C. Sallustii. Crispi Coniuratio Catilinae et bellum Iugurthinum fragmenta eiusdem historiarum, e scriptoribus antiquis ab Aldo Manutio, Pauli f. collecta. Scholia Aldi Manutii index rerum, & uerborum memorabilium.

발행: 1563년

분량: 416페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

crudeli am prosicriptionem cituum perpessa est ;cum tu,perturbata rep. metu percii os omnes bonos parere critaelitati tuae cogebas; cum omnia iudieiat,omnes leges in tua libidine erant , cum tu, sublata lege Porcia , erepta libertate omnium nonrum uitae, necisq. potestatem ad te unum reu caueras Atque parum est , quod impune fecisti; verum etiam commemorando exprobras, neque licet obliuisciferuitutis suae Egeris, oro te Cisero,

perfeceris quod libet satis est perpessos esse etiane

aures nostras odio tuo onerabis 'etiamne molestismis uerbis infe laberet Cedant arma togae conc datJaurea lingust ab asi uero togatus,et non armatus ea, quaegloriaris, confeceris, atque inter te, Dilamq. dictatorem, praeter nomen impers, quidquam interfuerit. Sed quid ego plura de tua insolentia commemorem in quem Minerua omnes artes edocuit Iuppiter optimus maximus in consilio deorum admisit, Italia exsidem humeris suis reportauit Oro te, Romule Arpinas, qui egregia tua uirtute omnes Paullos, Fabios, Scipiones superasti, quem tandem locum in hac ciuitate, tines quae tibi partes reip. placent ' quem amiacum, quem inimicum habest cui in ciuitate fecisti insidias, ancillaris quo iure , cum de ex illa tuo Dyrrhachio redi ii, eum sequeris ' quo raussos appellabas, eorim nunc potentiae faues ' qui tibi ante optimates uidebantur, eosdem nunc demen

tes, ac fimosos uocat Vatini caussam agis de Sextio

272쪽

Sextio male existimas Bibulum petulantissimis

uerbis aedis laudas Caesarem: quem maXIme

disi, ei maxime obsequeris aliud stas , aliud si dens, de rep. sic/rtis his maledicis, illos odini est Missime transfuga, neque in hac, neque in illa pam te fidem habes.

IN. SALLUSTIVM. ORATIO

AE. CICERONI. FALSO

RI VI T UR DAE magna uoluptas est, Criam spe Sallusti, aequalem, ac parem uerbis uitam agere, neque quidquam tam obscenum dicere, cui non ab initiopuerisiae omnigenere facinoris aetas tua respondeat, ut omnis oratio moribus cosionet. neque enim, qiu ita uiuit, ut tu, aliter, ac tu, loqui potest ne ue qui tam lD-tosiermone utitur,vita bonestior it ius me ue tam P. C. unde initiumst a in maius enim mihi dicendi onus imponitur, quo notior est uterque nostri . qmd aut de mea uita, atque aditibus no- si is huic conuiciatori re*ondero; inuidiagloria consequetur: aut, huius fas ta mores, omnem aetatem nudavero; in idem uitium incida procacitatis,

quod huic objcio id vos, si forte offendimini, iusius huic, quam inibi, succensiere debetis, qui in tium introduxit. ego dabo opera,ut et pro me miniam cum asidio respondea et in hunc mini e mentitus

273쪽

titus esse uidear. Scio me P. C in respondendo non habere magnam e 'enitationem; quod nullum uos sciatis nouum crimen in Sallusti audituros, sed

omnia uetera recognituros queis et meae, et uectrae iam, et ipsius aures calent uerum eo magis

odisse debetis hominem, qui ne incipiens quidem peccare minimis rebusposuit rudimentum, sed ita ingressis es , ut neque ab alio uinci post, neque

ipsi se omnino reliqua aetate praeterire itaque nia hil aliudstudet, nisi ast lutulentus sius ci quouis uolutari longe uero fallitur opinione non enim procacitate linguae uitae fordes elu tur sed est aedam calui ia, qua unusquisque nostrum testante animo suo fert, de eo, tu aft crimen bonis obie tat quodsi uita istius memoriam uicerit;

aliam P. C. non exoratione eius , sed ex moribus

yllenitare debetis iam dabo operam, quam maxime potero, ut breue id faciam neque haec altercatio nostra uobis inutilis erit P. C. pleruque enim re p. priuatis crescit inimicitjs ubi nemo ciuis, qualis sit uir, potest latere. Primum igitur, quoniam omnium maiores Crispus Sallustius ad unum exemplum, et regulam quaerit, uelim mihi re bondeat, numquid ij, quosprotulit, Scipiones, et Metelli aute iuerint aut opinionis, aut gloriae, quam eos res gestaesuae, O uita innocentis e acta comendauit quodsi hoc fuit illis initium nominis, et dignitatis cur non aeque de nobis existimetur ' cuius et resgesae illustres s/nt,et uita rutegerrime adta.

quasi

274쪽

quasi uero tu sis ab illis uiris Sallustiortus quod si

esse inonnullos iam tuae turpitudinis pigeret ego meis maioribus uirtute mea praeluxi utJpriusmii fuerint, a me accipiant initin memoriae suae. tu tuis uita, quam turpiter egisti, magnas offudisti tenebras ut, etiam si fuerint egregi ciues, certe uenerint in obliuionem.quare noli mihi antiquos uiros obie Iare satius est enim,me meis rebus g sis florere, qlsam maiorum opinione niti; et ita uiuere, ut ego sim posteris meis nobilitatis initium, et uirtutis exemptu. 2geque me cum ijs oferri de cet, P. C. qui iam decesserunt, omniq. odio carent, et inuidia, sed cum ijs, qui mecum una in rep. versati init. Sed si fierim aut in honoribus petendis nimis ambitiosius: non banc dico popularem ambitionem, cuius me principem confiteor,sed illam perniciosam contra leges, cuius primos ordines Seslustius duxit aut ingerendis magistratibus, aut in iudicandis maleficijstamseuerus, aut intuenda rep. tam uigilans quam tu proscriptionem uocas: credo quod non omnes tui miles incolumes in hac arbe uixi sent . at quanto meliore loco res'. tum

dactaret situ, par ac similisscelestorum ciuium, una cum illis adnumeratus esses in ego tunc falso cripsi, Cedant arma togae; qui togatus arma tos, ct pace belli oppres illud mentitus f , Fortunatam me consule Romam; qui tantum interimum belli domestici urbis incendium exsinxit quere tui piget homo leuissi

meia i , , a

mur irratam ruta

275쪽

me, cu ea culpas, quae in historiis mihigloriae duci. turpius νι P. C. scribentem mentiri, quam illum palam hoc ordine dicentei Nam quod

meam aetatem increpuisti tantum me abesse puto si pudicitur, quantum tu abes apudicitia. Sed

quid ego de te plura querar id enim metiri turpe duces, qui mihi ausus sis eloquentiam ut uitii Objceres cuius semper nocens eguisti patrocinio an ullum existimas possieri ciuem egregia , qui non bis artibus, disciplinis sit eruditui an ulla

alia putas esse rudimenta incunabula uirtutis, quibus animi ad gloriae cupiditatem aluntur in Sed minime mim est, P. si homo, qui desidiae, ac luxuriae planus it haec ut noua, atque inusitata miratur 2 am quod ista inusitata rabie peti laute in uxorem, O in filiam meam inuasisti, quae facilius mulieresse a uiris abstinuermit, quam tu uir a uiris satis do te ac perite fecisti: no enim me si erasti mutuam tibigratiam Maturam, et uici

sim tuas compellaturum unus enim satis es mate

riae habens neque quidqua turpius est domi tuae, quam tu Multum te uero opinio fallit, qui mihi putastiparare inuidiam ex mea re familiari; quae multo mihi minor est, quor habere dignus sim. atque utina ne tanta quidem esset, quanta est ut potius amici mei uiuerent, quam ego Gamentis

eorum locupletior essem. Ego fugax, Cris e Saa fi furori tribuni pl. ces utilius duxi, quam uis fortunam unus experiri, qua uniuerso popido

276쪽

R. ciuilis disse amnis caussa qui, postea qua

illes in anni in rep. perbacchatus est; omniaq. quae commouerat ,pace, O otio resederunt; hoc ordine reuocante, atque ipsa rep. manu retrahente me, reuerti qui mihi dies, si cum omni reliqua uita conferatur, animo quidem meo superet , cum uniuersit uos, populusq. R. frequens aduentu meo grati latus est tanti me fugacem, mercenarium patronum bi aestimauerimi. Veque Herculemiarum est si ego emper iustas omnium amicitias aestinaui non enim uni priuatim ancillatus sum,n

que me addixi: sed quatum quisque reip studuit,

tantum mihi fuit aut amis us, aut micus ego nihil plus uolui ualere, quam pace multi priuat rum audacias lintriuerunt ego nihil timui, nisi leges multi arma sua timeri mitterunt. NonEmquam uolui quidquam posse, nisi pro uobis multi ex uobis , potentia freti, in uos suis uiribus abusi sunt itaque non est miru, si, illius amisit laifus sum, quino perpetuo reip. amicus fuit neque me paenitet, si aut petenti Vatinio reo patrocinium pollicitus si , aut Sexti insolentiam repres, aut Bibuli patientiam ci paui, aut uirtutibus Caesaris faui hae laudes enim egregi ciuis, unicae sunt quaesitu mihi ut uitia obticis, temeritas tua reprehendetur,uon mea uitia culpaluntur. Plura dicerem,si apud alios mihi esset dicedum, P. C. non apud uos, quos habui omni actionum mearum monitores .sed ubi rerum testimonia adsunt,suopus

277쪽

quid opus Ili uerbis: nc ad te ut reuertar, Sallust patremq. tuum praeteream quisenumquam in uita sua peccauit, tamen maiorem iniuriam reipsacere non potuit, quan quod te talem filium genuit. neque, tu si qua inpueriliapeccasti, exsequar,ne parentem tuu uidear accusare, qui eo tempore summam tui potestatem habuit; sed qualem adolescentiam egeris hac enim demonstrata, facile intelligetur, quam petulantipueritia tam impudiadicus, procax adoleveris. Postea quam itamen

saegulae impudicissimi corporis quaestu sussicere

non potuit , et aetas tua iam ad ea patienda, quae alteri facere collibuisset, exoleverat cupiditatibus infinitis erebaris, ut, quae ipse corpori tuo tum piae luxisses, in alijs experireris itan est facile reputare,P. C. uim inhonestioribus corporis partibus rem quaesierit, an amiserit. Domumpatemnam uiuo patre turpi Ume uenalem habuit, uendiadit. O cui dubiumpoten esse , quin mori coegerit eum,quo hic nondum mortuo pro herede ge steris omnia'Neque pudet a me eum quaerere,quis in P.

Cras domo habiteti, cum ipse res odere non queat, quis is ipsius habitet paterna domo. At Hercule lapsius aetatis tirocinio, postea se correxit no ita enefed abus insolatium sacrilegii stidiani bis iudicis ad subsellia attra tus,extrema fortuna stetit:et ita discessit, ut non hic innocens esse, sed iudicespes

rasse exinimarentur Primi honorem in qua

sura adeptus, hunc locum, O ordinem de stentum

278쪽

reddidit, cuius aditus sibi quoque, ordidis Oet mmini, patuisset itaque timens, ei acinora eius vi uos essent, cum omnibus matribus familias oppro spi brio esset, confessus eri, uobis audientibus, adulte agi

rium; neque erubuit ora uestra Vixeris, ut libet, i Sallusi egeris, quae uolueris: satis sit, unum te tuoru stelarum consciu esse: noli nobis languorem et sopore nimium exprobrare. sumus diligentesintuenda pudicitia uxorum nostrarum sed ita exper redii non sumus , ut a te cauere possimus audacia tua uincit studia nostra. Ecquod tanc mouere fit: possi P. C. factum ac dictum turpe, quem non puduit palam, uobis audientibus, adulterium con

fiterit ιοdsi nihil pro me tibi re pondere uoluis sem sed illud censorium elogium Ap. Claudis,et L. . DTisionis, integerrimoris uirorum, quo usius ea quis

que eorum pro lege palam uniuersis recitarem: hi :, nonne tibi uiderer aeternas inurere maculas, quas ,rat:

reliqua uita tua eluere non possiti neque post illi dele Ium sienatus, te umquam uidimus nisi forte i sin ea te castra coiecisti, ira omnis sentina reip. con hi fluxerat. At idem Sallustius,qui in pace nesenam quidem mansierat,postea quam res' armis oppressa est, et idem uisitores,qui exsules, reduxit, in fena dis et tumpost quaesturam redus tus In quem honor stagest,ut nihil non uenale in eo habuerit, cuius lis paliquis emptor fuerit. Ita igitur egit, ut nihil non iaequi , ac uerum duxerit, quod i facere o libuisset neque aliter uexauit, ac debuit , shqriis ui

279쪽

praedae loco accepisset magistratu Teracta qua sura, posteaquain inagna pignora eis dederat, cum quibus similitudine uitae e corunxerat unusiam ex illogrege uidebatur eius enim partis exemplar erat Sallustius, quo tamquam in imam uoraginem coetus omnit titiorum excesserat quidquid impudicorum 'lonum parricidaru,sacrilegorum, debitorum fuit in urbe, municipiis, colo- ηιjs, Italia tota, sicut infretis, subsederat,nomianis periti, ac notissimi, nulla in parte castris apti, nisi licentia uitiorii, et cupiditate rerum novarum. At postea quampraetor sanctus est, modestesiegessit, et abstinenter nonne itaprouinciam uastauit,

ut nihil neque passi sint , neque exspectarint grauius soci nostri in bella,quam experti sunt in pace,

hoc inicam interiorem obtinente funde tantum hic exhausit, quantum potuit aut de nominum trans sci, aut in naues contrudi tantum, inquam, P. C. exhausit,quantum uoluit : ne caussam dic ret, sestertio duodecies cum Caesare paciscitur.

biod si quippiam eorum fis imi est; hic palam,

felle; unde tu,qui modo ne paternam quide domum redimere potueris repente tamqua somnio beatus, hortos pretiosi mos, uilla Tiburti C. Caesaris, reliqua possessones paraueris. Neque piguit quera re, cur ego P.Cras domum emissem cum tu ueteris uillae dominussis cuius paullo ante fuerat Caesar modo, inquam,patrimonio non comeso, sed deuorato, quibus rationibus repente factus es tam uJuenis

280쪽

afluens, et tam beatus 'Nam quis te faceret heredem, quem ne amicum qui de suum satis honestum quisquam sibi ducit, ni si similis , cpar tuis

Hercule egregna facta malaru tuorum te extollui: quoru ue tu similis es, siue illi tui, nihil ad omniuscelus, ac nequitia addipotest. Verum, ut opinor, honores tui tefaciunt in olentem. Tu, Crile Sallusi, tantidem putas e se bissenatore, et bis quaesorem eri, quanti bis consularem, et bis triumphalem ' carere debet omni uisio qui in alter inpar tus es dicere. is demum maledicit, qui non potest ueruab altero audire. Sed tu omnium mensarum assecla, omnium cubisidorum in aetate pellex, idem postea adulter, omnis ordinis turpitudo es, et ciuilis belli memoria. quid enimgrat spatipotuimus, quam quod te incolumem in hoc ordine uide muri Desine bonos putulantissima consediari lingua desine morbo procacitatis isto uti desine u-m quemque moribus tuis aestimare his moribus amicum tibi facere non potes, uideris uelle inimicum habere Finem disendi faciam P. C. saepe enim uidigrauius olfendere animos auditorum eos, qui aliena flagitia aperte dixerunt, quam eos, qui commisierunt . ibi quidem ratio habendas, non quid Sallustius merito debeat audire sed ut ea dis

cam, siqua ego bones e garipossum

SEARCH

MENU NAVIGATION