De Dis Ignotis, observationes selectae

51쪽

D dis ignotis quaestiones selectae

cum altero coniungitur in hymno soluta oratione compositoy II p. 328 .): αἱ τοίνυν ἐπωνυμίαι Καλλίνικός τε καὶ λεξίκακος α ιμεν μύνω θεων de qua re es infra), ὴ δ' ἐν οἷς πρωτοι δέδοται De vi ac sententia epithoti Callinici gravissimus testis os Artemidorus I 3 p. 140 H. Ηρακλεα μεν ἰδεῖν αυτον et ἄγαλμα αυτου πασι τοῖς ευπροαιρέτως καὶ κατὰ νόμον ζωσιν ἀγαθον, καὶ μάλιστα ἐὰν πρός τινων ἀδικωνταν ἀεὶ γαρ ὁ θεις τε η ἐν ἀνθρωποι ἐπημυνε τοῖς

ἀδικουμένοις καὶ ἐτιμωρει τοι δε παρανομουσι καὶ τοῖς αδικόν τι πραττουσι πονηρος ὁ θεb διὰ b αυτι λύγον.

ἀγαθις δε τοι ἐπὶ ἀγωνα α δίκην η μάχην τινὰ

πορευομένοις. μαλλίνικος γαρ ὁ θεὸς καλειται. Nova exempla Roscher Lex. l. l. addenda, proferam haec: Luciani deor diat. 16: εἰπέ μοι, 60 Καλλίνικε sic Diogenes Herculis simulacrum adfatur). itulum Erythrasium BCH IV

no 11 miti OGIS no. 53) 'Aπόλλωνι Γλάτηι, Ἀρτέμιδι Φωσφύρωι, υρτέμιδι μοδίαι, Λητοῖ υτέκνιοι, Πρακλει αλλινί- κω 'Ἀπωλλώνιος διοικητης. Iuliani conviv. p. 325 A. του Καλλινίκου τουμου βασιλέως, ου θερα πω ἐγω καὶ ζηλωτης ἐγεν0μην. Etiam eum Dioscorus poeta Aegyptius saec. p. Chr. n. I stratiarchum Callinicum encomi honoraturus esset, Hercule tamquam prototypo Callinici usus est Maspero, evue d.

1sq. Yμνον ἀναστησαιμι χοροστολίης σεο 0ξης

του πολυκυδήεντος Καλλινίκου στρατιαρχου . . . 9sq. Ἀουνεκα με καλέω σε πανάλκιμον φακληαδ ρα καμων πόρε πασιν ἐλευθερίης παναρωγήν . . .

Paeane quoque a vocibus Ir Παιαν φακλες σκληπιέ incipiente Herculem celebravit, ubi Hercules ὁ Καλλίνικος αμα το Σωτῆρι coniunctus erat I p. 330 Κ.). Quae res optime illustratur Heliodori Aethiop. I. IV capite 16 p. 115 B. . De Dioscor hymno s. uense μν. IX p. 173.

52쪽

18 χυτιος ἄμμιιν κανες, καλλίνικος στρατιαρχης. Aristidos loco supra laudato omnium deorum unum Herculsem epitheto Callini ei ornari nuntiaverat quod eum in universum recte dixisse nobis quoque concedendum est. Nam

quod in Euripidis Bacchis Liber pater Καλλίνικος vocatur V. 1145 sqq. cf. 1161), hoc poetico ab altor ad alterum deum

translatum est, neque tamen ex illis verbis concludor lic0t Liberum a sectatoribus Callinicum vocatum et cultum fuisse.

Parum constat de titulo Mytilenis inuont Is XIII, 127 Kαλ- λίνεικον Ηλ ιονγ Πομπήrος πιθακος Pato ipse in add. p. 139 dicit valdo dubito. Multo probabilius est Καλλίνεισιον

esse nomen hominis . Si re vera de Sol agitur, haud scio an cogitandum sit de version Graeca nominis latini Solis Invicti. Quod plerumque voce 'Aνε ητος xprimitur; sed ut in titulis latinis ot Horcules victor et Hercules invictus WissoWa

272 275 278), in Graecis φακλης Καλλίνικος et φακλης υνεὐγητος Athon Mitt. XXXVII 1912 p. 29 adn. 1 occurrunt,

ita Ηλιος quoque etiam Καλλίνικος vocari potuit. Nihilominus hominis nomen praseserendum videtur, quoniam adiectivum καλ- λίνικον, nomini dei 'm ιον antepositum, offensioni est neque do tituli tempore satis constat. Denique quod in scriptis Hermeticis summus deus Καλλώνικος audit in nescio unde hoc fluxerit. ut tritum Herculis epitheton usurpatum os ad augendam summi numinis gloriam, aut, cum Vox inveniatur in neomio imperatorum ac deus ipse βασιλευς nominetur cf. adn. 1), poeta ad cognomen regium Καλλίνικος. Nam indo ab aetate, quam hellenisticam Vocamus, Callinici cognomon regibus Seleucidarum aliisque inditum esse nemo nescit Iam quaestio oritur, utrum cognomen regium

Reifg6nstein mimandres XVIII 9 p. 357 sq. τὶκετω τοινυν ὁ μουσουργὸς προς τι μεγιστον βασιλεα ων λων θεον, ς θανατος μεν εστιδι παντὸς Ιτρυτανευων αἴδιος τε καὶ ἐξ αἷδίου τὸ κρατος ἔχων, λίνικος δὲ πρωτος, αφ ου στασαι αἱ νῖκαι εἰς Ους ξης φερονται διαδεξαμένους την Vικην.

53쪽

Do dis ignotis quaestiones selectae

seiungendum sit a nomine Callinici privatis hominibus saepissime imposito , necne. Nomen Callinici hominibus privatis

inditum non necessario ad Herculem referendum esse etsi concedo cf. adn. 1), attamen aliter de cognomine regibus imposito iudicandum esse puto, quippe quod proxime accedat ad cognomina illa sacrae notionis velut μεργετης, Σωτήο, 'Eπιφανής alia. Cum hisco iam lutarchus, Coriol. 11 cognomen Καλλίνικος comparavit. Ut Hercules, fortitudinis virilis exemplar, omnes hostes superavit, ita rex, utpote deorum simillimus, eodem epitheto ornatur. Haud aliter Hadrianus quoque Nico modiae μάκλιος Καλλίνεικος audivit, ubi comparatio cum Hercule, quem proaVum colebat, in propatulo est.δEpithoti Constantino impositi vim singularem nemo non vidos is Καλλίνικος vocatur, quod eo imperante religio christiana victrix e discrimine evasit. martyres denique, qui fidei

E. Sitti Diss Phil. Hal. XX 1 p. 121 nomen Καλλίνικος a thoophoris segregavit, minus recte autem mihi disputasse videtur eo, quod ad firmandam suam sententiam nomen χλεῖ ἐκακος adhibuit et hoc modoratiocinatus est: Etenim si illud ad deum pertineret, quae Aset causa, cur non nomen quoque 'Aλεῖ -α κος aliaque hominibus imposita essent 3 Callinicum sane unus quisque Graecus filiolum appellare potuit Herculis etiam immemor eo enim nomine imposito magica quadam vi puero victoriam in omnibus vitae bellique laboribus et aerumnis exoptavit, neque aliter nominibus velut 'Aλεξηνωρ, Ἀλέξανδρος similibus uti ei licebat. Quis autem, quaero, hominem appellare potuit λεξ-ακον Nonne dis solis tantum potestatis proprium est, ut λεξίκακοι esse possint 2 Haec ergo causa est, cur nemo hominum Alexicaci nomen receperit, multi autem Callinici.

A. de Domasgewski Philol. LXXI 1912 p. 320. Καλλίνικος saepius in papyris imperatoribus inditum est, sis Zehelmai De appellationibus honorifieis in papyris graecis obviis, Diss Marpurg 1912 p. 10. Vox saepe usurpatur in Eusebii vita Constantini unus sufficiat locus I 41 p. 27 Hethel): ἔθνη δὲ πάντ' o σα κεαν το κατα δυνοντα

et λιον περιωριζετο τον πρὶν συνεχόντων κακον ηλευθερωμένα, πανηγυρεσι φαιδραῖς ἐνευφραινομενα τὸν καλλέν ικον τὸν θεοσεβν τὸν κοινον ευεργετην νυμνουντα διετελει, φων τε μ καὶ ἐνὶ στοματι κοινον αγαθὸν ανδ ρῶποις ἐκθεου χαριτος οἱ πάντες Κωνσταντῖνον μολόγουν ἐπιλάμψαι.

54쪽

victoriam vitae pretio redimebant, iure ac merito καλλινίκους nominatos esse quis neget Eis non minus raro quam antiquitus Herculi, cuius labores interdum cum martyrum aerumnis comparantur λ, illud epitheton impositum esse multa probant exempla, e quibus unum tantum afferre sufficiat, scilicet inscriptionem anni p. Chr. n. 515, quae tota versatur in conferenda

ethnicorum cum christianorum religione CI0 8627 Dition-berger, OGI 610 Prentice, Gree and Latin Inseriptions 437 a):

Θεου γεγονεν οἶκος- των δαιμόνων καταγωγιον φως σωτήριον λαμψεν που σκύτος κάλυπτεν που θυσίαι εἰδώλων, νυν χοροι ἀγγελων, καὶ) που Θεις παρωργί το νυν Θεος εξευμεν ζεται Ἀνήρ τις φιλοχριστος, ὁ πρωτευων Τωάννης, Λιομήδεω υἱ0ς, εἰ ἰδίων δωρον Θει προσήνεγκεν ἀξιοθεατον κτίσμα ἱδρυσας ἐν τουτο του καλλινίκου αγίου μάρτυρος Γεωργίου τὸ τίμιον λίψανον του φανεντος αυτο Τωάννη, καὶ Ου καν πνον, ἀλλὰ φανερως. ἐν τι πι -τους ι.

Appendix II

Exempla epitheti φιλάνθρωπος Aesculapio impositi novi ha6e': Is 6813 - CIL III ad no 1422 agnat, GR I 546

Ἀσκληπιο καὶ ἴγιεία θεοις φιλανθρωποιλυξιος ἰλιαν ις ὁ νεώτερος ευχαριστήριον Τύνιος. Dumonti Homolle, Melanges p. 437 no 103 - Cagnat, IGMI 26 υρήλιος ναυκληρος, loραπευταὶ του φιλαν θρ ωπου θεου Ἀσκληπιο κτλ. Aristidos in Aesculapii hymno soluta oration composito II p. 337 g 12 Κ.ὶ:' ο γαρ ω δεσποτα σκληπιε . πολλὰ καὶ παντοῖα, ωσπερυπειπον, παρα σου καὶ ταὶ φιλανθρωπίας γεγενηται. I 320 31 ὁ δ θεις καὶ θεῖν ὁ πραότατύς τε καὶ φιλανθρωπότατος

Κrumbacher Abhandi. d. Bayr Alead XXV 3 p. 4 S. Georgius regem Datianum adloquitur: τίνα μείζονα διακρινεις, α παλαίσματα 'Λνταιῆνος καὶ Ηρακλεους et των μαοτυoων τους αγῶνας καὶ στεφάνους; Tria iam Thraeme indicavit IVII p. 1678, quae . Keil l. l. recepit et go novis subsidiis aucta repeto.

55쪽

De dis ignotis quaestiones electae

προεχειν κρινεν Asclepiadum laudatur ἐπιστήμη τε καὶ φιλανθρωπία 316 g 15), cf. υμεῖς δε τη μετερα πραότητι καὶ φιλανθρωπία 3194 24). Proclus quoque, haud aliter atqu0 Aristidos osculapio religione et ut ita dicam familiaritate coniunctus, dei humanitatem testatur Marinus, vita Procli 31) εἶδε δε,

ως δοκει, ηκοντά τινα εξ Ἐπιδαυρου καὶ επικυψαντα εἰς τα σκελη, καὶ Ουδε τα γονατα δια φιλανθρωπίαν απαρνούμενον φιλεῖν. Bis apud Aristidem voce φιλανθρωπία et πραύτης coniunctas fuisse nobis in animum venit Aelianum legentibus, quin a VIII 12 de serpent παρείας nominato dicit: ἐστὶ πραος ενθεν τοι καὶ τω φιλανθρωποτάτω θεον ἱερ0ν ἀφηκαν αυτόν, καὶ ἀπεφήμισαν 'Aσκληπιο θεραποντα εἶναι οἱ πρωτοί μου ταυτα ἀνιχνευσαντες. Alio quoque loco Aelianus Aesculapii humanitatem praedicat, scilicet sub sitis historiae miraculosae, cuius

VIII l p. 81 sqq.) ὼ βασιλευ καὶ θεον φιλανθρωπότατε υσκληπιεκτλ. Haec verba Aeliani esse, non auctoris quem secutus est, Vix necesse est dictu Atque optime haec res congruit cum ceteris testimoniis, quippe quae omnia recentioris aetatis sint. Etiam si Aesculapio relicto transimus ad alios deos, perpauca exempla VociSφιλάνθρωπος ab antiquioribus scriptoribus dis indita invenimus. Solos Aristophanem et Platonem afferre possum testes, sed valde spero a viris doctis alios nominatum iri, qui me fugerunt Aristoph. pae. 393 sq. Eρμη ω φιλανθρωπότατε καὶ μεγαλοδωρότατε δαιμόνων Plato leg. 713D ὁ θεος αρακαὶ φιλάνθρωπος ων, Symp. 189D Eριος εστ γαρ θεον φιλανθρωπότατος, πίκουρός τε ον τον ἀνθρωπων καὶ ἰατρος τουτων, ὼν ἰαθεντων μεγίστη ευδαιμονία αν τι ἀνθρωπείφγενει rq Reliqui testes multo recentiores sunt, velut lutarchus de Ρyth. orac. 16 p. 402A Eretrienses et Magnetas laudans, qui Apollinem colunt καρπων δοτηρα καὶ πατρωον καὶ

γενεσιον καὶ φιλάνθρωπον, aut Lucianus, bis accus 1 παντα γαρ ταυτα aro φιλανθρωαίας οἱ θεοὶ πονουσι deor concit.

6, 3 Iuppiter et alii dei στερα του μετρίου φιλάνθρωποί

56쪽

52 Otto sinretch, o dis ignotis ustostiones solectae

εἰσιν), rom. 6 πάνυ φιλανθρωπου του Λιύς, aut Aristidos U360 g 26 . Serapis φιλανθρωπ0τατο . .. θεον καὶ νωβερωτατος ὁ αυτύς, 3084 17 Minerva φιλανθρωποτάτη δὲ jαυτὴ καὶ δυνατωτάτη . Nonne Mygdoniae verba supra p. 25 allata nobis in mentem revocantur Xenophontis Ephesii loco

V 4, 10 6 θεων . . . φιλανθρωπότατε Apis dicitur), ὁ πάντας οἰκτείρων ξενους, ἐλεησον κἀμὲ τὴν κακοδαίμονα Alio loco Nilus praedicatur eo genere dicendi adhibito, quod duardus Norde egregie illustravit p. 16 sqq. De Relativstit de Praediliation μ), IV 2 4 6 θεῖν . . . φιλανθρωπότατε, ς Αἴγυπτον εχεις, δι ον καὶ γη καὶ θάλασσα πασιν ανθρωποι πεφηνεν κτλ. Usque ad Iuliani tempora et . . . φιλανθρωπία του θεου praedicatur p. 300 B). De Veneris φιλανθρωπία f. Catat codd. astrol. 0r. VIII 2 p. 156. Fortasse silentio non praetereundum est vocem φιλάνθρωπος in hymni orphicis non usurpatam esse. Haec hactenus. Exempla vocis φιλάνθρωπος ea tantum afferre in animo habui, quae ad deos spectant, totam autem vocis historiam adumbrare, ne dicam amplecti, nolui. Quae materia sudore sane digna propriam desiderat dissertationem, cuius exemplar commentatio Ricard Rettgonstein Werde undWosen dor Humanitat mallertum ' Argentor 1907 esse potest. φVox quae deis haud ita saepe imponitur, frequentissimum regum et imperatorum epitheton fit inde ab astat hollonistica.hΚaum in andere Tugend wir so os am hellonistischen Herrscher gerithmi, i die φιλανθρωπία Wendland Heli.-rom. ultur 407 adn. 4, cf. p. 22 l). Nec non christiani in

Sermone cum Sacro tum profano creberrime adhibuerunt illam vocem , ita ut ad extremum quo tritior o vilior fieret.

Nonnulla ad historiam vocis φιλάνθοωπος pertinentia congessit C. Buc De Chionis epistulis, Diss Giss. 1912 p. 8. Egregias animadversiones exhibet Hirge Plutarch p. 23 sq. Recto D6issmarin Lichivom Osten*275 adn. 11 φιλαν ωπος una cum aliis Verbis nominat, quibus cognoscimus seden Parallelismus gwischen de christ- lichen ulisprach und de Formel desinaiserrechtes undaaiserkultes .