장음표시 사용
71쪽
Hento & tendinosae , nimia rigiditate assectae ,
emolliuntur. Vapores quoque emollientes , ad mares , fauces . anum aliasque partes admissi , ea emolliendo relaxant. Etsi enim aquosae mucilaginosae & oleosae particulae , - fibras per viam nutri tionis non mutant , blanda tamen adhaesione humectant , vaporosae tamen altius & per vias 3 esorptionis penetrare videntur.
Praec1pue autem ex plantis huc pertinent herbae malvae , mercurialis cet. altheae radix , verbascioc tiliorum flores , semina cerealium & alia farinacea , nec non viscidae magis seminum legumi- rosorum farinae. Prae reliquis vero seligantur eae plantae , quae cum Vi emolliente vaporosum antitapasmodicum conjungunt , meliloti , chamomillae& iambuci flores . farinae seminum lini & foenu- graeci , nec non gummi saponacea , pro interno usu saepe laudata. oleae seminum & fructuum prensa , & lac & vitellum ovorum , nec non pinguedines animalium liquefactae. g. I 6O. Medicamenta haec externa varia ratione applicantur. Pulveres , ex nonnullis parati & cuti inspersi vel in sacculis involuti perspirationem, fovent, & humores ad emolliendum idoneos alliciunt. Fortius agunt vapores , fomentationes ,
cataplasmata dc emplastra , si blando calore adjuventur. Linimenta & unguenta , inungendo M.fricando applicata , interdum utilia sunt, balnea vero de particularia & universalia viribus emollientibus
72쪽
Ηbiis reserta aliis cohueniunt. Vapor ifi caritate abdominali recens mactati animalis ex ealore blando & tenui viscido, rigidas extremitatum parte,
helaxat. An perspiratio vicitia junioris & sani hd. iuinis, communicandis vaporibus iariis , rigidit tem senilem corrigat ; dubium est:
Plurima ex his di strictitras spasticis eorΗ-gunt, quae tameti cum hon solum in rigida; sed etiam in laxa fibra observetur & ab inaequali di
nimis vehementi nervorum actione pendeat; sal HOL g. s . antispalaiodicis medicamentis moderanda & coercenda est. Castoreata ; succitiata; ambrata & moschata medicamenta hoc prae reliquis praestant, dummodo caussie irritanti dc idio syncrassae aegroruni iecte accommodentur: Necopii , nec aliarum plantarum harcoticariun vire Hegligendae sulit, dummodo eorum usus a pria
sbris , vasis de partibus ex his compostis; praecia .pue e molliori corporis habitu & fluidis copiosa viscidis, plus minus immobilibus, cognoscitur. Sanguineum igitur . temperamentum . magii tameriphlegmaticum, laxitatem lavet, thsentes&sequAudin . The P.
73쪽
sexus, & omnes desidiae dediti, hoc solidorum vitio laborare solent. g. 163 Debilitas solidorum Pathoi. g. 33 O 326. a solo desectu vel incrtia fluidi nervet pendet, nequo solum in laxis, sed etiam in rigidis fibris se exserit, in utrisque igitur dissicilem & languidam
actionem incit, quae si vel maxime nisu quodam hominis aliquandiu intendatur , mox tamen languorem insuperabilem relinquit. Haec in febribus acutis malignis sepe subito oritur, & graviatatem morbi evidenter demonstrat. g. 16 .
Quamquam vero laxitas & multo magis debilitas remediis nutrientibus & roborantibus , an Iepticis & stimulantibus, in indicatione vitali deci ratis f. 39. seqq. vinci posse videntur, ex una tamen parte copia humorum seroso pituitosorum , quae laxitatem alit, blande removenda , ex altera vero vis fibrae ultimae non nihil sustinenda est .
donec nutritio universa per elaborationem humorum universam instauretur.
g. I6s. Ab evacuationibus igitur, imprimis alvinis, cons titutioni cujuslibet aegri accommodatis , initium fi
ciendum est, quas suo loco ulterius pertractabimus. Nunc tantum monemus, in hac corporiam dispositione rhabarbarina medicamenta ideo commendanda esse quoniam praeter evacuandi vim bla
is roborant, nec siccitatem molestam inducunt., g. 16
74쪽
g. 166. Quod si praeter seroso pituitosam cacochyntiam , aliae & graviores corpori molestae sunt , dissicilis & saepe desperanda est curatio, cum enim earum correctio simul instituenda sit , morbus magis eomplicatus trahitur. Tentandum itaque est, an debilitas non tantum iis , quae indicatio vitalis s. 39. seqq docuit, sed , additis etiam nonnullis medicamentis , vim nervorum instaurantibus , excitari possit.s Est in hae te maxima virtus eortlc; peruulano 'tribuenda , qui, si bonae notae est , nullo modo adstringit, sed evacuationes magis juvat, quam cohibet, & vim elasticam & vitalem fibrae instauiarat, quod certe ex usu infusi frigidi aquos apparet. Serpentaria virginiana b& valeriana vires ne avoriam in sustinendis actionibus minimae fibras quoque iuvant, & reliquas curationes , debilita tem excitando sustinent, his itaque recte praemisi sis, tandem ad roborantia medicamenta, quae laxi tatem fibrae corrigunt, attendendum est.
componentium, majorem cohaesionem & ni sum exigit, tum demum eventus respondet, cum
vasorum actio in fluidis transmittendis juvatur. Particulis itaque nutrientibus gelatinoso lymphati cis non prorsus deficientibus, aliae medicatae blam de roborantes afferuntur, quae cohaesionem de E a assi. .
75쪽
assimilationem essiciunt. Et si vero roboransa medicamenta , quae ex adstringente indole co noscuntur, ad primas tantum vias, nunquam autem ad minima vasa , pertinsere videntur , non omnis tamen penetrandi vis iis denega da est.
Μotu & frictIone corpora optime roborati posse , & fructus horaeos subacidos & subadstri
gentes cum nutritione robur inferre, g. 36. seqq. ostendimus. Cum vero exercitatio corporis ira
agris nulla locum habeat, nec frictio semper diu continuari queat, constrictio partium per fascias extremitatum , praecipue inseriorum , non fine fructu est , qua cellulae , vasa & viscera, externe adjuta, interdum ad liquIda transprimenda satis roborantur. Haec certae constrἱctio etiam ad alias partes extendi potest, nisi copia & dyserasia humorum mechanicam hanc vim inutilem & noxiam reddant.
Aer temperatus ti subfrigidus hi supersesenteorporis universam roborat, ita etiam aegris , quo tum habitus culaneus tepore Iecti relaxatus est sprodesse solet; sudores enim intra limites aequa . Iis perspirationis coercet. Caute igitur admissus aer liberior gravioribus sepe morbis & exanthematicis quoque levamen affert, neque enim s cretionem curaneam supprimit, sed ita moderatur, . ut humores corrupti sepe erumpant , nec ad i ternas sudes repullanturi I7i.
76쪽
g. ITI. Aqua temperate frigida , eum frictionibus particularibus & balneis universalibus , cutim non Iolum roborat & sudores in oerspirationem blandam mutat, sed ore hausta & primis viis & aliis internis partibus roborandis convenit. Sudoris it que profusi , nec critici, sed symptomatici, qui totum corpus infirmat, essicax remedium est se spongiis , aqua frigida madidis, corpus fricare. In summa humorum malignitate hoc quidem non
suffest, sed, ea , si fieri potest, superata , r 'bur balneis sebfrigidis restituatur s. I72.
Roborandi essectus in balneis martialibus v. Lauchstadiensibus , & aliis magis cernitur , & baianea , scoriis ferri additis , parata similem ferme vim habent. Sed & haec subfrigida sint, calida enim relaxant. In thermis & aliis aquis medicatis em-
largo aquarum sumine eum impetu & pictione. convenit. Stillicidia aquae , aceto & sale ammo niaco saturatae & ex alto loco demissae , impetu& frictione partis discutiunt obstructos ex laxitatriumores, v. c. in genu articulo.
g. I 3.' Si viscidi humores laxitatem alant, ideoque illi simul resolvendi & selida laxa roboranda sint, balsamica sic dicta tonica medicamenta egregium usum habent. Praeter lignum guajacum &fras, radicra pi isellae, imperatoriae , angelicae
77쪽
eet. prosint. Gummi laecae & hederae , succinum, myrrha & mastix huc reseruntur, ex his enim praeter vim reselventem , a gummoso resinosis particulis pendentem , fibras incitandi vis quoque animadvertitur. Priora in decoctis aquosis concentratis, omnia vero in solutionibus spirituosisessicacia sunt. Gummi laccae saepius ad gingivasi xM roborandas applicatur. g. II . - Omnes plantae amarae v. c. gentianae rubrae radix , lignum quassae , absinthii , centaurii minoris , trifolii fibrini, cardui benedicti herbae cet. ob abundantiam particularum terrestrium , salinis intimius iunctarum , roborandi vi pollent, &ςum in infusis & decoctis nauseola nimis sint, in extractis & variis inde praeparatis medicinis cum fructu propinantur. Imprimis vero herba &. summitates millefolii , non adeo amarae dc nause sae , effectu simili laudatur , & ab imbecillis etiam cum justulis tenuibus coctae sumuntur.
Quemadmodum autem cortex peruvianus 6-ve chinaechinx debilitatem eorrigit I 6 , sc multo magis robur elasticum restituit. Ab universa hac eius virtute plurimae aliae, a medicis laudatae , imprimis anti septica pendet. Praecipue autem motus febriles vel temperat vel sustinet; quaecum- . que enim si dyscrafia humorum , febrim movens, ea tamen mutari & subigi potest , si robur solid rum partium in minimis servetur. In inopia ta-
, imitarit tu humuietum, & ubi solida non
78쪽
relaxata solum, & quodammodo debilitata, sed
omni vigore destituta sunt, hoc remedium non valet. In macilentis & siccis, & ultimae nutritio nis defectu, interdum plus nocet, quam juvata Si, durante ejus usu , se & excretiones liberae manent & instaurantur, auxilium certius expectam dum est. S. I76. Quemadmodum autem imbecillis infusum sese gidum commendavimus 3. 167. sic concentrata infusa cuinosa oc decocta aquosa iis inserviunt, qui vires non prorsus depressas, habent, imprimissi in statu convalescentiae, post validas febres aliosque morbos , cum nutritione blanda robur partium restituendum sit. Extractum ejusque solutio in aqua cinnamomi & similibus non adeo eficax vi detur , & iis sorte tantum concedendum est, qui magnas medicamentorum doses respuunt. Si func tiones primarum viarum adhuc vigent, pulvis etiam , vel aqua subactus vel electuariis invol tus, utilis est. g. III Etsi vero cortex peruvianus prae reliquis medicamentis roborantibus laudatur , sunt tamen Malia medicamenta : quae interno usui accommodata , roborantem tantum , non fortiter adstringentem , vim habent. Sic acida vegetabilia & acetum ipsum roborando saepe diaphoresin excitant. Vina etiam austera rubra, pontac dicta, & nobiliora alia his similia , praeterea etiam analeptica & r borante vi pollent. Ex cydoniis parata' medicamente
79쪽
menta , laces acaciae & aliorum fructuum subad kingentium v. c. rqb ex sorbi & corni baccis p atum , laudMi quoque meretur.
Τamariscus, fiaxinus , pentaphyllum, xorm nentilla , bistoita, lapathum , sanicula , pyrola halchemilla , aliaeque plures plantae, in materia medica indicatae, in corticibus, radicibus & herbis vires subadstringentes habent, & , dummodo aptis medicamentorum formis propinentur, usu quoquo
Etsi vero hae & lia medicamenta simplicia ivel largo vel diuturno usu siccant , & potissimum viis primis hoc vitium inserunt, exter tamen usu saepe utilia sunt. Sic balnea universalia &partialia, epithemata humida & sicca , ex his para- ea , vel cum talis vel pannis laneis ad parte roborandas applicata I leni stimulo & evidenti adLt ictionis sensu robur fibrarum augent. Suffiiones ex succino, mastichp, ladano cet. & calore & particularum resolutarum indole ad tumores cedematosos adhiberi possunt, nisi interna partium dispositio hae medicamenta dissuadeat. Epithectata quidem is aqua coqui possunt, addito tamen rino rubro & aceto. f. I8O. Et acida mineralia huc referri merentur. Te tis nobilioribus bolo armen,p terra lemnia ,
80쪽
non tantum ex terrestrium & martialium particularum vi, sed ex acido quoque adhaerente roborandi essicacia tribuenda videtur. Μulti commendant lapidem haematitem , quem tamen minus solubilem judicamus. Alumini praeter vim resolventem etiam roborantem esse, varia tentamuna Ostenderunt.
Vitriola martis vel nativa & depurata, vel a te facta, quae martis particulas acido solutas, continent, non solum externo, sed interno quoque usui destinata sunt , etiam aquis sontium medicatorum varia ratione admixta , roborant. Etsi vero in Egranis & Selteranis praecipue sontibus parcio- ra reperiuntur , & mitius agunt, in Ρyrmontanis tamen & Spadanis evidentior eorum vis percipia tur. Uitriola veneris, externo usui destinata, r bur quoque sitati conciliant. f. 382. 1
Μartis quidem limatura ob densitatem iners medicamentum videtur, sed , quoniam in primis viis solvi potest , id quod vi acidi vegetabilia in sistinterdum subsistentis, fieri cognoscimus, in pulveribus & pitulis, cum extractis amaris & gummi
saponaceis roborantibus non sine fructu propinatur. Eius etiam solutiones cum menstruis v. c. vino rhenano , & in tincturis martialibus recte praeparatis egregios effectus monstrant, dummodo do iis ruis larga fuerit. 7