장음표시 사용
381쪽
DE L AC Τ. X si P T. D UNE CHOS DONNst E, etc. Micondition ne ut rempli e mais conam i est tot sibi is elui qui votis a donia celle somme de 'en repenti tantinu i D'y a leti des ait, ille ut indubitablement utenter conire votis action in opsi tition , a mollis cependant que ous 'ayie et quelque inisero ii
traire actiori potir ophie h litre 'indemnit ce que volas aure et di pens de plus que Ous 'aVie resill D. um mpnie si quel lu'un a donii di pi hces 'or a Titius potiracheter uia es clave et i 'as ranchir , mais ii 'ensuit it se repente, alor si 'escia veis' est poliat ericor achetes, son repenti donia erali eura, ne actior en hi sitition , ourvumuli en ait instruit elui, qui it avait donia si cette commission , a fila que Si te mandalaire, dans ilignorance de ce changement de volo nisi , achhte uia SelaVe,it,'sipro uve asinuetque dona mage is et gard mais si l' es clave elati dej, acheth 1y ce repenti ne doli causer aucula tori Ihacelui qui 'a chely, et ii rendi a 'es clave acia place de dix pthces illor ulli aura reques ista si 'on it que Ι'esclavera siri, ii ne sera tenu de rien dotarier, molns que par son ait L 'ait si termin si lamor de 'esclave. Si cet es clave 'est en sui san qu i Deo aussi desa aute, i De donnera rien non plus Mais it evra 'obliger a lelivrer sis qu'il sera pervenia ei Salui SSane D. IX. Toute is dans t 'action 'une hos doniasie, laquelle acliori contre cella qui est ei demetire , et te aison 'indemnit 11'est pa pris en consideration car Ulpien joule re mal si on avait resu ne omine potir assi anchir son propre esclave, et qu'il se si tensui auatit 'hi re assi anchi, i laudi ait examine si 'on Ourraithtre actionia poli restituer 'argent ii 'On aurait requri et si lemalire de cet es clave, tant dans 'intention de te vendre, ne i 'avait pas vendi , parcia seu te aison 'lu'il mait regu de 'argent potiri nsaire t 'asseanchis sement i ii' aurai pasci istud la si potition maisi deurario iij ur promelire , si 'es clave revenai en a pulSSance de restitue la somni reque laquelle ferait siduite en aison dece que i es clave aurai diminu de valeti depuis a sui te. Si cel ui qui avait donnsi 'argent persistat hi ouloi que et es clave intra si anchi , et que son attre, irrit de a suit , ne vovisit plusi'as anchir, iij aurai liei h lausis sitition declario in me entihre 3
382쪽
est aut ipsum ei dari, aut quod dedit restitui. Quod 1 si diffracturu non erat eum , oportet id quod accepit restitu nisi sorte diligentius eum habiturus esset, si non accepisset ut mani mitteret
tunc enim non est aequum eum et Servo et tot pretio carere v.
Item, re sed ubi accepit ut manumitteret, deinde servus decesserit : si quidem moram fecit manumissioni , consequens est ut dicamus refundere eum quod accepit. Quod si moram Don secit, Sed quum prosectus esset ad praesidem vel apud quem manumittere posset, Servus in itinere decesserito verius est, si quidem dis iracturus erat vel eo ipse usurus et , oportere dici nihil eum resundere debere: enimvero si nihil eorum acturus erat, ipsi adhuc servum dicimus Lobisse 'i decederet enim etsi non accepisset ut manumitteret nisi sorte prosectio manumissionis gratia morti causam praebuit, ut vel a latronibus sit intersectus, vel ruina instabulo Oppressus , vel vehiculo obtritus, vel alio modo quo non periret, nisi manumissionis causa proficisceretur . . L . . LX. Non solum ejus quod tibi dedi ut quid faceres , re citra moram Don secuta, condicti ex Poenitentia cessat, nisi indemnis praesteris is quinimo etsi nihil tibi dedi ut manumitteres, pia cuerat tamen , ut darem , ultro tibi competere actionem quae exlio contractu nascitur id est condictionem 3)J defuncto quoque
1 Hoc refertur ad primum casum quo servus fugit, antequam is qui accepit , fuerit in mora eum manumittendi. a Ad aliquid unde tantum emolumenti accepisset, quantum Si hoc quod accepit. 3 Recte putat Cui acius haec verba glossema esse Dabundant enim intextu , quum sussiciant haec alia verba actionem quin ex hoc contractu nascitur. Ut ut sit, intelligi debent noti de condictione quae hoc titulo proponitur, sed de condictione certi, id est, ejus pecuniae quam placuit dari ut
servus manumitteretur. Vid. not. Seq.
Antequam eum manumittere potueris. Igitur quemadmodum si tibi datum esset ut eum manumitteres, datum non posset ex poenitentia repeti nisi qui dedit te indemnem praestaret ab eo quod ex hac causa tibi abest ita si untaxat tibi promissum est, habes condictionem ejus quod tibi promissum est; nec potest is qui promisit, tueri se adversus hanc condictionem, Misi te praestet indemnem Observa etiani supponendam in hac specie con-
383쪽
chos que, satis avo i sit ei demetare de satre, Ous 'ave passait acla charge par moi de votis indemniser u bien plus enco reque e ne vocis leui en don si , et que e votis te seu temetit promispour Ous en gager Dasfranchirin es clave , Ous ave contre Oil 'action qui Dal de e contrat 3), non obstant e doch de et es clave Survenu avant te lenis Oh votis potavie et 'assi anchir o.
si Ceci se rapporte a premi e cas dans equetu' es clavera' est ensui, avaritque elui qui a re su ut ei, demetare de 'asi anchir. 2 A quelque sage doni it aurai retire uri prosit quivalent . ce 'lu' il
3 Cuias pense ave raison que es mois soni ne glose is esset, iis soni redon dans dans le texte , si les mois actionem quin, etc., talent ussi-sans. Quoi qu'il en soli, iis De dolvent pas 'eritetidi e deri'acti oti doni ils' agit datis eoitre, mais deri 'action 'une hos certaine , 'est h-dire declara omine 'lu'on a donti sie our queri'es clave di assisanchi. Voye la note
384쪽
364. LIB. XII. PANDECTABU TIT. IV. XI. Utrique condictioni locus esse desinit quum res secuta est. Ita Ulpianus si ob rem non inhonestam data si pecunia V. G. ut lius emanciperetur , vel servus manumitteretur, vel alite discedatur causa secula , repetiti cessat n. l. I. lib. 26. ad ed. Circa hoc tamen ad litic interest inter condictionem obis Maii et condictionem ex Poenitentia. Prior causa secuta indistincte cessat condicii vero ex Poenitentia ita cessat, nisi prius denuntiatum fuisset ne seret. Unde item Ulpianus is si servum quis tradiderit alicui, ita ut ab eo intra certum tempus manumitteretur si poenituerit eum qui tradiderit, et super hoc eum certioraverit, et uerit manumissos post paenitentiam , attamen actio propter poenitentiam competit ei
qui dedit. Plane si non manu miserit, constitutio I succedit, sa- Citque eum liberum, si nondum poenituerat eum qui in hoc dedit M. P. d. l. 5. g. L.
De altera specie ob rem dati, ne quid sat. XII. Circa hanc ali speciem observat Vlpianus interesse an da
tum sit ne seret simpliciter, an ut caveretur non fieri.
Ita ille dedi iiij pecuniam ne ad judicem iretur, quasi de cidi a), an possim condicere , si mihi non caveatur ad judicem
non iret Et est verum multum interesse utrum ob hoc solum dedine eatur , an ut et mihi repromittatur non trici si ob hoc ut et ρ promittatur, condici poterit si non repromittatur; si ut ne eatur, condicti cessat quandiu non itur . l. 3. Ulp. lib. 26. ad ed.
Ventionem intra sines nudi pacti noti stetisse; alioquin noti pareret actionem ei cui promissum est sed is cui promissum est Celsi nondum serviam a Numiserat' tamen huius conventionis gratia , vo iam ad aliquod factum prosiluerist puta , miserat ad magistratum servum manumittendum qui in I tmere OCCISUS est, Vel praetermiserat occasionem ejus distrahendi, quum
alioqui eum fuisset distracturus. 1 Constitutio scilicet D. Marci ex qua is qui sub ea lege alienatus est Ut manumitteretur, sit ipso iure liber statim atque praeteriit tempus intra quod manumitti debuita de qua videb. tilia , lib. o. iit qui sine manum. iiii
et Id est, quasi transegi. Non tamen proprie transegi ; nam si egeris νnori excluderis exceptione transactionis aut pacti , sed ego datum repetaui
385쪽
I existe cependant e cor a cetigardine disi retice entre 'ac tion decla cho se donnsie , et 'acti On dii repentir Latrem thre cesse indistinctemon trahoque a hos a sit salte : a se conde ne cesseque quandisti a ait conna tre sola repentir , et sisendi de sat re
esciave his auire, solis a condition deri'assi anchir an uia cer talia tems, et 'lu'avant 'sicli hanc it change 'avis et en instrui se ledsitenteu de 'es clave, it aura action et con Seque ne de ausi tractation, quoique 'es clave ait hi assi anchi optiis qu'i s 'est insirhiracth. Si et osclave ' potia sit asi ranchi, a constitution 1)aura On esset, et i sera libre dans te casis colui qui 'a donii a
l 'argent seu lement Our ne pas 'acti Onner, Ou Our votis satre pro metire de ne poliat me citer en justice Dan ceraernier cas,
dans celte sphce ne convention qui 11' est pas reste e dans es termes 'unpactem autrement elui , qui oti a promisis'aurai pasta' actio m quoi tu' ilii 'eutio in e cor assiane hi 'esclave , et 'lu'il sit agi e vertu decla convention comme par exemple S'il avait enuoy cet es lave vers te magistrat our
386쪽
366 LIB. XII. PANDECTARUMΤIT. Iv re Idem erit et si tibi dedero ne Stichum manumittas. Nam , Se cundum distinctionem supra scriptam, aut admittenda erit repe titio , aut inhibenda . . LI. g. I. Illud certe indubitatum est quod quum datum est ne quid fieret, condictioni locus si quum factum fuerit. Hinc Valeria inus et Gallienus is ea lege in vos collata donatio ut neutri alienandae suae portio uis sa ciuitas ulla competeret , id effecit ne alteruter vestrum dominium prorsus si alien et vel ut donatori vel ejus heredi condictio , Si non fuerit conditio servata
quaeratur . l. 3. Od. de condici. Ob caus dat. ARTICULUS III.
De o quod datum est Ob conditionem in lendam. XIlI. Dati ob conditionem implendam maxime repetitio est, si is qui dedit, salso sibi persuaserit ascriptam sibi esse conditionem
Hinc re si quis, quasi statu liber, mihi decem dederit, quum jussu non esset, condicere eum decem Celsus scribit n. d. l. 3. g. 6. XIV. Condictioni locus erit paliter si conditio ascripta quidem fuit, sed postea adempta est. Ita Ulpianus sed si servus , qui testamento heredi jussus erat decem dare et liber esse, codicillis pure libertatem acceperit, et id ignorans dederit heredi decem raure petere possit i Et reser patrem suum Celsum existi inaSse, re petere eum non posse. Sed ipse Celsus, naturali equi tale motus putat repeti posse ; quae sententia Verior est. Quati quam constet it et ipse ait eum qui dedit ea spe, quod se ab eo qui acceperit remunerari existimaret, vel amiciore in sibi esse eum suturum, repetere non posse, Opinione salsa deceptum . d. l. 3. g. 7.
1 Cui acius ait hoc non sic accipiendum quasi alienati sit prorsus I rit , sed ut condictioni locus sit. Obstat lexo cod. de donationio viam stibmod sed lex illa est in specie alimentorum , quorum favore singulariter Obtinet ut talis alienatio ipso iure nulla sit.
387쪽
9 Il en est de hine si e voti ai donii dest 'argent potiri pasassi anchirci'esclave Stictius. J'ai ou e 'ai as 'action nosipsi tition contre unus, vivantes distinction ei dessus . Ιl 'y a pas de do ut qu'ilis'y ait action eu sis sitition Hors qu'ayant donii quelque cho sed quel lu'un Our ne a s ire necho se ciles' a cependant salle. Clestio urquot alsirien et Gallien disent: ura donation qui aέtsi consentie en Otre saveur, solas a condition que nici'un Dii 'autre ne polirrait alisine sa portion decla cho se donlige, 'Oppos ea ce que Ous ne pilis sie nici'un D l'autre en ali sine la proprisitod aucuti manthre I); de sorte que stri' uti de votis contrevient isces disposition prohibilives dii donate ur, c dernier, O sona si ritier, ni le droit de re vendique la hos doniae , parce que lacondition decla donationis' pas hi rempli D.
XIII. I lj a furtout lieud la sipsi tition lorsque celui qui a doniae
condition tui sita it impossie.
C 'est potarquoi, si unaes clave qui croit avoi requis liberisi solista condition de me Oniae uiae Omme satis cependant qu'il en aithisi chargy, 'a rheli ement donii cet te somnie , ille ut, vivant Celse, lausi psiter .
XIV. Ι a galement lieud la sipsi tition lorsque la conditionayant hellement existsi a sitsi ensuit supprim si e Ulpien dit u mais si uti esclaves, qui son attrem accordyla liberisi par son testament,sous a condition de doti e uiae sommera sona siritier, a res a salibert pure ment et simplement en vertia 'un codicile doni ilia' avaitia connais sance, et a pay la omine Di'hsiritier, petit illa siphter Celse rapporte que s Ou phre ne pensaitias qu'il te psit; mais e pendant e hine uris consulte, si dati . des aisons d'h-quites, croi cette sipsi tition admissible, sentiment qui est te plus juste, quoiqu'il soli constant, commerit te di lui-mhme, que celui qui a donii une somni hin individia dans t e sphrancera e rece-VOi quelque si compense, ou de feci' attacher avantage, ne petit pas ἡpsiter e qu'il a donne, lor monte qu'il se tro uverati tromphilans On attente . 1 Cuias dit que cela ne doti as 'enterid re comme si lyalisination et ait Dulle, mais sentem ent de manthre 'lu'il, ait lieu J'actio doti it 'agit La Di I. co I. qui traite des donations qui 'Ont 'esset que parci 'existition de
certaines clauses, semble dire te contraires mais cet te tot ne concerne que los alimens en faveu desque is i a sit requinu'une pare ille lignatio serat re garde: comine uult en roit, an tirem, conssiquence.
388쪽
368 LIB. XII. ΑΝDECTARUM TIT. IV. XV. Condictioni pariter locus est, si conditio ascripta suerit dispositioni quae exitum non habuit puta , quia erat inutilis. Hinc Scaevola in specie sequenti Stichus, tes mamento ejia Squem dominum suum arbitrabatur, libertate accepta , Si decem annis ex die mortis annuos decem heredibus praestitisset, per octo
anno praesinita in quantitatem , ut jussus erat, dedit. Postmodum, ingenuum comperit, nec reliquorum annorum dedit; et pro nunciatus est ingenuia S. Quae Situm S an pecuniam quam here
ilibus dedit, ut indebitam datam repetere , et qua actione possit prespondi, si eam pecuniam dedit quae neque ex Operis Sui S neque ex re ejus cui bona si de serviebat, quaesita I sit, posse repeti . l. 67. V. de condici in leb. lib. 5. Q. Idem est et si conditio uerit ascripta dispositioni quam testator revocavit, aut quae quoquo modo exitum non habuit. Hinc Paulus Du sed agere et per condictionem, propter On ditionem legati vel hereditatis sive non sit mihi legatum, sive ademptum legatum' possum , ut repetam quod dedi; quoniam non contrahendi 3 animo dederim, quia causa propter quam dedi, Ories secula. Id seni et si hereditatem adire nolui vel non potui .
l. 65. g. 3. . it. Simili ratione, re si si lius 4 contulerit fratri quasi agniturus
bonorum OSseSSionem, et non agnoverit, repetere eum OSSe
Marcellus , libro digestorum , scribit o l. 13. Marc. lib. 3. reg. Item, si Si parendi conditioni causa tibi dedero decem, Oxue pudiavero 5 hereditatem vel legatum, possum condicere v. l. I. g. I. Ulp. lib. 26. d. d.
1 Nam si hinc quaesita suisset, ad heredes eius cui bona fide servierat, Pertinuisset Padeoque On posset ab ipsis repeti. Ex his enim causis libernomo acquirit ei a quo bona fide possidetur ut vid. in institui. m. a. it. 9. 2 Id est, possum condicere datum ad implendam conditionem legato aut hereditati ascriptam. 3 Scilicet quia non eo animo dedi, ut hoc pretio emerem rcm legatam aut hereditatem , sed ut implerem conditionem , et ut sequeretur quod non est secutar ; nempe ut dispositio exitum haberet, quae exitum non nabuit. Emancipatus scilicet, quem praetor sub ea conditione ad bonorum possessionem unde meri vocat, si cum his qui in potes late manserunt bona 5ua conserata: vid tu de collat infra, lib. 37.
5 Sed quomodo repudiare possum nam qui semel voluit acquirere he
389쪽
DE L A CT EN LP si T. 'UNE CHOS DOSN si , etc. 369XV. Cette action a pare ille ment lieu lors tu'une condition quel conque Loth mi Sed ne disposition qui, 'a Oint eu d esset, par exemple parce ii 'elle lait nulle. C 'est potir suo Scaevola di dans 'esphce vivante is Stichusayant resuria liberisi 'niae personne quille croyait tre son attre solas a condition de donner pendant di an uiae Omine chaque anno a se hἡritiers, a pay celle Omme annuelle pendant huitans aprὰ quoi yant di coli vertinu 'it tali iussin uiuio libro, illacesssi de payer, et a sat di clare sola iugsinuite On a demando syli potiva it rhpsi ter cerauli avait paysi auchsirilier commeme te devant pas , et quelle aclion il ex ait inienter oti a si ponitu que si 'ar gentriti 'it avolt doni o ne provenaitii de sola industrie ni des hiens de cel uiriu'il servat de boniae sol i), i potiva it te ophter . I en est de monae si certaine conis licin Doth mis hine dispo
sition queri testate ur a duo lusie, ii qui est resto satis esset deques lia 'aut re maniore que e Oit.
testamen uno ex sicution 'lu'elles 'ontio in eue.
4 Le iis mancipsi que e prsit eur appelle Di possession des biens, dite
390쪽
37 LIB. XII. PANDECTARUM IT . IV.u Sed et si salsum testamentum sine 1 scelere ejus qui illa d
cens dedit, vel in ossiciosum pronuncietur veluti Caia Samon secuta, decem repetentur. V. 2. Hermogenianus, lib. 2. duris Epitom.
Quod si dispositio exitum habuit, quamvis id quod relictum est,
alteri quam ipsi qui dedit suerit quaesitum; res secuta videbitur, et condictio cessabit. Hinc Paul iis se ori idem potest dici et si sorvus meus sub conditione heres institutus sit, et ego dederori deinde manumissus adierit. alii hoc casu, secuta re. 3hes n. t . d. l. 65. . . .
promissi aut acceμίο-lati, re non CCuta. g. I. Cui com etat condicti ob rem, condicionemve dati, et quid in ea eniat 2 XVI. Quum quis pro se dedit palam est cui competat actio. Quum autem quis pro alio dedit, dicendum est competere condictionem ei qui dedit, non ei pro quo dedit nisi donaturus ei dederit. Hoc doce Paulus. Ita ille Si donaturus mulieri iussit ejus
Sponso numeravi, nec nuptiae Secutae sunt, militer condicet c). Sed si ego contraxi cum sponso, et pecuniam in hoc dedi ut, si nuptiae soci id essent, mulieri Os acquireretur; si non essent se cultae mihi reddetur quasi ob rem datur; et re non Secuta, ego a SPONSO condi Cain n. l. 9 lib. I 7 ad Plaut.
redit em aut legatum, amplius non potest repudiare. Respondeo , parendo con filio iii volitisse me o tam mini acquiri, quam nihi deserri heredita
tem aut te es aliam is postea possem, prout mihi conveniens esse existimarem, Ut RCquirere aut repudiare.
1 Habet quidem locum cori dictio , quum res exitum non habuit etiam saeto, a qui dedi ; at non Si eius delicto exitum non habuit nemo enim ex suo delicto actionem sibi parere potest. a Noti est locus condictioni. 3 Dedi ut heres esset lieres sui ἰ ergo res secuta est. Nam quum donaturus mulieri ego sponso numeravi, perinde est ac si inulter ipsa a me acceptum Sporio numerasSet.