장음표시 사용
272쪽
II si Cortin est cuius species vel quantitas quae in obligatione VerSatur, aut nomine sit , aut ea demonstratione uto uominis vice tangitur, qualismumlaque sit ostenditur. Nam et Pedius libro . de stiseu itionibus , nihil reserre ait proprio Donatu re, appelletur, an digito ostendatur, an vocabulis quibusdam demonstretur quatenus I mutua vice tangantur qupe tati tum dem praestent . l. 6. Paul. lib. 28. ad ed.
Quum id quod creditor ἁ debitore recipere debet est aliqui l
certum, locus est generali condictioni certi. III. Igitur haec re certi condictio competit ex omni causa et ex omni obligatione ex qua certum petitu sive ex certo I contractu petatur , sive ex incerto 3 . Licet enim nobis ex omni contractu ceruina condicere . . . Ut p. lib. 26. ad ed. x Quoniam igiis ex omnibus contractibus haec certi condictio competit, sive re fuerit contractus factus , sive vernis, Sive COD-junctim reserendue sunt nobis quaedam species, qua dignum babent tractatum , an haec actio ad petitionem eorum sussiciat M.
In his speciebus illud quieritur an, quum numeralioni eo animo Dei; ut qui uineravit aliquid certi reciperet , stipulatio inutilis accessit, inutilitas stipulationis impediat quominus ex illa irine ratione nascatur obligatio e condictio certi P Et placuit non in pedire. V. G. ' si umeravi tibi decem, et haec alii stipulatus sum :nulla 5 est stipulatio. An condicere decem per hanc actionem possim , quasi duobus contractibus intervenientibus in , qui resectus est, id est, numerationeri alio, qui verbis , id est, inutiliter, quoniam alii stipulari non potui et puto posses 6 n. d. l. 9. g. 4.
1 Quateraias hic usurpatur pro quia Sensus est , ea quae autum dem praestant, mutua vice sanguntur id est, possunt aliud pro alio usurpari. Atqui nomen rei, et eius certa demonstrati , tantumdem praestant ad rem significandam : ergo debent mutua vice fungi , potestque demonstratio pronomine surpari. a Id est, nominato Vid supra, lih. a. ut de Pactis. n. . 3 Incertos contractus vocat, innominatos, qui ad nullam certam Contractuum speciem referri possunt.
Ut quum quis id quod mutuum dat, reddi sibi stipulatur Pres enim
5 Nam alteri stipulari nemo potest. 6 Ratio dubitandi erat quod ne ex stinulatione quae inutilis est, nasci
poteratu nec ex numeratione nasci posse videbatur, quum causa numera
273쪽
CR LANCEM, DE MANDE DE CHO SE CERTA IN F, etc. 253II se L esphce de la chos qui est l'Obj et dest obligalion , si cer lain qua nil ille est dc signe par On non de quelque utremanthre equivalente, en Orte qu'On ne utSse Pas immo contiali rela qualit et in quantith; car edius, liv. x de Stipulations dit in il os indis Meni questa hos Sol nomme par On Om , Ou-trsi au do igi, urasi signὐe par quelque expression qui la asse reconnali re, parce que I les hoses qui pro duisent te hine esset so ut alternati venient pris es t 'unes Oures aulre n. Lorsque la cho se que te rhancter dot recevoi dii sit tela est certaine i y a lieu , t action ghnhrale 'une hos certaine. III. Aias uri action personuelle ou une cho Se certaine , a lieuen vertii de to ut es phe de titre, de Oule obligation par laque lieon a roit 'exiger uti cho se certaine ei vertii 'un contrat, Oit certain et ou incertain 3y carci est permis de demauder,nechos chriai ne en vertii de to ut contra quel Oraque n. ii 'action 'une hos certaine yant donestiet ei vertit 'unContra quel conque , Oit hel ou verbal , Oit verba et siel io ut
sa voi si ei te acti Ou sussit poli exige te cho se qui sormenti 'objei dia contra H. On examine dans es sphces Si torsqu'une stipulation nulle accompagusi, ne umoration de denter salte an l 'intention quecelui qui te complait requi a Son tota uiae ch e certaine, ceti estipulation nulle 'oppos a ce que cette numsiratio proditi se ne
obligation et raction decla cho se certaine. Illa site sicid que et te nullii, ne suspendati l esset ni deri'unem deci auire.
Par exemple u e volas a compi di pisices 'or, et 'en istipulsi a restitution au prosit 'un utre Cette stipulation est nullei 5 . uis-je intenter contre voti l 'action decla cho se certain epou les di pio res 'or que e volas a complhes, comm s iij avait detix contra is, 'un rosultant de la ch Ose, 'est-h-dire, de lanumsi ration que 'a essectuhe, et 'autre decla stipulation nulle que jei'avais a te roit de satre potirmn au tre Je pense que elui qui a compi la Omme , petit in lenter celte action 6 n.
1 Quatenus est mi ici pou quia Le sens est que les hos es qui pro- duisent te me me esset, se metient indissereminent''uti poti l 'aut re vor, lenoni ira description 'une hos la sis ignent gale metit On cut donc, po u la sis igner la nommeriuria sici ire. 2 C' est . dire nomm 6, commem lxv lio. . it. desiacus. 3 Oti appelle incertain tes contrat innommsis qui ne se apportent h
auciaue esphce certaicie de contrais.
274쪽
a5 LIB. XII. PANDECTARU Μ TIT. a. 2'. v Idem erit si a pupillo mero sine tutoris auctoritale stipii lauis , cui tutore auctore credidi ; nam et tunc manebit mihi condictio ex numeratione I D. d. l. . . . 3'. Item quaeri potest et si quod tibi numeravi, sub impos sibili conditione stipuler. Quum enim nulla I sit stipulatio manebit condictio . . t i. g. 6. q. re Sed et si ei numeraver cui postea bonis interdicium est, mox ab e stipuler, ut pupillo eum comparandum, quoniam et
stipulando sibi acquirit 3 v. d. L 9. g. 7.
IV. Non solum ex contractibus haec condicti certi nascitur, sed ex quasi- contractibus , et ex delictis, et generaliter ex omni causa ex qua quid certi debetur. Igitur, re competit haec actio etiam ex legati causa et ex lege Aquilia Sed et ex causa furtiva per hanc actionem condicitur, Sed et si e senatus-consulto 5 agetur, competit lue actio veluti si
is cui fiduciaria hereditas restituta est, agere 6 volet v. d. Li. g. I. V. Sed et ex eo solo quod rei meae aut mihi debitae dominium
ad te pervenerit, nec Sit causa propter quam illam servare debeas, ad hanc rem mihi reddendam teneris hac condictione certi. Hujusce rei speciem refert Celsus. re Si et me et Titium mutuam pecuniam rogaveris , et ego meum
lionis videretur novata et in causam stipulationis transsus a Ratio deci dendi est quod obligatio ex umeratione descendens, non potuerit novariniε per stipulationem utilem, non vero per inutilem.
1 Vid. not. praeced. 2 Vid in ira, lib. 5. ut de et B. obligat. 3 Duntaxatu non etiam obligari ex stipulatione potest. Proprie creditum non est nam nec defuncti nec heredis legalarius
sidem secutus est, nihil eo nomine inter ipsos actum est tamen pro credito habetur, quia heres ex hac causa perinde obligatur atque si cum legatario contraxisset, eique idem suam obstrinxisset. Igitur et ex ea causa competit
condictio certi ridem dic de obligatione quae ex delicto nascitur.
6 Utilibus aetionibus quae ei ex hoc senatus consuli accommodantuF. Ratio dubitandi erat quod fidei commissarius non sit creditor, quum non sit heres, adeoque in us credit ipse Don succedat Verum quum ex Sena tu3-consulto actiones ei dentur, habetur pro creditore.
275쪽
CBst ANCES DE MANDE DE CHO SE CERTA INE , etc. I5520. Q en est de hine si 'at prpto Duri pupille que e royais ciuioris par on tute ur, et qui neci 'sitai pas , en tui salsant pro metire de me retii recla Omme rhisie car 'aurai, hine dans cecas , t aclion qui dorive de la umbration que e lui a salie 1yis. 3'. in petit en ore demander e qui 1 sisulterai de a stipulation que 'aurais ait poli la restitution 'une Omme que evous aurai S rhi Je Ous une Oadition impossit, te carcia stipula tion tant nulle I), action de a numeration ne cesse 'avo ir
' u Mais si 'a compi une omine is queiqu'un qui en sui te ahisi interdit et que depuis son interdiction e luitate sati prometire de me la re udre, e penseriti it aut 'assimile a uia pupille, parce tulit e ut stipulor et pro metire a son prosit 3 n.
IV. Celte action 'une hos certaine sirive non-seulementde contrais, mai cnc Ore des quasi- contrat , des siliis, et gsi Derale me ut de to ut e qui e ut pro duire a rhance 'une cho se
Ain si re celte action ineu cur a demande 'un leg et ei verti de lacloi Aquilia Elle petit ire galement inteulsi dans
la demande en restitution 'une hos volo ; elle est ρ me en Core accordhe, dans te cas si 'on agit en Vertu du sinatus -c Ou sulte 5), comine, par exemple, si elui , qui ne successiongrex sie 'un siilhi commis a te restitusie, velit exercer quelque
. Si votis ave de mandes, Titius et a moi de 'argent hirhter, et
alion dans celle stipulation La ais oti de la decision est queri' obligationde latum fration ne petit ire confondue parri' esset de a novation que dans une stipialatio valide, et ne peutias 'eire dans une stipulation qui est nulle. 1 Voye la note prsice dente. 2 Voy et aprἡs lio. 5 4e tiare des Oblig. qui naissent des mota. 3 Ilieu seulement stipuler . son prosit, et ne pe ut pas 'obliger. Un leg ne repri sente pol ni une organce proprement dite ea ted galaire ne 'est confisi ni h la promesse dii hi uti ni h celle de Irtigritier Ilxi'aio in contractsi ave euc cependant e leg qu'oti tui a fati est regardόComme ne crέanc , parce que 'ligritier est oblig envers tui comine 'ilesit coulrael aves tui, et tui sit ait uti promesse Ι a done lyactiori de laetiose certaine I en est de mἡme deri' obligation qui rόsulte 'untasilit.
276쪽
α56 LIB. XII. ANDECTARUM TIT. I.
debitorem ibi promittere jusserim, tu stipulatus sis, quum putares eum Titi debitorem esseri an mihi obligari. Subsisto si iii dem nullii in negotium mecum I contraxisti. Sed propius est ut obligari te existimem, non quia pecuniam tibi credidit hoc enim nisi inteli consentientes fieri non potest sed quia pecunia mea a) quae' ad te pervenit, eam mihi a te reddi bonum et aequum est M. l. et Celsus, lib. 5 dig. Similiter in specie sequenti Servum tuum imprudens a sure bona si de emi. Is ex peculio quod ad te pertinebat, hominem a ravit qui mihi 3 traditus est. Posse te eum hominem mihi condi
cere Sabinus dixi sed si quid mihi abesset 5 ex negotio quod
is gisset, invicem me tecum acturum de peculi Cassius veram opinionem Sabini retulit in qua ego quoque Sum n. l. 24. g. I. sidcisci. mPli. Jul. lib. 15. Q. Eadem omnino species alaulo refertur in L 31. g. I. h. t. in qua illud obiter notandum quod statim subjicitur nam et Julianus ait videndum ne dominus integram ex emplo actionem ha beat 6 , venditor autem condicere possit bonae si dei emptori pQuod ad peculiares nummos attinet, si extant, vindicare eos dominus potest Sed actione de peculio tenetur venditori ut pretium
1 Non enim habuisti arrimum te mihi obligalidi, quum non a me sed a itio accipere utal S. 2 Id est mihi debila vel mea sic tione brevis manus , quia singi potest hanc pecuniam debitorem meum mihi Solvisse , me eam tibi numerasse, te eam retro huic debitori a quo eam stipulatus es, Inutuam Dum eraSSe. 3 Adeoque mihi fuit quiesitus Secus esset, si ipsi servo traditus esset, nam hunc tibi acquisivisset. Νam sine causa mihi sui acquisitus ille homo : qui ex contractu serviiiii , tibi, non mihi, dehebatur. 5 Puta, si ex pecunia mea solvi proxeneticum. 6 Id est, an dominus cui per suum servum emptorem actio es liquaesita est, eam irate iam id est, salvarn habeat quamvis res ex caris hujus emptionis tradita sit bonae fidei emptori huius servi. Et innuit Julianus, salvam esse : sic erit m in iurisconsultis accipiendus est frequens ille modus proponendae quaestioni , iuet dum ne. Rem quam ipsi ex causa huius emptionis tradidit utpote indebitam, quum non ei, sed domino servi jus ex emptione quaesitum esset.
277쪽
inoi i). 'incline cependant , penser u 'une Obligation votas lie
de mori argent a), qui VOVS St par enu D. Ι en est de inhale dans l'esphce viva ille 'at achel imprudem ment, mais de boniae sol, votre es clave de colui qui l 'a ait volsi cet esclave 'antiche in au tre es lave duibcule qui ous ap- parte nait, e vende ur 'a ivryce deruier es clave acquis au moyeu
binus qui est alassicia leniae, pense que 'aurais is moti loti action contre uous acla concurretice duisicule de lesela e raudule semen enlevo M.
I aut rapporte prsicissimen tua hine sphce dans la l. 31. g. 1. de ce hine iitre, dans laquelle est sic ii aut observe ce qui Suit, rem a Julien dii qu'il aut voi si te mal tres, qui it a fait ori 'apas 'action to ut entiore ei vertu ed' achat s ait par son esclave 6 , et si cel ut qui aurai vendumn es clave a cet Sc laxe volsi, esse ut pas se te Lire re nil re par celui qui aracheth de honiae sol ce in hine esclave volsi 7). Quatit his qui compos ait e sicule, si existe encore, te mali rete ut te revendi quer mai alor il est obligh de payer au Vende Ur , Sur cessicule cie rix dest 'es clave qu illa vendit. Si te phcule 'existe plus, celte dern thre action cesse galement
5 Ρar exemple , si 'at pay l'entrem et te ur, et de mon argent. 6 C' est-h-dire, si te attrelour qui son esclave, ii Phetant, a C ru l'action dees' achat, a cette citoti an erat dre 'exception, quoique lachos achetsi ait sit livrgera celui qui avait achet cetis,clave de botine solo Julieri te pense carue iurisconsultes noticent ouvent leur Opiti ionis lia
278쪽
solvat si consumpti sint, actio de peculio 1 evanescit. Sed adjἰ-cere et debuit Julianus, non aliter domino servi venditorem exempto teneri , quam si ei pretium 3 solidum , et u secumque si
cum libero contraxisset deberentur , dominus servi praestaret.
Idem dici debet si bonae side possessori solvissem 5); si ta
men 6 actiones quas adversus eum habeam , pretes tare domino paratus sim n. l. 3I. g. I. Paul. lib. 17. ad Plaut VI. Competit etiam haec generalis condicti certi vel ex eo solo quod quis ex re mea locupletior actus sit. Hinc u si eum servum qui tibi legatus sit, quasi mihi legatum possiderim et vendiderim mortuo eo posse te mihi pretium condicere, Iulianus ait quasi ex re tua locupletior factus sim v. l. 23. Asric lib. a. quoest. Consonat quod rescribit Alexander si praesidi provinciae probatum fuerit Julianum nullo jure munitum servos tuos scien tibus venit disse, restituere tibi emptores servos libebit. Quod si ignoraverint, et eorum saeti sunt 7), pretium eorum Iulianum tibi solvere jubebit . . I. Ou b. alienis non alien . VIL Abunde vidimus ex quacumque causa, quis Obligatus sit
certi aliquid dare , hanc condictionem competere. . Sive autem suo nomine quis Obligatus sit, sive alieno, per hanc actionem recte convenitur . l. . . I. Ulp. lib. 26. ad ed. Ita demum tamen huic condictioni locus est, α dummodo prae
sens sit obligatio. Caeterum si in diem sit, vel sub conditionstsi Consumpti enim horum nummorum bona fide saeia a venditore clatin solutum dati fuerant, reconciliavit solutionem, et peperit liberationem ab obligatione venditi. Non potest igitia vcn litor agere vendit deiectilio, quum obligatio venditi per solutionem extincta sit. 4 Rese ad id quod supra dixit, manere domino actionem ex emPl ut ipsi res tradatur. 3 Venditor, si agat ad pretium , non potest agere nisi deiectilios verum si conveniatur ut rem tradat, Per exceptionem pretium in soIidum. iure desiderabitu et nisi illud osserat dominis servi, eum repellet. Scilicet pariter ego venditor repellam dominum servi. 5 Si reo venditor Oloissem, id est, tradidissem rem venditam bonae fidei possessori servi emptoris. 6 sensus est non alias tamen absolvar ab actione Menditi, quam si domino servi hac actione agenti cedere paratus sim actiones quas babeam id est, condictionem indebit quam ha bc adversus possessorem servi, ni possessori ego bona fide tradidi rem quam servo veti dideram. : Eos usu ceperianto
279쪽
d exister 1 . Mais Julien aurai d aio uter et que elui qui a
vendi uia es clave a l'es clave volsi, 'est oblig elaver te mali re de re dernier par et achat, qu'aulant uli tui sistra te pri en iter 3 de 'es clave vendu et to ut e u aurai pia Xiger te ven- deur, 'il est contracte ave tin homine libre t eu erat de
j 'aurais contre te posses Seu de bonne o n. VI Ie pelix aussi intenter celle aclio Asnsirale decla cho se certaine contre colui qui est se ut ement devenu plus riche par te Gyen dema cho se C 'esliourquoi Gulien it que si 'ai poss6d et vendutin es clave comme in Vant sit thgia torsqu'il votis silai logia hvous -m hine , t hvsine ment dii hch de cet es clave ous ais se lassiculi si 'agi contre moi, parce que e sui devenu plus riche au
Ce qui est conforme a ce rescrit 'Alexandre u 'il est prouusiau president de a province qu Julien ait Vendia vos es claves satis en avo i te roit, et que ceu qui tes Ont acheth savalent ii iis votis appartenaient, ii ordon nera a ceu ci de votis endre vos es- claves. 'il on ignoro que votis sitie rhellement te mallre de cesmhmes es claves do ut iis oti devenus proprisitaires 7 .il ordon nera a Julien de votis en payercle pri M. VII. Ous avons sussis amment vi que celle aclion avait lieupou to ut ce qui obligeat Drendi e uiae hos certaine. si Soli que 'on ait contractyen Oum Ommu au non M'un a uire, O iam 'en sera pas O in thgalement passi bie de ceti actionis. Il-'y a cependa ut lieu a celte acti On mu'autant que 'obli gation sera presente laquelle tantis our fixe ou condition Delle, 1 Carde veri deur yant sipetis de bonne soles'argent qui tui avait t6dotiti en palement, est libέri dest' obligation contracte par a vente. I De petat cincias en tirer ne actiori contrecte Ρεcule, uisque celle decla venta est teirile.
280쪽
ssio LIB. XII. ΑΝDECTARUM IT . I. obligatio , ante diem vel conditionem non potero agere n. d. l. a.
III. Circa hanc certi condictionem illud superest observandum quod regulariter rem alienam hac actione condicimus ut debito eam nobis dare teneatur odi autem fur una admissum est ui quis ab eis rem suam condicat ut videt, infra lib. 3. tit de condici. furin 'G. Sed et u res pignori data, pecunia soluta condici typotest et fructus ex injusta causa percepti, condicendi sunt. Nam et si colonus post lustrum a completum fructus perceperit, condici eos constat 3); ita demum si non ex voluntate domini percepti sunt :nam si ex voluntate, procul dubio cessat condiction. . . . .
Item, re ea quae vi fluminis importata sunt, condici pos sunt M. d. l. c. g. 2. Hic re quaeritur si quis de undo vi dejectus sit, an condici ei possit qui dejecit Labeo negat 5); sed Celsus putat posse con dici possessionem quemadmodum potest, re nobili subrepta u.
IX. Mutuum recte desinit Cujacius, creditum quantitatis datae ea lege ut ipsa quantitas reddatur in genere, non in specie eadem. Primum , hujus contractus naturam inspiciemus. Deinde agemus de his quae in hoc contractu inseri possunt denique de speciali
condictione quae ex hoc O intractu a Scitur. 1 Instar enim suris est creditor qui post pecuniam sibi solutam . erit sibi picinori datam iniuria retinetu et colonus qui post tempus conductionis sinitum , Ductus percipere pergit. 2 In lustrum seu quinquennium undi locari solebant. 3 Η Ducitas non colono , quum conductio sinita esset, sed domino quaesiti sunt rem suam igitur condicit. Instar etiam laris est qui aliena in agrum suum vi fluminis impor