Dissuasoria ne christiani principes ecclesiasticos usurpent census. Quaestio an aliqua res publica possit conducere Judaeos ad foenerandum sine peccato. De morte S. Sixti cardinalis episcopi

41쪽

Qualis esse debet qui deuutili habere propiviam,

creator et rector colitur et adoratur: Qui non solum nobis cuncta haec terreni ac temporalia bo Da ticelice si rerum euentus sine cuius adminiculo iugiter prestatu Verum etia animis ipsis I cum e corporum custodia excesserint beatam immortalitatem tinc aeternam tribuit celicitate si tamen uita

hanc recte laudabiliter duxerimus: quae quidem dii illi gentilium non solum cultoribus suis prestare non poterant Verum etia in nullo prorsus absque dei nutu illis desse aut obesi e ualebant. Si qua uero comoda aut etiam detrimenta eos alii quando hominibus legimus intuli me id solius dei et eo quidem equior quo secretiore euenisse per missione firmiter sentiendu est. Nel enim quicsi in hoe mundo fieri aliquando potest absi eius imperio: qui solus est omnium rerum fons origo primum in principiti: qui solus hunc mundum NIgit moderatur is mouet. Quo circa longe' quidem maiori studio propensiori in diligentia nobis enitendum est se deum ipsum bono tu omniumi argitorem optamus habere propicium ut religionis I ac diuini cultus integritas accuratius obseruetur: ne quid impium erga templa ι ac deo dicata bona me quid a nobis erga sacerdotes Ddeicy mi nistros peragatur indignum In quodqtiide iniu

iiii

j ij iiii iiiij ij

iiii

42쪽

pietati genus si qtrando prolabimur certo nouerimus eadem nobis infligenda e e supplicia qux falsos illos deos: immo veru deum Per ipsos conleptoribus sui cita tuliste antea di musae eo quide atrocius et grauius: quo maior est ac scelestior osten se ueri summio dei si demonia falsorum qi deoru Quam C rem animaduertitem c quaeso Claris simi Veneti. Animadirertite in si aequi claro in rationis intuitu si prospere ac secunde iecim ac ipsa dicata bona uenerantibus omnia succeseere et Quam etiam in Deliciter I contenentibus I uel im pie profanantibus nec mitti uobis profecto ut

debit ut si parum prospere uobis res uestrae succe dunt: siqua in comoda ac pericula: si quam cladei ac calamitate si quam iactura et pressuram sustiinetis. Non. n. eiusmodi sunt hae uestrae divinarii rerum evactiones: quae uobis dei omnipotentis auxilium implorent. Non quae imminenteum dicta et ultione avertant . Non tales proculdubio sunt quae uobis uictoriam ac talicem euetum belli proli Tittere queant longe profecto uos uestra fallit

opinio : Si sic opinamini: si sic tiobis persuadetis uestro mihi credite vos inquestro mucrone coficitis. Neq; enim lis uobis ut antea diximus aliquod afferunt adiumentum sed magis perindelac

iiii

iij iii

43쪽

Trogus Po

ripietidum

Dei tu ouulneribu, multis affectus se ipsum inteiscit stram prius exercita Pylaebis sit ro&r',esauros asporras nauffiigium passus eos restituit

letale uenenum pluri in a detrimenta maximas iacturas. Non hae deniqi diuina iram demtalcent: sed puoc animagis et assiduis clamoribus κpo scunta egimus sane aliqua do apud Trogu Popeium nitru eloquetis rimu summaqi auctoritate coispicuu: Rege quedani gallorii note Brenui cu Macedones bello deuicisset quasi terrena a sibi spolia sordescet et animu ad deoru tepta spolia da ouertisse scurriliter quide iocatu Locupletes deos hi minibus largiri opportere. Cum igitur delphos ad Apollinis epiti dirripi edu perasset: ubi maxima

uis erat auri atin argenti: subito exore terre motu montis non modica pars abrupta e: quae uniuersu fere galloria strauit exercitu. Dux uero BrenUS cuuulneribus plurimis affectus et ipse fuisset atrocitat ec doloris amplius tollera remo posset se ipmpprio pugione peremit: Sicin ob ausum stilus de bita supplicia digna mortes luit Pyrchus uero cci Locres es ecthesauro deae Proserpinae magna sibi pecunia dare coegisset: siq; hac nefaria preda

onustus enauigaret ii subitae tepestatis tota cum

classe i uicinis deae littoribus totus illisus est: in quibus deinde reperta pecunia denuo: thesauri custodiae restituta est. Verum quid ista longius prosei quo e Vereor enim si cuncta antiquorum exepta

44쪽

lhuic proposito nostro accomodata praesenti serrmone coplecti uoluero i me scribendi modum excessu tu: tot nam cpiunt: ut premoriam multitudine uix enumerari queant. Omitto ita illud. Q. Caepionis exempli im iii consul cum tholosanu oppidum diripuisse tam ultumq3 auri et argenti in eius

oppidi templis compertum fuisset et quisquis in ea dirrepto ne aurum cotingere presumpsit motribili statim dolore ac cruciatu e uita migrando perperat rati sacrilegii poenas meritas dedit Omitto Xerse Persaria Rege: qui quatuor armatorii milia misit Delphos ad Apollinis templum irripit dum at uastandum. Quae quidem multitudo imbribus tota atq filminibus delera est senitusq3 consumpta uel uel sic iitelligeret Xerses quanto maior est et deorum iniuria r tanto nulla aduersus de

os esse hominum uires atque conatus Q tiae sat neu Idicta I iis quoque temporibus satis accommodari possie uidetur. Itidem namque uobis fere saei pius euenisse conspicimus ex quo ecclesiarum bona tollere et in stipendia ea militum eriogare mi pistis. Non solum eni in t ut uos metipsi quoqtae optinii testes esse potestis t oneraria matres in

genti bellico apparatu multis uariisque bellicis e. iiii.

a. spi . gens in saetilego . Aerxe . Quatuor milia ad spoliandunt Apollinis templum

missa fit minibus d lati

45쪽

i inc steri Caciet legos erit: cui ignon sunt

dii tales fue

ornamentis onustae: demissis e caelo fulminibus uatiis tempestatibus i uariise periculis: miserabile ptulere naufragium . Verum et multa hominum iliat multis in comodis I ac calamitatiba oppressa in Relicitet corruerunt: adeo ut nulli uel pauci admodum quos ad hoc hesium contigit proficisci saluiticolomes redierint . Vnde quaeso Clarissimi Veneti hae tantae cladesa Hae tantae hominum cedes e Vnde tot incommoda et aduersa e Nisi propterea mori aduersus homines tantum Sed aduersus deum s eius culium geritur hoc bellum e Sed de

hoc satis Nun enim ad haec tempora nostra conuertenda est Oratio: et domesticis exemplis claude da . Non solum enim antiquorum nobis exemipla sufficere debent ii et nostra quo commode afferre ualeamus : Presertim cum multos dicturos

non dubitem . Cur nobis gentilium i tot scaele lstissimorum deorum exempla proponis e Cut instriobis eorum a uera erant diuinitate semoti ilItiones adducis Quibus comode satis et opportune respodendii est: a me id circo istiusmodi deoru Xepla comemorata Rrimeri Vt facilius inde planiusq; perciperemus t si acerrimus sui ipsius index est e debeat noster imo omni u deus in eos: qui cultui suo dedicata bona i pie dirriperes et in alios ea

46쪽

usus trafferte presti mutat. Ex quo iis falso dii uoicitabatur et erant: il rimi Oistis diuinitatis nuamine carebant tam saeua Sutriones luam pnitiosissimas clades ob eorum spreta religionem tracta craria rerum impiis luna direptionem . Tales insidii i immo uero magis deus ipse meos traditur in tulisse . iuraute id fieriimiserit aequissimus detos: ut hi qui demones magis erant et dii i ab hominibus tam graues luam. y manifestas poenas exige irent ea potissim si ratio fuit: quia nimirum quod erat in eis ueram religione ueram in diuinitate cori tenebant: qua do ea ipsa idola uariis sacrilegiis istimpietatibus aspernabant: quae licet salso Verita medii uulgo credebaiar: et ab his maxime si facinora talia Ppetrabant: et nonnihil numinis pisset

re uidebatur. Qua ob rem diuinitas ipsa istiusmodi conleptus sit iniuriae debita supplicia haud im

merito reposcebat. Cum nunc ero talis ignorattiae remota caligine i lituuscemodi scelera directius cotemnat: grauiora quo et acerbiora torme

t suis coteptori I fliget. Sed lac tande ad nostri teporis holes unde digressi scimus reuertat oratio. sigit cladis et in Delicitatis piissimo Federico se cundo corigerit ob ecclesiae uiolata libertate id nequast opus est multis uerbis exprimere. Id. n: uni

Federicus se

47쪽

soldanus Federici secia

direptita erra

ararienses

cui historiatii petito satis est cognittam. Faciam ab innocentio pontifice teretio I ad imperii digni tate Uectu esset: crucem in pro expeditione ccita Christianoru hostes assiimpsisset tum sano at pestifero ad sui ruinam suscepto consilio in ecclesiastica ac deo dicata bona conuersus: eadimpete et in profanos ustis transferre non timuit. Hic ita Q ad eam titi cecitatem ac Defanda rabiem lapsus ei ut cum maximo Egypti principe que Sol danum uocitant ad religioni, et ecclesiarii euersione sacrilegas pactiones inierit: csi senserit prisa quibus religiosae ac christianae menti sum m cpere esset abhorrendu . Atqui debitas poenas perpetrati sceleris diutius non effugit. Nam post multatum urbium dirreptorie post multas at* diuturna cti Romana ecclesia dissensiones post innumera sacrarum rerum praedas post molia deni in ac ima inia sacrilegia proprium filium suspitione affectati imperii teterrimis carceribus adactu crudeliter die suum obire coegit. Ipe denic grauibus ecclesiae cesuris affectus execrabiliter uti par erat a Manfredo naturali filio suffocatus est. Non pretermitta hoc Ioco Carrariensium pri tui pum in simili impietate non dissimilem calamitatem: nam cum rerum sacrarum usum ob Pestiferum ab eorum emitto ac

48쪽

ceptu cosiliti sibi aptem edicassent si perici postea acipam celebem ma urbe patavi ut et natura I et ope

munitissima: quae uix expLignari pone celabat cillime amiseriat. New. n. mentitus e ille ait Nisi dominus custodierit ciuitate frustra uigilat sicci stodit eam: et nisi dominus exercitsi iuuerit: in Dan inaffecto laboraturi illum prudelia sua deducerenitie. Sic illa quoq; sancta Iudith imi lentissimi caput Olofernis prio eius mucrone deliticasset egregie domino pcinebat. Noni multitudie est uirtus tua domine: ne 4 equoru uirit, amoliaritas tua: sed humilita sempit man scieto tu tibi placait deprecatio. Qua ob rem si uos quoq; in max imo ac splendido natatu apparatu spem uestra loca Deritis: neq; bonis operibus ac sacraru reria diligentiore cultu deum placare cotenderitis: satis placioptimescedia est: ne irato eo frustra Mobis belli uictoria promiseritis: Cum iuxta illud insigne oraculuinuictissimi Daviti domino magis coridendi sit atq; speradii. Sic sippe dicebat. Hi curribus et hi iecis: nos aut i note domini dei nostri uictores erilinus sic fecto maiores uestri hostes suos terra marica strenue debellariat. Sic crebras uictorias ac gloriosa retialere trophea: ceteru cosilicii si inire uoluertit: ut res sacras ac religiosorti boa coligerent

Pataui uacarari iasibullamissam ob

rei et sacraru

usum sibi ue

dicarum Iuditii Oloferiae s.

Dauit. Optimii consilium prisco

49쪽

li et posteritate mi ipsus obsaciorum direptio

ne priuatu .

aut bellicis exulibus traderet. Percrirrite uos torias uestras Ania ales et monum et uersate munuillosa uenietis e rebus sacris belli sibi parasse subsidia . Postremo uero ante oculos uobis Philippi Maria recenso ponatis evem plia: si cum secundos admodu in rebus suis successus habuisset et oia sibi Pene ex sentetia coligissent: Ad ea deinde saniam 1 eam c dementia animii inclinauit Ut ecclesiastica bona sibi absque timoremedicare psumeret. Sed ecce pulchre debitas poenas exsoluit Non tu . n. multis ramiduis bellis defatigatus petii sui parte non ira odi c. amisit: et inimicos suos prope cenia priae ciuitatis discurrentes audivit. Verum et I corpore suo graues acerbo in ptillit morbos: adeo ut Iumie oculoria orbatus in Delice admodum longo tepore egerit uita Que uero exitii habuerit eius imperiti: quo ue pacto illius illustricta miliae posteritas extincta sit nul Iac in eo relicta sit domini successio unicui in ob rei ipsius recentem memoria satis potest esse perspicuum . Quorsum igitur tam naulta tam longo ac uario sermone conscripta e Quorsum tam innumera gentilium et paganorum pariter ac Christianorona exemplae Haec omnia nepe Serenissime Princeps Vos a Clarissimi Veneti pro meo in uesitatem Pu . studio t

50쪽

et amore commemorasse t ac breuiter perstrinxisse uoluirium quidem mi eorum an litius t qui in hac sacrarii rerum rapiendarum opinione uersantua:

et priscorum cena plis' et rebus a se infalliciter gelsti ad saniora i meliora consilia capienda res piscat Tum uero ut unusquis optime intelligat: nullum und non solum nostrorua Verum etiam antiquorum temporii inuentum fuisse: qui deo dicatis rebus t impias quando manus admouerit: cui longo tepore res suae prospero licelici in curri successerint: aut is non statim meritas poenas exsoluerit. Quod utinam a uobis imperio mestio auuertat clemetissimus deus. Quas ob res ne in longum nimis nostra protendatur oratio . exeam ilni uereamini et uos Clarissimi Veneti si in hoc uestro proposito diutius perstiteritis rite tot impendetibus malis ac periculis I grauiora etia subire ac to Ierare cogamini. Non arbitremini id uobis magis e caeteris impune futuriim: Lento enim gradu ad sui uindictam diuina procedit ira: tarditate supiplicii poenae grauitate compensat. Nun si profecto a Pstantibus in re publica guber inanda uiris laudata est in una sentetia mota pmasio: Sed ueluti in nauigando si portum tenere noque a tepestati obsequi altis est Cum uero id mu

diu de facillegio gauisus .