Satirae

321쪽

Allus dicitur ectus, quo I gra libu iiistructus erut Stat Theb. 6 55. Tonuioris fortunae homines non lectis esserebantur, sed capulis, ut notat Servius. Lutat/ιs, delibutus, vid. Heinsii Advers 1, 1. Codd.

IIaun. s. 5. 6. . Dii lutus. GaSSis amomiS. ,Spissa amoma dixit Ovidius Heroid. 21. 66. pingue amo'mum tutius Silv. I, 2, 11 et apud Iuvenalem Cri Spinus sudat matutilio amomo, quantum vix redolent

duo funera, at 4, 1 o si. Est frutex Indicus, de quo Theophrasius Hist. Plant. 9, 17. Virgilius Eol. 4, 25.

Assyrium amomum Commemorat Strabo I. 16.

Mesopotamia, Dioscorides 1 14 e Media et Armenia illud oriundum dicunt. De unguentis et aromatibus exoticis, Romanis olim incognitis , bellis autem Per sicis Alexandri Magni in Graeciam, indeque in Italiana invectis, disseruit Plinius H. . 15, 1 et . Quanta inde fuerit materia luxus in uneribus, idem docuit 12, 18. ,Beatam Arabiam secit hominum etiam in morte luxuria, quae Diis intellexerat genita, adhibens uren

dis defunctis Periti rorum asseverant, non CΓΓOlanium annuo fietu, quantuna ero princeps noVissi mo Poppaepe suae die ConcremaVerii. Eslimentur toto orbe singulis annis tot futiera, acervatimque CongeSta honori cadaverum, quae iis per singula micas anmtur . . Minima computatione illic cens ena millium sestertium ' annis nutibus India et Seres peninsula

322쪽

quo illa impurio nostro adimunt. aIHOIn Ct magno, quo tunc temporis venibat, Pretio Plinius item 12 Io. Iob. In portam C. Cod. Iustiniensis: in portas. Non deSunt vestigia moris votustissimi, a clavor ad ostium domus, Versis in Portam Pedibus, collocandi. Qualia Hom. Jl. 19, 212. Iacet ad VeSti hulum conVersus D Senec. Ep. 12, 2. COHVePSUS ad ianuam quis est, inquam, iste decrepitus, ct merito ad ostium admotus sora enim spectat. nil . . alienum mortuum tollere 3 Plin. H. . 7 8. Ritu a turpe capite hominem gigui mos est pedibus esibi ri. Urg. Cn. II, 29. Recipitque ad limina gressum, Corpus ubi exanimi positum Pallantis Aco lis Servabat senior. Interpretes extremum illam abitionem hoc situ signi licatam esse cxistimant Verior vi lotur moris ratio a Polluce prodita, Vid. V. O4. In VOCO porta

CaSuubonu ἀκυρολογιαν videt, Cuius non meminit

CXemplum, cum porta Latinis est urbis, ei vero a nua domus. Ego quidem non Video. Portam omnem

CXitum, quasi qua potest et importari vel cxportari aliquid, dixit Servius ad locum Virgilii: ,Qua data

Porta ruunt. De genore calcis, Gratia anaticis apud PutSchium C. 27. 72 655. 658. 162. ConsuSo, Vid. K. L. Schneider, Formoniolire P. II 9. Illum C in lectica positum. Inserioris sorti funera in sandapila

323쪽

106. Hostemii Quirites, qui pridie vel paullo

nto domini sui mortem libertat o civitate donatirant. Illa enim vis manumissionis orat, ut libertiiVCS sierent. SerVos, quorum vis et conditio infirmast, en de Ropublica meritos, Persaepe libertato, id

si, civitate, publice donatos videbamus. Cic. r. ,ro Balbo . Servorum immensa Romae erat mulli ado. Tenuium civium cuiqv suu erat OrVulus, aulis vero et divitibus centeni plerumque vel duceni,n varia sua ostici aut mutila divisi. Unus Pedianus ecundus quadringenios domi Iaabuit. Tac Ann. 14, 2 et Demetrio Pompeiano ,numerus quotidie serorum, Olut imperatori exercitus, reserebatur. Se ioca de Tranqu. 8, 4. Illam turbam, haud ita raro, orsidam Pedianum scilicet servus suus interfecit)mo tonios domini saepius manumittebant, ut cives eo plu- C lecticam prosequerentur. Ita Dionysius Halicaria. 4. CStatur, se Complures de intempsestiva ista libo alitate querimonias Ronan audivisse. Scio, inquit, ,qui intcgra servilia testamento libera esse iuberont, it post mortem humanitalis laudum serrent, o lectos, quibus mortui deserrentur, magna Pileatorum pro ;equeretur frequentia in qua pompa nonnulli erant,

324쪽

i l tio lis scieriti hiis audivi, qui paucis ante diebus

carcere IniSSi fuerant, malosci, seXcentas mortes conina riti. Illos impuros in urbe pilo os plerique cum indignatione aspici utit, eorum qil Consuetudinem re spuunt, indignum facilius Clamitantes, Populum TC rum dominum, terrarumque imperium sibi vendican toni, talibus contaminari Civibus. Quo manumit

tendi licentia, ab Augusto quidem terminata Suet. Aug. 4o non autem abrogata, SatiriCa certe digna erat censura. Orcini dicebantur eiusmodi liborti ab orco, quasi ab inseris missi, quod mort domini li hortalem erant Consecuti. Ulpian in Pandecl. 8, 5. . ,,Quirites, nomine dignitalis et maiestatis plono, o ster scoptice appellat SerVulos illos, ad requentiam pompae funebris augendam manumissos, qui iam ne scio quid sibi viderentur. oenig. Capito obducti Codd. Haun. . . . . quod vulgato: cap. induto praeserendum obducti Sc. Pileo, libertatis symbolo, vid. Sat. 5, 82. Subiere Virg. n. 6, 222. illum

Xtra urbem esserendum; nam Iiominem mortuum,

ita lex tabularum 1 iubet, in urbem Sepelito, neVeurito. φ Cic. de Leg. 2, 5 ubi addit: Credo vel propter ignis periculum. Legem renovavit Hadrianus, et decretum aliud Diocletiani iusdem tenoris Veram Caussam prodit: Mortuorum reliquias, ne sanctum municipiorum ius polluatur, intra civitatem

325쪽

cotidi iam pridem voti tum est. Vide Ant. Aligustinum de legibus et sonatusconsultis dona ' 1o7. O8. Contra Bondium, Marcilium et ipsum Casaubonum, qui iam . . dextram et Summos . . manusque adolescenti, Verum Nil calet hic o Non frigent modico tribuerunt, cum Montio et orollio illa philosopho monitori, haec adolescenti adscribo. Quod

iam ipse explora. e aliter Turnebus, ita locum cxplicans: Ad morbo animi transitionem facit, atque inspicere nos ait et eXplorare diligenter debere, num in animo nostro aliquis resideat morbus, et venas veluti

' Si qua ritur, utrum cadaVc illud sepeliendum, an cremandum extulerint, C USCiTU CSPODdCo, Cum torque mos aevo Persi Romae obtinuerit. In quaestione o varim illius curae extremae temporibus adeundus quidem Plinius H. . 7, 4. ea tamen adllibita cautione, Ut romatio novi instituti fuisse non dicatur; cui Pliniana opinioni otiam convenit Ciceronis de Leg. 2, 2 VCTUm repugnant cum supra citatae 3 tabularum CCC S, Uas arario oo ab urbo condita scriptas perhibet Gellius Io, . tum Verba Iu 1archi de Numa c. 39. Corpus Crematum non est, quod ipse, ut fertur, prohibucrit, duas auto lapidcas arcas confecerunt, et Sub Ianiculo posuerunt, in quarum altera corpus ius condebatur ' C. unde patet, antiquissimum cremandi corpora morem fuisse. Adde, quod ipse Plinius V. N. 4, 1 a rogum in aspergi, munia vetitiam tradat. Utraque consuetudo, Ct terra Obruendi et ignocromandi, videtur invaluisse Usque ad tempora Antoni Dorum, quibus cessavit crematio, Macrobiano Saturnal. 7, 7. i. e. Theodosiano saeculo demum antiquata.

326쪽

tangere obcro nostras. Alior id coido febri corporis

accipiens, sibi nec Pectus Calero, Nec CXtrema frigero,sCquo sanum CSSO, Ofert. lv. 25, 25. Olsu 2 h. inter mala signa egrOlanlium nurnerat, Si Venae Velie menter agitantur et exlromae partos si igidae fuerint. Dc vitiis, animi morbis, solennis Sermo apud VetorCf.

Ila Horatius: Quisquis Ambitione mala aut argenti pallet amore, Quisquis luxuria, tristive superStitione,

Aut alio moniis morbo calet Sat. 2, o 77. et Cicero Tusc. 4. Saepius. Quae his contraria est montis sauilas, scilicet temperantia, omnium commotionum animi mo deratrix, qua ratio Praesit, et appetitus rationi obe diant, cam, velut praecipuum philosophiae Propositum et institutionis suae summam finemque, monitor in Ultimo hoc satirae commale adoloscenti Commendat. De illa Cicero I. cit et multa ceterum praeclara I C. I, Oet 29. Tusc. 2, 2I. 5.6 Ct 14. de Fin i, 14 et 13. Ad vocem miser observanda est illius Vocabuli vis, qua pro Scelesto et perdito, praesertim in convicio, dicitur Terent. Eun. 5, I, 29 5 5, II. Heaut 5, 2, 15 COII

pia vide apud D RUhnhenium, OpDSCI. . . . 759.1o9. Fris ero ita de frigore flabrili Hor. I P. I, II, II. Sal. I, I, 8o. Visa est si forte 8 c. Latet appetitus, Semen morbi se data occasione eXserit Do-CHerunt ergo Stoici, bindurandum Sse animum et ablati limontis obii latiun procul abstrahendum militanduin nobis esse, et quidem genere militiae, quo numquam quies, numquam otium datur. Senec. EP. 54,

327쪽

i. Plitia do inlierio ut ipsius apud Epictetunt, Encli. 1. 5. 4. M. Antoli in P, 2 4, 1. 5, 8 6, 6 8 4 i. 9, 5. ID, 14. D ' Varii in Timo loco monitor, qui a. iii lii tam anguSli animi St, tum quo Pur i, quatit amaro divitias ' Cic. si . I, o et quia illa, quasi venotii mulis imbula, CorΡus animum quo Virilem esse minat, sempor in sinita C insatiabilis est, neque copia nequo inopia minuitur. Sallust. Catil. 11. Quare merito

illum animi paritor ac mali rem odium ita Cicero

describit DCum cst concupita pecunia, O adhibita continuo ratio, quaSi quaedam Socratica medicina, quae sanaret eam Cupiditatem, Permanat in Venus, os inliseret in visceribus illud malum, existitque mor bus et aegrotatio, quae Volli inveterata non OSSunt, eique morbo nome11 Si avaritia. HS C. , II. 11 o. Candicia r sormosa, ut 4 uo Praelia, quaeVi mulier, Virgo, marita, Vidua, modo petulis Sit virentis; non vero SerVa, ad analogiam Pueri, UOdoxistimat Censor enensi. Α. . . 1822. 11. 98. Utique puella otiam coniugala dicitur Hor Sal. I, 2, 7 I. 72. ubi de stola Clatis, SiV matronis, Ormo St, Ovid. Horo. l. 4 u. cc. HOC Vcro loco amicam Vicini potius dixerim, ut asso ves Madolici des achbars. Subrisit mollo. Eo dum Sonsu adi Coti Vum Pro AdVCΓ bio Hor. d. 1, 2, 5. 24 Libidinem improbabant Stoici eo nomine, quo corporis Voluptatem in generC,

328쪽

quod si agilis et brevis est voluptas o sustidio obicola, quo avidius hausta est, citius in contrarium recidens, cuius subinde necesse est aut poeniteat aut pudeat; quod tu a nihil est magnissicum, aut quod naturam hominis Diis proximi, deceat quod res humilis est, moinbrorum turpium a Villi1m ministerio Voniens, Oxitu foeda. Seneoa de Benes. 7, 2, 2. 5. Cf. Ep. 16, 1. ub, 5. 65, 21. 2 64Oq. 25, 25. M. Antonin. 2, 7 9, I. 111 - 114. ,Si tibi in catino frigido propositum fuerit durum olus et sarina sui furca, Videamus, arisau es satis sint. In gula tenella et delicata latet putro aliquod ulcus mollitiei, quod vili cibo ossendere non decet. r viter Turilebus i. c. bES etiam Cuppes et liguritor ac si tibi plebeiae et parabiles apponantur

epulae, auces tuae ulcerosae Sunt. 111. g. catino CaSaubonus, Veteres servon tibus cibis mirifico doleotalos dicens, in Athoii eum Provocat. Loca non invetito. Sed exstant Persi 1, 55. DCalidum Scis Ponere sumon, Iartialis ad Tura nium 5, 8 6. Ponatur digitis cc. Ubi cum membranis rutoriis legit ustiS 'Pro . ,unctis. Ἀdde to macula scrvcntia Petron. 51 in fine. Huc otium re seras quaestioniim undecimam, quas Disario proponit Avientis Macrob. 7, 12. Quae OrVenli mos cibos mensis inserendi consiletudo algoillis calliri apparatum designat viliorem. Cantino, emeridationem Reietii et Noenigii, non approbant codices, in quibus Ham. omnos 'iugulum Sequm1tur.

329쪽

Iil. Pro his codd. aliquot laboni liolus cuinuspiratione, de tia forma vid K. L. Selinoidor, .lo mentarietire p. 185. 85. Olerum et helvellaruincena Oratastigalitian Hor EP. I, 5, . nec delicatoriani I, 7, 15. 5. T restren ceriam dicit Plautus Capt. I, 2, 8Ο. DilΓΠlyl, malo Cocuim addit ad vim vocis augendum. Populi cribro decussa fiarina, panis plebeius o sere furfureus, cons CCtiis O urina, SUC- creta non cribro Politinario, sed laxiore, quod minutos liam sor fui D transmittit. I uus Scholiastes Fur nom, Panem, non deliciosius cribro dccussum, sed plebeium, de populi annona, i. e. fiscalom. in Lipsius frumentariae largitioni, cum diu obtinuiSset, panem iam sub Nerone SuccosSiSS SUSPiCatur, adeo hil, cum Persium decessisse constet anno iniperii cronis

8. Rubrio Mario et Asinio Gallo Consulit iis, iam tum panis pro frumento datus id alii P. Verum cum Per sius 5, 4 diserte ostenderit, distribui olitum aetate sua friamonium, non Anem, et Tacitus Alan. 15, 2.1radiderit, oronem anno imperii undecimo, Silio Nerva et Attico Vestino Consulibus, is sui a Porsitimorte annus tertius dedisse praetorianis militibus ,sine

bantur, X ,pane sis ali, vocabulo, quod non mitiusquam ipsam Scholiastae auctoritalom suspectum habero licet, do ista annono mutation nilii certi desiniri potest ' Vid. Vinc Conlaxinus de Largitione Frumentaxia dici moris populo Romano panen loco frumenti imblico

330쪽

C. 4. Cum POP . . . farina conseras orba lilii in asporrima illa luxus Romani Consura sentio Pane Pro corum, alio vulgi, tot genoribus usque ad insimum plebem Oscendente annona. i. . 1 9 4. Pro de cussa Passo vius disclassa, quod item Sextus Haura. Oxhibet. 115. Ulcus in codd. quandoque huicus , quod

sorsan mulius ob originem Graecam ab D. κος. 114. Ploboim bola vulgaris. Decoquebatur Cum vino incocta etiam et in orbes resecta pro lactuca Com edebatur Cum aceto, Cumino, pipere c. Pro cibo

vilissimo ponilur insipidum olus, de quo Martialis 15, 15. Ut sapiant fatuae, subrorum prandia, boue, O

distribuendi originem a Traiano Potniat, o una citant InVenal. Ο, 8 i. in quo populus dicitur duas tantuni ros alatatu optaro, panem et Circonses. Iuvenalom nimi xum, sial, Domitiano lorontona, ad Iadriatium usque vitam produxisso volunt. Quod si postorius concedatur, Non item prius, cum panem octi e dixerit pro frumento, Ct Sat. 7, 1 4. frumenti tesSoram conamemora vovit. cc maioris pondCris sim cetera, quae asserunt, argumcnta. Mirum Certe, neminem scriptorum, tanto intervallo, sub tot imperatoribus, qui a Traiano iisquo ad Aurelianunici raefuerunt, huius C mentionem se Cisse. vor Propius ab osse videntur, ii moris originem tribuunt urcliano, do quo Vopi SCUS C. 35. Cum UTCasPopulus Speraret, neque ui Clianus aut posso aut Voltch Corollas cum fecisse de panibus, qui Dini siliginei vo Cantiar, t singulis quibusque donasse, ita ut siligincunt Suum quotidie toto aevo suo et unusquisque reciperet otpostoris di inittorct. dona porcinam carnem populo Primus distribuisse, in sequentibus dicitur.