장음표시 사용
141쪽
Casciolis Salo pii Mutinensis a I b
. t.' Deiplatis frustum sim spissioris: dico spissioris,quoniam sts k l, esses laxum, rarumq; simul cum aqua egrederentur partes te
'μο e secli enaa, nuioles metallorum, & ob id illarum, aut pannus laneus clem
πις ipse '' bbte se spissiis dum scunq; postea fuerit coloris, nihil restri.
Di ii vi icthur filiri exacuatur in unotatere,idest,aptetur in τ' di datur ve sta ut tendat in acutume alterum rero latus made fiat aqua communi,vel medreata aetii frigida. mox pars illa acutior flari,uel panni, suspedatur ab orificio ualis, ita ut pars acuminata contingat aquam in vase contentam: suspedatur dico non totum fit trum, sed media pars tantum, ita ut dimidia eius pars sit immersa in vase,&suo apice contingat aqua: altera uero pars obtusior & madefacta pendeat extra vas: de
' hoe mMosenlini separabitur aqua a sedimento . quia aqua' cocta consecutione quadam sequetur aquam imbibitam iri parte obtusiori filis pendente cestra vas: & cum filirum sipistiissimum sit; separabitur sola aqua: partes autem crassiores, &seculentae residebunt in fundo uasis. separata,& extracta hoc modo aqua; exponendae sunt laces soli,& siccand si quo modo autem stat postea cognoscendae, quid sint, suo loco dicam.& hoc modo fit aquae dissolutio per coctionem. Dissolutio aure Σ . tem per evaporationem lenem fit hoc modo. Accipias uasa uitrea sed non qualia isti solent. Rccipiunt enim bocias, cum Ii . tamen uasa haec debeant habere os amplum. sint agitur vata vitrea, & lati orificii: quae uasa urinaria uocantur ab istis, eo 'quod assimiletur quod a modo ualis illis, in qbuSmingimus. uas igitur urinarium accipiatur, &facto glutine ex farina,
albo ou i,ublinatur uas totum . deinde submergatur in cari- , no expleto arena: submergatur inquam non totum,sed dimidia ipsius pars tantum . postea catinum testaceum simul cum H vase utreom arena submerso, &th et mali aqua repleto, exponatur soli, uel ponatur in loco aliquo calido. Sed animaduer' talis ne supradocum,ubi ponitur uas, peruolet pulvis:quia cuos debeat manere ore aperto; puluis caderet in ipsum:& ita non possemus recte cognoscere illud, quod aquae est conmtur talis autem locus difficile potest haberi in hac urbe, maxime quando astas siccior est,qualis est haec praesens: quia proptere ulto, curtus excitatur tantus puluis, ut eo totus aer sit relere ius.& ob hanc rationem cera no pol hic Patauit dealbari,nec
L. Venetiis aliquando: quoniam puluis desertur
142쪽
de therm. aquis, atq; metallis, Tracti as
Iucusq; a uento. uas igitur debet poni in loco ubi non sit pul
titia nec nocturno tempore debet stare sub dio: quonia aqua refrigeraretur,& sic tardius lepararentur materiae, quae sunt cum aqua mixtae. evaporata cum fuer it aqua,siccentur Rces ad solem. & hoc modo fit dissolutio per lenem evaporatione. Distolutio autem per elambichationem bifariam heri potest. uno quidem modo in balneo maria: sed talis dissolutio difficilis est . altero modo per elambichationem siccam,quae fit igne in uasis vitreis, siue sint itala urinaria uocata, siue bOcis,no multum refert. verum tame est, quod in uasis urinariis citius
fit elambichatio: in boc sis aute tardior. Sed hoc, vel illo fiat instrumento parui reseri, ut dixi. sat est,quod hae dissolutione aquae, quae fit per elambichationem siccam, cognoscuntur ea omnia,quae sunt aquae commixta: non excludendo etiam vapores, seu spiritus, qui hac ratione cognoscuntur. Habeatis paratum furnum, cui subiectus sit ignis i supra furnum scilicet in cauitate illa, sit vas testaceum ualde latum,& arena expletum. capiatis deinde bociam, uel uas urinariu nihil enim refert expletum aqua thermali,& medietas ipsius submergatur in arena existente in uase testaceo. supra bociam autem collocetur capitellum uas uocatum, quod capitqljum debet habere nasum. superimposito capitello ipsi bociae, Gaudantur optime fissurae,& spatia existentia intervas ,&u s. habeatis deinde fistulam vitream crassitudine unius digiti,& perfora tam in utroque latere,& in alterum foramen fistuli inseratur nasus capitelli,& circumcirca m sertionem obuoluatur fasciola, dc optime claudatur omnes hiatus, ne quidquam exhalet. Habeatis postea uas ligneu repletu aqua frigida, & per soratu in utroq; latere transuersali unico soramine ita ut fistula de scedens quodam modo e capitelli naso, ingrediatur foramenutriaque,& haereat aquae frigidae in ipso vase ligneo existenti.
5 hac ratione cognoscetis,qualesnam spiritus fuerint cum a- 'ua commixti . nam arena existens in testacea olla cum calida est, caliditas illa agit etiam in bociam,& calefacit aquam e qua efferuntur continue uapores, qui petentes capitellum densantur, & vertuntur iterum in aquam . quae aqua descendens per fistulam retinet adhuc vapores, quon ia m aqua descedens per fistulam refrigeratur quo quo modo a frigiditate fi-sulae , tia frigiditate aquae existentis in vasae ligneo, quam
143쪽
aquam fistula tangit :& ita frigiditas non sinit uapores in ua illa descendente existentes exhalare . prosequamina dei e cum igne sub furno,quo usq; tota aqua fuerit consumpta. postmodum extrahatis bociam: in qua si videretis superesse adhuc humiditatem aliquam, sinite,ut a sole absumatur. quo facto, exponatis soli iaces residentes in fundo uasis, di si natis
ut exiccentur. A. Furnus. B. Vas testaceum arena repletum. c. Bocia aqua thermali plena. D. Carumlum. E. Apula uitrea.
F. Vas ligneum aqua frigida plenum S Iccatae cum suerint laces ad solem ; intelligendum erit,
quid in ipsis contineatur. Sed qua ratione e Dicunt quidam sedimenta esse ponenda supra tabellam politam, &sub sole esse inspiciendar ut si quod adfuerit corpus luminosum ac lucidum,appareat nobis ratione solaris luminis. Ego autem dico,quod antequam deueniamus ad hoc experimentum; alia sunt facienda. Et primum quidem est, quod extracta bocia,& adhuc calidis laedimentis admouendus est nasus sex illis, illa- oribociae,& olfaciendum sedi metum . nam hoc modo si ade- - , 3 --m rit argilla, alia' ve terra; clare, de facile cognoscetur: quae alia
ratione non cognoscere ur. ex odore etiam figcum illaria, an -
- - tequam Herint restigerati,cognoscitur rubrica: γ si aderit, odor sedimentorum,etit suavis. ochra & ipsa hac ratione co gnoscitur.
144쪽
de therm. aquis, atq; metallis, Tract. 36
gnoscitur. Alterum experimentum,quod debet fieri ante iselud sub sole; est, ut refrigeratis quodam modo sedimentis,accipiamus ipsorum portiunculam,& inter digitos teramus: ita hoc etiam modo sipe deuenimus in cognitione alicuius,quod cum eo sedimento sit mixtum, ut sandaracae, sulphuris, auripigmenti,&similium: nam haec facile cognoscuntur isto modo. postea quia experimenta facta hoc pacto non sufficiunt;
ueniendum est ad illud, quod fit sub sole: & ita positis sedimentis sccatis supra tabellam, inspiciatis ipsa sub sole dilia
genter: quia si qua aderunt Iunii nota corpuscula, illustrabuntur a sole,& sic illustrata apparebunt. hoc sane modo cogno. .scetis sal, si aderit in grumis concretus. nitrum etiam, si adsit copiosum: si uero paucum, difficile admodum cognoscitur. sulphur quoque, si purum adfuerit, facile cognoscetur colO- λ - ω nre: quia color est lubluteus, uel subpallidus. cognoscimus et
hoc modo cinerem, atque concretos lapides. metalla autem reliqua,ut aurum,serrum, argentum. stannum,& similia non cognoscuntur: sunt enim aliquando ita cum marmore,cineredi similibus coni mixta,ut prorsus sensum effugiant. nec si gustetis sedimentum illud, poteritis ipsa cognoscere: quoniam modo huius, modo illius saporem percipietis: & propterea ciciuniicndum est ad aliud experimentum, quod fit supra
Iaminam ferream politana, atque candentem, inspergendo supra ipsam sedimentum. & hoc modo facile cognoscitur cinis , marmor, gypsum, calx , sulphur, sal, nitrum , cerussaq; enam si aderit calx,& marmor; videbitis, quod non com mis burentur: sed postquam alia quaedam fuerint combusta , mru mori remanebunt ipsa, habebuntque colorem candidiorem quam antea. si autem uideatis , quod adsit quaedam materia , quae non exuratur, sed fiat statim candidissima ; sciatis, Ῥest gypsum . quare calx, marmor, & gypsum communicant -- in hoc, quod non exuruntur, sed remanent,& fiunt candidiora. hoc tamen interest, quod calx, & marmor tarde fiunt candida, & candor non est multo maior, quam antea esset. cotra vero gypsum citissime acquirit candorem,& illum quide valde maiorem, quam haberet antea. Sulphur etiam facile Sid pruriunmae. hoc experimento cognoscitur : quia eliquatur,& refert suum odorem. Sal quoq;, de nitrum cognoscuntur: quia si hic duo F is , o nisu
adsin edimenta combutentur, & scintillabunt. sed hoc in- fς '
145쪽
terest, quia si aderit sal,scintillabit,& crepabit simul si uero nitru; scintillabit utiq;l, sed sine crepitu. Si aut materia iit mixta ex sale, de nitro, dum sedimentum exuritur, partim scintilTlu- ωεe, labit cum crepitu, partim sine crepitu. Plumbum hoc experimento nondum potui reperire: credo tamen, quod si esset incertis lana. illo sedimento, eliquaretur supra laminam candentem. Si cerussa aderit ;uidebitis sedimentum fieri rubrum: quod est crevsasi ex g, etiam signum plumbi. parum enim ditarunt: quoniam cerus M, ereης ris' sa fit ex plumbo, di ex cerulla sandix: cum sandix nihil aliud sit, quam cerulla tosta. Si videritis, quod sedimentum eli--C.' ' quetur,& fiat album, ac si lac esset; non inseratis statim adesse alumea: quia noccii aliquando indicium, quod adest alumen cum suo lapide: aliquando etiam aderit, di non eliqua. Alion eliqua. bitur et quia alumen eliquatur tum a calido, tum ab hum μευν coni do. Metalla autem reliqua nulla dictarum rationum cogno - - δε- scuntur: & quamuis omnes dicant, quod possunt cognosci; nullus tamen est, qui modum nobis doceat, quo id possimus assequi. Ego autem reperi artem quandam. quam sum expertus in balneis istis Aponitanis,& in balneis Lucensibus:&solum in aqua balnei Viliensis successit. ars autem talis est, A, e , sim quando vultis experiri, an aqua aliqua habeat calcanthum, uel alumen , uel aliud simile e coquatis primo aquam non in . - tu sit uase vitreo, sed in uase stanneo, vel ferreo. postea cum aqua Laa, o fuerit parum decocta, quiescat. deinde iterum coquatur pascenda. ' rumper. mox in ipsam inijciatis succum,uel decoctum galla εἰ mmu μει rum,pauca tamen in quantitate: Mi cum aqua aderit mixtur iis Misiis. alumen album,uel calcanthum; videbitis aqua fieri illico nigram. Alterum experimentum,quo cognoscitur alumen ;est, ut capiatur uerrinum dictum medicamentum, & coquatur
in aqua, ita ut aqua accipiat colorem ueluti nigrum, deinde. coletur,& huius aquae portio inspergatur supra sedimentum A si aderit alumen , videbitis, quod color ille ater reddetur statim clarior,& illum inabitur. Si vero non adsit alumen; co-Ior non redditur clarior. & quod dixi de colore relicto a verstino, idem intelligatis de quacunq; alia re ita ut aqua pro tali experimento faciundo possit fieri ex omni materia, quae possit aqua inficere colore nigro: & dumodo aqua sit nigra, cti. - ὼὴτ non refert, ex qua materia sit reddita nigra . De astringentia
. iam s- autem , qua alumen est praeditum, nihil dico: quia alumen
146쪽
de ita erm. aquis, atq; metallis, Tract. 37
In sedimento existens non potest gustu dignosci. sepe enim ri- alumis accidit, ut gustetis se d imentum,& sentiatis astrict ionem: tamen illa non proueniet ab alumine, sed fortasse a fale, uel ab alia re. Ferrum,aeS,& similia metalla non pollunt ulla ratione ' cognosci,nisi ex corruptione sedimenti, ita ut quodlibet me IV μ' talium, quod aderit, uertatur in proprium excrementum : dc ex proprio postea excremento cognoscetis hoc, vel illud metallum adesse.&hoc modo cognoscitur ferrum, argentum, aurum, chrysocolla,aes,& similia. stimulanda itaq; sunt te diumenta cum aliquo medicamento, liquoreue acri, ut quodlibet metallum in sedimento colentum uertatur in proprium,
excrementum. acre autem,erodenSq; medicamentum aptum
ad hoc erit acetum acerrimum,aqua erodens,& similia. accipiatis igitur sedi metu:ia,Sc inijciatis in aquam, verbi gratia erodentem, & cum exl ccatam, ac absumptam uidebitis csse aquam;obseruate,an supra sedimentum sat excrementum ali . cuius metalli: & si supra i plum dedimentum videritis cocreuisse ferruginem , indicabitur, u, in illo sedimento aderat fer-Funusi uero aderit aerugo, est indiciu aeris:& sic de reliquis. . metalla igitur cognoscuntur per corruptionem, & mutatione ipsorum in propria excrementa :&haec certe est rei ueritas, avtuos poteritis facile experiri, sit acceperitis portionem alicuius metalli,ut limaturam serra,& commiscebitis cu aliquo sedimento,& tentaveritis, ut limatura corrumpatur:& vide bitis,q, corrumpetur in proprium excrementum, idest inferruginem. Et his modis cognoscuntur quot,& tquae sint res illae, quaecum thermali qualibet aqua sunt commixtae. Sed animaduertatis, ne decipiat uos uitidis color, qui aliquando apparet in edi mento: neq; enim semper ex tali colore debetis color unigi, in inserre ipse in nasci ob admixtum aes, qm saepe oritur ex bolo sim is quid aliquoi qui pariter sit cum sedimento mixtus.&ex huiusmo- , di colono decepti sunt multi in balneo Calderiano: quia cre- citi Idideru in eo balneo esse serrum. ne igitur viridis color v S de iso exolens fitcipiat: experiam ini, an proueniat ex admixto aere, uel serro, in se,ut nuda an nascatur ex serrugine an ex bolo aliquo. experimentu au lerint a
tem facietis hoc modo. Accipiatis sedimentum talis aquae, &infundatur in acetum stillatitiam. iob male qualem colo. 'rena acetum contrahat : simili , qualis sit colores dimen- ,
ti. quando suetit exiccatum et di si aderit krrugo; color erit .i . niger:
147쪽
nigerr si bolus; color erit rubicundior, ides minus niger,& te
- , ct .iιν dens ad rubedinem. De odore autem,& sapore; nihil dico: asinum icer- quoniam tam uarius est sapor,& odor thermalium aquarum, bum maximi ut non possimus ex ipsis cognoscere quid sit cum aquis com --μ' mixtum.Habetis iam modos, seu rationeS,quibus possitis cognoscere, de inuestigare quid cum unaquaque thermali aqua sit comixtu.Succedit earundem aquarum usus, de quo infra.
fuerant olim, sintq; nunc in cluet: ict a quonam n. i. primum, quaq; ratione fuerint in usum iu 1 dpositae. Cap. X.
Xplicatis instrumetis, ac modis,quibus cognoscitur ud cum unaquaq; thermali aqua sit mixtum;conseques est, ut de ipsarum usu uerba faciamus.& primo dc coi. Itaq; με usus communis aquarum thermalium apud antiquos fuit, ut 7 -iis usi, at ex constituerentur balnea publica ad delitias, & volunta tu . tes,ut legere est apud Strabone in eo loco. ubi loquitur de balneis Baianis. patet et hoc ex uestigijs balnei publici,quod e M um publi- rat in hac urbe,& constituebatur ex.aqua Apomiana, ut supecum lim rius dixi. Pisis et hoc potest videri. Nec mirum, ui balnea fie- ciuis . .. , rent ex thermalibus aquis ad desitias, quia fiunt et nunc ex adis,uininfii. qua salsa,ut Venet ijs potuistis uidere. ergo tainto magis poterunt fieri ex aquis thermalibus:quia sunt reuera magis aptae
Aquae iIκ-- ad abluenda corpora, quam aqua marina. Cois igitur vlus a-kι eram anti Pi quarum medicatarum est ad voluptatem,& ad abluenda cor
pora,vestes, S: similia. sed huiusmodi usus fuit frequens apud
corpora mu hi Veteres apud nos aut desijt prorsus. nescio enim ego nostris rem dsi i his temporibus reperire aliquod balneum publicumaqui mela M. dicatae, in quo liceat omnibus&diuitibus, & pauperibus uer mi si fari, seq- abluere. Alter istarum aquarum usus est in re medi- s.' ιε. i. ca, hoc est ad curandos morbos, in quo usu fuerunt ut apud an apud nos. ad m eiquOS: quin imo ab ipsis fuerunt in hunc usum reuocatae, in randos morbe . quo & adhuc sunt,& quidem frequenti stimo. circa que usum seu sim tym duo sunt primum inquirenda.& primum est, quisnam prioris dis M'. , a, actuas medicum usum reuocarit: alterum vero est, qua rasi. -υ,, ,- tione id inuenerin quod ad ptimum attinet,arbitror ignotutonitin. esse,quisnam fuerit,qui prior inuenerit usum medicu thermalium
148쪽
de therm. aquis,at metallis, Tract. 33
sium aquarum: quare omittatur hoc, cum praesertim sit partu momenti. De secundo autem dico, quod cum multiplex sit . 1απwn tias modus, uel ratio, qua his aquis utimur; ita quoque multaplici via poterunt ipsarum facultates hominibus fieri cospicuae,& saltem quatuor vijs, scilicet,uel experientia,uel ratione,uel
utraque simul, uel analogia. Sed harum quatuor marum cen an ex ratione, oseo experientiam suisse potiorem. alijs autem vijs, aut nulla, H experientia, aut perexiguam, &ratasime, usuum istarum aquarum noti tiam habitam,inuenta ue fuisse existimo: at experentia duce inuentum fuisse usum omnium thermalium aquarum, uel maioris saltem ipsarum partis.&hinc colligo aquas has esse po ita istius medicamentum empiricum, quam rationale: quoniam totur μ ρο-
aqui thermales patiantur illud idem, quod multiplicia,&ma m igna vocata medicamenta: qualis est theriaca, mithridatum, & his similia. empiricanaque haec sunt medicamenta : quo TI .niam sine ratione sunt composita,& coaceruata. quod autem Dum, σμγhoc verum sit et theriacae compositio palam facit; quia in ipsa bamrauantur multa superflua, multaq; contraria ingrediuntur, & ad multos etiam, & inter se contrarios affectus facit, & confert. Sed ratio non patitur superflua in aliquo medicamelo poni,tanto minus,quae sunt inter se contraria,& quod unum,ac idem medicamentum uarios,& illos inter se pugnantes morbos sanet: tamen experientia compertum est,& in usum iam receptum theriacam propulsar ac fugare varios, contrariosq: morbos
quavis casu sit composita, & superflua in ipsa fuerint posita. Id ipsum dico de thermalibus aquis: quia &iplae empiricum
sunt medicamentum,& ideo censeo,quod ipsarum usius fuerit sola experientia inuentus. Et hinc est, quod omnes, qui de ' 'l' '. hiS aquis icriptere,errarunt, uno exceptor quia in explicauis metallis,quae in ipsis sunt, & quorum merito varios edunt v a ceperuit octa-sus, insecuti sunt rationem, omissa experientia: unde sicuti sonem errandi. decepti sunt in metallis explicandis; ita cscutiere in tradendis earundem aquarum facultatibus. Sola itaque experientia sita puto) inuentus est usus medicus istarum aquarum: in quo usu fuerunt apud antiquos', fiuntq; hactenus apud nos De .
ouentissimo. Sed undenam quaeso,diceret aliquis;experientia Experien tini ista,qua usus thermalium aquarum ad rem medicam est inue IM urertus,otium habuit M p Dico, casu factum fuisse, ut talis expe- rientia sit inuenta : quod declaro hoc exemplo. In Regien u. si agro o
149쪽
si agro est castellum quoddam, Brandula vulgo uccarum qireis I ali, castellum fuit olim sub ditione nobilissimae familiae Carpen -
mur i, rei sium: cuius familiae superest adhuc inter notiti ullos alios Illu-mui, ac n ira stris limus ille,ac Reuerendi limaus Cardinalis Carpentis nomisti ' natus, u ir undequaque integerrimus, ac nostri seculi ornameμ e ., Ju tum. apud itaque castellum est sens aquae medicatae frigidariasiam finitia cuiuS tonti, aqua scatet pulcherrima, S habet nescio quem
saporem salsum,sed illuni minimum, uixq, perceptibile: estq;O d. pr tςrςa bobus aqua illa gratissima . quo factum es ut cumptui hia uis superioribus annis,videlicet anno I 8. a Christo Saluatoretem laudi imo. nostro nato,multi boves bibissent illius aquae, oborta est epit. t. dimia inter boves non illius tantum castelli, sed aliorum
FI AMM gr. O tiam locorum nam & inter bruta solet grassari epidima ant no igitur dicto ineunte ustate coepit inter boves grassari epitiis E dimia talis, ut Omnes mingerent languinem :&omnes illi bo- Lia conferre ad ues, qui bibissent, uel biberent aquam dicti fontis sanabantur: milium se gin- aliorum autem locorum boues, quibus non erat data facul- εν M. M tas bibendi ex illa aqua, moriebantur. hoc cum obseruassent. Quoi ara pastores dicti castelli, rem promulgarunt, quod scilicet aqua.
pinum reii,ci Illa sanaret boues a mictu sanguinis. unde tactum fuit, ut brequom da. ui tempore omnes finitimorum locorum pastores frequentes. illuc sese contulerint,suos quisque boues ad illam aquam bibendam ducens. tandem res a bobus ad homines deuenit: Sedic cum quidam paterentur circa vesicam, coeperunt analogia quadam argumetari,quod eadem de caula ipsi laboraret vesica,qua & boues illi,& propterea aquam illam sibi. perinde atq; bobus suerat,ialuberrima fore rati, ea in potu assumpserunt: & alisi ex ipsis excreuere arenulas, alia. lapillos aliqui saniem,& sanati sunt. quae res demum deuenit ad medicoruaures, qui aquae illius usum pro affectibus virgae, Be vesicae co- probat ut:& hactenus aquae illius usus ad talem affectu uigeta Itaq; apparet,quo modo experientia sit inuentum aquam illam habere talem usuin,& experientiam fuisse casu inuentam, S per analogiam postea comprobatu suisse illius aquae usum ad vesicae,renum, ac pudendi affectum. Similiter arbitror factum suisse de reliquis tharmalibus aquis. nam alias sorra se ingressus suit balneum medicatae aquae, corporis abluendi gratia:& cum laboraret morbo aliquo, cu egrestus fuit e balneo videns se melius habere, existimans illud ex ea lotione fuisse
150쪽
de therm. aquis,atq; metallis, Tract. 39
nisse factum , iterum aqua illa uti libuit: &sie casu potuit experientia duce colligere, quod aqua illa faciebat ad illum
assectum, quem ipse patiebatur. Igitur experientia casu acquisita puto inuetum fuisse usum aquarum thermalium: qui 3sus postea confirmatur aliqua ratione . quod autem hoc sit rerum; patet auctoritate Aet ij, qui in O .lib.cap. 3o. loquens te mente Archigenis de dicta in assectibus vesicae,inquit, Ar-higene admonere nos, ut in vicere vesicae exhibeamus aquas aluminosas: &si hae non adsint; exhibeamus bituminosas, vel sulphureas. quae sententia, si rationem insequamur, erit erronea: quia licetquaedam dictaru in aquarum propter similitudinem quandam,quam habent inter se,possint loco alte- tius deficientis succedere, di exhiberi; tamen quaedam, cum nulla sit inter ipsas similitudo, a nullo, qui rationem sequa tur,exhibebuntur: sicuti sunt aquae sulphureae, &aluminosae.
dicit tamen Aetius de mente Archigenis,quod & istae exhibitae sunt, & experientia repertum, quod prosuere . quare usus aquarum thermalium experientia tantum pro maiori parte reperitur.aliquae etiam analogia duce uenerunt in usum .pau- scissimae vero aquae cognoscuntur ratione, qua praeditae sint facultate. dico paucissimae, ne videar omnino distentire a me .- dicis his Patauinis, qui volunt usum aquarum Aponensium repertum primo Histe ratione,deinde experientia confirmatum. R ideo dicunt se exhibere ipsas primum ratione moti . secundobexperientia . ut plurimum tamen oppositum fit, ut scilicet aquarum medicatarum usus reperiatur experientia, deinde confirmetur aliqua ratione. Et hinc ego colligo solationem cuiusdam problematis et atq; illud est, cur Galenus ta si,us, Hy
frigide de aquis his egerit, cum tamen in usu fuerint apud antiquos, ipseq; diligentissimus in reliquis suerit, scripserit que integros libros de theriaca, & de facultatibus simpliciumedicamentorum : & tamen de aquis thermalibus, quae sunt c, . veluti sacra anchora recentiorum, pauca, & tepide admodulixerit: quae igitur est causa Dico esse, quia thermales aqvsunt medicamentum empyricum . quod etiam hinc colligo, quod videlicet tepide de ipsis est locutus. Galeni etenim mos sal nimai fiafuit coniungere experientiam cum ratione, & ea quae altera ς ' ultra via inuenisset cum altera comprobare: quod non potuit - μ' 'facere in aquis thermalibus: quoniam nituntur potius experientia