Fr. Thomae Mariae Cerboni ordinis praedicatorum ... De jure, et legum disciplina tomus primus quartus, et ultimus

11쪽

UIII INDEX CAPI Tu Μ.

LIBER X XIX De Spiritu Iegum civilium. CAPUT I. De Origine civilis testis.

276 II. De Fine legis civilis . 2 8 III. De Effectu legis civilis. 28ci IV. De Politica ratione legum civilium. V. De Politia Democratici regiminis . VI. De Politia Aristocratici regiminis . VII. De Politia Monarchici regiminis. 3oo

LIBER XXX.

De Ea tota ratione, qua Ecclesia in sua exteriori politia sese habet ad potestatem civile in , & civilis potestas ad Ecclesiam. 3I3 CAPUT I. De Ecclesia, quatenus habet veram rationem status, seu reipublicae. 314 II. De Hierarchia Ecclesiastica. 349 III. De Praestantiori dignitate, atque auctoritate Ecclesiae supra dignitatem, atque auctoritatem Principatus civilis. 37iIV. De Ea ratione, qua potestas tum Ecclesiastica, tum civilis simul recte utilirerque consistunt. 376V. De Ea ratione, qua EecIesar regimen , ejus singularis potestatis habita ratione , sese habet ad civilem Principatum. 3 96

Ecclesiam sese habe ues

me utilis est potestati Ecclesiasticae. 472

potestati utilis est. 486DE

12쪽

DE IURE, ET LEGUΜDISCIPLINA

LIBER XXIV

DE s REΜA IUDICII POTENAH RoΜANI PONTIFICI sCUIUSCUMQUE ALTERIUS SENTENTIAE NULLO HODO SUBIECTA .

remam iudicii potestatem , cuiuscumque

alterius sententiae nullo modo subjectam in Summo Pontifice admitti necessario debere , ex iis sane , de quibus in superioribus libris copiose egimus, apertissime consequitur . Primatus enim non solum ordinis , &dignitatis, sed etiam auctoritatis , & jurisdictionis, qualem Adversarii quoque nostri in Summo Pontifice agnoscunt , a que tueritur, ut sit in illo suprema judicii potestas, cujuscumque alterius sententiae nullo modo subiecta, necessario exigit. Nam si qua unquam in re potestas auctoritatis , & jurisdicti nis , quae sit in aliquo , qui praeest aliis , quam maxime relucet, atque sese prodit, immo vero suas vircs potissimum exerit, ea sane est Suprema judiciorum auctoritas , alterius sententiae nullo modo subjecta. Hae enim fit, ut Supremum i Iom. IV. A perans

13쪽

a DE IURE, ET LEGUΜ DIs CIPLINA perans cam potestatem , quam a se ipso habet , quatenus est

Supremum imperans, super Omnes exerceat, omnesque propter illam ei subjiciantur. His accedit, & Supremam legisl tivam potestatem , quam Summus Pontifex super universam Ecclesiam obtinet, & Monarchicum regimen illius , nullaia prorsus Aristocratia contemperatum, & ius, quod habet Co cilia acumenica convocandi, praesidendi illis , ut Supremum illorum caput , confirmandique , quae in iisdem sancita fuerint, & auctoritatem constituendi judicium de illis omnibus,

quae a quocumque alio iudice Ecclesiastico definita fuerint,& firmitatem intallibilitatis, quae inest in ejus de fide judiciis,

esse doctrinae capita , pluribus jam ostensa a nobis , quae cum Suprema iudieii potestate , alterius sentcntiae nullo modo subjecta, necessariam connexionem habent. Quomodo enim Suprema legislativa potestas haberi potest, s etiam Supremata, judicii potestas alterius sententiae nullo modo subiecta simul non habeatur ' Quomodo absolutum , perfectumque Supremum Monarchicum regimen, nulla non solum Democratia , , sed neque etiam Aristocratia contemperatum Quomodo jus Supremum in convocatione , praefectura , & confirmation Conciliorum acumenicorum 8 Quomodo Suprema auctoritas

judicium instituendi de illis , quae ab alio quovis Ecclesiasti eo judice jam definita fuerint 8 Quomodo demum firmitas infautibilitatis in omnibus de fide decretis Τ Tamen, quamvis haec omnia, quaeque deinde pressius urgebimus, ita sese habeant, indeque alicui supervacaneum fortasse videri possit, ut de haejudicii Suprema potcstate agamus, operae praetium nos esse ducimus, singularem disputationem de hujusmodi quoque doctrinae capite instituere. Tam multa enim , eaque tum ab antiquis , tum etiam a non valde remotis repetita temporibus,

Adversarii nostri nobis opponunt, ut nihil magis eis cordi fui se videatur , quam abolere , & e medio tollere Supremam istam judicii rationem , quam nos in Summo Pontifice inesta, ostendendum aggredimur. Nolumus enim , ut quoad hoc do. ctrinae caput vinctas eis manus nos dedisse, suspicari quispiam possit. Res ergo tota ita peragetur a nobis . In I. capite detoia ipso

14쪽

LI HER XXIV. C A P U T I. 3 ipso iure, si ad hanc potestatem attendatur, disputabimiis: in

a. de hac potestate agemus, quatenus de ea constat auctorit te octo primorum Conciliorum oecumenicorum i in 3. de eadem disseremus . habita ratione eorum , quae Constanti ense Concilium proxime praecesserunt r in . aliorum , quae in eodem Constantiensi Concilio decreta fuisse legimus : in s. ceterorum , quae Constantiense Concilium proxime sequuta

fuerunt.

CAPUT I.

DE EO IURE , wo suPREM IUDICII P raras, CUNICUMQUE ALTERIUs SENTENTIAE NULLO MODO SUBIECTA, SUMMO PONTIFICI TRIBUI DEBET.S. I. T Sta lex: Prima sedes non judicatur a quoquam , ita acci-λ pi debet, ut etiam ipsam personam Summi Pontificis

complectatur .

Hanc ergo legem e Prima sedes non iudicatur a quoquamis, uti commune citatum, quod semper receptum sit ab omnibus,& modo etiam recipiatur, Bossuetius consentit Defensionis Oc. lib. Io. , alias I ., cap. 2 o. r Nunc inquit exponenduntati superest , quomodo cum Declaratione Gallicana consentiatis illud a prima antiquitate depromptum t Prima sedes non jum ricatur a quoquam : vel quidquid dictum est in eam sentenis tiam. Id duplici modo intelligi potest: alter, ut persona Pomis lificis eam sedem tenentis a nemine iudicetur et alter , ut is lata ab eo sententia a nemine retractetur μ . In hoc citato capite a o. & seq. de communi isto effato disserit juxta priorem acceptionem , atque contendit, ea quidem lege vetari , ne a personis, vel Syn uis particularibus persona Summi Pontificis judicetur, immo ne ab acumenica quidem, inquit ipse, nisi propter eas causas , quas in Concilio Consantiensi memoratas saepe

retulimus.

At vero qui est primus omnium , non solum ordinis , &dignitatis, sed etiam potestatis , atque auctoritatis habita ratione, neminem alium supra se positum habere debet, a quo

A a judia

15쪽

DE IURE, ET LEGUM DIs CIPLINA iudicari possit , juraque ipsa rationis pervertuntur , semel aealterius ille judicio subjiciatur . Tunc enim a primo , atquOSupremo statu potestatis,&auctoritatis detruderetur,& quod juris ipsi tantum competebat, ut judicium exerceret in alios, aliis supra ipsum tribueretur. Si ergo recta ratio postulat, ut suum unicuique jus semper integrum deferatur ; esse contra jura rationis, ut in personam ejus, qui primam sedem tenet, ct quidem primam non solum ordine, & dignitate, sed etiam auctoritate , atque iurisdictione , aliquis coetus hominum exercere judicium possit , nemo non videt . Quo ergo modo est ab ipsa ratione constitutum , ut rei alienae nullus se dominum faciat, est id quoque determinatum, de quo nunc contendimus . Neque enim in minori , sed in majori pretio habenda sunt jura potestatis , atque iurisdictionis , quam eo rum, quae possidentur. Quare lex ista: Primasedes non judie tur a quoquam, ita accipi debet, ut etiam ipsain personam Summi Pontificis complectatur. I. II. Consonum quoque est ipsi rationi Principatus , perinsonam Summi Pontificis nullorum judicio hominum subj ctam esse. si Princeps inquit S.Thomas I. a. qu. 96. art. S. ad 3. , dicitur esse solutus a lege quantum ad vim coactivam legis ris nullus enim proprie cogitur a se ipso: Iex autem non habetis vim coactivam nisi ex Principis potestate . Sic igitur Prin- ω ceps dicitur esse solutus a lege, quia nullus in ipsum potest se judicium condemnationis ferre , si contra legem agat .Quapropter ut aliquis coetus hominum in personam Summi Pontificis judicium exercere posset, illud sane requiretur, ut vim coactivam in eum haberet : quod sane ipsius Principatus rationi repugnat. Ei quoque rationi Principatus sane repugnat, quam Adversarii nostri in Summo Pontifice agnoscunt , atque reverentur . Volunt enim ipsi , falso tamen , quemadmodum jar ostendimus i) , Monarchicum Ecclesiae regimen Aristocratia , temperatum esse : hanc vero contemperationem talem dici

possie

16쪽

ORER XXIV. C A P U T I. sposse nolunt , ut Aristocratia supra Monarchiam praevaleat, alioquin de Monarchico Ecclesiae regimine, quod ipsi quoque

tuentur, omnino actum foret. Si qua autem unquam in re

Aristocratia supra Monarchiam praevalere non debet , ea sane sit oportet ipsa persona Summi Pontificis , qui regimen Monarchicum super universam Ecclesiam obtinet . Si enim quid Supremum, nulliusque potestati subjectum in hoc Monarchico regimine , habita ratione personae Summi Pontificis , qui

ipsum Monarchicum regimen tenet, non habeatur, non video

sane , qua in re haberi possit. Dubitari ergo non potest, quin ipsi rationi Principatus consonum sit, ipsam personam Summi Pontificis nullorum judicio hominum subjectam esse. Id autem etiam Galli viderunt, atque confessi fuere r Principem is inquit Petrus de Marca lib. r. De Concorae Sacerae, er Im-m per. cap. II. num. I. legibus solutum esse eo sensu , ut etsiti in leges impingat, poenis legum coerceri non possit, conis is munis est Theologorum, & Iurisconsultorum sententia; ita

se ut subditi , qui de Principis statu aliquid decernere sibi lii fi berum esse putaverint, lege Iulia maiestatis teneantur. Ilia

se hunc quoque dignitatis gradum adscitum fuisse Romanum se Pontificem, Galliarum Reges, & Episcopi una cum ceteris is sirpissime censuerunt μ . S. III. Qui volunt, personam summi Pontificis alterius iudicio subjeciam esse , agunt ii sane etiam contra rationemralitici regiminis. Si de quo unquam Supremo regimine ex Divino verbo

tum scripto tum tradito omnino perspectum habemus esse illud Supremum;si de qua unquam potestate uni alicui super omnes data ex eodem Divino verbo certissime comperimus,eam Supremam esse;&Ecclesiae regimen istud cst &estea Suprema potestas, quam Petrus a Christo super universam Ecclesiam recepit ci . Semel ac ergo admittatur, personam ejus, qui hoc Supremum regimen tenet, qui hac Suprema potestate super universam

Ecclesiam potitur , esterius judicio subjectam esse , inde sane consequitur, eum quoque, qui politicum regimen habet, qui

17쪽

6 DE IURE, ET LEGUΜ DISCIPLINA Supremam supra suos subditos potestatem obtinet, alterius i dicio subjectum esse quamvis in sacris Litteris habeatur, omnes illi subiectos esse debere, & ad illum, non vero ad subditos, spectare portare gladium. Est ergo inanifestum, etiam contra ipsam rationem politici regiminis agere illos , qui personam Summi Pontificis alterius judicio subjectam volunt. I. IV. Quae in Symmachi causa in iudicio contra ipsum imstituto contigerunt, personam Summi Pontificis a nemine j dicari posse ostendunt. Quum Rex Theodoricus multa ad se contra Symmachum delata retulisset Patribus in III. Romano Concilio simul congregatis , ii μ Suggesserunt, ipsum, qui dicebatur impetia

is tus , debuisse Synodum convocare . . . ne antedictae Sedisse Antistitem minorum subjaeuisse judicio, in propositionesis simili facile aliqua forma testaretur iγμ . Symmachi voluntatem esse , ut Synodus cogeretur , tunc Theodoricus rep

suit, idemque etiam Symmachus protestatus fuit, qui assectu purgationissuum culmen humilians , ad suam causam in Synodo dicendam paratus accesserat, nisi caedibus Adversariorum prohibitus fuisset. Quare Theodoricus V Deo aspirante , respon- ω dit: in Synodali esse arbitrio, in tanto negotio sequendari praescribere , nec aliquid ad se de Ecclesiasticis negotiis

D praeter reverentiam pertinere, committens etiam potestatiis Pontificum, ut sive propositum vellent audire negotium, is sive nollent, quod magis putarent utile deliberarent μ . P tres autem maxime quum illa , quae praemiserant, inter alia de auctoritate Sedis ob arent, totam eaugam Dei iudicio reservarunt. Ridiculum vero esse nomine Minorum Episcopos hic intelligi non debere , sicuti Launojus par. i. epist. 9. ad Claudium Santeulium contendit, nobis quoque tacentibus, sub omnium oculos cadit. Patribus enim in IIL Concilio Romano congregatis hujusmodi iudicium, de quidem ipso Symmacho consentiente, delatum fuerat. Hi autem quum id negotii sibi

commissum esse viderent , quod facultatem eorum excede

18쪽

L I R E R XXIV. C A P U T I. Et Episcopi ergo erant, qui hic minores dicuntur , & ipsi Epistopi se minores dicunt, habita ratione Sumini Pontificis. Qui hanc praerogativam Romani Pontificis, de qua nune

loquimur, aegre ferrent, tunc quoque non deerant. Quare Ennodius Apologeticum edidit, in quo ab aliorum obtrectationibus illam vindicavit. Ex eo ergo nonnulla modo nos in medium afferemus, quae spectari non debent, ut sententiae cuiusdam auctoris singularis, sed Episcoporum Italiae, qui Ennodii Apologeticum, quod in U. Romana Synodo lec tum fuit,

una cum Symmacho approbarunt, & vim decreti Synodalis habere voluerunt. Libellus cita Patres V. Romanae Synodi is qui Synodali auctoritate contra eos, quae adversus IV. no se stram Synodum, quae habita est Romae , palam mutire prinis sumpserunt, ab Ennodio cohscriptus est, coram omnibus

is deferatur , & in praesentia omnium legatur, atque robore., riar. Quo recitato , & ab omnibus consona voce roborato, si Sancta Synodus dixit: haec futuris temporibus conservcnis tur, atque ab omnibus teneantur, & in omnibus serven-- tur. Hic libellus integerrime synodaliter ab omnibus te- neatur, atque inter IV., & V. Synodorum nostrarum acti

se nes interponatur , & ita sicut harum Synodorum decret is habeatur: quia Synodali auctoritate conscriptus est, & r se boratus. Ad quae ter Beatissimus Papa respondit: juxta umis sti am omnium fiat voluntatem , de ut judicatis, Apostolica se habeatur auctoritate, & inter Apostolica, quod dicitis, in- is terponatur decreta . Ita sane Patres i . Ex quibus illud quoque constat, quam falso Launojus in citata epistola Enno. dium imperitiae arguerit, eumque, uti inscium Sedis Apost licae , traduxerit. Ennodii ergo liber ad id totus comparatus est, ut Romanum Pontificem a nemine iudicari posse , perspectum sit omnibus . Nonnulla tantum nunc ex eo breviter delibabimus: Aliorum forte causas sinquit Ennodius Deus se voluerit per homines terminare: Sedis istius Praesulem suo is sine quaestione reservavit arbitrio. Voluit B. Petri Apostoli successores coelo tantum debere innocentiam, & subtilissi

19쪽

8 DE IURE, ET LEGUM DIs CIPLINA si mi discussoris indagini inviolatam exhibere conscientiam Suam autem assertionem Ennodius confirmat tum Evangelii verbis , tum auctoritate veterum Pontificum di Respondebo ἡ inquit uni dictum: Cu es Petrus, ct super hanc petram is ad cabo Ecclesam meam . Et: quaecumque solveris super temes, ram , erunt soluta ct in caelis. Et rursum Sanctorum voce ,, Pontificum dignitatem Sedis ejus factam toto orbe vener

es bilem , dum illi, quidquid Fidelium est, ubique submitti,, tur, dum totius corporis caput esse designatur . Unde postea ita concludit: μ Dico latorem juris definitionis suae ,ri nisi velit , terminis non includi i & nisi Princeps fastigii summam moderetur, frustra ad illud, quod dederit, jusis Vocatur i . g. V. Aviti, aliorumque Gallicanorum Plaesulum auctorutate confirmatur , personam Summi Pontificis alterius judicio non subesse. Illud ergo Avitus Viennensis Episcopus epist. 3r. a a sedata ad Faustum , & Symmachum Senatores urbis primo minnet, nomine Episcoporum Galliae ad eos scripsisse. Deinde vero a Romana Synodo, & Episcopis Italiae Symmachi causam Divino judicio reservatam fuisse, non solum valde probat , sed etiam eosdem modeste carpit, quia illam aliquo mo-- discutiendam susceperunt: Dum de causa Romanae Ecinis clesiae inquit anxii nimis, & trepidi essemus, utpote n es tare statum nostrum in lacessito vertice sentientes : quosm omnes una criminatio utique sine invidia multitudinis perinis cusserat, si statum Principis obruisset. Perlata est sollicitu ,, dini nostrae ab Italia in exemplaribus Sacerdotalis forma D decreti, quam de Papa Symmacho apud Urbem collectiis Italiae Antistites ediderunt. Quam constitutionem licet ob fi servabilem numerosi, reverendique Concilii reddat assenis sus; intelligimus tamen, S. Symmachum Papam, si seculo is primum fuerat accusatus, Consacerdotum suorum solatium is potius adsciscere, quam recipere debuisse judicium ; qu

niam , uti infra superaddit: Non facile datur intelligi qua

20쪽

is vel ratione, vel lege ab inferioribus eminentior iudicetur M. Hinc merito Thomassinus Dissen. I s. in Conciti Roman.sub S m. macho num. s. Conquerantur inquit ergo alii de Romana se Synodi propensione , & reverentia in Symmachum, & inciis Apostolicum privilegium: expostulat ex adverso Ecclesia se Gallicana de nimia pene Synodi Romanae liccntia : & pr ,, fitetur I. in Uertice suo statum omnium Episcoporum lacessi, ἡ & nutaret statu, & criminatione Priscipis multitudinem es omnium Episcoporum implicari. a. Principe ως uti in iuri dicium vocante Symmachum, parere quidem debuisse Pon- ,, tificem , quum Christus, quum Apostolus saevituros in E ,, esesiam Reges praedixerit: at Episcopos Pontifici ad sol

,, tium , non ad judicium accurrere debuisse . 3. Praeter ra D tionem, praeter leges esse, ab inferioribus eminentioremis iudicari

Alia quoque multa in rem eamdem Avitus in citata epistora persequitur, quae summatim nos attingemus: I. Illud monet, Romanam Synodum Dei judicio Symmachi causania non selum reservare debuisse, sed ne illam quidem expendendam suscipere i 2. Si Paulus accusationem in Presbyterum non esse admittendam censuit, multo magis in prae puum gen ratis Fec a nullum criminationibus locum esse debere: 3. Non minus diligendam in Ecclesia Romana Sedem Petri, quam metvitare apicem mundit 4. Exordium , & originem Episcopatus esse Petrum, Petrique Sedem r unde in Symmacho non E

fgpus, sed Episcopatus periclitabatur: s. Non esse gregis pas

rem proprium terrere ,sed Iudicis. Decretum autem Romanae SP

nodi, quod ab Avito perstringitur , illud est: Decernimus, se ut Symmachus Papa Sedis Apostolicae Praesul, quantum adri homines respicit, quia totum constat Divino arbitrio fuisse ,, dimissum, sit immunis, fle liber &c. Quae Aviti, eadem & Ivonis Carnutensis Episcopi haede re sententia fuit. Nam epistola a 3 s. ita de Paschali habet, qui in laicorum investituras consenserat: Eorum sentenis is tiam , qui investituras laicorum defendere volunt, schisma. is licam judicio ... Et quia verenda Patris debemus potius Iom. IV. B M vela- Diqitigoo by Cooste