Oratio proverbiorum

11쪽

PROVERBIALIS ORATIO PHI

LIPPI BEROALDI. OCRATES ille Philosopho sons Vi s claris imi:que oraculua possim sapientissimu mortaliu esseididit cu ad Ethiccnt siretidixis . scitet:Quae supra nos nihil ad nos: ex Quae se hoc socratico documeto comonemur omis iis rebus prasublimiorib5 circa humiliora uersari.& a coelestibus nihil ad terrena descedet diuinis sepositis humana scru nos tari. Ex hac sapientissimi Philosophi sententia quasi

aureuellicante comonitus decreui hodicrno die re pere humi.& per area populare expinam hoc est alli quot uulgares sentetia excutere.enucleare.pcrpedere.Pulchru est mediusfidius nec omnibus obinu re bus protritis dare spledore:dococulcatisitiuialiter dictis id gratiae id uenustatis inserere ut nova:ut sple-dida ut industa es euidcane .Quid c aut tam Pirituta uulgareia piniscuua puerbius Atqui puerbia nonulla ta graeca nostratia hodierna disertatione a nobis explicabune sed cu nihil ferme sit tam sordiduocobsoletu quod non ornatu fiat splendicas dispecto Ornatu sum:ela rabo atly uirili pie coteda:Oratoriis illa squale iapigmeus excolere dc Myrothecio socratico uenusta nitescuntre:Ita ut quae quasi fastidita poterat repudiari:ea fiant

12쪽

ORATIO liebri a s id genus rebus expolivi ut longe alia familiaribus d uicinis appareat anges e acipe ansanietita apud graecos:qua apud nostros silua Puerbio Ex qua pauca queda interlegi excerpsi*:que anua repada publicis lectionibus:quo senari alio sit ueluti prodromos atl prs cursoria cumculi nostra littera

Prouere otii.Sunt aut Puerbia ut docente Diuo Augustino

hia quid didicimus sentetiae uulgares:quas graeci parosmias: Paro1mia latini aliis quos uocabulis.Modo adagiaim uerba

Adadi Modo adagiones appellant:quae ego subinde mecuAdagio iesitas inuenio no minus succosa esse:nec minus uti Verbum te coducetiar sanctiora philosopho uolumina.Αdhschabet puerbia Uda simile legibus:qua scriptuangustu est interpretatio latis ima Si quide summa breuitate coclusa:intelle ma uberiore coplectunt :&sentetialiter uita instruut.Ita ut quae ad morale philosophia tinet ingeniit elegatia:n5 minus ex Puer biis cognosci possit ex do strinisac uoluminibus socratico .No credishoe mihi crede Diuo Hieron in scribeti ' Solomon in libro puerbio' moralem docuit disciplina:succines is ut decuit:breuibusl sentetiis uitae instituta c5pones..uod ut planius fiat de manifestius prouerbia aliquot explicare auspicaborι ad uitae humanae cultussic mores mire facientia . Vos quaeso diligeter attendite 'cro enim quae a me dicetur sutura&m tu obieetameto ob uatietate & Moy emolumeto ob eruditione. uod si in huiuscemodi

13쪽

PROVERBIALIS

anteloquiis placere antehac consuevimusnn hach dierna disertatione haud quasi displiciturum me estis confido.Hinc autem potissimum ordiemur. Terentius Varro: ille togato' litteratissimus Proue dc ut uerissime dictu est a Terentiano Vndecili do biu uanoctissimus Prouerbita hoc cu primis celebrat:ho bulla nianum. est:eo magis senex.Scitis opinor oes bulla dici 1aqs o bulla

tumore repente natu repente evanescetem.Vidistis est.

ne unq/ Etenim psepe uidere cotingit:e largo hymi bre&subitario id genus bullas quasi sussiatas intumescere Mox ubi respcxeris euestigio euanuisse. Talis nimiria est homo.Hodie ut bulla turget: Crastino nus' erit.Nulli prorsus rei potuit scitius Cue rius hos bulla taparati:Videlicet frivolus:momen tarius:nugato iusEc instar bullae repete deficiens. Quid est homo inquit Seneca:quodlibet quas Hoo sum uas:& quodlibet fragile aetatu.Quid e homo ' Seneca imbecillissima corpus:&sragile.nudi suapte natu ra:inerme Aliene opis indigens .ad oena sortune cointumelia proiectum .Frigoris esto laboris impaties ex infirmis suidis p contextum:Odor illi sapor ac lassitudo dc uigilia:humor docibus:sine quibus uiue re non potest mortifera sunt. Quocul se movet in firmitatis suae statim oscius. nuissimis causis at possensionibus morbidus ac putris.Metito ital ceci ni sapientissimus poetarum Tale quidem genus est uersus ho

14쪽

ORATIO

Tu satellitu cuneis stipatissimus cedis i excelsissimo humani generis fastigio positus numinis incecoleris:& obseruaris: te deu terrenu credis bulla es. Tu qui imorialia a1ouolutas:cuius cupiditati orbis

Bulla es ipse no sufficit.cui nihil e satis: ita es:scito homine nihil esse fragilius:cia eodem nihil sit superbius: Flos Ty Typus humanae ustae.& imago est flos:qui mane

pus hins uiresces ante uespera arescit. Qui cum sit speciosissi Plinius. mus ocissime intermoritur:Magna ut inquit Plinius noster hominia admonitione:quae spectatis ime ito

Hesaias reant celerrime marcescere:hinc prophetes in canonicis scripturis exclamat:omnis caro scenuocois gloria eius quasi flos sceni.Caeterv curo minus oratorium

sit parua copioseis grandia breuiter exprimere libet hic paulum 5sistere dciut dici solet fimbrias diduce Fimbria re dc peristromata coplicata latius explicare. dilatare Tria tempora predicat oes donorut praeteritu pro sense sutum. Sed qui curiosius dosubtilius ista pen sitiat praesens tepus sustulerut quod in suga semper Tempus est quod fluuii more cursu rapidis limo fluit ac prae-psensio cipitas qdante desinit esse uehit nec magis mora est patitur emiadus cuius uertigo inenarrabilis est inde fit ut homo nun in uno statu uel tatillia pcrmaneati Pythago hic illa Ouidiani Pythagore acclamatio Nia quo ras apud ipso' sempc requiei sine ulla corpora uertunt .nec Uuidiu. quod suimusve sumusve cias erimus. Consimiliter Seneca.Nemo nostria inquit est in senectute.quisuit

15쪽

PROVERBIALIS

iuuenis.Ncmo nostru e mane ci sui pridieaeorpora nostra rapiunc fluminu more.Nihil ex his quae uidemus manet. Ego ipse du loquor 1mutati ista mutat' sum:ho e.qc ait Heraclitus.1nide sume bis descemuloquidimus.dono descedimus Manet n.ide suminis no murimulmen .aqua trasmissa est:quotidie homo morie:quo tamur . tidie demiis aliqua pars uitae:&ducrescit uita decre Heracliti scit:quotidie conostro corpore particulae decedunt dictum.

ex quibus 5sistimus: ut philosophi tradui:d memorat Alphenus Iuriscosultus titulo de iudiciis.Singu Alphen'

lae horae imo mometa aliqd de nobis predant ac carpunt:puctu eqd uiuimus:&adhuc, tomin '. Me Pu mi estritot μαεeodio dici possumus inoce diales:cuuit quod ui nobis unius uixdicculae tributa sit c dies nostri .ut uimus. inquit Iob sicut umbra praetereat.Vitae summa bre Hemero. uis spe nos uetat inchoare longa ut inquit uerissime bii.

Flaccus. Nos in i longuspes nostras cogitationesi Diales protedimus.Inquit unus anno quinquagesimo di homines.sicabo.honoreSyra.sundos emam. Ait alius a se Flaccus

xagesimo seriatus ociabordomihi uiua. Ait de tertius Spes lani Senex resera me in rusticii secessum ibic in consilio P. habebo agricolationis consultissimos.qui me doce bunt in quincuce arbusta disponere opulos uitib5 maritare Arbores insitione frugifera efiicere:agrupastinare.Terra pullam ac tenera qua optima est a cariosa discerniculo quoda internosceretibet exclamare cu Lucretio. stultas hominu metes lecto Lucreti'.

16쪽

ORATIO

D emocri a ceca Libet dere cu Democri torrui nesocia mor tus alvi ola dicula uidebant .Quid tibi de futuro pol ilicetis.Quid ἔ pagas uota a saeculuaeu minime copertu habeas de anno. Nescis homine bulla esse:qui scis an adiiciat hodiernae crastina summae,pa dii superi Nimis hoc est. de habes exploratu te ad uesperam Lucianus esse ut mi' Na ut mili uertissime Lucianus a tenuioA filo pe simo filo pedemus es:quod citius dicto dirumpis demus Catonianu prouerbiles .inter os d ossam .quo Inter os , admonemur ne spes nostras in longum trahamuse ossam cum inter os 5 cibum iam paratum multa interuenire possint offendicula:& quoniam prouerbia tracta mus non pigebit prouerbialiter fabulari. Versuspa Graecus est uersu, impol Cita 2Luc idest prouer mimi bialis ide significas:qd hoc nostru inter sic ossam

Inter cali latine dici potes .multa cadut inter calice supremascem dola labra.Dicitur aute haec parotinia ex tali causa. brum Anceus Neptuni filius:cia uinea sereret impera Historia uit ne quis familiariu ea ingrederet ine quis attingeremotior et interdixitq; pene uestigiis semulorum:ex quibus unus assevcranter haud quail inqt dominus mutagustabismoe fruetu carpet ex ea uinea qua intopere custodit. Vbi aut uue maturuerui:cxultans Anceus

mustum ex illis prestum poculo indit Mox seruum illum accersia ubct:qui ncgauerat ei fas esse fruetiis

uineaticos mustus gustare. Ias poculum ori admo

17쪽

PROVERBIALIS

tums.Esto in memor uerbi: quod adussu dixistit ec ille fidenter uersum antedictum rettulit inquiens. Multa cadut inter calicem supremat labra. Ecce tibi famulus alter id horae eoi momento eXanimatus repente ingredies nunciat aprufulmineum formidadae uastitudinis uineam populati:& cuncta subuertere.Tunc Anceus abiecto statim oculor quod in manibus habebat in aprum cocitatus sertur ab eo pperemptus:mustum uineti prout famulus praedixerat:gustare non potuit unde ortum hoc prouerbiu. Alii tradui hac paroimia ducta esse ex antinoi in ' Antinoi

sortuniosuit aut hic Antinous: us ex proci Pene casus.'lopes .Qui absente lysse in ipsius aula indulgebat geniossic luxuriosa couiuia coletes prandio ioenam gurgitibus isse patrimonia helluebant. Vericu post diuturna egrinatione lysses iaculo sub

inedici habitu domu reuenis et ab μμ 'μ'o' a pro

eo comesabudos morte muletatos iustis poenis assectister quos Antinous calice aureu tenes ac illi a

bra admoues corruit motibilaus sagitta ab lysse in

gutture lethaliter ictus.Calix e manita excussus et ut canit Homerus.xxii.Odysseae.& ita ex eo gustareno potuit:Quidam nan antichalcate uites seren tem augur nescio quis uicinus praeteries dixit errare Chalcas non enim ei fas esse nouum uinum inde gustare dc uite seres caetera cosimiliter. Ex hoc prouerbio graeco:quacul

de causa instituto: Ductum est adagium apud M

18쪽

tinos alterum minime, tutate minimes protritum. Inter ma quod est uiter manum domentum Idem pollens.qce

tum. Quid igitur nos homuculi.& ut ait Lucretius hoHomuli mulicissimus animae salillum .ut inquit Plautus.Uinsmita concupiscimus ad spes nostras in spacia longiturna diffundimus quid ecula disponimus cum possit homo ex offa qua manu tenet no ucsci. io culo qd lab is admoueti non bibere. Deniq; cu possit tam repcnte deficere bulla subito manescit. De Andragora dixit Epigrammatista otus no Martialis biscum est hilaris cenauit.& idem inuentus mane e

calcia hilaris coenasset/Angina praecipit arreptus compresso arctatis faucibus spiritu ante luce decessit ostendireptierissimum esse illud Hippocratis progno Hippo sticon quo maximus medicorum signa Synachent crates sic enim graece dicitur Anginalqua uulgo quinan Synache tia:homini mortiferam meieami ocis time strangu Angina lareiquae intrinsecus gras tur nullo in gutture forininsecus existete uestigiossi quia exemplis homines maxime ducuntur suntq; ad fidem laciendam potetissima Agitedum exemplis ostendamus:qnihil sum reces, homo bulla stidosi quid bulla fragilius. Repetina morte obiere Caesares duo du matuti/Repenne no calcians sani ac tepestiui.A.Porius in capitolio mortes cu deos salutasset.legatus modio perorata in senatu

19쪽

PROVERBIALIS

Romano causa in limine curiae protinus expirauit. Iulius medicus dum inungit specillum:quod medici instrumentum est pcr oculum trahens. L. Valladum mulsi potionem haurit.Ap.Saufeius dum sex bet ouum. Repentino omnes fato occubuere . Ana creon poeta acino uuae pastis. Fabius senatoris lactis hausta uno pilo strangulatus..uosdam crassior se liua suffbcat:ut illud serio dici pos e uideatur. Ambulat de subito lanus mirantur amici. Iam satis opinor constat ac liquet hominem bul lames ..en agedum deinceps discutiamus quanto magis senex bulla sit Quod quidem in confesta est. oc enim senis anima in labris primoribus habitat. Senex uiuit mortuus inter uiuos . Sene est donon e: Senile corpus putridum est aedificium:in quo omnis iunctura diducitur:ec dum alia sulcitur.alia discindi tur. Senilis aetas non descendit sed cadit. Versiculus ille prouerbii uice celebratur. Non est uiuere sed ualercesita.quo significatur uitam no esse in homine uitalem nisi prospera ualitudine perfrua tur.proinde senex minime dicendus est uiuere cum

minime ualeat.cum sciaeetus ipsa 1 morbus:ut inquit noster comicus:Quod ex Apollodoro decenter transtulit scribente. 'ro γηρασψπiis moli Ημα Aristotelias libro.v.degeneratione animaliu Recte

inquit dixeris senectute morbii esse naturale.a Seneca eleganter senectus dicitur morbus insanabilis. Bulla magis senex Senex putridu aedificium. Senectus ipsa mor bus est. Teretius.

Apollo

sanabilis.

20쪽

ORATIO

Sanitas nihil est in uita melius sanitate:Sanuas dc mens duod mens uitae bonarutroq; hoc bono caret senex cu infirmus sit di delirusUcquatas Plautinus pater dicata trinu-mo:sapientiae aetas condimentum est.tamen magna

Deliratio ex parte delirant senes.Vnde de senilis stultitiam

senilis iratio appellari solet:hinc quoq; graeco prouerbio di

di pueri citur,uennini actis Y ρομπεο adest , , pueris senes nes: quoniam uidelicet repuerascere creduntur dein pristinam redire puerilitatem.Idq; Plautum dice

re videmus in mercatore.his uerbis.seneX cum te

plo est,iam nec sciatit nec sapit.aiunt solere inrepuc rascere:subscribit huic sententiae Aristoteles scribens in secudo politicoru:ut corporis sic etiam mentis flesenectute.Qua aut sanitas Uul sit a colubernio se num: morbosa sit sene stus quis ignorat circussilit agmine saeto morbo 'omne genus:ut inquit satyro Incomo graphus:in senecta hebescut sensus praemoritur uiγda senese sus auditus 1cessus torpet palatu memoria labat denctutis te decidui:quae sunt cibo ac sermonis instrumenta Edentuli vilip detuli senesochalbi.mebra torquent sunt Silicerni silicerni quasi silices ex dorsi curvitate cernetes Noab re suerit apud auditores benivolos minimes fa Exeptu stidiosos cessere exemptu Berzelai galaditae qui cuberzelai . si et,cρωμ'i' senex ualde rogatus a Rege Daui de ut secu iret hierosolyma esset y regius comes:ser