Oratio proverbiorum

31쪽

PROVERBIALIS

ter summi subsellii uiros ostentetu secudis tertiis consistet cerubcscens.hoc agitedum exemplis illu stribus nec invulgatis Ostendatur . Xerses ille potentissimus Persam rex:qua ut oes Xeptunouere maria inambulabat Terra nauigabaticuius notabile copiis militaribus sumina n5 suffecere:cuius classi Xerxes. bus anausta suerunt maria:qui multitudine sagitta' tum coelum obumbrabat: indicto bello terribiliter Mecos inuasit. Sed sicut introitus in graeciam fuit sormidandus Ita exitus erubescendus.siquidem nauali

apud salaminam praelio profligatus fugitiuo similis e graecia turpiter aufugit. Graeci post partam inclytam uictoria:& praedam hostile dispartita ad isthmu nauigauere:datur praecipuum praemisi graecosy meritissimo:qui in hoc bello piaclarissime rem gessisset.Italiussi duces sunt sua qui 3 sentetia scripta desene in aram Neptuni:que Quis prinam ex omnibus pra mu dc quesecudum iudicarent mus

Ecce tibi philautia ecce tunica pallio pior. Quis a Quis e se primu scripsit:se se illum qui praestatissimus o1um cundus.

extitist et existimans. Secudas uero partes serme oes Q Milo

dedere Themistocli ex quo is primus recte iudica' 'prin utus est:qui caeterorum iudicio secundus habebatur. Oix- Cosimilis philautia:&nimius sui amor apparuit Ibemi in illis quoq; laudatissimis artificibus qui uenientes octe lein certamen secerunt cx aere Amazonas quaecum in udus in

teso Ephesiae Dians dicarent placuit eligi*batissi dicatur.

32쪽

ORATIO

mam ipsoν artificu prs sentes erant iudicio: uis Amazon suam prima iudicauit cum omnes secuda a sua Ama Polycleti onem Polycleti iudicassenta talallacuistis praelata cura is an est.6 prima merito habita:quae omnium iudicio se teposita cundas obtinebat Iccirco illi castigatione censoria digni uidentur:qui se ipsos maxime amant:qui graeco Philauti uocabulo iλαυ rondest sui amatores appellantur. Sit equidem in beneficiis dandis tunica pallio pro

pior sit&genu crure proximius ut scilicet i amicum magis ilignotum benefici simus: ut domesticum ut nccessarium ut familiarem extrariis anteponamuS:ut

nostris prius falienis opitulemur:haec est ordinata charitas:hic ordo diligendi.Sed saepe multa interue nitat propter quae magis peregrinus ciuis extra ius

idomesticus sit fouendus subleuandust Quod nisi seceris male audies infamiaq; pulsabetis: Apud Hospites maiores hoc obseruatum e ut in opera dada ossicio cognatis faciundo hospites cognatis affinibust anteponere

antepone turlessenti potiores tantur. Et sane Romani quo exeptis latina micat histo Peregrini ia talopere alienigenas seueriat ut pcregrini Romae electi in regnauerint.ut Claudia gens ex Sabinis in Patricios

senatum cooptata sit ut Portii tusculo. rucani camerio in se Cor.bal natum astiti sint ut Cor. Balbus maior homo exter bucina nus6 in extremo oceano genitus.hoc est Gadita

ior nus ad fastigium collatus aspirauerit deniq; ut iuri dicu magistratu romae ce uoluerit qui ius diceret pe-

33쪽

PROVERBIALIS

culiariter pegrinis .une segrinus plo nucupatus, Pritor Ital decet uirum prudentem solerter cuncta per regrinus. pendere dc prouerbii meminisse. Quatenu reSirastioc permiserit.Alioqui si dixeris tunica pallio pro pior est ita retaxari poteris. Nec pallium nec tunica quid sit satis probe nosti. Aristoteles in .iX.Ethicorum meminit huisce prouerbi graeci.Yop κμμμμπ εγγiois .memorati illa

qui maxime sibi est amicus &q, seipsum maxime Amicoruamare oportct..uod totum discerniculo Philoso inacota.

phico diiudicat d philisophica grauitate perpendit:

hoc modo. Bonum inquit uirum oπrtet. iλαυτοει is .i.sui esse amatorem. Nam ec sibi ipsed caeteris proderit agendo honesta .prauum autem non opor

tet:nante sibi nocebit obpropinquis:affectus pra uos sectando.Demus ergo operam ut boni simus. ut de nobis e caeteris prodes se possimus:ut γλαστω idest nostrimet amatorcs culaude dicamur. Deniis ut possimus decenter dicere dc conducenter:Yoii 'κμμο εγγioli Uri u crure propinquius ' Tunica pallio propior est. Prouer- Parolinia apud Graecos inclyta est pomot milium.

κωρα idest lexa Regio: qua significatur i, non exic re omnibus unus est uiuendi mos .mon lex non cultus gio

34쪽

ORATIO sed singulas nationes propriis uti legibus/5 singolis gentibussuos essetitus peculiariat Instituta.un de ius ciuile uocatur Iureconsultis vis proprium c Ius muni iust ciuitatastquae dc aura municipalia dicuntur.ue cipale . cum uarietas abstergeat aurium fastidium, sit

ut camenae oraece canunt tomnium iucundissima hac

utemur uaria capitulatim cinorantes Priscarum nationum lcgesac ritus.

Gordioru populo lex est ut rege Iigant cu:qui Rex eligi sit ipsoru pinguissimus habitissimusq;.Vbi strigosus turpiguis o Macer de regno no cogitat.Syrrace Rege faciunt simus procerissimu grandissimuq Vbi Pomilionibus de Rex fit Pygmeis nulla aspirandi ad regiu fastigiu spes Cariamplissi thaginenses imperatorem eligui nosccudia nobilita musci in tem scd siccudum uirtute.Vbi stemmata imagines ;perator sumosae nil psunt nobili ignavo dc inerti. I idem pueob virtute ros pati icio ingenuos a Saturno molant.unde fit. Pueros se ut apud illos malis celebs esse a maritusiorbus pa turno ui terlanc legem terram:&inhumane crudelitatis ple climant nam signat Silius his uersibus:

Mos fuit in populis quos condidit aduenam HoPoscerectae deos ueniam ac sagrantibus aris Hydro Infandum dictu paruo imponere natos. potae Persae inter uina magnis de robus cosultant:quas Inter uia firmiores putant quae in sobsecrate tractantur: bicosultatio Hydi potae idest aqua potores ut mali consiliatores

Inuinii exploduntur: Ubi consiliariis abstemiis: dc inuiniis

35쪽

PROVERBIALIS

no est locusatemreges ut deos uenerans ea adora tione quae προσκυμ o is uocatur.Apud eos de filius Prosty ante quinquentia in cos cetu patras non uenit more nessis probatissimaO.siquidem decedens inter educationem Filius an

aetate illa infantili nullum uel minimum affert patri quinquet moerore tristiciat. Consimilis quoq; galloria mos niu a paequi suos liberos nisi uadoleuissent palaad se adire ren5ui non patiebantur:siliuq; in puerili aetate in publico in sit . cos eo a patris assistere turpe ducebant. Apud eosdepro uictimis homines immolebantur Apud parthos plures uxores uni uiro maritanture cum commodius sit ut una duobus nupta sit:il ut uni due nubantesili per innumeras coiuges uolutan turesnstar gallinacco salacissimi. Neq; salacitate nil tisa fatiscentes.Quibus herba illa theophrasti habe da foret:cuius tactu auctor ille grauis tradidit septua Herbagesimo concubitu durare libidinem theophr' Apud coHem lex erat ut filias: sorores matres sti ad coiiquot ipsas in matrimonium ducere liceret: dc quae tum. apud nos infanda sunt coniugia apud illos legitima habebantur quod totu ut barbaricum ac detestabile prorsus ferinum sic sugillata execratur Lentulus

Est ignota Venus:quaeritu cecaserarum PariliqFPolluit innumetis legesin sedera tedae

Coniugibus thalamis patent secreta nephadi

36쪽

ORATIO

Inter mille numis:epulis uesana mero pRegia non ullis exceptos legibus horret concubitus.tot tamineis complexibus unum Non lassat nox tota marem:iacuere sorores In fiatrum thalamis sacrata pignora matris,M Magi quoi qui Philosophi sunt Persaru ex ritu cocubitu dirae superstitionis naisne ex insando matris sitim matrissc concubim.Quodvi Catullus ostendit illo uersu. filii. iam magnus ex matre dc gnato gignatur oportetis uera est persarum impia relligio. Apud eosdem fas no est expuere in mare Imate corrpus in sumine dometere in amnicas aquasmatura eam talibus usibus uiolari existimantes. Trausi Trausitqui sunt Thraciae populi habent luetirosa Luci uo e puerperta sunera laetabudamam edito puero:propin se puerpe qui eum circusidentes co ratione Psequvns recotis sentes quascu* necesse est illi', uitam ingressus sici perpeti humanas calamitates:eum uero qui fato fiunctiis decesserit et lusum eliciami sepeliunt refer tesquot malis sit liberatus:tanu mors eripiat homiones a malis no a bonas. Res haec in aedibus Benti olom in ambulacro uiridati graphice depicta est MoHi nochromateo genere pieturataeui subscriptum legi.

erumnas turnostrum hoc monostichon. dessent. Hi uitae erumnas dessent:hi funera plaudunt.

Massage Massagetat in uaa in propatulo sine pudore coninu. cumbiat tanq/ynic dogmata probent:x Cratetis

37쪽

se stentur exemphim.qui in porticu in loco celebri coram luce clarissima cum uxore Hipparche concubuit: quos Zeno iniecto palliastro a circunstantis coronae obtutu delandit protexitq; Alani Creophagi sunt hoc carnibus est fune patne non uescentes a dogmate Pythagorico deuii penitust abhorrenteS. Ichthiophagi solis piscius uidistant unde eccio mcn tanquam illorum sectam emulentur quom set pisculenta est eis carnium interdidio. Galinopolae acte nutriunt qS nome ostedit. Aegyptio' mos iste couiualis memoras .ex lignosmulacrum mortui factum longitudine cubitali simillimum uero circunfert unus in Fuluiolostedes' id singulis coepulonum estitu in hiis intuens.ed bsebe lude talis post mortem suturus Quem ritum is gnate Silius canens aegyptia tellus Corpora Ma messis exangue haud separat umbram Iide aegyptii sed carthiopes:& Colchi circiacidui genitaliaeqd nudippe peculiariteri ei obseruanis octauo die cultropetrino ex mosaica lege pueros cireucidunta idem quolibet die Saturni:hoc est singulis sabbatis seriatiociant .Quod illudit Seneca oste dens septima uitae partem perderei su.cui ut in t

. atyrographus septima quae fuit lux

Ignavas partem uitae non attigit ullam. Germanorum aes antiquus in uenationibus consistebaι.omnes instrumento uenatorio instructi Ex tu

Cratetis

Alani cre

potae.

Mosegyptiorum

Edebita

Cirescissio Sabbatudies saturni. Germa no Fuitatuenatu.

38쪽

seras uestigabantata duritie corporis firmitudini studentes.Quod genus exercitationis.ut uirile maxime probat Plato libro.vitale lcgibus. Possiem exempla hoc genus prope infinita congerere.sed occurrendum est facietati: cum satis super pconstet ex antedietis uerum esse prouerbium.quod ait.νομα - χωρ' lex donatiore quotlid quom commonemur plus in hominibus pollere leges cPlus lex tus luim sideralem:qua mathematicis cunecta 5sie pollet ri est persuasis limum. Nec enim ulla positura stella-jidera rum Aradiatio es se potest:quae omnes iudeos impellat ad circuncisionem octava die faciendam:ubiculnascanturmec possibile est omnes eundem habere horoscopum eandemq; genituram:sed ex praescripto π1istichri legis hoc fieri certum est. Sic d Christiani tincti fuistiani ex hoc est baptizati no ex sidere natalitio sed ex dogma lege tis nostri instituto.

Magus Nec apud Parthos:ac Persas Maginei:sic enitnsei qui appellantur incesta matrimonia ineuntestabet oesin natiuitate Venerem in domo Saturnicum Satur no coniuncta:quae radiatione Martis malevola aspiiciatur.nec Germaniomnes habent H oroscopum in quarta parte Leonisinec oriente canicula nascuntur:

quibus sideribus horoscopantibus:ex sideralis scientiae placitis uenatore producuntur.

Loetuet Apud Getulos lex est a mulieribus agros coli dolorum. mos aediscan:omnia odoramenta ungueta aspere

39쪽

PROVERBIALIS

nantibus: stes quoq; inscctu coloris preciosa fastidientibus:econtrari o uiri hisce omnibus obieetantur cum sint tamen bellicosissimi.nec tamen dicendu est sceminas omnes Getaeoru in Capricorno aut Aquario male affectam Vencrcm habuisse:nec uiros Ois in Ariete una cum Marte Venere constituta natos esset

Quod sortes simulac delicatos efficere uiros Chasedcorum siue Mathematicorum decreta conclamant.

Caetera de genere hoc adeo sunt multa loquacem delactare ualet Fabium.Sat nobis sit summatim ista libassetnec in haec diuertisse suerit alienum propter innulgatam assertione:qua traditum est omnia quae agunt homilicsilc minutissima quaeq; ficti ut sidera lisati decreto.Nos potestati stellarum multa momaxima tribuimus:Non inficiamur crrena coelestiibus ancillati:ess em ipsius fati necessitati obnoxios mortales:quod domo paulo planius liquebit . Sed libertatem arbit ii dolegem N consuetudinem plutimum pollere in hominibus alacriter asse imusndquo'praeteri caeteros sentit Apollonius Tyancus Apollo qui ait apud Philostratu homines naturae legiq; sere nius. uire. Alioqui si homines nihil sua spontemihil asti. Ho1essertratu suo saciat sed ducetibus stellis caurigabus: pla uir legi. ne homines no λογinc Τωα idest rationali aiatia: sed ludicra quaedam praestigiaton ac ridenda ner uis mobilia esse iidebuntur Ex hoc eodem prouerbio quod est ρομ os int

40쪽

ORATIO

χωρα lexti natio admonemur pulchrum esse multas terras peragrare multarum nationu legcs domo res inspicere.Pars sapient non minima est nouisse

Peregri gentes multiiugas de gentium ritus. Sic poetae heroas natio a illos singulari preditos sapientia fuisse declarant: tui dabilis. peregrinatores extitissent multat loca erroribus diu Protono turnis peragrassent. sic ille ingeniorum sons Homotarius Be rus Vlyssem preconio uirtutis extollit:qui mores hotiuolus manum multorum nouit de urbes Ex hac laude cen petiit hie sendus est Protonotarius meus Bentivolus t qui su

rosololy scepta hierosolymaria peregrinatione:uoluit prs sensma oculis contemplari loca religiosis lima quae auribus absens celebrari quotidie inaudiebat:quicum plau-

Pluriso, lino milite congruens dicente pluris oculatus testis culatus te unusqauritidccem. Duce religione intrauit mariastis laui magnas terras obeuntia dc penitissimas udsae gen ritus tes accessit Hierosolyma quem iudaeae umbilicum Vmbili tradunt introiuit:ubit tu illud Solomonis famige cus iude ratum:& caetcra monumetis historico ' loca cclebra

Syon spe a spexit.Syon ascedit:que arx uel specula interprecula, tatur. Vbi sepulchru Domini sanetinidinis cucneserationis plenii uenerabudus salutauit:& sane sacram scriptura lucidius is intuebit :ut inquit diuus Hiero nymus:qui iudaea oculis contemplatus cst. Sicut graecorum historias magis intelligui qui uiderint Athe

nas. Laudabile est fuisse hierosolymis:d si laudabi lius est hierosolymis bene uixisse Comonefacit nos