Lois de Guillaume le Conquérant en français et en latin : textes et étude critique

81쪽

TEXTE FRAX CAIS ET LATI

curtini isti eo ' se it, sors a re ris, si cui imponitur Iuodia' cors ne rei fuit ' in i lucit dixerit aliquid homii Jui meti sui est; quod ipso meo ut se dixisse, k'ill adi fiditi hos qu'il ino nisi possit per duos intellivo ille conuisti ei , 'it poli' gibile. homines audi iu

De Dan optes M. 25. Omnis qui sibi vuljustitiam exhiberi vel se pro legali et justitiabili ha beri sit in ranc plegio.

De tribus stratis re iis . 26. De quali ei che 2B In tribus stratis mira S, e , est a saueir P at regiis, id est ut elinge- lingesti ete', Erna ingesti et e , si rete, Erni ingest rete et Fos-

Fosse , mykenild '. li n se, qui hominem per patriam

nucunt de ces quatro che transeuntem occiderit. vel mitis odisti uia cui hin kii soli assultum fecerit, pacem regis errant pari telai S u assa ut 3, infringit.

82쪽

omnium bonorum suris calumpniator aulem rem sibis uratam si invenitu et alterum medietatem, nisi inve melle di 'il est trox si de niatur in terra ejus qui ha deligi suo he oche, si h et soch et fac, etc., quin perdet ad ira semine se H tune uxor perdo et dominus se inur 'avera d. iubebit. De stretii arde l. 28. - De has cutis o 3

28. - De qualibet hi da in hundredo iiii homines ad

stre tu ardo invenientur a sesto

Seti Michaelis usque ad ses-lum ficti Martini. Et war de reve, id est repositus custodum habebit xxv hidas

quietas pro labor SUO. Quod si veriti per Oeum HS-

83쪽

vini sibi illatum, sed dent illa.

29. - Cil qui cultivont 29. Coloni et terraruntia torro ne deit 'una fravniter exercitores non vexentur ulso de lour droitu cense tra obitum et statutum notan nob eis a se ignu nec licet doni in is removerorago do pariti lus culti utar colonos a terris, dum ni ododo tur terre, ursitant cum ii debita servitia persolvant.

3O os nais ki de 3O. - ativi non ocu- parton ' de tu terre ne dant a terris suis nec ii Q dolvent curti e sui rem 'avuri runt ingenium undo donii quere, que i ne sucent tur uni debito servitio suo id di ei serviso ', quo pend u si audent. Si autem aliquis lour torre L nais s. qui de discessorit, nullus eum recep puri et de a terre dunt ii tot vel catalla sua, nec relios ne Z e Vent a nutri terre, ne ut, sed suci ut ad dominu ninuis ne retenget, nocii ne se proprium una omnibus suis chalois, in lac et venti rodire. aroro: a uiro sotin V serviso,

84쪽

Si os seis Iu11 acres ne lucent ultri fainurs venii a Our terre, a jus ii ocio facet. De terra colenda. 31. - Si domini terrarum non procurent idoneos cultores ad terras suas Colendas justitiarii hoc sociant. Ne fyttis bustum se Oili /n domino subtrahat. 32. - uiui ne totile a 32. - ullia pro qua-SOuia se in Our, sui di ei sor cumque remissione ei a d vise, puris ut reluis que i ii mino gratuito sueta debitumni sui on arsero subtrahat servitium.

Ne feminia regnans jud

33. - Si enim in os 33. - Si semina pre-jugo a mortis a defaciun gnans adjudicata sit morti des membres,a seit iace in vel membrorum mutilatione, toe, ne facet 'um justice dii I eratur Oxecutio sentcntie des tu' elo sol delivroo' usque quando pariat.

De sino testamento/n orientibus.

3q. - Si home mort q. - Si quis paterfami- senes de vise, si de parient: lias casu liquo sine testales ensans 'erit entre ei mento Obierit, uor inter se per vel 4. hereditatem paternam qua-

litor dividant.

85쪽

35. - , pater filiam nauritatuni in adulterio do prehendit in domo Propria, sive in domo generi sui, liceto adulter uni occidere. Similiter si filius muti cin in adulterio deprehendit, patre

vivente, licet adulter una Visc-didere. 36. - Si home en puls-sune altre, ei occis permanablement eis sillod . Do oon licio. 36. - Si quis ultorum Venen Occiderit aut occidatur aut in exilium Perpetuum agatur.

n ulti e pur pota de mort quant per D ne pol Scha per E si de comes vi et teZI, De iactura victu O tisfactia.

culo maris ad naVem XOnerandam metu mortis, ulterius res in mare projecerit, si suspectuna eum habuerit, juramento se absolvet, quod nul la ilia in usa misi metu

86쪽

26 LOIS D GUILLAUM LE CONQUERANT que pur oui de mori ne mortis hoc socerit. Res autem seisse, de eo in 'es purgerni que remanent X equo intero es hos es qui '' sunt re omnes dividentur, secundunt naises in nrani nescio ton do catalla singulorum. Quod si partisi e comune sulun es aliter metum tuerit, aeddet

l 'un onpla id si senZ nil re et per a soli si per t. no do it

qui hi ne sunt a Pro Sent. qttis e. Lot dicio alte ιιιs projudiciun Ilial HV. 38. - duo aut plures horoditatem partiantur. Otunus sine altoro vel aliis inju Vocatus ex insipientia volatio casu amiserit, non de-

boni partiarii inde dampnum sentire quia res inter alios judicula aliis non rejudicat, re Sertim si presentes non suo Print.

monidi unt i duiro quo si condi pro linum. sicut iso a jugent cum des irent, quant sto paciscuntur judicandos,

i dioiit Dimitto nobis obita cum dicunt di mille nobis

nostra'. obitu nostra si riit et nos dimittimus debitoribus nostris.

87쪽

parvo foris facto diu dico turaliquis homo mo i ii Sed ad plebis castigationem alti

et quantitatem delicti plectatur. Non enim debet pro re parva doleri factura luani ad ymaginem suam Deus condidit et sanguinis sui pretio

41. - Et nous defendunt 1. inhibemus iliamque I 'un, Christion sors no qui christin inriti in ali 0

88쪽

28 LOIS DE GUILLAUM E LE CONQUgRANT la terre ne Vende, 'ensur nam patriam vendat, et mn chelut en aisnime . War xime infidelibus. Cavendum t 'uni que I 'und 'an me' ne enim valde est ne anime in perde, qui '' eui rechata dampnationem vendantur. de Su vie pro 'uibus Christus vitam

impendit. q2. - qui rei te cio o

di stit jugement resus eruit, set sors ait onvers coli id rei co est a veir. Si co ostenver te rei, vi ivros ; si

as sol engleis Ein Denelae qui di eit jugement refia Seruit, soli en a merci , de a laX-lito ii De hiis quib/ιst umbit licituri repolluΠt. 42. - ui legem quam et justum judicium subiro renuit, Oris facturam reddat ei cujus erit juris illam accipere. Si adverSu regem, Vilibr. si adversus Comitem, Lx solid. si in hundredo vel in cujuscumque curia, qui eam ex libertate habere debet, XXX sol id anglicos Inmane

lahe, qui rectum judicium

subire contempserit, erit insoris factura se suo astite.qB. - ne saco 'un ple in te in rei illic quo , 'un

ad regem deserat, nisi ei usile locerit in hundredo vel in

comitatu.

89쪽

num uis en conto ne de sors,

el conisi. E 'it u la torce Vside ne pol rei aver, ait ut conte e te contest 'en se te le

qq. - ullus numium capi ut in Omitatu vel extra, nisi rectum in hundredo vel in comitatu tertio postulaverit. Quodsi nec ad tertium postulatione in res Pon Stim acceperit, ut ud comitu tum. et comitatus ponat ei quartum diem. Quodsi nec tunc ei satisfactum fuerit accipi ut licentiam numium cupiendi pro Suo, et prope et longe. Ne quis alii itid sine testibus

emat.

iti hominos ii de burg u de

vito. E se . hum te chalanae, it neu si uit testimonie , in 'ad nul varant. rende 'unal unis fouit hut et e lesors uitiit i qui )-aver te deit. E si testimonio ad Si cum nous ei nκ δ desinae vois loq5. - emo emat vel vivum vel mortuum ad Valentiam iiii dona r. sine iiii testibus, ut de burgo aut de villa cum peStri. Quod si aliquis

rem O Si modum calumpnia lus fuerit et nec tostes habuerit nec uiantum, et rem Ped

dat et oris saeturam cui de jure competit. Si vero testes habet, videant rem tertio ; et

90쪽

est e que nul et rust levant te ternae de vi meis apres eos quos 'uvoti su

rem cutiam putatum CognOS- cunto nec admittatur probatio ante terminum intutum, scilicet vi mensem , e quo

sui utum sui quod calumpniu-

ἄτ. in i qui est redisi testimoni et de deleutito, te pluit tres sol es cliuit, e al

ἄτ. -- Si quis malani habens sumum et de infidelitate rectatu tertio vocutuS non Comparet, quarto die Ostendant summonitore Stre S desultas et adhuc summonitionem iubent, ut legios inveniat et juri pareat. Quodsi nec sic copiam sui fecerit,

judicetur sive vivus si Plu US, CAPiuturque quic fui di iubet et redditis calumpnia foribus mutullis residuum