu. . perelambichationem dissoluitur, dc oculis subiicitur cognoscendum. unde merito modus iste est omnium dicendus praestantissimus. oportet modo,ut exponam uobis, quo modo v-naquaeq; haec dissolutio fiat:&primo de coctione. Quando, volueritis coquere aquam pro cognoscenda materia in ipsa et contenta, opus est primo habere vasa, vitrea scilicet, nunquaenim coquenda est aqua in vasar uel aeneo,uel serreo, uel plum quabeo,uel staneo,uel alio simili: quia ab aqua, & calore semper recinertii si abraditur aliquid substantiae vasis,quod mixtum postea cum eo, quod in aqua continetur, est impedimento quominus illud,& caetera,quae in aquis cotinentur, cognoscamus. Vas igiatur ob hanc rationem debet esse vitreum, uel saltem testaceu, vitro tamen in interna facie optime obductum; & in huiusmodi uasis coquatur aqua ad consumptionem tertiae partis. deinde quiescat aqua per tres dies,& tunc separetur a sedimento: eo tamen modo est separanda ut ne tat illum quidem uas dimoueatur,quia iterum consuladcretur seces cum aqua. igi tui immoto vase separabitis, & extrahetis aqua. hoc modo . .