장음표시 사용
31쪽
:ra era igitur doctrina degravitate his innititur axiomatibus. Omnis substantia corporea, q uatenuS corporea, apta nata ei quiescere omni loco, in quo solitaria ponitur, extra orbem virtutis cognati Corporis. Gravitas est affectio corporea, mutua inter cognata corpora ad unitionem seu conjunctionem quo rerum ordine est dc facultas Magnetica ut multo magis Terra trahat lapidem, quam lapis petit Terram. Gravia si1 maxime Terram in centro mundi collocemus non feriantur ad centrum mun di, ut ad centrum mundi, sed ut ad Centrum ros undi cognati corporis, Telluris scilicet. Itaque ubicunq; collocetur seu quocunq; transportetur Tellus facultate sua animali, semper ad illam feruntur gravia. Si Terra non esset rotunda, gravia non undiquaque ferrentur recta ad medium Terrai punctum, sed ferrentur ad puncta diversi a lateribus diversis. Si duo lapides in aliquo loco mundi collocarentur propinqui in ricem,extra orbem virtutis tertii cognati corporis; illi lapides ad similitudinem duorum Magneticorum corporum colarent loco intermedio, quilibet accedens ad aleerum tanto inscrVallo, quanta est: alterius moles in comparation C. Si Luna & Terra non retinerentur vi animali, aut alia aliqua αqui pollenti, quaelibet in suo circuitu; Terra ascenderet ad Lunam quinquagesima quarta parte intervalli, Luna descenderet ad Terram quinquaginta tribus cirCiter partibus intervalli:ibiqueJungerentur: posito tamen, quod substantia utriusq; sit unius & ejusdem densi ratis. Si Terra celsaret attrahere ad se aquas suas; aqua: marinae omnes elevarentur,&in corpus Lunae influerent. Orbis virtutis tractoriar, quae est in Luna, porrigitur utque ad Terras,&prolectat aquas sub Zonam Torridam, quippe in occursum suum quacunque in verticem loci incidit , insensibiliter in maribus inclusis, sensibiliter ibi ubi sunt latissimi alvei Oceani, aquisque spaciosa reciprocationis libertas. quo facto nudantur liziora Zonarum & Climatum lateralium, &siqua etiam sub torrida nus efficiunt reductiores Oceani propinqui. Itaque aquis in latiori alveo Oceani assurgenti aus, fieri potest, ut in angustioribus ejus sinu bus, modo non nimis arcta conclusis, aquae praesente Luna etiam aufugere ab ea videantur: quippe subsidunt, foris subtra cta copia aquarum. Celeriter vero Luna verticem transvolam e , cum aquae tam celeriter sequi non possint, fluxus quidem fit Oceani subTorrida in Occidentem, quoad impingit ad contraria littora, curia vaturq; ab iis; dissolvitur vero discessu Lunae concilium aquarum seu exercitus qui est in itine. re versus Torridam, quippe desertus a tractu, qui illum exciverat; impetuq; capto, ut in vasis aquaticis, remeat&assultat ad littora sua, eaque operit gignitque impetusi si e per absentiam Lutanae, impetum alium; donec Luna rediens, fraena imperus himus recipiat, modereturque,&una cum suo motu circumagat. Ita littora aequaliter patentia iisdem horis implentur omnia; reductiora vero tardius nonnulla diversimode ob diversos Oceani aditus. Hinc, ut obiter excurram,accumulantur Syrres,arenarum cumuli mascuntur aut eraduntatur in vorticosis anfractibus sui pro sinu Mexicano) insulae innumerabiles; videturq; Indiarum mollis beata & friabilis Terra hoc suxu & cluvie aeterna tandem es e perrupta atque perfossa, adjuvante Terrae motu aliquo universali ; cum oli in a Chersonneso aurea versus orienterii dimeridiem continua fuisse perhibeatur jamque estu so Oceano, qui a tergo erat inter Sinas & Americam littora illa Moluccarum aliarumq; vicinarum insularum in altum exporrecta, quippe subsidente maris superficie, fidem litinus rei opprimunt. Quin&Taprobane ex eo submersa videtur ut quidem Constat ex relatu Calecutiensium, aliqua etiam ibi locorum submersa esse olim Oceano Sinensi per citractas portas in Indicum infuso, ut hodie nihil de Taprobane extet, praeter vertices montium, qui speciem exhibentina sularum innumerabilium sub nomine i oldivarum. Nam ibi loci sitam fuisse olim Taproba aen, ex adverso scilicet ostiorum Indi S promontorii Corit,versus meridiem, facile est ex Cos mographis S Diodoro Siculo probare; cum etiam in historia Ecclesiastica quidam perhibeatur fuisse communis Episcopus Arabiae&Taprobanae, utique Vicinae, non Vero quingentis milliaribus germanicis imo vero per antractus illi aetatari utatos, amplius mille in Orientem remotet. Quae vero hodie Taprobane putatur Sum atra insula, eam exis imo olim fuisse Chersonnesum auream, Isthmo Indiae conjunctam ad urbem Malaccam. Nam Chersonnesus, quam hodie credimus aurea, non multo magis Chersonnesus dici po illa videtur, quain Italia. ae quamvis erant alius loci, sic uno contextu cxplicare volui, ut majorem aestui marino de per hunc virtuti Lunae tractoriae iidem facerem. Sequitur enim, si virtus tractoria Lunae porrigitur in Terras usque, multo magis virtutem tractoriam Telluris porrigi in Lunam de longe altius, ac proinde nihil eorum quod ex terrena materia quomodocunque constat, itaq; altum subvehitur, complexum hunc fortissimum viridiis tractoriae unquam csfugere.
32쪽
Ad objectionem, quod projectilia per- pedicularia recidant in iocum suu . Copernici sententia. 1r. Ad objecta de cele
cta de sacrarum literarum dissen
Leve vero nihil est absolute , quod corporea materia constat, sed comparate levius quod rarius est sive natara sua, sive cx accidente calore. Rarum vero dico non illud tantum, quod porosuio est & in multas cavitates dehiscit, sed in genere, quod sub eadem loci amplit dine, quam occupas graVius aliquod, minorem quantitatem materiae corporeae concludit. Levium definitionem sequitur di motus. Non enim est exis imandum, illa fugere ad superficiem usque mundi, dum feruntur sursum, aut non attrahi a Terra: minus enim attrahuntur quam gravia , 5 sic cxpelluntur a gravibus, quo facto quiescunt, retinenturque a Terra loco suo. Et si vero virtus tractoria Terrae, ut dictum, porrigitur longissime sursum; tamen si lapis aliquis tanto intervallo abesset, quod fieret ad diametrum Telluris sensibile: verum est, Terra mota, lapidem ratem non plane sectaturum, sed suas resistendi vires permixturum cum viribus Terrae tractoriis, atque ita se explicaturum nonnihil a raptu 1llo Telluris . non secus atque motu S Violentus projectilia nonnihil a raptu Telluris explicat, ut vel praecurrant , projecta versus Orientem , vel desti tuantur, si ita occidentem priniciantur : atque ita locum suum, a quo pro)ecta sunt, vi compulsa deserant. neq; raptus Terrae hanc violentiam in solidum impedire possit, quam diu violentus motus in suo vigore est . Sed quia nullum pro)ectile centies millesimam diametri Terrae partem a superficie terrae separat Lir, ipsisque adco nubes, atq; tuini, quae minimum terrestris materiae obtinent, non millesima semidia inciri parte evolant in altum: nihil igitur potest nubium, fumorum, δί eorum, quae perpendiculari ter in altum projiciuntur resistcntia,& naturalis adquietem inclinatio, nihil inqua in potest ad impediendum hunc sui raptum; ut pote ad quem haec resistentia in nulla proportione cit . Itaque quod perpendiculariter sursum est projectum, recidet in locum suum,nihil impeditum motu Telluris, ut quae subduci non potest, sed una rapit in aere volantia,vi magnetica sibi non minus concatenatae, quam si corpora illa contingeret. Hisce propositionibus mente comprehensis & diligenter trutinatis, non tantum evane
scit absurditas &falso imaginata impossibilitas Physica motus Terrae; sed etiam patebit, quid ad
oriecta Physica, quomodocunq; informata, slr respondendum. μι. Et si Copernico magis placet Terram & terrena omnia, licet avulsa a Terra, una & eadem anima motrice informati, quae Terram corpus suum rotans, rotet et tala una particulas istas, a corpore suo avulsas: ut sic per motus violentos vis fiat huic animae per omnes particulas diffusae, quemadmodum ego dico, vim fieri facultati corporeae quam gravitatem dicimus, seu Magneticam itidem per motus violentOS. Sufficit tamen pro solutis a Terra,facultas ista corporea; abundat illa animalis. Quod vero a celeritate motus huius multi sibi, terraeque nascentibus extrema metuunt, causam nullam habent. Vide de hac re Cap. xv & xvi libri mei de Stella serpentarii fol. 82.& 8 . Ibidem etiam invenies plenis velis navigatum per immensitatem orbis mundani, quae Copernico solet objici, ut prodigiosa: demonstratur enim bene proportionatam esse: contra vero improportionatam &prodigiosam celeritatem coeli futuram, si Terra jubeatur suo loco& situ stare plane immobilis. Sunt autem multo plures illorum, qui pietate moventur, quo minus adsentiantur Coper nico, metuentes, ne Spiritui Sancto in Scripturis loquendi mendacium impingatur, si Terram moveri,Solcm stare dixerimus. Illi vero hoc perpendant; cum oculorum sensit plurima εἴ potissima addistamus; impossi. bile nobis esse, ut sermonem nostrum ab hoc oculorum sensu abstrahamus. Itaque plurima quotidie incidunt, ubi cum oculorum sensu loquimur, etsi certo scimus rem ipsam ali. ter habere. Exemplum est in illo versii virgilii, Provehimur portu, Terraeq; urbesque recedunt. Sic cum ex angustiis vallis alicu)us emergimus , magnum se se campum nobis aperire dicimuS. Sic Christus Petro: Duc in altum quasi mare sit altius littoribus. Sic enim apparet oculis: & Optici causas demonstrant hujus fallaciae. Christus vero sermone utitur receptissimo,qui tamen ex hac oculorum fallacia est ortus. . Sic ortum & occasum siderum, hoc est ascensum & descensum fingimus: cum eodem tempore Solem alii dicant descendere, quo nos dicimus illum ascendere. Vide Optices Astronomiae Cap. X. fol. 3 27Sic etiamnum Planetas stare dicunt Ptolemaici, quando per aliquos Continuos dies apud easdem Fixas haerere videntur; etsi putent ipsos tunc revera moveri deorsum in linea recta, vel sursum a Terris. Sic Solstitium dicit omnis scriptorum natio: etsi negant vere stare Solem. Sic nunquam quisqvana adeo deditus erit Copernico,quin Solem dicturus sit ingredi Cancrum vel Leonem,etsi innuere vult, Terram ingredi Capricoruum vel Aquarium. Et caerersimili Per.
33쪽
Iam vero & sacrae literae, de rebus vulgaribus in quibus illorum institutum non est horni; nes instruereo loquuntur cum hominibus, humano more, ut ab hominibus percipiantur; ututiatur iis quae sunt apud homines in confesso, ad insinuanda alia sublimiora δ divina. Quid mirum igitur in Scriptura quoque cum sensibus loquatur humanis, tunc cum rerurn veritas a sensii bus discrepat, seu scientibus hominibus seu ignatas is enim nescit Poeticam esse allustionem Psalmo xi X; ubi, dum sub imagine Solis, cursus Evangelii, adeoq; & Christi Do mini in hunc mundum nostri causa suscepta peregrinatio decantatur; Sol ex Hori Zontis taber naculo dicitur emergere, ut sponsus de thalamo suo ; alacris ut Giga S, ad currendam viam. Quod imitatur Virgilius: Tithono croceum linquens aurora cubile. Prior quippe poesis apud Hebraeos fuit. Non exire Solem ex horizonte tanquam e tabernaculo et si sic oculis appareat sciebat Psaltes: moveri vero Solem existimabar, propi erea quia oculis ita apparet. Et tamen utrumque dicit, quia utrumque o Culis ita videtur.Neq; falsum hic vel illic dicere censeri debet: est enim Acoculorum comprehensioni suaveritas, idonea secretiori Psaltis instituto, cursuique Evangelii adeoque filii Dei adumbrando. Jo sua etiam valles addit, contra quas Sol & Luna moveantur; scilicet quia ipsi ad Iordanem hoc ita apparebat. Et tamen uterque suo intento potitur: Davi des Dei magnificentia patefacta & cum eo Syra Cides) quae effecit, ut haec sic oculis repraesen
tarentur, vel etiam, myst ico sensu per haec visibilia expresso. Iosua Vero , ut Sol die integro reti neretur si BI i n coeli medio, respectu sunsus Occlorum suorum; cum aliis hominibus eodem temporis spacio sub terra morar Ctur. Sed in Cogitantes respiciunt ad solam verborum contrarietatCm, Sol stetit, id est, Terraste tit; non perpendentes, quod haec contrarietas tantum intra limites Optices & Astronomice na scatur; nec ideo se extrorsum in usum hominum estera nec Videre Volunt, hoc unicum in votis habuisse Jo suam, ne montes ipsi Solem eriperent: quod Vosum verbis explicuit, scia sit oculo rum conformibus; cum importunuin admodum fuisset, eo tempore de Astronomia, deque ui sus erroribus cogitare. Si quis enim monuisset, Solem non Vere contra Vallem Ajalon moveri,
sed ad sensum tantum Un non exclamasset JOsua, se petere ut dies ipsi producatur, quacunque id ratione fiat 3 Eodem igitur modo, si quis ipsi litem movisset de Solis perenni quiete, Te
Facile autem Deus eclo suae verbis, quid is vellet, intellexit: pr si ititque inhibito motu Terrae; ut illi stare videretur Sol. Petitionis enim Jostiae summa hu C rc libat, ut hoc sic sibi videri posset, quicquid interim EssET: quippe hoc Videri Vanum & irritum non fuit, sed conjun
Sed vide Caput x. Astronomiae partis Opticae; invenies rationes, cur adeo omnibus hominibus Sol moveri videatur, non vero Terra: scilicet cum Sol parvus appareat, Terra vero magna; neque Solis motus comprehendatur Visu ob tarditatem apparentem, sed ratiocinatione solum, ob mutatam post tempus aliquod propinquitatem ad montes: Impossibile igitur est, ut ratio non prius monita sibi aliud imaginetur, quam Tellurem cum imposito coeli fornice esse quasi magnam domum, in qua immobili, Sol tam parva specie, instar volucris in aere vagantis, ab una plaga in aliam transeat. biae adeo imaginatio hominum omnium, primam lineam dedit in sacra pagina. Initio, inquit Moses, creavit Deus Coelum&Terram; quia scilicet hae duae partes potiores o C currunt oculorum sensui. Quasi diceret Moses Homini; Totum hoc aedificium mundanum, quod vi des, lucidum supra, nigrum latissimeque porrectum infra, cui insistis 5 quo tegetis, creavit Deus. Alibi quaeritur ex homine, num pervestigare noverit altitudinem coeli sursum, & profunditatem terrae deorsum : quia scilicet Vulgo bominum videtur utrumque aequo infinitis excurrere spaCiis Neq; tamen extitit,qui sanus audiret, & Astronomorum diligentiam, se uino stendendaTelluris contemptissima exilitate,ad coelum comparatae, seu in pervestigandis Astro. nomicis intervallis, per haec verba circumscriberet: cum non loquantur de ratiocinatoria di mensione, sed de realis quae humano corpori, terris affixo, acremque liberum haurient penitatus est impossibilis. Lege totum Jobi caput XXXVI H δ compara cum iis quae in Astronomica inque Physica disputantur. Si quis allegat ex Psalmo XXIV. Terram super flumina praeparatam: ut novum aliquod philosophemastabiliat, absurdum auditu,Tollurem innatare fluminibus; nonne hoc illi recte dice retur, Missam faciat Spiritum Canctum, ncq; in scholas Physicas cum ludibrio pertrahat; nihil enim aliud ibi loci innuere velle Psalten, nisi quod homines antea scian e & quotidie experiantur, Terras post separationem aquarum in altum sublatas interfuere ingentia flumina, circumfluere maria. Nimirum candem esie locutionem alibi, cum sese super flumina Babylonis Israelitae sedisse canunt, id est, juxta flumina,vel ad ripas Euphratis & Tigris. Si hoc libenter quis recipit, cur non. δί illud recipiat, ut in aliis locis, quae motui Telluris opponi solent, eodem modo oculos a Physica ad institutum scripturae convertamus '
34쪽
Generatio praeterat ait Ecclesiastes & generario advenit, Terra autem in aeternum stat. Quasi Salomon hic disputet cum Astronomis ac non potius homines suae mutabilitatis adm6 neat; cum Terra, domicilium humani generis, seni per maneat eadem: Solis motus perpetuo in se redeat: Ventus in Circulum agatur, redeatque eodem flumina a fontibus in mare e iuuant, a mari in fontes redeant denique homines his pereuntibus nascatur alii; semperque eadem sit fa bula vitae nihil sub Sole novum. Nullum audis dogma Physicum. est moralis, hei quae per se patet,& observatur o mnium oculis sed parum perpenditur. Eam igitur Salomon inculcat. Iis enim nescit terram semper eandem esse'quis non videt, Solem quotidie ab ortu resurgere, flumina perenniter de currere in mare, ventorum statas redire vicissitudines, homines alios aliis succedere ' Quas ve ro perpendit eandem agi perpetuo vitae fabulam, mutatis personis: nec quicquam in rebus hu manis novum esse 'ltaque Salomon commemoratione eorum quae vident omnes, admonet ejus, quod a plerisq; perperam negligitur. Psalmo vero Ci v putant omnino dispellationem contineri Physicam ; quando de rebus physicis totus cst. Atque ibi Deus dicitur fundasse terram super stabilitatem suam; illam non inclinatum iri in culurn saeculi. Atqui longillime abest Psaltes aspeculatione causarum Physi carum . Totus enim acquiescit in magnitudine Dei, qui fecit haec omnia, Hymnumque pangit Deo conditori, in quo mundum, ut is apparet oculis, percurrit ordine. Q od si bene perpendas, commentarius cst super Hexae meron Genes eos. Nam ut in illo tres pra mi dies dati sunt separationi Regionum, primus Lucis a tenebris exterioribus,secundus Aquarum ab acuis, interpositu expansi, tertius Terrarum a maribus, ubi terra vestitur plantis &stirpibus tres vero posteriores di cs regionum sic distinctarum impletioni, quartus Coeli, quintus Marium & Aeris, sextus Terrarum: sic in hoc psalmo sunt distinctae, &sux dierum operibus
Nam versu secundo Lucem, creaturarum primam, primaeque dici opus Creatori circumdat
Secunda pars incipit Versu tertio, agitque de aquis supercoelestibuc,extensione cceli,55 de Meteoris, quae videtur Pliastes accensere aquis superioribus, scilicet de Nubibus, Ventis, Pre steribus, FulguribuS. Tertia pars incipit a versu sexto,celebratque rerram ut fundamentum rerum, quas hic con siderat. Omnia quippe ad terram, eamque inhabitansia animalia refert: scilicet quia oculorum )udicio duae primariae sunt partes Mundi, Coelum & Terra. Hic igitur considerat, Terram tot jam saeculis non subsidere, non fallit scere, non ruere: cum tamen nemini compertum sit, super quid illa sit fundata. Non vult docere quod ignorent homines, sed ad mentem revocare, quod ipsi negligunt, magnitudinem scilicet & potentiam Dei in creatione tantae molis, tam firmae & stabilis. Si Astronomus doceat, terram per sidera ferri, is non evertit, quis hic dicit Psaltes, nec convellit hominum experientiam. Verum cnim nihilominus est, non ruere terras, Dei architecti opus, ut solent ruere nostra aedificia vetustate & carie consumpta, non inclinari ad latera, non tur-lbari sedes animantium, consistere montes & littora, immota contra impetus Ventorum&l
fluctuum, ut erant ab initio. Subjungit autem Psalies pulcherrimam hypotyposin separationis undarum a continentibus: Exornatque eam adjectione fontium, & utilitatum, quas exhibent fontes & petrae volucribus & quadrupedibus. Nec praeterit exornationem saperficiei Telluris a Mose commemoratam inter opera diei tertiae; sed eam a causa sua repetit altius, ab humectatione puta coelesti :&exornat commemoratione utilitarum, quae redeunt ab illa exor- natione ad victum N hilaritatem hominis, & bestiarum habitacula. Quarta pars incipit versu 1 o, celebrans quartae dici opus, Solem & Lunam, sed praecipue utilitatem, quae ex distinctione temporum redeunt ad animantia& Hominem, quae ipsi iam est subjecta materia: ut clare appareat, ipsum hic non agere Astronomum. Non enim omisisset mentionem quinque Planetarum, quorum motu nihil est admirabilius, nihil pulchrius , nihil quod de Conditoris sapientia testetur evidentius apud eos qui capiunt.
Quinta pars est versu de quintae diei opere, impletque maria piscibus& exornat Navigationibus. Sexta obscurius annectitur aversu 1 8,agitque de terrarum incolis Animalibus, sexto die creatis. Et denique in genere subdit bonitatem Dei sustentantis omnia, & creantis nova. Omnia igitur, quae de mundo dixerat, ad animantia refert: nihil quod non sit in confesta, commemorat: scilicet quia animus ipsi est extollere nota , non inquirere incognita , invitare vero homines ad consideranda benefiCia , quae ad ipsos redeunt ex his singulorum dierum operibus. Atq; ego lectorem meum quoq; obtestor, ut non oblitus bonitatis divinae in homines col
latae , ad quam considerandam ipsum Plastes potissimum invitat ue ubi a templo reversus,in scho-
35쪽
sum Astronomicam fuerit ingressius; ni cum etiam lauder S celebrot Cipientiam magri tuadinem Creatoris , quarii ego ipsi aperio, ex formae m Undanae' penit lori explicatione, causarum inquisitione, visus errorum detectione; & sic non tantum in Telluris firmitudine 5 stabilita te salutem universae Naturae Viventium, ut Dei munus CX Osculetur; sed etiam in e usdem motu tam recondito tam admirabili Creatoris agnoscat sapie litiam . Qui vero hebetior est , quam ut Astronomicam scientiam capere possit, vel infirmior. quam ut inoffensa pietate Copernico credat ei suadeo , Ut missa Schola Athronomica, damna tis etiam si placet philosophorum quibuscunque placitis, suas res agat, & ab hac peregrinatio ne mundana desistens, domum ad agellum suum excolendum se recipiat, oculisque; quibus solis videt, in hoc aspectabile cculum sublatis, toto pectore ingratiarum actioncm &laudes Dei Conditoris effundatur certus e non minorem Deo cultum praeitare, quam An i onomum; cui Deus hoc dedit, ut mentis oculo, perspica Cius videat, quaeq; invenit, super iis D cuni suum & i pse celebrare possit S velit. o nomine medio Criter, non parum sane, doctis commendata bile debet Opinio B ahei de forma Mundi: quippe quae mediam quodammodo Viam incedens, ex una parte Astrono. mos , quoad ejus fieri potest inutili tot Epicyclorui a supellectile liberat, caulas motuum, igno ratas Ptolemaeo, cum Copernico amplcctitur; Physilcis specul Hionibus aliquem locum dat, Socle in centrum Systematis Planetarii re C cpto; c X alc cra Vero parte Vulgo literatorum servit, motatumque Telluris, adeo creditu difficilem , climinat: licet per eam Theoriae Planetarum in A stronomicis speculationibus&delinonstrario ibus, multis in tricentur dissicultatibus; nec parum turbetur Phy sica coelestis. Atque haec de sacrarum literarum authoritate. Ad placita vero Sanctorum de his Naturali bus, uno verbo respondeo. In d heologia quidem auth ori talum, in Philosophia vero rationum esse momenta ponderanda.Sanctus igitur Lactantius; qui i erram negavit esse rotundam: San eius Augustinus, qui rotunditate concesta, negavit tamen Antipodas ; Sanctum officium lio diernorum, qui exilitate Terra concessa, negant tam CDUUS motum: At magis mihi sancta veri tas , qui Terram & rcffundam, & Antipodibus Circum habitatam, & Contemptissmae parvitata tis esse , & denique per sidera ferri , salvo Doctorum Ecclesiae respectu, ex Ptolosophia demota stro. Sed fatis de Hypotheseos Copernicanae veritate. Revertendum enim ad in si itutum, a quo feceram initium hirius introductionis. Coepi dicere, me totam Astronomiam non Hypothesii bus fictitiis, sed Physicis causis hoe opere tradere: ad hoc vero fastigium me contendisse duobus gradibus ; altero, quod depre- prchenderam , in Corpore Solis concurrere Planetarum Eccentricos ; reliquo, quod in Theoria Telluris intellexerim inesse circulum AEquantem , Cusque Eccentricitatem bis
fgitur hic sit tertius gradus , quod comparatione instituta partis secundae cum quarta certissime demonstratum fuit, etiam Martialis AEquantis Eccentricitatem bisecandam praeci se, quod Braheus diu &Co pernicus dubium este cerunt. Quare inductione ficta ab omnibus Planetis parte tertia ex anticipato demonstratum est: quandoquidem solidi orbes, ut Braheus ex trajectionibus cometarum demonstravit, nulli sunt Solis igitur corpus esie fontem Virtutis, quae PlanetasOmnes Circumagit. Modum etiam de finivi argumentis talem, ut Sol manens quidem suo loco, rotectar tamen ceu in torno, emittat vero ex sese in mumit amplitudinem, speciem immateri aram Corporis sui, analogam speciei, immateriatae lucis sua: : quae spe Cies ad rotationem Corporis Solaris, rotetur ipsa quoque in star rapidus mi vorticis , per totam mundi amplitudinem ue transferatque una secum in o yrum corpora Planetarum, intenso vel remisso raptu, prout dentior vel rarior, ipsa effluxus ge fueri P. Expedita communi hac virtute, qua omnes Planetae, suo quisque Cir Culo, circa Solem invehuntur ; consectarium erat meis argumentationibus; ut singulis Planetis singuli tribuerentur motores, in ipsis Planetarum globis insidentes quippe solidos orbes)am exuententia Brahet rejeci. Atque hoc ipsum quoque parte Tertia egi. Hac argumentandi via constituti motores isti, incredibile dictu, quantum mihi laborisi exhibuerint parte quarta , dum distantias Planetae a Sole, dum ae lationes Ecccntra prodere iussi vitio is produnt, & ab observationibus dissenti uiri: non quod falso fuerint introducti, sed quia circulorum quasi pistrinis illos alligaveram, fascinatus opinione Vulgari: quibus illi compedibus nexi opus suum facere non poterant. Nec finis fuit fatigationis meae, priusquam quartum ad Hypotheses Physicas struxi oradum: laboriosissimis demonstrationibus, Observationumque plurimarum tractationibus deprehenso ; iter Planetae in Coelo non esse Cir Culum , sed viam Ovalem , pei secte Ellipticam. γ LAccessit Geometria, docuitque, iter tale effici, si propriis Planetarum motoribus laborem hunCConsilium
V. Ad obiecta de authoritate sanctora. Tertius gradus ad Hypothetes
Martialis e- quantis Eccentri itatem praecise esse bisse candam. Quartus gradus ad
36쪽
hunc assignemus, librandi corpus suum in linea recta uersus Solem extensia. Neq; hoc soli mised&aequationes Eccentrici )ullae dc observationibus consentaneae essiciebantur per talem li.
Denique igitur aedificio fastigium hoc fuit impositum , de demonstratum Geometrice, lubrationem huiusmodi essici solere a Magnetica corporea facultare. Itaq; Motores hi Planeta rum proprii, probabilis limo ostensi sunt, nihil aliud esse, quam affectiones ipsorum Planetario rum Corporum tales, qualis est in Magnete poli appetens, forrumque rapiens: ur ita tota ratio motuum coelestium facultatibus mere corporeis, hoc cst, ni agneticis administretur, CXCepta sola turbinatione corporis Solaris in suo spacio permanentis : cui vitali facultate opus esse videtur. Nam parte quinta demonstratum, nostras jam introductas Hypotheses Physicas etiam lactitudinibus satisfice ΓC. Datum tamen fuit aliquid partibus ii I. de iv.etiam Menti, ut motor Planetae proprius cum animali facultate movendi sui globi conjungat Rationem, si quis objectionibus nonnullis ex traneis ad speciem validis territus, Naturae Corporum dissidere velit: modo talis aliquis hoc re. cipiat, Mentem illam uti apparenti diametro Solis pro mensura librationis, sensumque habere angulorum, quOS exquirunt Astronomi. Tantum igitur in gratiam Physicorum dictum esto: caetera invenient Astronomi &Geo. metrae suo quaelibet ordine ex sequentibus singulorum Capitum argumentis, quae paulo proli xiora esse volui; cum ut essent loco IND1CIs , tum ut lector passim haerens in obscuritate si lve materiae, seu styli, secundum Tabulam Synopticam, ab his etiam argumentis aliquam luceni petat; rationemque ordinis & cohaerentiam rerum in idem caput congestarum, si minus fortassis in ipso contextu sit conspicua,percipiat evidentius inter argumenta inparagraphos suos secta. χ1are lector boni consultat, rogo.
Huc referarur Tabula Synoptica, o
37쪽
v M aliastia ethodis, quam matura rei docet; alia, Gyzam cognitis nostra requiris; utras artificiacis: neutram a me te torsinceram expectare debae. UO Cthi eni copiis non hic praecipuis αἱ explicare motis coelorum, quod sit in libellis Sphaericis G Planetarum Theoriis: nes tantum docere δε Ιολ em, G perducere a primis per se notis ad ultima; quam υiam Ftolemae v utptarim:.m observavit: edaccedit tertium aliam qui commuste mihi cum Oratoribuι ,ut quia nova multa trado,id coaciti eris e ma- nissim sim',itas demeream 2 retineam assensium lectoris, ta amoliarsuspicionem de studio novandi. Nil igitur mirum , methodis severioribus admisiceam tertiam Oratoribus 'miliarem hoc ea historicam mearum inventionum rubi non de hoc selo agitur, quupa to licitor in cognitionem tradendorum perducatur via compendiosissima sed de hodipotissmum,quib is Ego author seu argumentis seu Amba bus sieu fortuitis etiam occa- uibus primitus eodem devenerim. Quod si Christophoro columbo ,s Magellano, si Lusitanis, non tantom uno scimus,error dis si os narrantibus, quibus iste e mericam, se Oceanum Sine mihi Africae Periplum aperuerunt sed ne 'vestemin quiaem omissos.quippe ingenti lectionisis,cunditate carituri: nec igitur mihi Wtio vertetur,quod idem eodeviIetitoris stu oper hoc initi sumsecutus . Nam etsi Argonauticorum illorum Oborum nequaquam legendo reddimur participes ; mearum vero inventionum dissiculta ιν talpina ipsiem etiam lectionem infestanta: at communis haec fortu na ea omnium librorum . Mathematicorum: existenis nihilominus, set summ homines quorum alios alia delectant, qui superatis perceptionis Ei ustatibu , hae integra inveurionum serie ulob oculos posita,mgeisti voluptate pera
Hae igitur Methodo concinnatum esse Opin universum jam patebit ex argumeηtis Hulorum Capitum . Dedi autem operam, ut quotici textus aliquam demon strationem Geometricam, detineationemve aut praeparationem expediret; litera c seria sui appellant o cinae exscriberetur. Id si non undiquas obtinet, vel materia tria ues ,rua Geometricis miseet Pusica, velT o retis, qui measigna non undiquas perc erunt.
Euhiat qua ratione AF ronomi adprehen ut, das e motum primum a secunais seu Planetarumpropriij;quisitem ratione fuerint inventae in proprio Plunera motu duae inaequalitasse, Prima Secunda dicita. Occasio hujus capitis, totius , adeo primae partis hac erit; quod cumpr imum ad Braheum venissem, Aprehenderem ipsium cum Ptolemaeo Copernico secrendam PDnetae inaequalitatem censere a Solis motu medio. Mihi vero quatuor annis ante propter rationes Physicas videbatur ins plen a a Sosis motu Apparente,ut habes in As sterio Cosmo a phico. Orta igitur inter nos disceptatione Brahcim opposuisse chm esset Ues Solis Medio sal spe observata omnia ni ma Inaequatitatis.Reposivi ego; nihil hoc impedire, ruo minin Ego usus A parente Solis motusemem eadem Obserrat, Prima inaequasitiatis: ita sen Secunda inaequatitate cernendum,uterrentii sciat.
uod igitur Ego respondi, demonstrandum fuit parte prima operis.
1gitur cum Usupropositκm negocium perplexum de hypoth sium aequipostentia: ejus ego isitia ec; a prima ess licissima quando Concentricus cum Epicyclopermutatur in Eccentricum. Ne soro jejuna usu Geometria sutavisiver causis V Physicu ci Rationalibu seu mentalibus, quibus utram hypothesium aequipodentiam admiHistrami,motus P perfici consientaneum*: i. , aliter , siancedantur orbes solidi ἀaliter etiam , ingentur. Vuippe MAEbσω ex traieritionibuου Cometarum demorri stravit, nustos esse orbeue solidos.
Stan:e hoc Eocentrico simplici,seu qui aequipolist concentrico cum unico Epicyclo, docetur, quid mutetudi seu adsensum oculorum seu in causis motuum naturalibin in medius Sosis motus cum apparenti permutetur, hoc eri,si visus, imὸ potiussi fons virtutis , imaginatione transponatur in alium locum
i. Absoluto Eccentrico simplici transitur aὰ Eccentricum cum e quant Ahoce t cum Eccentricitato duplisi, quem Ptolemaeus quins Flanetarum inaequalitatiprima af ignaveriar. a. Posta igitur soliditate orbium. demon- ratur rim absurditaι; negata verὸ, concinnita O probabilitas Physica. I . Ostenditur deinde, uomodo Coerni victu hunc Eecentricum cum quante trauimutaverit in Concentricum cum duobus Epicyclis. . Haec Coperniaci hypothesis positis orbi ιμlidis , T sic e mediocriter habere, negatis vero, absurda esse ostenditur . s. Sedeshobprobatur,descere illam a Geometrica pulchritudine in itinere Flonetae. N. Nec per omnia aequipostere Ecce trico Ptolemaico: parvo quidem discriminc in prima inaequabiate , m jori vero insecunda. r. Uidem demonstratio mei hoat computaudi compendiose aquationem ex utras forma Hypotheseos. S. odiis obf terandidisse, jntiam inter utramque Hypothesin. ρ . Denis hujuου C ernicana hypotheseos nil orma per Concentrepi0clum.
mo v evntsiose habet ad tu, ut ii I aὰ 11. Negocium enim magis serium alitur . I. de iis, quae mutantur si pothesi si visua fons virtutis,usurpatione Sosis Apparentu motus pro medio, de pri ino loco irasonatur:n alium rias informa Coperuicana hypotheseu qua 1 V cupite suis postrema. a. a item in causis motuum Physicis ex ea dem 'pothesi mutentur. 3. Transpositio haec delineaturo in uittar informa primae inaequalitatis , Ptolemaida . s. Demonstrathri duabin admsis lineis a dum,astera antiqua, clocria ex trono Gone orta, mutata frias hγ pothsosi
38쪽
N Τ ΑΑ γ I T V M. A R C V M Epothesios equuta ras duorum generum dat π apparitioncss : manente eodcm itinere Planetae in coelo. 1 . Gh. simia vero una linea a idum; ias trajeci per ontiquum C Πtrram Eccentrici; demongratur neque siqui verassa, i ianarisiones pristinaw,lscor manente itinere; neqVeplane retincriformam eandem Hypotheseos. s. Denique novilian a a idum transeunte per centra e quantis, 2 retcnta forma bpothesisti, demonstratur transioni iter in coelo. r. L, ous circuli quantitas demonstratur Geometrice, maxima iserentia seu aberrationis apparitionum a propositis ρὸ, hanc transposit onem causista. I. Demonstratur omnia seu locum haberes manente vi u , transponatur aequalis a. cro centrum a quantis in plagam oppositam. ρ. Omnia dicti de Eccentrico cum e gnante, qui Ptolemaeoplacuit,v piscantur Concentrico cum duobub Epicyclis, Opernicoctraheano, quine per caput I v aequipostenti.
Hic jam capitis v demonstrataerecipue Numero 6.yy. quodammodo traducuntur in usum. Et hactenus quidem de iis Spothe vi agebatur, quae prima serviunt inaequabtriti, diversa apud diversos . Lam porro adyunguntur et ita. quae secundae inaequatitatisiunt tributa; quas ut capitale prae iis, de quibus haritenim P a suis aut horibus Ptolema Copernico Tychone Mahe denominantur. Psitate quippe Copornicanam Hypothesin xominant ubintelligimu ecum. dae inaequalitritu. I. Has igitur initio comparo. a. In Copernicana ostendo, uomodoprima inaequalitiatis hypothesii fuerit accersita a Solis motu medio, quomo. doque confiurgat Eccentricit: expundio Solis vicario. 3. Thysice argumentor,id non recite fieri ,sed debere Ecceis tricitatem computari ab ipso centro corporis Solis. - . Si inaequalitatem secundam a Solis apparente motu censea. mussieri quod hic votant rationes Physica. s. Demonstratur hoc pacto parum variari loca longitudinis in prima inaqualitate. multum vero differre distantias corporis Planetae a corpore Solis. 6. Geometrice demonstratur locu in orbe magno Te uris in quo et sui constituto maxima istantiarum disserentia, maximum etiam errorem objiciat. 7. V ntitaου erroris Arithmetιcu Nerationibus costgitur excurrere posse ad unum gradum V ao circiter minuta. δ. In Ptolemaica hypothesi ostendo, quomodo primα inequalitatis hypothesis fuerit accesta a Solis motu mediri M. Veneraliter ex Physica seu Metaphys a contemplatione musta disputantur tam contra medium Solis motum, quam contra ipsam hanc hypothesin. io. In specie vero OHiciuntur indidem aliqua Solis moisi medio peculiariter. 1. Si inaequalitatem secundam a Solis apparente motu censeamin satisfieri objectionibus Physicis. 12. Situs quam iitru reforma nova hypotheseos demonstratur, transpositione puncti e quatorii. /3. Discrepantia apparitisnumpti. Ana inaequalitatis,locims is Epicycis,in qua con ingit maximus error onaritionum secunda inaequalitatis, ct quantisti hujuι erroris applicantur ex seuperioribuου. ι . In Maheana hypothesi ostendo, quomodo primae inaequalitatis hypothesii fuerit iccersita a Solis motu medibi deos centrum Concentrici , artii a xum orbi Solis non in centro corporis Solis sed uxta. II. Contra Brahea nam hypothesin pauca in genere, contra hanc vero Qxionisformam specialiter plura ex Physica disputo,contenderis xionem,ut adcaptum loquar, in ipso centro corporis Solis fieri debere . I 6. Si in quantitas ct forma nova θρα theseos per transsositionem puncti Q ionis declaratur , applicantur ex seuperioribuου loca tam Eccentrici quam Orbis magni eccentricum seu Concentricum cum epicyclis g intis, in quibus error contingit maximis . bactenmporrigi ur pars prima.
Particularius explico occasiones,V quibi in Theoriam Martis inciderim, ta quae me permoverint apparent uSosis motumsequierimamspartemam absolutam hoc modo praemittere. Summam habG ad argumentum capitis L
Exhibet hypothesin prima inaequalitatis Martis ut eaeri a Maheo constituta; eams in Tabula, qua habet fu damenta ciliore observatio ου acronychias, ta effectum, computatos scilicet lo ιμπιμ observatoi , eorums e me eo directum ut appareret, an hac hypothesis ins adeo scrupulose consentiret observatis.
Agit de emendata assumptione obsier torum locorum. I. Osi evditur necestu, pro loco Planeta inμo pr. prio circulo constitueudi locum ei respondentem in Eclptica. a. Refutatur aequalitas,quam tabula sequitur anu um a nodo ad locum Planetae visum locums Eclipticum pertingentium. 3. Refutatur θ ista equalitis, si altor, cus non in locum visum sed in locum verum orbita terminetur. o. Refutatur es modus reducendi per visa latiminis angulum, S astruitur modus reducendi per angulum inclinationis planorum.
Fertinet eodem, examinat' si cepta loca Tabulae, an a vicinis obstervationibus correcte es tuto ados tum lis medi fuerint deducta,addunturs c, de aliis subtilitatibus admonitiuncula, praesertim de parallaxi. Et hacten
Meam ergo accommodationem ad Solis apparentem incepturus a reductione es deductione legitimis ut ne quidi ea peccem. prius inquiro paralla. vos Mortis diurna . I. Narro,quid de iis Maheus senserit. a. Probo ex Bra hei ob serυatis, permotis horarios cs diurnos sense biici pene esse, es minores quam putamus esse Solareue. 3. Te ludum a p co es me. u observationes, eodem spectantes: quibuν peculiarem explico methodum inquirendi parastani diurnam per latitudinem tionariam.
39쪽
i. Inclinationis Planorum paulo intricatiorem esse rationem ostendtitur per omnes tres formis hypoth stam ii . Modus unus, prosepponetis aequatioNos Eccentri cognitin, qVando Mura Pe ertino occubitu vel exortu matotis, briinaequalitatem primam in limitibus fuerit: tunc enim vi a latitudo aequat veram inclinationem limitum ad Eetipsi eam . 3. Ostenditur u quanto arcu Elongationis a Sole id verum sit, i , tam in Copernicana quam in 'olen aia a pothesi: re perficitur aliquot observationibm circa utrums limitem. o. Secundub modus, nihil desiderans, si licitas rari observations,in quibuου Sol At in nodis, Marsis quadrato Solis:& hic per aliquot obseroationes po, scitur . s. εω mpliatur,ut Mors, teris manentib- ,alio locopossit ese quam in qVadrato Solis. 2 sic alia quam similis, certa tamen costigatur certi loci inclinatio. 6. e plicatur hic moduπὰ Ptolemo, ca hypothesi, quae habet aliquam di cultatem. 7. Tertius modin per observat ad in Solis opposito latitudinci incedit, adjungens pracb-gnitam proportionem orbium , traducitur autem per omnω tres hypothesium formas.
Ex demons ratis Capitis xiir porro refutatur opinio Veterum , qu spiana eccentrorum sint libratilia. Dbmοη si tureuim, inclinationem , intra quidem unius vel alteris eculi terminos, esse consantem.
Ex observationibus vicinis Arithmetice inquiruntur loca,quae possedit Mars siub articulos opposition m eum Malis motu apparentiuari corriguntur per cautiones haItenim tractitab.denis e*hi Gur esirum tabula profundamento nu-τα operationis.
d imitationem litur Oeterum.dissimulatis causis in sicis,povitur, iter Planeta esse circulum ;ponitum, intra ejus complerim esse punditum aliquod circβ qmod aqualibus PMveta temporibus aequaleου abolvat angulos ; inters illadta centrum Solis vorsari centrum circuli Planetarii, distantia incognito. Hispositis, ta a sumptis quatuor ob μγ tD-nibus acrovehiis cum locis sub Zodiaco intervallis temporariis, inquiritur Methodo laborioisil a , situ, utrisuo: ntri Jb Zodiaco, distantia centro Solis, S proportio utrimque Eccentricitatis, cum ad se mutuo, tum ad radita um circuli.
Comparatione locorum Aphelii ta Nodorum,quae fuere tempore Ptolemai, cum nostri temporis λυentis, collieissiVwotmisiorum, necessariussequenti capiti.
Tandem igitur enditur,eae hae spinventa pothesi. quae apparenti motui Solis innititur, samari omnem obser a asum longitudinis motum circa Solis oppositumst y malio crrum, quampriin, cum h pothesis Braheana inniteretur medio Solis motui.
Et ha ctenus ostiumscit pothesis iubenta in motu longitu inis circa Solis oppositum: demonstratur iacimen ossicium nonsscere in motu latitudinis circa Solis oppositum. P. Demonstratur autem neg, Braheana ossia tum hi ac re. ias utrum bin forma Copernicana. 3. Idem in forma hypothesium Ptolemaica oe Braheana: . Ostenditur,errorem circa latitudines in eo esse quod non fuerit bisecti Eccentricitaου. i. e G bisecetur Eccen-ricitis,tunc hypotheso aberrare in longitudinis motu . Ex quibus causapates quae me impulerit, ut desertis veteribuse siligentiusver his rebuου inquirerem.
'aesimi priori cap tepermotum latitudinis circa Solis opst tum, cnunc'ermbium longitudinis extra oppositum G ρ, erroris convincitur haec mea hypothesis. a. dic Braheana, medio Solis motui innixa. s. Demonstra- o applicatur etiam formae motuum olemaicae Braheanae. . Drgitus intenditur ad fontes errorumta ad Gue eLtionis modum. i. Protheorema interlicitor, quatiue lineae in plano Ecliptica sintsubuituenda lineis distantia Pla-ieta a Sole in plano Ecceistrici Planetae, quando Planeta habuerit aliquam latitudinem:
Causa ex Geometria petuntur, icientes, ut i a V pothesis verum prodat .c, ostendit 'qmatenus id eri possit in s bic is parti secunda in qua Vrtere sium imisatus.
Mea igitur methodo usses, totum negocium de novo incipio, ni prima, asecunda inae ua rete, Et λ. ex litantur occasionos, quibus inciderim in sussicionos de Equante circulo in Theoria Solis regnante. a Demonstro in bim hypothesiumformis r posito quante, quod mihi placebcit , 9 videri Orbem magnum eu Ftolem eo Epi- cis, augeri ci minui, quod Maheus osse obmta. 3 . T aditur metho ου ο ervationta idoneis inquirendi, exquibiti
40쪽
RMCUMENTA CAPI Tu quibus Equans seprobetur. δ. Demonstratur resi a duabussilet Zis observationiam: posita restim iba, Araheana, qua medio Solii motui innititur.
Inventissuperiori capite duorum in Zodiaco locorum distantiis Solis a Terra, ta adjuncto loco Nai Aldseu phelii Terrae ; demonstratione Geometrica inquiritur 2 Eccentricitas circuli Solis vel Terra : qui perstilis praesupponitur esse.
Demonstratur idem quod capite xxii ,sed observationibus quatuor magispromiscue oblatis, quae tamen Marium habent in eodem Eccentrici loco partem scilicet aliquam de Solis vel Terrae Eccentricitate dandam GEquanti i , etiam in tribuου formis hypothesium interse comparatis: ais etiamsiupposita restitutione Braheana motuum Martis, quae medio Solis motui innititur.
Aventis igitursuperiori capite trium trium in Zodiaco locorum distantiis Solis a Terra; demonstratione metrica quae nihilpraetereasi poriit, nisiiter perfecite circulare, inquiritur non tantum Eccentricitaου circuli Solis τὰ Terra, ut cap apsed etiam ipsius a pogaei Solis,vel contrarii Aphelii Terrae locus idem fere, qui a Braheo e I inventinobser tionibus Solisproniis,cum hic sint observationes tantummodo a Martis.
Observationes hae quatuor capitis quarti A medio motu Sosis ad verum, a restitutione Braheana ad meam trans feruntur; ta colligitur idem inde quod Cap.xxv. Et proponitur demonstratio in omnibus tribus hypothesiumformis.
Audaciori etiam methodo nullam plane prcsuppono e Martis restitutionem; ta assumptis aliis Martis observirionibus,non minus quatuorsic comparatis ut 1 ra,demonstro non tantum Eccentricitatem Solis seu Terrae, Apht Bumsimul ut hactenus, ta proportionem Orbium hoc Eccentrici loco , sed etiam ustum Martis locum Eccentricum Tixis, qui prius praesupponebatur ex restitutione cognituου.
Eadem fere demonstrationis Orma sed assumpta Solis velTerrae Eccentricitate,' εω helio, toties jam comp batis; adjundiis vero compluribuου observationibus,puta hic quinquefc comparatis inter se ut haritenus, ostenditur se per unum ta eundem prodire Iocum Martis Eccentricumfere ut caprie xxvii. Memineris autem in omnibuου praece ribus Fartis III. capitibu3 praesupponi virim Terrae persedium circulum; ut erit quidem adsensum. Nam propter parva Eccentricitatem Et ij parum demerepoteris .
Ponitur Eccentricus perse Te circularis, Eccentricitin cognita, ejusqb dupla Eccentricitin puncti εAEquato, Tunc Geometrice ex his positis inquiruntur distantiae, primo Apogaea es Perigaea secundo distantiae in anomalia coaequa .so , tertio distantiae reliquae. Aidem demon stratur c compendium una operatione quatuor distantiaου inquirendi. Aipsius demon praturpunEctum circuli,quo emiduam etro circuli distat a centro Solis. Denis demonstraturpundismi liud circuli,in quo una pars aequationusit omnium maxima.
Distantiae Solis es Terra in Tabula exponuntur: modis docetur excerpendi qui etsi ostenditur excedere limis principiorum, circuitum eris ovatim efficit deos provocatjuste adsequentia capita XXXI. XL. XLIV. Lv. ubisi pulus hic tollitur: non tamen sensibiliter abire docetur ab iis,quae has tenus erant demonstrata.
Moeuebat Brahem ne bisem Solis Eccentricitate si ab ' aquationeue Solis turbarem. Hic ergo metus tollitur, imonstrato euper integram Eccentricitatem, seu per bisectam, se per duplicationem ejus, quod a dimidia Eccentri rate e. utruitur,semper eandem in Sole prodire aequationem. Abim igitur; rupulus eriἱ cap xxx. alius hic cap. xxxI. metuebatur istantiis,hic metuitur aequationibus Braheanis: ibi causa metus effrigura itineris, hic Eccentricitatis tio: illic anticipata fuit consederatio hicpropria hujus loci.
Primum sit inductio;omnti omnino Planetas uti DEquante circulo, seu biseEctione Accentricitatispuncti Equato, Super hoc principium Geometrica demonstratione extruitur universale hoc, ta oras Planetae in aqualibus arca Eccentriproportionari cum ducessu Planetae apundio,unde conssetis Eccentricitab. Arrigite auresPhysici hic enim di feratiosiuscipitur de impressione in vestram prooinciam facienda.
ridberram enim ex conclusione demon strationis praemissae et adyunestis aliis axiomatibus mere Physicis es con se Aepuq citur,distantivi Planesa a centro unde computaturEccentricitaries causu issensiatrices morarum Plane in aeqvara E centrici arcubus. Secundo docetur, causu has dissensatrices mora um residere in distantiarum termino altero, qui distantiis ombus e T communis scilicet in centro Systematis Planetarii. Tertio assumitur ad haec sic demonstrata, partim ex PAR Tn PRIMA, ut probabiliter demonstratum,pat ex in ARTA ET VJ INTA P ARΤ1BV s , ut necessario due Geometrice demonstratum;partim etiam hoc loco LN parte S EG v ND A probabile incitur, sum coum Solis esse in centro S stematis Planetarii. Uuarto hinc jam consentaneum incitur , virtutem motricem seu morarum dissensatricem esse in corpor Accedunt argumenta P sica.