장음표시 사용
11쪽
Inque maximo labent bonore: quempraeterea subditi tanta prosequuntur obedientia oe Ogulari
terra denique marique Rex adeo potens, tot ciuitatum dominus, necnon hominibus diuiti que tantum abundans , quantum unquam necessim requirat, animum ad honestas pacis conditiones adieceris: cum praestertim
quasi indignum tua maiestate , tituloque Regis Christiani im uideretur,tuossubditos: veru quid dico tuos subditossimo totam potius Chri lianitate,pacie T du ri concordiae restituere. QDdporro Ethnici olim uerum ignorantes Deum ad eos flum pertinere de pace loqui
arbitrati sunt, qui reliquis essent debiliores, id ad eos profecto nunc spectat, quisti ritu sunt i ntistrati,
Deoquepraepotyi prae reliquis accepti magis. Deinde , quemad modum nec tu, Rex Christiani tme,nectui ma tores,aliquem regem uobis seuperiorem ulla in re unquapasti estis, ita nec in pace danda Catholicus te ut anteuerteretpermisi ii: ἱdque non tam ob priuatum tuum aliquoa commodum, quam ob communem Christianae Reip. utilitatem. Siquide e duobus uobis, Rege ora f
homnium madipartium, quam latest Christiansmus extendit, tranquillitas oe faelicitas fere dependebat. Parenses uestri ob mutuas dissensiones triginta bsce annis elapsis absique ulla intermistione omnespuas ui res ,'neruos in hoc impendebant, quo mutuose bella conficerent, nec nisipauci admodum ex illorum regnis Chri liani fuerunt, qui calamitatum illarum, qua ex
continuis illorum Asensionibusproueniebant, nonsa n
12쪽
D E P A C E. Tsantparricipes. Nam uestu imprimis, Rex Chri lianis sime, abunde oculis contemplatin es , quale toti mundos inaculum, lutatibus illis bellis, exhibuerur cumsin guttvropemodum diebus nihil aliud uiseum sit, quam
urbes euerti, castella er uicos incendio absumi, imp rijsines deuassar adeoque integram interdum regione
depopulari , ἱnque destini formaredigi, ita ut nutas in ea ausussit prodire, siciendumve praebere, non aliter quam in uasta solitudine, quaestrarum bestiari;
metu deserta iacet. Interea temporis principes ta in hoc iam in illud intenti uos exhauriebant atque profunde bant desuros, Ecclesia litas non absque magno animi dolore de decimis mole labant, ru licos tributis, ciues nouis exa tionibus, .ssigebant. Et praeter haec omnia, postquamplurimiisanguinis utrinque e sum es, δε- prehenderut tandem,parum, aut nihilprorsus,alterum alteri ademisse taproprio exemplosunt testificati, magnorum Regum c ilia oe molimina tam exiguum)ὰ penumero fratri esse tam, quam aliorum inferiorissa in bominum conatus. Adbaecserpentibus histe commu- nibus malis, quibus ipsist implicabant, oe dum ci/dia ad ipserumferent imperium ubditi in principum Do
rum abstentia ueteris obedientia obliti, occasionem rersi omnium euersioni praebueruntAu litia nanque, quae columna basis est omnium rerumpub. ob borribiles balorum motus uata ante, oe tantopere languescente, ut
sin difficissimum , atque adeo propemodum impossibile esse aliquam retinere disciplinamoe obedientiam, no.
13쪽
alia de re vulgo sermo habebatur, quam de hostium in
cursionibus, pinu, latrocinissacrilegiis,homicidiis essulto praemeditato perpetratis , deque boneniarum c pudicarum matronarum costuprationibus, uirginuuiolatione,inearum, quae diuino cultui dicataefuerat, raptu,necnon aliisandalis,m execrandis steteribus,
quae mente selum compilecti admota foret difficile, n
dum uerbis exprimere. Animaduerti ii in ver, Rex Christianissime, quodpraeter omnia haec incommoda iaenumerata, ex bello etiam prouenerit insignis cir Deier Chrissianae religionis contemptus, ite assuersus ma- iratum inobedientia, in unumquemque impieta bonarum literarum deplorandus interitis,in iunioru pectoribus es nis quaedam audacia, oe temeritas immo dic in senioribus uera dolor oe animi cruciatus immesus,eo quod ad tempus illud usique tam tri te lametabile uixerint, quo contra naturae ordine aepe coarili sunt, durante i rum uita, charissima liberorum corpo ira febre,abs quibus id ossicijpotius erat expectania.
Et tamen audiuntur adhuc aliqui, Rege Christiano qui indignum arbitrentur, ut quibus haec mala e suo regno depella rationes P at, seu que pubditos quibus onere hoc adeo calamitose subleuet, occasiones non repudiet. Se ro Deum immortalem, quam commiseratione animo su linuisse uos, Reges Hementi mi, oportuit, cum ad gul prope passeus, miseros limitaneos illos uestros subditos, ante Mais ales ue irra obuersantes, magna . cu dissicultate ab incendio, inimicorsigladio libera-
14쪽
8 DE PACE.D omnibussuis bonis loliatos, domibus expulsos in o -mnium rerum extrema necessitate con titutos,omnibus denique miseriis oneratos,mosis asseritos, uagabundos, non aliter quam aqua oe igne interdictos , paupertatis angustia oesqualore repleto pristina dignitate priua res,nihilpraeter animam languidam, oe in mistro compore ingemistentem retinentes t Corpus uero non solum
fame inedia tabefactumsted omni inseper genere calamitatum oe miseriarum prosus af bitum, uidissus Iam ueropsqua caelest gratia inflirati oe adiuti,pacem a uobis mutuo obtinuistis,omnia illa incommoda, quae recense cessabunt, uirtus in pretio erit, Orebiit bonae literae,pauperes ditescet, diuites desiuis rebus in tuto manebunt, iuniores auxiores fent,prouectioris aetatis homines laetabuntur,urbes euersae restituentur,pa antea deferti rursus inhabitabour, religio costa a instaurabitur,principum maiesas susticietur, magistratibus obtemperabitur,nobilitas in honore orebit, iuuenes in rebus se honestis exercebunt, eniores quod reliquum esulta tempus secura cum quiete transigent, virgines in laetitia nuptui dabuntur, viduae in sua ca litaresecurae uiuen agricolae terram absque ullo metu colent, opimces suo in officio tuti laborabuti mercatores certu hactenusfinibus inclusiterra matrique ab que direptionsi me- . tu negotiabuntur. Denique quod ad uos attinet, Principes potentissimi, qui felicitatem hanc omnibus orbis
Christiani popula tribuistis, etsi nulla gratitudinissignificatio cu rebus uestris bene gestis di j coparari queat,
15쪽
hoc tamen inde commodi sis habitur ut minus in serum soliciti sitis de Helvetiis in uesti a militiam conscribendis eque tot militum Germanorum legionibu equitumque oscioletariorum tot horridis cohortibus
accersensit praeterea neque curae uobis erit, triremes tot in maristemper armatas retinere, ne sipendia tot praesidiariis in terra militibus perfiluere. In summa,nussus erit cuiuscunque conditionis velflatus inter uestro ubditos, uelsocio aedere iunictos, qui uniuersale huius pacis bonum non sentiat. 'Nec erunt nisi unius cuiusdam farinae bomines, qui ob bonu hoc publicum lamentabuturi erati nimirum, qui fluum ex pistatura in aqua turbida commodum bactenus ad tempus quaesiuerant,qusque ex publicis calamitatibus priuatae soliti sunt
utilitati studere, tempus no amplius rapinae accommo dum habentespraeter illud, quo omnia ad miserabilem quandam confissionem nutabant. Nunc autempostquapacis traquillitra issuxit, omne que tempestates istas pa-- cauit, necnon profundas ela temporis tenebras coru- irauit, metuere tandem incipiunt miseri homines, ne quas confliratione existente illa belli nebula,occultare potuerantiis pacis nunc lucem prodeant. Suntque in 'milifere metu,quosur flet esse nocturnus, cum aurora
diei appropinquare uide antequam praedam in ste&cam pio desinatam latrocinio detulerit. Ipses igitur imtelligerescite, Principes iustitiaepatres, quod quemadmodum e sublicis incommodis iliorum prostera dependeat fortuna, ita uicissim ipserum infortunium e bono
16쪽
publico: tempus denique uenerit, quo in apricum criamina protrahatur, uitia manissetur, errata innotesca a
adhibita ea ca ligationec poena, quae cuiuslibet sceleris magnitudini restondeat. Caeterum homines probi,
qui semper sibi bene conscii fuerant, Desque timorem
ante oculos die noritaquepi ruauerant, ualde siunt solliciti, quanamVatiari; actione Maiestates uesti as,ne non alios principes uiros in uestris aulis, digne. bone-sare debeant, pro eo quod hanc a uobis rerum omnium faelicitatem acceperint,quam futuram sibi ex optati - mahacpacepraeuiderant:necaliud iam agere possunt, quam igne ad kritiam accense, publicis item acclamationibus upplicationibus,alii que, quibus possunt modis, extremum sui gaudi1 testificari. Suntquegratiam illae actiones non quidem quales cupiunt, uerum quales nunc pro exigua iserum facultate exhibere uobis possunt. Et quidem hucusque intestexistis a me, Reges inuictissimi, quod ab omnibus intelligere hactenus potu rati nimiru quae nobis mala bellum, quaeque bona pax apportet. Verum no ob hocpraecipue uobis uerba factu rus ueni,cum probestiam baec uos multo melius ab ipsa rerum magistra experientia didicisci quam ipse posim verbis exprimere. Sed quidquid bactenus a me dictum H,hoc eososum flectabat,mibi ut aditum facerem v bis declarandi, quibus modis pax constituta m conclusa,commodeseruari retinersquepsit. Compertum essenim non raro, quod sicut magni Reges bellum gerere norunt,ita etiam pacem inire cum opus sit, intestigant:
17쪽
atsemel factam ita struare, ut ad ueteres querelas non. deueniatur, res e lpro ecto nimis rara, quidem difficilior, quam quispia cogitet. Quippe Principes pacem sue proptere aciunt, quod besti sumptibus destituantur, atque eapropter quotidie usu uenire cons icimus, quod quamprimum pacis beneficio rem suam aliquantulum auxerint,bessorum mala mox instaurent. admodum ex arborepraecis rami renascuntur quamplures, dice nondum penitus euulsa ita ex besso, quod
pace coacta sopitum est,alia spe bella repultilant longe crudebora tempestue non proflictatur, ut omnes malorum occasiones tollantur, ueteresque odiorum statur nes obturentur,e quibus uelutfontepesisteropriores humores in Principum corda ebullant, eo iuepacto easdem istic contentiones exustilent, quaepaulo ante undebantur extinctae. Neque enim incompertum e i , factas esse quamplurimas inter Reges Principes, ob sitim dissensiones, huiuscemodi tia a tiones. Nam quoad dissensionum radix non fuerit diligenter extirpara,con ueniri quidem publice pro pace constituenda uisium est,
bellum tamen interi ecreto parar necnon eadem tuba classicum cani, qua paulo ante pax proclamabatur. Isic igitur, Principes sita fimi, maximis precibus a
uesris maiestatibus contendo, me clementer ut audiant,
meque ita intelligere dignentur, ut nussu a me uerbum prolatum praetereat, quod ab ipsis non observetur, ac expendatur: uob que persuadete, Reges potentissimi, me in hac patientiae O' beneuoleritia contentione non
18쪽
DE PACE. Ioesse qui loquor, uerum celiberrimos diuersarum linguarum authores, qui me suo uelut interprete in eo uobis comunicando utuntur, de quo alios saepe Principes ac temrae monarchas admonuerant. Aeprimu quihm minus
considerati mili uidentur, quantumuissint magni, qui in aliquo corporis morbosibi uenas moxsecari anguine e corpore extrahi uaque membra inuri patiuntur, ta-iose periculo bui nodipbarmaris exponentes, quanta ex bis utilitas ad illos accedere post: initio tamen M. uersantur er refugiat istas adhortationes, quibus ad eos uti confituerunt,antequam expertisset an eis utiles su-ru sint necne, experimentum quod facilius es, oe m
nimo cum periculosubiri potes. Proindesiuesris male salibus ad finem usique benigne me audire non disti
rea paucis uobisprobare conabor, homines ad bellum natura minime natos, multoque minus potesatem a
Deo int. Max. ad arma proruendi concessam esse: sadeo ut nulla causa esse post is quantumuis in steriem magna, quae Principem Christianum, ut arma aduersus alterumpuma permovere debeat, quin multa alia sint, quibus Principum dispensiones componi melius possint, quam perpericulosam Martis aleam, perque incertum sanguinolentaepugnae euentum,ubi caeca se inconstans dominatur fortuna, tam cito uictoriam Uignans illi, qui causam defendit iniustam, quam ei, cui ius se ra-gatur oe aequum parum sellicita utrum boni evadant
ut lores cr mali uincuntur,uelflereus. Ad extremu ea etiam commemorabo, quae doctiores e no ris antecess)-
19쪽
ORATIOribus inscriptis nobis reliquerunt, quibuό regna in tra-quillo flatu retineri posse crediderunt, quorum do ibi
nam, una cum rerum experientia sequamur,alterum ut alteri iungatur non indignum comperiemus. Vt
turrem aggrediamur,supplex a uobispeto, Regespotentissimi,ante omnia apud uos animo cosideretis, quo modo in hunc mudum hominem nasii u uerit, an talem ilia produxeritproximo ut bellu instrat. Si . quidem,cornua ne ei atque tauris furiose, aut ungues acuti ut leonibus, aliud ue munimen terrificum, uelut
apris,ab illa concessum est Aut longa cy' forti ne pro-bside illum tanquam elephantos armauit, uel duris ferreusquamis ut crocodilos, dentibus uenenatis ut allides, aut uenenifero aculeo ut storpiones, aste tu uemortifero ut basilistoses Certe harum omnium belli σferitatis notam loco benigna mater Natura homini δε- derat membra nuda, delicata,absque ullis armis faciem praeterea mitem, oe benignam: corpus emeritum benes proportionatum, oculos uenustos oe amoris conciliato res , vocemPratam cy' iucundam elargita e ἱ: brachia in longu, ut amoresincero beneuolentiaque mutua proximum comple teretur, protraxit: sculi deniquestensum attribuit, quo unius quasianima alterius se iugereta copularet:vocem quoque inustu uerboru distincitam, ut amica petitione,ab que ulla ui uel coactione, ab alteros cuius indigeret,impetraret. Rationem deinde iudicium addidit, ut temere ne quid sciperet, alteri uec facere sibi quod factum nollet. Solitudinem ut auersa
20쪽
DE PACE.retur , societatem uero diligeret, erit . Omauit illum insuperstientiarum bonarumque literarim intelle lucapaci,quae ut homines ab omni barbarie cy' feritate abducunt , ita etiam constantiis firmo illos amicitia uinculo copulant, quae in perpetua mutuaque illos δε- inde beneuolentia construat. Dona distribuerat denique unicuis usiqueadeopretios, uaria, oe' omni digna ad- miratione,peculiarem uel corporis uel animi praestantiam,aut ad minimum aliquid amore dignum am eo,
iam alio modo: ut dissicistimum , adeoque impostibile sit, quempiam reperire, qui ob Naturae donum aliquod singulare in ipsa natiuitatis hora perceptum, non dialigatur , acceptusque habeatur. Ad haec omnia dederat homini prudens ac sapiens Natura etiam risum ad animi latitiam testificandam ach maue ad denotanda misericordia, comiserationem, dolore ex amici rebis aduersis contractu. Credo equide, Reges clemetissimi, ppostquά diligenter animo comerastis qualem nunc uobis hominem depinxi, coclusum uos apud uos habere, Naturam ad pacem colendam hominem produxisse, non ad
bellum:ad mutuum amorem no ad odium: ad beneuo- lentiam,non adsimultatem ad concordiam, non addissensionem ad comitatem, non ad duritiem: breuiter ad auxilium proximoserendum, uitamque illi construandam, non ad eius ruinam cy' interitum. Caeterum ant
quam finem huic nolitro sermoni imponam, uos rogo, Christianissimi Reges, diem uobis aliquem, quo bellum inter uos peragebatur,proponatu, atque huiuscemodi