D. Christiani Gottlieb Ludwig ... Institutiones therapiae generalis praelectionibus academicis accomodatae

21쪽

,4 PARS I. FUNDAMENTA

Sunt autem haec axiomata praecipua ret. Cum duae indicationes urgent & simul iis satisfieri nequit, sequenda est primaria. a. Cum indicatio vitalis simul cum aliis urget ad illam semper attendendum est , quoniam , ea neglecta, remedia fiustra adhibentur. a. Si indicatio obscura & dubia fuerit, e ratione morborum similium eruatur ; indicata autem &electa hac ratione remedia, caute tentanda

sunt.

4. Si tentata nocuerint, contraindicantia sunt, ideoque rejicienda. Si tentata prosnt, indicationem dubiam confirmant atque continuanda sunt.

b. Cum in obscura & dubia indicatione indieata' vitae periculum non inserunt , Omnino tentan. da sunt; sed , periculo ex iis vitae imminente , nihil temere urgendum , melius enim sinere mori, quam occidere. . In summis & urgentibus malis semel tentanda sunt summa remedia , in leviori morbo a leni libus remediis ad validiora tutius progredi

mur.

s. optima remedia , idiosyncrasae contraria, nocent, etsi aliis saepius utilia fuerunt. s. 38.

22쪽

ag. 38. Therapiam generalem nunc ad normam indiacationum , in tabula generali 9. ordinatarum , pertractaturi, eamdom ex indicationibus recte per-- pensis dijudicabimus , quo accuratius definiantur , indicata vero remedia , ex alimentorum , medicamentorum & auxiliorum chirurgicorum cognitione petita , it declarabimus, ut communis medendi methodus suo tempore in cura morborum fingulorum sequenda . elucescat. F

23쪽

INDICATIO VITALIS.

Itam& sanitatem consensu omnium actionum. quas corpus essicere. potest atque debet , demonstrat. Etsi vero morbi successu aliae actiones laesae, aliae prosus suppreme sunt, vita tamen in actionibus universalibus superest , cum sanguis &humores , per vasa & cellulas progrediendo movendi & elaborandi , non solum viribus elasticis juventur sed vitales quoque motus vi fluidi nervet sustineantur. g. Θ. Cura itaque medici, vitam conservaturi, eo redit, ut humorum circulationem,cum ea conjun tas elaborationes & simul fluidi nervet influxus in fibras medullares sustineat. Prius illud effcit nutrimentum , quod reliquis mutationibus pra paratur & corpori applicatur ; posterius etsi &ipsum ex praecedentibus pendet, interdum tamen medicamentis excitari potest & debet. g. ΦI. Indicatio igitur vitalis ad duo capita reduci

tur : conservationem virium per alimenta , earumque incitationem per medicamenta. Haec reme

dia in universum cardiaca appellantur , cqm COr- . dis

24쪽

tata ne th Vorum viribus exei

CONSERVATIO VIRIUM PER

limenta & potulenta digesta & in elisium

sanguinemque mutata , post allax in eontexHI ulari elaborationes materiam tandem omeriandnutriendis minimis sol is idoneam , qua robur elasticum In iis conservatur. In fano itaque corpora purimae sinctiones ad hanc conservatio m

urrium concurrunt

s. q3. . . Prorsas similis est nutritio aegri, eum tamen In eo multae sunctiones corporis debilitatae & labe factatae sint, & selectus alimentorum & potuleniatorum , variaque auxilia elaborationis attendenda ut aeger , qui non omnia ferre potest , debitalem ner & in acutis & chronicis morbis nutritions

reticiatur.

25쪽

13 PARS II. INDICATIO

ultimae nutritiorus praeparatur , sed etiam ex fibrarum , solida componentium , inertia , per quam nutrimentum non , ut decet , subigitur. Duplex

Uitur indicatio formanda est , & nutriendi , dc

xoborandi corporis causa. i

3. Etsi vero duae hae indicationes conjunctim sequendae sunt, medicus tamen, qui in seligendis

applicandis suis remediis cum cura versari debet,& nutritionem celerem & lentam & materiae nutriendae assimilationem , semper ob oculos habeat , ac recte distinguat. Quam ob rem nutrientia & roborantia remedia sub alimenti & pomlent forma . ingerenda distinguere placet.

Η, .u morum , ad nutritionem pertinentium . paucitas aut κενεαγγία P aesoL 3. 33. non selum per longam inediam ex defectu nutrimenti appetitu in morbis acutis & chronicis imminuto& prorsus deleto , sed etiam per haemorrhagias violentas & morbosas reliquorumque humorum dissipationes inducitur.

In omnibus his causis aegri corpus non ita dispositum est, ut alimenta recte appetere,digerere& in sanguinem reliquosque humores convertero

possit.

26쪽

possit. Saepe acrimonia , morbum excitans , vel alia , per vehementiores circulationes evoluta , Ei molesta est , tandem calor excitatus coagula lymphae , frigus ex torpore viscidum generat ; qua omnia nutrimenti selectum postulant.

Ilune selectum in universum ' definite fas est. Alimenta latis diluta & ita jam praeparata , ut

facile in chylum & sanguinem transeant; ut acre levi scidum diluant , resolvant & temperent; ut tandem in reliquis mutationibus elaborationis humorum nec vitientur , nec praesentem jam morbidam affectionem augeant, ideoque magis noceant , quam prosint.

g. 49 Ex vegetabili igitur victu eligantur semina

farinacea cerealium & iis similium v. c. tritici, hordei , avenae , fagopyri , ex quibus vel panis simplici fermentatione & coctione , vel spissior pulti Cula , vel tenue decoctum paratur. Decoctis his , etiam fructus horaei v. c. cerasa acida vel alia parca dosi adjici possunt. Τandem olera mollia , asparagi turiones, spinacia cet. coquendo in aqua& jusculo emollita blande , nutriunt. s. IO.. Lac ipsum aegris , quibus nutritio non succedit , rarius concedi potest , cum non recte subiga tur, sed coaguletur , ejus tamen serum vel acidum

vel vinosum vel dulce quod gelatinosam partem

27쪽

continet, ut potus nutriens , crebro propinari rotest. f. I. Tuscula ex carnibus iuniorum animalium parata , quae nec viscida , nec pinguia , sed magis gelatinosa sunt, imprimis tenuia , s acido vegetabili nonnihil temperantur, ad tenuissimum victum per

tinent.

s. sa. Si masticatio aliquem locum habet, nec digesetionis organa prorsus labefactata sunt, panis albus isque bis coctus, radices dauci, scoretonerae &petroselini cum tenui lusculo praeparatae , carnes molliores imprimis assatae, vel pisciculi tenerioris

Camis , ut truttae, lucii , percae cet. Cum aqua 1alia cocti concedantur.

g. 13. Condimenta ex sale communi & acidis saccis

parcius addantur, aromatica calidiora non admi tantur , interdum tamen mitiora , ut crocus otmajorana, concedantur, ne omnis gratia cibis dent.

enim cuilibet morbo accommodandus, ex Draiis & medicamentosa quorumdam alimentorum

ad nutrimenti indolem , sed ad tempumdinemque propinandi respiciendum est.

28쪽

Si vires ad subigendum nutrimentum debilissi iamae sunt, non nisi fluidum propinetur; sin aliqua vis digestionis viget, solidiora masticando subacta melius conveniunt. In priore illa debilitate cre brius ac binis adeo ternisve horis victus exhibe dus est ; in posteriori vigore intervalla majora sint, ut sex horarum & amplius. Ante exacerbationem morbi nullus victus concedendus est , multo minus in ipso paroxysmo , sed , eo finito, reficiatur aeger congruo victu.

digerere alimenta , sed eorum etiam elaboratio de appositio adjuvanda est , id quod efiicitur , si vires fibrosae compagis roborantibus alimenti' instaurentur , imprimis hoc post diuturnam inediam , vel post graves & diuturnos morbos in convalescend

attendendum est

Roborantia alimenta potissimum ex fiuctibus horae is petuntur. Etsi vero acido dulces & aquosi . nutriente & reficiente vi non prorsus carent , praestantiores tamen sunt acidi & acido austeri v. c. cerasa, cydonia, mespili, berberis &ribesiorum haecae 6c ex exoticis malus punica. Prorsus austeros

29쪽

PARS II. INDICATIO

& ideo adstringentes fructus in laxitate corrigenda

commemorabimis.

g. 38. Maturi & recentes fructus prae reliquis eligendi

sunt , leviter tamen cocti cum pane albo bis cocto, non minorem usum habent. Sed cum non semper suppetant recentes , exsiccati cum saccliaro &aromate parciore eorum loco commode adhibentur. Et saccharo conditi non contemnendi sunt, . nis nimia ejus copia resolventem magis , quam Tob orantem vim eruiat.

Nutrientia vero prius , quam roborantia ing tenda sunt, & haec tandem illis interponantur, alu'uo tamen primarum viarum robore restituto , a tenuiore victu ad densiorem , masticatione & diges . tione subigendum , subinde transeat aeger , & ii indebilioribus aliqua cruditas viscido acida colligitur , blando laxante salino rhabarbarino illa subducatur. g. 6 1 FQΗomam vero ulteriores nutrimenti elabor tiones in universo corpore motu adjuvandae sunt, membra primum spongiis & aqua frigida , postea linteis fricentur , unda sicca cutis roborari & blande perspirare selet. His succedant aliae corporis exercitationes ad initia lenioris lassitudinis , quibus sumnus irae villus invitat .

CAPUT

30쪽

g. Supe toti eapite Ientam magis, sed duraturam

virium conservationem indicavimus, quae ex continuatis humorum elaborationibus pendet e cum tamen in morborum progessit vires vitae nonnunquam subito langueant, & circulatio & elaboratio humorum minus recte procedant, medicamentoe

quodam subtili & efficaci, vis nervorum, qua hnactiones diriguntur , incitanda est. g. 62. Obscura quidem est fluidi nervet natura &Indoles, ex eo tamen, quod in his motibus ad suidi nervet agilitatem & fibrae medullaris actionem. respiciendum est , alia medicamenta, quae volatilia sunt, & ad fluidum nerveum propius accedunt, analeptica , alia vero , quae fibras irritant, stimulantia dicturi fumus. Quamquam vero utriusquσactionis limites aceurate definiri nequeant, aliquae tamen actionis & lade pendentis indicationis dive stas patebiti