장음표시 사용
581쪽
EPISTOLARO AD Q. FRATREMI 1. 563 adversari nostris voluntatibus, et invident non
nostris solum, Verum etiam suis.
Iam, qui in eiusmodi rebus, in quibus vereor
etiam ne durior sim, cautus esse velim ac diligens, quo me animo in servia esse censes quos quidem
quum omnibus in locis, tum praecipue in provinciis regere debemus quo de genere multa praecipi possunt, sed hoc et brevissimum est et facillime teneri potest, ut ita a gerant in istis Asiaticis itineribus, ut si iter Appia via faceres, neve interesse quidquam putent, utrum Gallis an Formias Venerint. Ac si quis est ex servis egregie fidelis, sit in domesticis rebus et privatis, quae res ad os ficium imperii tui atque ad aliquam partem rei publicae pertinebunt, de his rebus ne quid attim gat multa enim, quae recte committi servis fidelibus possunt, tamen sermonis et vituperationis vitandae causa committenda non sunt Sed nescioris
quo pacto ad praecipiendi rationem delapsa est oratio mea, quum id mihi propositum initio non fuisset quid enim ei praecipiam, quem ego, in hoc
praesertim genere, intelligam prudentia non esse inferiorem quam me, usu vero etiam superiorem 2 sed tamen, si ad ea, quae saceres, auctoritas accederet mea, tibi ipsi illa putavi sors iucundiora. Quare sint haec fundamenta dignitatis tuae tua primum integritas et continentia, deinde omnium, qui tecum sunt, pudor, delectus in familiaritatibus et provincialium hominum et Graecorum percautus et diligens, familiae gravia et constans disciplina. Quae quum honesta sint in his privatis nostris is quotidianisque rationibus, in tanto imperio tam depravatis moribus, tam corruptrice provincia LVina videantur necesse est Haec institutio Rus
582쪽
564 Μ. TULLU CICERONIS has disciplina potest sustinere in rebus statuendiso decemendis eam severitatem, qua tu in iis rebus
usus es, ex quibus nonnullas simultates cum magna
mea laetitia susceptas habemus nisi sorte me Paconii nescio cuius hominis ne Graeci quidem ac si aut Phrygis potius, querelis moveri putas aut scenii, hominis furiosi ac sordidi, vocibus, cuius tu ex impurissimis faucibus inhonestissimam cupi- ditatem eripuisti summa cum aequitate. Haec et cetora plena severitatis, quae statuisti in ista provincia, non facile sine sumia integritate sustinuerimus quare sit summa in iure dicundo severitas, dummodo ea ne arietur gratia, sed conservetur
aequabilis; sed tamen parvi reser abs te ipso ius dici aequabilitor o diligenter, nisi idem ab iis fio
quibus tu eius muneris aliquam partem concesseris.
Ac mihi quidem videtur non sane magna arietas esse negotiorum in administranda Asia, sed ea tota iurisdictione maxime sustineri in qua scientiae, praesertim provincialis, ratio ipsa expedita est comstantia est adhibenda et gravitas, quae resistat non a solum gratiae, verum etiam suspicioni Adiungenda
etiam est facilitas in audiendo, lenitas in decornendo, in satisfaciendo ac disputando diligentia. Ita rebus nuper C. Octavius iucundissimus fuit, apud quem proximus lictor quievit, tacuit accensus, quoties quisque voluit dixit si quam voluit diu;quibus illo robus fortasse nimis lenis videretur, nisi
hao lentias illam severitatem tueretur cogebantur Sullani homines, quae per vim et metum abstulerant, reddere; qui in magistratibus iniurioso deo Verant, eodem ipsis privatis erat iure parendum eo illius severitas acerba videretur, nisi multis
583쪽
EPISTOLAR Q. FRATREM L I. 565 condimentis humanitatis mitigaretur. Quod si haec slenitas grata Romae est, ubi tanta arrogantia est, tam immoderata libertas, tam infinita hominum licentia, denique tot magnuatus, tot auxilia, tanta
vis concionis, tanta senatus auctoritas, quam iucunda tandem praetoris omita in Asia potest esse in qua tanta multitudo civium, tanta sociorum, tot urbes, tot civitates unius hominis nutum intuentur, ubi nullum auxilium est, nulla conquestio, nullus senatus, nulla concio quare permagni hominis est et quum ipsa natura moderati, tum Vero etiam
doctrina atque optimarum artium studiis eruditi sicae adhibere in tanta potestate, ut nulla alia potesta ab iis, quibus is praesit, desideretur Cyrus illo a Xenophonte non ad historias fidem scriptus est, sed ad effigiem iusti imperii cuius summa gravitas ab illo philosopho cum singulari comitate
coniungitur quos quidem libros non sine causa noster ille Africanus de manibus ponere non Olebat nullum est enim praetermissum in iis officium diligentis et moderati imperii, eaque si sic coluit ille, qui privatus futurua numquam fuit, quonam modo retinenda sunt iis, quibus imperium ita d tum est, ut redderent, et ab iis legibus datum est, ad quas revertendum est Ac mihi quidem videntur huc omnia esse reserenda iis, qui praesunt aliis, ut si, qui erunt in eorum imperio, sint quam beatissimi quod tibi et ess antiquissimum et ab initio fuisse, ut primum fiam attigisti, constanti famantque omnium sermone celebratum est. Est autem
584쪽
non modo eius, qui sociis et civibus, sed etiam eius, qui servis, qui mutis pecudibus risesit, eorum, quiratus praesit, commodis utilitatique servire cuius quidem generis constare inter omnes video abs te summam adhiberi diligontiam nullum aes alienum novum contrahi civitatibus, vetere autem mugno et gravi multas abs te esse liberatas urbes om- plures dirutas ac paene desertas, in quibus unam Ioniae nobilissimam, alteram Cariae, Samum et
Halicamassum, per te esse recreatas nulla esse
in oppidis seditiones, nullas discordias provideri
abs te, ut civitates optimatium consiliis administrentur sublata risiae latrocinia, caedes multis locis repressas, paοem tota provincia constitutam, neque solum illa itinerum atque agrorum, sed multo etiam plura et maiora oppidorum et fanorum latrocinia esse depulsa remotam a fama et a fortunis et ab otio locupletium illam acerbissimam ministram pr-torum avaritiae, calumniam sumptus et tributa civitatum ab Omnibus, qui earum civitatum fines incolant, tolerari aequaliter facillimos esse aditus ad te, patere aures tuas querelis omnium, nullius inopiam ac solitudinem non modo illo populari a cessu ac tribunali, sed ne domo quidem et cubiculo esse exclusam tuo; toto denique in imperio nihil acerbum esse, nihil crudele, atque omnia plena
clementiae, mansuetudinis, humanitatis. Quantum vor illud est beneficium tuum, quod iniquo et gravi vectigali aedilicio cum magnis nostris simultatibus fiam lib0rasti Etenim, si unus homo nobilis queritur palam te, quod edixeris, ne ad ludo pecuniae decernerentur, HS cc sibi eripuisse,
585쪽
EPISTOLARUM AD Q. FRATREΜ Ι. 1. 567
quanta tandem pecunia penderetur, si omnium nomine, quicumque Romae ludos facerent, quod eratiam institutum, erogaretta Quamquam has querela hominum nostrorum illo consilio oppressimus, quod in Asia nescio quonam modo, Romae quidem non mediocri cum admiratione laudatur, quod quum ad templum monumentumque nostrum civitate pe- euuias decrevissent, quumque id et pro meis magnis meritis et pro tuis maximis beneficiis summa sua voluntate fecissent nominatimque lex exciperet, ut ad templum et monumentum capere liceret, quumque id, quod dabatur, non esset interiturum, sed inomamentis templi futurum, ut non mihi potiusquam populo Romano ac dis immortalibus datum videretur, tamen id, in quo erat dignitas, erat lex, erat eorum, qui faciebant, Voluntas, accipiendum non putavi quum aliis de causis, tum etiam ut animo aequiore ferrent ii, quibus nec deberetur nec liceret. Quapropter incumbe toto animo et studio momni in eam rationem, qua adhuc usus es, ut eos,
quos tuae fidei potestatique senatus populusque Romanus commisit et credidit, diligas et omni ratione tueare et esse quam beatissimos velis. Quod si te sors Afris aut Hispanis aut Gallis praefeci
set immanibus ac barbaris nationibus, tamen esset humanitatis tuae consulere eorum commodis et utilitati salutique servire quum vero ei generi hominum praesimus, non modo in quo ipso sit, sed etiam a quo ad alios pervenisse putetur humanitas, corte iis eam potissimum tribuere debemus, a quibus accepimus; non enim me hoc iam dicere pu-- debit, praesertim in ea vita atque iis rebus gestis, in quibus non potest residero inertiae aut levitatis ulla suspicio, nos ea, quae consecuti sumus iis
586쪽
studiis et artibus esse adeptos, quae sint nobis in a diae monumentis disciplinisque tradita. Quare pra ter communem fidem, quae omnibus debetur, in terea nos isti hominum generi praecipue debero Videmur, ut, quorum praeceptis sumus eruditi, apud eos ipsos, quod ab iis didicerimus, velimus e
Atque ille quidem priscus ingonii si doctrinae
Hat tum denique fors beatas res publicas putarit, si aut docti et sapientes homines eas regere e pissent aut ii, qui regerent, me suum studium in doctrina et sapientia collocassent hanc coniunctionem videlicet potestatis et sapientiae saluti censuit civitatibus esse posse quod fortasse aliquando
universae rei publicae nostrae, nune quidem 'O-
secto isti provinciae contigit, ut is in eam summam potestatem haberet, eui in doctrina, cui in virtute atque humanitate percipiendae plurimum a pueritias studii fuisset et temporis. Quare cura, ut hic amnus, qui ad laborem tuum necemit, idem ad salutem Asia prorogatus esse videatur. Quoniam in te retinendo fuit Asia felicior, quam nos in deducendo, perfice, ut laetitia provincias desiderium nostrum leniatur etenim, si in promerendo, ut tibi tanti honores haberentur, quanti haud scio an nemini fuisti omnium diligentissimus, multo maiorem in iis honoribus tuendis adhibor diligentiam debes.s Equidem de isto genero honorum quid sentirem, scripsi ad te ante semper eos putari, si vulgares essent, viles, si temporis causa constituerentur, leves; si vero, id quod ita factum est, meritis tuis tribuerentur, existunabam multam tibi in iis hono-
diti uens. 7 29. in is in eam μ.). ut is in ea M.). in is in ea vulgo. 30. in iis honoratis W.). in his h.
587쪽
EPISTOLARUM AD Q. FRATRO I. I. 569xibus tuendis operam esse Ponendam. Quare, quoniam in istis urbibus cum summo imperio et potestate versaris, in quibus tuas virtutes consecrataso in deorum numero collocatas vides, in omnibus rebus, quas statues, quas decemes, quas ages, quid
tantis hominum opinionibus, tantis de te iudiciis, tantis honoribus debeas, cogitabis id autem erit
eiusmodi, ut consulas omnibus, ut medeare incommodis hominum, provideas saluti, ut te parentem
Asia et dici st haberi votis. Atqui huic tuae o loluntati a diligentias difficultatem magnam afferunt
publicani quibus si adversabimur, ordinem d -- bis optime meritum et per nos cum re publiea coniunctum et a nobis et a re publiea diiungemus; sin autem omnibus in rebus obsequemur, funditus
eos perire patiemur, quorum non modo saluti, sed etiam commodis consulere debemus. Haec si una,
si vero cogitare volumus, in toto imperio tuo dissicultas nam esse abstinentem, continere omnes cupiditates, suos coercere, iuris aequabilem tenere rationem facilem se in rebus cognoscendis, in hominibus audiendia admittendisque praebere praeclarum magis est quam difficile non est enim positum in labore aliquo, sed in quadam inductione animi et voluntate. Bla causa publicanorum quan satam acerbitatem afferat sociis, intelleximus ex civibus, qui nuper in portoriis Halias tollendis non tam de portorio quam de nonnullis iniuriis portit Tum querebantur; quare non ignoro, quid sociis accidat in ultimis terris, quum audierim in Italia querelas civium. io te ita versari, ut et publicanis satisfacias, praesertim publicis male redem 'et socios perire non sinas, divinae cuiusdam virtutis esse videtur, id est tuae. Ac primum Graecis id, quod acerbissimum est, quod sunt vectigales, non ita acerbum videri debet, propterea quod insimperio populi Romani suis institutis per se ipsi
588쪽
570 M. TULLI CICERONIS uom fuerunt nomen autem publicani aspernari non possunt, qui pendere ipsi vectigal in publicano non potuerint, quod iis aequaliter Sulla descripserat; non esse autem laniores in exigendis vectigalibbus Graecos quam nostros publicanos his intelligi potest, quod Caunii nuper omnesque ex insulis, quae orant a Sulla Rhodiis attributae, confugerunt ad senatum, nobis ut potius vectigal quam Rhodiis penderent. Quare nomen publicani nequo ii debent horrere, qui semper Vectigales fuerunt, neque ii aspernari, qui per se pendere vectigal non po--tuerunt, neque ii recusare, qui postulaverunt. Simul et illud Asia cogitet, nullam ab se neque belli extera neque domesticarum discordiarum calamitatem afuturam fuisse, si hoc imperio non teneretur id autem imperium quum retineri sine vectigalibus
nullo modo possit, aequo animo parte aliqua suorum fructuum pacem sibi aempiternam ressima αὐ2que otium. Quod si genua ipsum et nomen publicani non iniquo animo sustinebunt, poterunt iis consilio et prudentia tua reliqua videri mitiora: possunt in pactionibus faciendas non legem spectare censoriam, sed potius commoditatem conficisndi negotii et liberationem molestias potes etiam tu id facere, quod et fecisti egregie et facis, ut commemores, quanta sit in publicanis dignitas, quantum nos illi ordini debeamus, ut remoto imporis ac vi potestatis et fascium publicano cum Graecia gratia atque auctoritate coniungas et ab iis, de quibus optime tu meritus es et qui tibi omnia debent, hoc petas, ut facilitate sua nos eam necessitudinem, quae est nobis cum publicanis, obtinere
589쪽
M conseri are patiantur. Sed quid ego te has hor Mior, quae tu non modo facere potes tua sponto sine Quiusquam praeceptis, sed etiam magna iam x parte perfecisti non enim desistunt nobis agere quotidie gratias honestissima et maximae societ
ies quod quidem mihi idcirco iucundius est, quod idom faciunt Graeci, difficile est autem ea, quae
Ηγmmodis, utilitate et prope natura diversa sunt, voluntate coniungere. At ea quidem, quae supra scripta sunt, non ut te instituerem scripti is que enim prudentia tua cuiusquam praecepta des, derat , sed me in acribendo commemoratio tuas
virtutis delectavit quamquam in his litteris longior
fui, quam aut Vellem aut quam me putavi fore.
Unum est, quod tibi ego praecipere non desinam, eneque te patiar, quantum eri in me, cum exceptione laudari omnes enim, qui istinc veniunt, ita de tua virtute, integritate, humanitate commemorant, ut in tuis summis laudibus excipiant unam iracundiam; quod vitium quum in hae privata quotidianaque vita lovis ess animi atque infirmi videtur, tum vero nihil est tam deforme, quam ad summum imperium etiam acerbitatem natura adiungere. Quare aliud non suscipiam, ut, quae de iracundia dici solon a doctissimis hominibus, ea nunc tibi exponam, quum et nimis longus esse nolim et ex multorum scriptis ea facile possis cognoscere illud, quod est epistolas proprium, ut is, ad quem scribitur, de iis rebus, quas ignorat, certior fiat, praetermittendum esse non puto. Sic ad nos omnes assere deferunt, nihil, quum absit iracundia, te fieri Posse iucundius, sed quum te alicuius improbitas Perversitasque commoverit, sic te animo incitari, ut ab omnibus tua desideretur humanitas: quare,
590쪽
quoniam in eam rationem vitae nos non tam mpiditas quaedam gloriae quam res ipsa ac fortuna deduxit, ut sempiternus sermo hominum de nobis futurus sit, caveamus, quantum efficere et consequi possumus, ut ne quod in nobis insigne vitium fessas dicatur. Neque ego nunc hoc contendo, quod foditasse quum in omni natura, tum iam in nostra aetate difficile est, mutare animum et, si quid est penitus insitum moribus, id subito evellere, sed toillud admoneo, ut, si hoc plene Vitare non potes, quod anto ceupatur animus ab iracundia, quam providere ratio potuit, ne occuparetur, ut te unis
compares quotidieque meditere resistendam esse iracundiae, quumque ea mime animal movent,
tum tibi esse diligentissime linguam continendam; quae quidem mihi virtus ' non interdum minor
Videtur quam omnino non irasci nam illud ostnon solum gravitatis, sed nonnumquam etiam lemtitudinis moderari vero et animo et orationi, quum sis iratus, aut etiam tacere et tenere in sua intestat motum animi et dolorem, etsi non est pedifectae sapientiae, tamen est non mediocria ingenii. Marius in hoc genere multo te esse iam commodiorem mitioremque nuntiant nullas tuas Vehinmentiores animi concitationes, nulla maledicta ad nos, nullae contumeliae perferuntur, qua quum abhorrent a litteris atque ab humaniti ae tum Vero contraria sunt imperio ac dignitati nam, si implacabiles iracundiae sunt, summa est acerbitas, sin autem exorabiles, sumia levitas, quae tamen, ut
te in malis, acerbitati anteponenda est. Sed, quoniam
primus annus habuit de hac reprehensione plurimum sermonis, credo propterea, quod tibi hominum