장음표시 사용
31쪽
g HISPANIArundensi Episeopo , antiqua Hispaniae testantur Concilia, Carthaginensis nempe, ge Gallaecia sed non satis exacte. Nam e Sexto Aurelio Victore colligit recte Onufrius Panuimus, stab Hadriano Imperatore in VI. Prouincias diuisam, ut refert Sextus Rufus, Ela Isidorus, in Tarraconensem, Carthaginen em, Luilitaniam, Gallaciam. Baeticam, Sctrans freta Africae Tingitania. Liber etiam Notitiarum Imperij septimam addit, Insularem: quod demtun sub Magno Constantino accidisse, idem asserit exactili, nus Romanae Historiae scrutator Panuinius.Superiori vero aeuo diuisa erat in XII. regna: Legionis, Castellae Antiquae, ct Nouae, Aragoniae, Fori alliae , Nauarrae, Granatoe, Valentiae, Toleti, Gallaciae, A artiorum, 'Murtiae, Cordubae, Ex quibus priora quinque maiori3 famae nominisque fuere, quaeque continuam Regum seriem habuerunt.
CAP. III Fabula de priscis HispANiae Regibus
exploditur. Berosus Annius Viterbiensis rei ciuntur.
CV M passim Hispanicarum rerum Scriptores,deprimis HISPANI AE. Regibus multa tradant, pretium operae sore credidi hoc
32쪽
LUDOVICI NONII. 9 distSere, & ab ovo hoc commentum refellere. Ferunt enim unanimi consensu, Tubalem post Cataclysmum uniuersalem , in HISPANI Asyraiecisse, si1ique nominis urbes condidisse Serm-balem, & Tudellam; postea de Noemum hisce litoribus appulsiim , Nobiam in Galla cla , & in Asturia Robgam exstruxisse : a Tubale longam Regum seriem fluxisse, nempe Iberum, Idube dam, Brigum, Tagum, Baetam, Sicorum, Sicarium , aliosque, quos recensere molestum esset.
Huius choreae, & fabulae praesultor fuit Ioannes Annius Viterbiensis, homo non religiosissimae fidei: illum secuti ceteri - sicut grex totus in agris
Huius scabie cadit sporrigine porci.
Is Berosum Chaldaeum primus in lucem dedit,& Commentario illustrauit, qui non solum de Chaldaeorum, sed totius poene orbis primordijs, Reaibus uue ami. Sed nihil haec cum Beroso illo. quem Athenienses χρυ γ Hον vocarunt. Nam cum is ante Alexandri Magni aruum vixerit, quo non tum Chaldaeis, sed & Graecis Europae res,& praecipue HISPANIAE, in occulto erant, multisque etiam post saeculis latuerunt- don victricibus Romanorum armis orbis passim detectus , & per commercia coniunctus fuit. Vnde ergo Beroso, tam immens b terrarum spatio ab
33쪽
IO HISΡANIA Hi spania remoto, tam accurata illius Prouincise notitia contigit φ sed demus haec illi diuinitus fuisse cognitar cur posteriorum nemo Scriptorum, ad quos Berosi opera peruenerunt, horum meminit Regum' cur hoc ab Eusebio praeteritum in Chronicis Nihil agitis : purae putae nugae sunt, nec genuini solum hoc esse Berosi opus ausim inficiari,sed Arint i potius Viterbiensis, aut alicuius male feriati commentum credo: cui sub specioso hoc titulo, posteritati illudere lubido fuit, ratus posteros omnes ita sungos fore, ut lupinos hos ab aere nescirent discernere. Sed Quis tam
modesti splenis est , dum Hispanica nomina, a Chaldaeo homine audit e medio Latio peti, ut non risu dissiuat, nec Lucilianus ille Crassus hoc sibi imperabit. Anne aliquid ineptius, Vel audacius dici potest, quam Setubalem a Tubale conditam, qui numquani Hispaniae pedem intulit, sed
apud Ponti accolas Iberos habitauit η Nec Sem- balas nomen Latino caelo, aut fido alicui Scripto-r1 notum, nisi sub Caetobrigis nomine, ut fusus 1uo loco patebit. An ideo dicemus P Oegam, aut Noelum a Noe sun datam,quia vocis aliqua assinitas intercedit ς Sic Iberum Tubalis filium fabulantur, a quo postea amni, & toti prouiseciae nomen impotitum et cum constet ab Asiaticis Iberis hoc nomen emanasse. Sic Brigum Regem somniant,
34쪽
LV DO VICI NONII. I 1niant, quia multae in Hispania urbes in Briga desinunt, ut Se obriga, Flauiobriga , Mirobriga, quod idem ac German1s Burgum , & Gallis Dunam, Ut Augustodunum, Noviodunum. Sed piget his diutius immorari ineptis S,quare
compilasse/utes. verbum non amplius addam. Praesertim vero cum Becanus noster, & Gas par Barrerius , dudum personam huic Pseudoberoso detra Xere, multaque Vero Berosi, contraria habere ostenderunt. Quare auctor sim, ut cum 1nterprete suo Annio Autlugiat Misam,alit Ῥnoctus mutatur Ilerdam.
Sufficiant haec de fabulosis Hispaniae Regibus : de veris vero Regibus mirum , quam alium ubique silentium , dc paucorum admodum nomen vel fama superest. Refert Iustinus . Sargo rim quemdam vetustissimum Tartessiorum Regem fuisse, qui mellis colligendi usum primus inuenit: huic ex filiae stupro nepos successit Ha- per admirabiles casiis,& stupenda pericula diuinitus seruatus, non secus ac Romae conditores. Hic populam legibus iunxit,& ex agresti ciuilem effecit: quo mortuo, regnum per multa saecula a successoribus eius retentum est. Macrobius etiam
Theronis meminit, Citerioris Hisipaniae Regis. Mitto de Arganthonio & Geryone dicere: qui in
35쪽
HIS P ANI ABaeticae angulo imperarunt, quia noti omnibus Mandonium de Indibilim, etsi loquantur Historiae, inter regulos potius & dynastas, quam inter Reges numerandos puto.
CAP. IV. Vari, Psispaniae incola. Romani parte illam
rexerunt,per Procose. Praetores, Lega
tos, Vicarios, Comites, Praesides.
VArios venisse in II 1sPANIAM populos, tamquam ad asylum aliquod , narrant historiae: quorum nonnulli avitis sedibus pulsi,ut Phoeenses, Rhodi j, &- Teucer Salamina ,patrem uta cum fugeret. Alii abundante multitudine, patriae graues, huc Colonias deduxere, ut Celtata Aliqui vero prouinciae opibus, & sertilitate allecti, dc mercimoni j caussa hic sedes fixere : ut Phoenices, Tyri j q. Imperii vero cupidine, primi Carthaginenses; postea & Romani in illam traiecere, & tamquam pro Helena aliqua pugnantes mutuis illam cladibus nobilitarunt . Causiam , cur primum in
36쪽
LUDOVICI NONII. 13 Hispaniim Carthaginenses venerint, aperit Iustinus lib. xliv. Gaditani, cum adoro, ' de s Camthagineoum origo est ,sacra Hermia r quietem iussi in Hi aniam transtulissent, urbin ne ibi coκdi issent,
inuidentibus incremetatis nouae rurbis, finitimis M aniaepopulis, actropterea Gaditams bello iacessentibus, auxilium consanguineis Carthaginen es miserunt: ibis lici expeditione, s Gaditanos ab iniuria Pindicauerant, s maiorem partem prouinciae imperio suo ad cerunta SP ea quoqtie, hortantibu primae expiartionis arspicin,
Hamilcare imperatorem clim magna manis ad occupandam prouinciam miserunt: qui magnus rebuου gesis, dum fortunam inconjultius 1 equitur in infidias deductus occiditur. Occasione vero Iaguntini excidii, traiecere in HISPANIAM Romani, qui varie dc inaequaliter illam administrarunt nam de Cata thaginensium imperio, nihil, quod sciam , posteris transmisium. ) Primus autem P. Scipio deuia istis Carthaginensibus , in Prouinciam redegit
HISΡΑNIAM, ut ex T. Liuio & Appiano in Ibericis est colligere. Per Procoss. ad ministra ta primum, a primis Scipionibus, ad Cornelium Lentulum, & L. Stertinium, qui anno ab V.C.
ΙD. LV. Procoss. creati sunt: postea vero Praetores Prouinciam obtinuerunt,C. Sempronius Tu
37쪽
VI. Praetores Creatos , Crescentibus Prouincijς,
& late diffuso imperio Rom. testis est T. Liuius lib. xxxij. Anno vero ID. LIX. gliscente bello,
praeter duos Praetores Consulari duce & exercitu opus fuit, misi usque M. Porcius Cato Cos. Promole vero belli nunc Praetores, nunc Proconsules , nunc Constules, prouinciani administrarunt, ut cuique obvium erit legenti Romanas Historias: unum sit multorum instar exemplum. Bello,
quod aduersus Sertorium gestum est, inMetellus Procos. & Cn. Pompeius Quaestor , cum potestate consulari missi sunt, ut refert Liuij Epito- me lib. xci. Ipse etiam Pompeius His ΡAN1AM per Afranium, de Petreium legatos administrauit. Augusti vero Caesaris imperio. Baetica S. P. Q. R. commissa fuit: Tarraconen is & Listaniae Caesari seruatae sunt, teste Dione lib. xliii.Tiberij vero Caesaris aevo, teste Strabone lib. iij. plebis normne,in B cum Praetor mittebatur, qui Legatum & Quaestorem habebat, in reliquam vero prouinciam Caesar duos mittebat legatos, Praetorium, & Consularem. Praetorius quidem ius dicebat L uania : Consularis vero uniuersae Tarraconense imperabat qui secum tres legatos habebat, quo commodius vastae illi prouinciae ius diceret. Mutatum tamen & hunc morem sub ipso Tiberio refert Tacitus lib. iv. Annalium, cum dicat
38쪽
LUDOVICI NONII. Liclicat Vibium Serenum Procos.Vlterioris Hispaniae fuisse, quae dignitas ad Gratiant Imperatoris tempora durauit, eiusque demum seuodesijsse videtur, ut apud Sulpitium Seuerum lib. ij. Sacrae historiae videre est. Vltimumque fuisse Procon- sialem Voluentium notat: in cuius locum Vicarius substitutus fuit, nam iam Proconsulem habere de ferat, ut ait. Postmodum vero nunc Praesidum, nunc Comitum,nunc Vicariorum nomen viguit. Sextus vero Rufus suo amo dicit Baeticam & Lusitaniam Consulares fuisse prouincias , Tarracο-nensem vero Praesidialei
Hispani. e laus a salubritate , fertilia
tiate. Varine metallorum sesturae. Immense opes. DE nomine,iitu,& diuisione III sPANI AEhactenus: aequum nunc est de natiuis eius bonis, & largitricis naturae opibus dicere, ne, ut Amyclae olim, silentio pereant. C. Plinius viti- nais verbis vasti sui operis, Italia excepta, totius orbis primam laudem His aniae defert. Decumanum hoc testimonium,& praeiud.zatae auctorita-
39쪽
16 HISPANIAtis sit ad instar. Sed lubet singula inquirere , ne a fauore potius, quam merito emanasse hoc quis putet. An caeli temperiem quaeris y tota ea vitalis, ae perennis salubritatis est, adeo ut beatorum hic felices sedes, id Elysios campos Homerus statue rit, Strabone teste. Quippe nec violento aestu eX- coquitur, aut nimio frigore tellus aduritur, non Ventorum procellis , aut graui paludum nebulae obnoxia;sed aura est suda serenaque. fontium copia, nemorum frequentia, montium articulis, Scportuosis litoribus egregie ornata. At de soli for- an felicitate dubitas' Is omnia, inquit Iustinus, frugum generalecunda est adeo, vi non ipsis tantum incola, mrum etiam Italia,Prbique Romana, citurarum rerum abundantias ficiat. olei vero mellisque, &vini non abundans modo, sed & prodiga. Lina, nobilia pecoris vellera, ubi gentium melioraἶNec rarios discit mentiri bli lana colores,
Ipse sed in pratis aries iam suave rubenti
Murichram croceo commutat Pellera luto.
Martialis hoc diserte libro ix. Epigr. Lxij. Vellera natiuo pallent Ῥbistiua metallo, Et linit Hesperium bractea Pinapecus.
Equorum vero tam pernices alit greges, Vt non frustra vento conceptos antiquitus creditum sit.
Nihil denique in ea otiosium, ait I. Solinus, nihil'erile quidquid cuiuscum modi negat me em, miget pabulis,
40쪽
LUDOVICI NON II. I etiam qme arida sunt ac j erilia , rudent m materiam nauticis subministrant. Dicam cum Marone, sed
Haec loca, non tauri spirantes naribus ignem Inuertere ais immanis dentibus Hydri, Nec galeis, ensis ue visumseges horruit his lis e Sed gravidae ruges, s Bacchi I asticus bEmor
I lex 'tenent oleae arment que lata.
Hinc bellator equus campo jeje arduus injert. Summae haec telluris bona & in aperto sunt; sed & operta eius viscera recludere,& scru tari lubet.Mirabere tam variis, & multiiugis passim di- viiijs fetam. Strabo lib. ΙΙΙ. Aurum, argentum,
aes, ac ferrum nullibi terrarum, neque tantum,nz-que tam probatum generari est auctor. Vnde ut lepide ita, & vere Posidonius refert,loca subter ranea hic non a Plutone , sed ab opulentiae Deo Pluto incoli. Plinius etiam lib.III. cap. III. 'Metallis, inquit, plumbi, ferri, ,argenti,auri tota se e HIS PANIA calet. sterior s specularibus lapissibus. Taetica fr minio: sunt s marmor u lapicidinae. Magna haec sunt, sed maius multo, quod praeter DiodOmni Siculum lib. VI. Bibliothecae, refert Aristoteles, lib. de mirandis audit1onibus : Phaenices
tantam auri, argentiq. copiam eX H I s P A N I Aasportasse, Ut, cum onustis nauibus argentum iuperaret, ex ipso anchoras conflauerint. Sed tam B inexis