장음표시 사용
91쪽
chirurgorum nimis se diffundant, lapidem infern Iem potissimum in hunc usum adhibent. Interdureta expedit unguento digestivo , mercurii praecipati
rubri dosin congruam admiscere, ut, crusta emotilita & parte sana non nihil irritata & inflammata , suppuratione praegressa, consolutationi locus detur. I, 2O7. Ulcera vero snuosa atque fistulae Pathoi. g. 79.
horum medicamentorum usum non concedunt .
nec enim insinuare se, nec applicari possunt, hinc sectione varia aperiantur, posteaque crusta scarisiacando , vel causticis deleatur , ut, leniter inflammata parte vicina, suppuratio succedat, qua puritasessicitur, cui exsiccatio succedit. Si vero secari nequeunt, arrodentis & inflammantis medicamenti v. c. spiritus salis ammoniaci, injectio interdum idem praestat. Nunquam tamen sectio & injectici fiat, nisi cavo ulceris accurate examinato, ne partibus vicinis laesis, major noXa oriatur. , g. 2 8. Laesiones bactenus consideratae ,. quae molles partes prosundius penetrant, ad offa ipsa progressis cariem inducunt. Duriora plus resistunt, quam spongiosa , si autem ex vitiatis humoribus & me..dulla , destructio ab interno ossis cavo extrorsum procedit, exostoses , tophi & gravissimum malum hinae ventose seu paedaothrocaces, generantur. g. 2o'. Si earies ab externa caussa inducitur, exsiccatio separatio laminar in , quam easaliationem dioti
92쪽
mus, facile essicitur , dummodo satis vigeat aeger Adiuuantur tamen separandis & per randis lamianis siccis, quo succus nutriens eas facilius removeat & novum periostium inducatur. Oleum cary
phyllorum , euphorbii pulvis & essentia irritando ,
putredinem coercendo, & einecando, separationi corrupti ossis serviunt.
Medicus autem in progressit harum curationum externarum ex aliis doctrinae nostrae capitibus intera. nam medendi methodum recte repetat & in febre moderanda , rigiditate & laxitate corporis mutanda , cacochymia , quantum fieri potest , corrigenda , indicationes recte formet & idonea m dicamenta seligat, imprimis veto ciaetam idoneam praescribat.
Letalitas vulnerum ex partis laesae ad vita, servandam necessitate , ex depravata indole solidorum & fluidorum in aegro , & applicatione minus eonvenientium remediorum dijudicatur. In criminali vero iure vulnus absolute lethale dicitur si pars ad vitam plane necessaria vitiata sit, & humores vitales emuxerunt , ut in vulneribus cordis, majorum vasorum , nervi principis cet. in quibus quidem nullum exemplum sanationis praestitae pros- Reliqua vulnera , quae in sanis de reliquo hominibus accurato auxiliorum usu unquam sanari potuerunt, si tamen lethalitatem induxerint, per accidens lethalia dicuntur . Dubias lethalitatis definitione medicina solensis dijudicat. i
93쪽
s6 PARS IV. INDICA ΤΙΟ CAPUT II. CORRECTIO FLUIDARUM PARTIUM.
g. χΙχ.itiis solidorum hactenus consideratis & meis dendi ratione in universum definita, suidorum quoque vitia, tenuitatem, spissitudinem & acrimoniam figillatim examinabimus, sic enim. de laesa utrorumque actione mutua in progressu humorum per vasa , sequenti capite melius dici poterit.
enuitas humorum , cacochymia aquosa seu serosa dicta g. ex suis signis cognita Fathol. 3. 3I3. non nisi eos tentat , qui relaxata& debilia solida , indeque viscera maxime infirma habent, quorum sanguis non ita densatur, ut oleosi& gelatinosi humores inde prodeant. Quamquam vero serosa colluvies facile per colatoria secedit,
tamen non augenda est medicamentis, cum corpora inde marcescant. In universum potius eo atten
dendum est , ut , laxitate & debilitate solidorum coi recta , robur vasorum & viscerum elaborationi humorum necessarium sustineatur. g. 2I
94쪽
g. 2Iq. Cum in imbecillibus tenuitas si , vel certoe humores nimis tenues , imbecillitatem & verae nutritionis desectum inserant, ea, quae de conservatione virium per alimenta g. r. seqq. in indicatione vitali declaravimus , recte observanda sunt. Etsi enim acrimonia tenuitati facile se jungat, tamen ea, quae de farinaceis vegetabilium & jur lentis animalium partibus , nec non de Iacte declaravimus , abunde ostendunt, acrimoniam iis simul obvolvi & temperari. ε g. Μedicamenta , quae incrassantia dicuntur tenuitati opponuntur, sunt viscida , ut gummxarabicum , tragacantha cet. quae , cum subigae nequeant, magis nocent. Ρtisanis ex chinae, sco gonerae & sceniculi radicibus adjiciatur radix symphyti , quae cum blanda mucilagine aliquam vim roborandi conjunctam habet. Μedicamenta' excalcibus plumbi & aliorum metallorum , quae a nonnullis laudantur , non tam tuta , quam noxia sunt incrassantia, cum tenuitatem seri non corrigant , sed lympham coagulent, nervisque, quibum robur vitale excitari debet, vim inserant, minumaque solida nutriri non permittant.
95쪽
humorum spissitudo , quae pituitosa Matrabitaria cacochymia continetur, Pathoc 3. 3 9seqq. & de cuius signis Pathoc 3. 31 . seqq. dictum
est , non aquosorum tantum & diluentium medicamentorum ingestionem , sed ea quoque , quae ingressum aquosarum particularum in sanguinis ci morum mixtionem juvant, postulat. De diluentibus igitur & reselventibus agendum est , ita tamen , ut cum pituitos humores laxitaltem , atra-bilarii rigiditatem fibrarum inserant, ad correcti nem jam ante declaratam simul respiciatur. f. z174 Aqua simplex omnisque potus aquosus diluentem vim habet, non ingurgitandus tamen, sed iterato & parco haustu sumendus, ut senfim sanguini & humoribus accedat & immisceatur. Quamobrem non aqua pura , quae in languore circula tionis globulos , quibus admiscenda est , praeteria labitur , sed ptisanae variae propinantur. Hae ex demulcentibus , leniter resolventibus & amarican- tibus parentur v. c. scorZonerae, Mniculi radicibus , herba veronicae, helonicae & similibus. Interponatui etiam strum lactis ves acidum vel dulce, sed in
96쪽
omni hoc potu magis ad aquosas, quam medicatas particulas attendatur. g. 2I8. Quoniam vero ptisanis exigua quaedam vis sapoianacea resolvens est, potus etiam fermentatus tenuis , ex cerevisia , vino, similibusque interdum Concedatur, qui altius penetrat & relolvit, imprimis si qui iis adsueti sunt. Cavendum tamen, nepotus sermentatus acida & fermentante acrimonia abundet, quae spitas humores cogit, qua ipsa de caussa spirituosus concentratus interdicendus est. Concessus etiam potus fermentatus interdum , aquose interposito, temperetur. g. 219.
Aquae diluendi caussa ingestae resolventem vim tribunt, eamque acuunt salia , quae , ut hoc menceruo optime solvuntur, sic illud ita disponunt, ut spissia humores penetret eosque solubiles reddat Salis communis usus in alimentis hoc satis comprobat , & reliqua quoque salia praeter illum, quem in primis viis edunt essectum, secundas quoque adficiunt. Cum autem varia sit salium indoles, illa accuratius attendenda & distinguenda est. .
Salia alcatina fixa v. c. sal tartari & oleum tartari per deliquium , imprimis vero salia Τacheniana , viscidum potenter penetrant, & acidam acrimoniam , si coagulo ansam praebuerit , invertunt. Eruacius quidem incidunt & resol-F s - vunt,
97쪽
viint salia alcatina volatila v. c. cornu cervi, volatile anglicum & spiritus salis ammoniaci, sed calorem resolvendo augent. vero competacunt dc simul resolvunt cremor tartari , ut saltartari essentiale & acetum , attamen simul co gula ab aestu orta resolvunt.
Ex aeidis & alcatinis salibus varia enixa sive
media praeparantur salia , quae aqua soluta pituitam viscidam penetrant & resolvunt, ut tartarus vitri latus, tartarus tartarisatus & alia. Nitrum & salprunellae sive polychrestum altius se insinuant , &aestum quoque concitatum compescunt. Liquot salinus, ex cremore tartari & alcati fixo paratus, s salis ammoniaci pars ei adjicitur, potenter resolvit. Μitius quidam agit, sed tamen subinde
penetrat tartarus regeneratus, si acetum cum al-cali fixo recte saturatur & inspissatur. Nec opus est, hunc liquorem in terrae foliatae tartari se mam inspissiare , & postea solvere , quo nomen liquoris terrae foliatae tartari mereatur. g. 222. Potentiora resolventia sunt tincturae alcatinaes aleati fixum forti igne calcinatum, fervidum adhuc in spiritum vini optimum conjicitur , & tincturam tartari acrem essicit. Huic similes videntur tincturae antimoniales , quae nostro quidem iudicio, a conjunctione alcati cum spiritu vini certiores vires , quam a sulphuris antimonii accessione accipiunt. Etsi enim gustu acriores sunt & ferme igneae, largiore tamen aquoso vehiculo exceptae,
98쪽
aestum non excitant, sed usu eorum viscidum pes urinae vias commode subducitur. g. 223. Etiam plantae amarae, quarum unguinosis &terrestribus particulis salia adjuncta sunt, humores1pisses resolvunt. Ut vero infusa aquosa , betoni-Cφ , agrimoniae, scordii, cet. mitius agunt, sic de- Cocta amararum v. c. trifolii fibrini, marrubii, centaurii minoris viscidum essicacius penetrant & resolvunt, sed ob saporem nauseosum in extractis solutis vel pitulis melius ingeruntur. Recens expressi succi amuarum 'lactescentium , taraxaci, Anchi, , cichorei, cet. utilissima sunt, addita praesertim be Cabunga aliisque plantis aquosis : sed cum hausti sunt, jusculo praeterea tenui vel sero lactis opus est. g. 224. Stimulo quodam re luentem vim augent nasi turtinae & aromaticae plantae, quoniam propter singularem mixtionem olei & salis facilius pen trant. Et nasturtinae quidem v. c. cochlearia, sin pi , nasturtium aquaticum & hortense , nec non aliae plantae ex tetrapetalis siliquosis & siliculosis, sunt, si recentes tritae vino vel aceto vini temperantur, vel succi expressi propinantur. Αromaticae vero plantae , quae in radicibus , corticibus , lignis & seminibus vel gummi resinosas partes vel olea essentialia continent, calidiores sunt . sed maxime activae. Utrum vero ab iis major vis
stimuli ad selida accedat, an in mixtionem fluida 'spissam quodammodo penetrent, dubium est. t
99쪽
Caute iis utendum videtur, cum calorem excitentis& siccitatem inserant.
g. 223. Herbas capillares, capillum veneris, rutam ma- rariam , scolopendrium cet. tenuibus particulis resolventibus & roborantibus praeditas esse, experientia docuit, etsi nec sapore, nec odore esse Ham hanc prodere videantur. 'Utimur autem infusis earum aquosis & syrupis, v. c. strupo capiti rum veneris. His similes videntur pulmonaria &
hepatica & lichenum quaedam specieso quibus vim
viscera aperiendi tribuunt. set 26.
Radices , cortices & ligna resinosarum acrium plantarum essicacius resolvunt, & viscidum penetrant. Hac enim vi possent radices pimpinellae, angelicae , imperatoriae, levistici, cervariae cet. ligna & cortices guriaci , fassafras cet. Horum usus in decoctis aquosis iisque concentratis egregius est, & pauxillo salis tartari addito, aquae vis in BI- endo 1uvatur. Concentrata magis vis est, si spiritu vini vel tincturis alcatinis 3. 2 a I. . selvuntur. Etsi vero tenaces humores .magis resolvuntur, idemque pituitosis aegris prosunt, propinari tamen simul debent ptisanae resolventes g. a II, ut aquosum d
Gummi serulacea sic dicta gummi ammoniacum, galbanum , bdellium, opopanax , sagapenum
100쪽
cet. singulari aliqua vi viscidos humores movent in pilulis enim exhibita vel oxymelle excepta , vel cum vitello ovorum soluta , ac infusis & decoctissimul haustis adiuta , viseidum primarum viarum non tum resolvunt, sed humores etiam per vasa lactea profluunt, Eleoque sanguinem & humores attenuant. Ρraeterea etiam odote singulari oleum blandum specificum produnt, cujus vi nervos amciunt , & spasmos mitigant, qui mobilitatem re facilem transitum humorum per vasa minima is impediunt. g. 227.
Haec nervina vis , resolutionem iuvans , iis potissimum plantis inesse videtur, quae, etsi venen tae sunt dosi exigua, sensim aucta, spasticis nervorum tensionibus medentur, & coagulum lymphati. cum in subtilioribus, glandularum praecipue , vasis resolvunt. Huc itaque referri possunt, bellado na, cicuta aliaeque plantae similes, quarum vires tentaminibus medicorum & imposterum magis definiendae & variae aegrorum consitutioni accori- inodandae sunt. 229 Plurima ex his re luentibus medicamentis sa ponacea dici solent, v. c. gummi saponacea , quae partes aquosas salinas ita junctas habent, ut oleosas simul suscipiant, & ita non selum praecipuis mixtionibus humorum corporis animalis hac ex parte
similes sunt, sed etiam spissiores blande penetrent ,& resolvant , quamobrem etiam sapones ipsi huc