장음표시 사용
51쪽
suis, filiae . copiis persolueret sed, quod non di
gnos homines honore honestatos uidebam meq.
fit usu bicione alienatu esse sentiebam hoc nomine satis honestas pro meo casustes reliquae dignia
talis construandae sum secutus Plura cum sim bere uellem, nunciatum est mihi uim parari nunc Orestillam tibi commendo suaeq. fidei trado eam ab iniuria defendas per liberos tuos rogatus,aueto. Sedine, paucos dies commoratus apud C. Flaminium in agro F eatino , dum ciuitatem an te sollicitatam armis exornat, cu fascibus, atqueritiis imperi insignibus in castra ad Manlium contendit Haec ubi Jmae comperta sunt; senatus Catilinam,et Manlium hostes iudicat ceterae multitudini diem statuit ante quam liceret sine fraude ab armis discedere praeter rerum capitalit
condemnatis,praeterea, decernit, uti consules de tedii habeanti onitis cum exercitu Catilinam per equi maturet; Cicero urbi praesidio sit Ea temeriat mihi imperium populi R. multo maxime mistrabile uisum est cui cum ad occasum abortu solis omnia domita armis parerent ido mi otium, atque diuitiae, quaeprima mortales putant, Querent fuere tamen ciues, qui seque , ν q. pubistam obstinatis animis perditum irent. namque, duobus senati decretis, ex tanta multitudine neque praemio industus coniurationem p tefecerat neque ex castris Catilinae quisquam omnium disicesserat tanta uis morbi, atque uti
52쪽
bes plerosque ciuium animos invaserat neques tum illis aliena mens erat, qui confici coniurationis Deranti edomnino cun ta plebes , nouarum rerum sudio, Catilinae incepta probabat id adeo more suo uidebatur facere . nam semper inc tate, quibus opes nullae simi, bonis inuident, mesos
ea tollunt uetera odere, noua exoptant; odio su iri Verum mutari omnia student; turba, atqM
feditionibus sine cura aluntur; quonia egestas facile habetur sine damno. Sed urbana plebes ea uero praeceps erat multis de calvis prima omnium qui ubiqueprobro, atquepetulantia maxime praefabalit, item alij per dedecora patrim0nus a-imis , postremo omnes , quos flagitium aut facinus domo expulerat ii Romam sicuti insent nam, confluxerant deinde multi, memores Suia Ianae uictoriae, quod ex gregarijs militibus alios senatores uidebant estos ita diuites ut regio lisei Ecti, atque diu aetatem agerent, sibi quisque, ut toria in armis foret, talia sperabat. Praeterea, iuuentus, quae in agris manu mercede inopia toleraverat, priuatis, atque publicis largitionibus excita, urbanum oti ingrato labori praetulerat eos, atque alios omnes malumpublicum a labat quo minus mirandum est, homines egentes, malis moribus , maxima sye, reip. iuxta ac sibi consuluisse praeterea, quorum, uictoria Sullae, parentes proscripti, bona erepta , ius libertatis imminutum erat, haud sane alio animo belli euentum
53쪽
tum exstediabant ad hoc,quicumque alistrum,atque senatus , partium erant , conturbari remp. quam minus esere ipsi, malebant id adeo Mesum multos post annos in ciuitatem reuerterat nam,
postquam Cn. Pompei M. Crasso cos tribunicia potestas renituta est homines adolescentes summam potestate nanti quibus aetas animusq. ferocerat, coepere senatum criminando, plebem exagitare deinde argiendo, atque pollicitando, magis incendere; ita si clari potentesq. feri contra eos summa ope nitebatur pleraque nobilitas senatus , specie res pro sua magnitudine. Namque , uti paucis uerum absoluam , per illa tempora quicumque remp. agitauere, honestis nominibus , alij,sicuti iura populi defenderent pars , quo sienatus au toritas maxima foret, bonum publisum simulantes pro sua quisque potentia certabat neque illis modestia, neque o dus contentionis erat utique ui toriam crudeliter exercebant sed, postquam Cn. Pompeius ad bellum maritimum, atque Mithridaticum missus es; plebis opes imminutae paucorum potentia re uit hi magistratus, prouincias , aliaq omnia te nere ipsi innoxiis florentes, sine netu aetatem agere , ceterosq. iudici s terrere, quo plebem in magistratu placidius tranctaret sed, ubi pri mum, dubus rebus nouandis, s es oblata eLl; uetus cer
tamen animos eorum arrexit quod i prim0 proe
54쪽
profecto magna clades , atque calamitas rem oppressi neque illis, qui uictoriam adeptiforent, diutius ea uti licuisset; quin, ef s. ex anguibus , qui plus posset, imperium, atqu liber
tatem extorqueret. Fuere tamen tra coniuratio
nem complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt in his erat Fulvius senatoris filius quem retra tuan ex itinere parens necari iugit Iisdem temporibus J omae Lentulus sicuti Catilina praeceperat, quosicumque moribus aut fortuna nouis rebus idoneos credebat , autper se, aut per alios fossicitabat neque solum ciues sed cuiusque modi genus hominum, quod modo usui bello foret. 6
tur P. Umbreno cuidam negotium dat uti legatos Allobrogum Nuirat eosque si post , impellat ad societatem belli existimans publice priuatimq. aere alieno oppressos praeterea , quod natura Gallica gens bellicosa esse , facile eos ad tale consitu adduci posse Vmbrenus, quod in a ita negotiatus erat plerisque principibus ciuitati
tu erat atque eos nouerat itaque sitne mora,
ubi primum legatos in foro conspexit, percundi rus pauca deflatu ciuitatis , O quasi dolens eius sim , requirere coepit, que=n exitisin tantis malis sperarent postquam illos uidet queri de auar tia magistratuum, accusare senatum quod in eo auxili nihil esset; miseriis suis remedium mortem exspeLIare: in ego , inquit, uobis, si modo umef- se uultis, rationem ostendam, qua tanta mala ista
55쪽
effugiatis. Haec ubi dixit; Allobroges, in maxi- h, i ii stem adducti, Vmbrenum orare, ut suim sereretur nihil tam asterum, neque tam dissiciles , quin cupidi*me facturi essent; dum ea res ci
nitatem aere alieno liberaret. Ille eos in domi D. Bruti perducit , quod foro propinqua erat, ne i v si que aliena consili propter Semproniam nam tum Brutus ab I 'ma aberat praeterea Gabinium ar est quo maior auctoritas sermoni inesset eo m Q praesente coniurationem aperit nominat socios , praeterea multos cuiusque generis innoxios quo legatis animus amplior esset deinde eos, poli υ citos operam suam domum dimittit. Sed Allo-ii roges diu in incerto habuere quidnam consilirca perent in alteraparte erat aes alieni Rudium belli, magna merces ins e uictoriae at in altera maiores opes, tura con ilia, pro incertas' certa praemia haec illis uoluentibus , tandem mcit for ea i una reip. itaque P. Fabio Sangae, cuius patrocinio plurimum ciuitas utebatur, rem omnem , uti cognouerant, aperiunt Cicero per Sangam consilio cognito , legatis praecipit, uisudium conrur C tionis uehemente i mutent ceteros adeant bene polliceantur; dentq operam, uti eos quammaxi-
mauisisto, habeant. Iisdem fere tempori-
huscin Gallia citeriore, atque ulteriore citem magro Piceno, Bruttio, Apulia motus erat nam que illi, quos ante Catilina dimiserat, inconsulte
ac ueluti per dementiam, cimcta simul agebant
56쪽
noZIurius consiliis , armorum, atque telorum pol tationibus festinando agitando omnia plus timoris, quam periculi, essecerant ex eo numero complures o Metellus Celer praetor , ex S.C. caussa cognita in uincula coniecerat item inciteriore Gallia C. Murena, qui ei prouinciae legatus praeerat. I 'mae Lentulus cum ceteris, qui principes coniurationis erant, paratis, ut uidebatur, magnis copi s.constituerat, uti, cum Catilina
in agrum Faesi, num cum exercitu uenisset, L. Bestia tribunus pl. concione habita, quereretur de a-LIionibus Ciceronis , belliq. grauissimi inuidiam optimo consuli imponeret eo signo proxima no-ZIe cetera multitudo coniurationis suum quisque negotium exsequeretur sed ea diuisa hoc modod cebantur: Statilius, 1 Gabinius uti cum magna manu duodecim simul opportuna loca urbis incenderent; quo tumultu facilior aditus ad consulem, ceterosque, quibus insidiae parabantur, ieret: Cethegus Ciceronis ianuam ob sideret, eumq ui aggrederetur ritus autem alium; sed fili familia rum, quori ex nobilitate maxima pars erat, parentes interficerent; simul , caede, est incendio perculsis omnibus , ad Catilinam erumperent. Inter haec parata, atque decreta, Cethegus f per querebatur de ignauia sociorum illos, dubitando, est dies prolatando, magnas opportunitates corrumpere: fasto non consulto, in alipei Aculo opus se sicque,si pauci adiuuarent anguen tibus,r I
57쪽
j. tibiis aliis, impeti in curiam facturi . natu
ferox, uehemens manu promptus erat maximum bonum in celeritateputabat. Sed Allobroges ex praecepto Ciceronisper Gabinium ceteros conueniunt ab Lentulo, Cethego, Statilis, item
Casopostulant iusiurandum , quod signatum ad ciues perferant aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse ceteri, nihil suspicantes,
dant Casus semet eo breui uenturumpollicetur, ac paullo ante legatos ex urbe proficiscitur. Lentulus cum his P. Vulturtium quendam Crotoniensem mittit ut Allobroges , prius quam domum pergerent, ct catilina, data atque accepta de societatenu confirmarent ipse Vulturiis litteras ad Catilinam dat quarum exemplum in rascriptrem est uisi , ex eo, quem ad te misit , cognosces . fac cogites , in quanta calamitate sis, memineris, te uiri . se consideres , quid tuae rationes ponident auxilium petas ab omnibus , etiam ab infimis . Ad hoc , mand ta uerbis dat cum absenatu hostis iudicatus sit, quo consilio seri itia repudiet: in urbe parata esse quae iusserit necundietur ipsi propius accedere His rebus ita a Iis, constituta no Ie , quaprosic scerentur, Cicero per legatos c Ita et IIus, L. Veserio Flacco , C. Tomptinis praetoribus imperat, ut in ponte Miluio per insidias Allobrogucomitatus deprehendant rem omnem aperit cu-ae ius rei gratia mittebantur cetera, uti facto opus
58쪽
R, ita agant permittitistis homines militares, sine tumultu praesidiu collocatis sicutipraeceptuerat, occultepontem obsident postquam ad id loci lagati cum Vulturiis uenerunt; et simul utrinque clamor exortus est Galli cito cognito conmlio, ne mora praetoribus se tradunt. Vulturtius primi, cohortatus ceteros, gladio se a multitudia ne defendit; deinde, ubi a legatis desertus est, multa prius desalute sua Pomptinium obtestatus, quod ei notus erat, postremo timidus , ac uitae diffidens, uelut binibus sese praetoribus dedit quibus rebus consectis, omnia propere per unctos consuli declarantur ab ilium ingens cura, atque laetitii mul occupanere nam laetabatur in telligens coniuratione pate IIa ciuitatem periculis ereptam esse porro aut cm anxiiss erat,dubitans , in maximo scelere tantis ciuibus deprehensis , quid DII opus esset poenam illorum sibi oneri, impunitatem perduindae reip. fore credobat igitur, confirmato animo, uocari ad sese iubet L tulum , Cethegum, Statilis et Gabinium, itemq. Ceparium Terracinen) , qui in Apidiam , concitanda seruitia proficisci parabat ceteri nemora ueni t Ceparius paullo ante donio imissus cognito indicio ex urbe profugimat coloret Lentulum, quodpraetor erat, ipsie nrant tenens in senatum perducit resiquos cimicusodibus in a dem Cocordiae uenare iubet eo foratum ad cat; magnaq. freqWntiacius ordinis, Vulturtium cum legatis
59쪽
legatis introducit Flaccum.praetorem scrinium cum litteris, qua et legatis acceperat, eodem a ferre iubet Vulturtius, interrogatus de itinere,
de litteris, postremo quid, aut qua de caussi, consilii 'abuisset , primo fingere alia omnia, dissimulare de coniuratione; ἐt, ubi fide publica dicere iussus es , omni et, utigesta erant , aperit; docetq. se paucis ante diebus a Gabinio . Cepario focisi
accitum nihil amplius scire , quam legatos tan tummodo audire solitum ex Gabinio P. Autro nium, Ser. Sullam, L. Vargunteium, multos praeterea in ea coniuratione se eadem Galli fatentur. Lentulimrdi simulantem coalguunt, praeter litteras sermonibus, quos illa habere solitus erat rex libris Sihlliuis, regnum thoniae tribres Corneliis portentili Ciumrm, atque Sullam antea, etcrtium esse cur a tum foret urbis potiri: praeterea,
ab incenso C. pitolio illum esse vigesimum annum quem aepe ex pro iij barsices e pndissent bello ciuili cruentum fore. Igitur perle Iis litteris, cumprius omne, igna sua cognoui Gent, senatus decernit, uti , abdicato magi stratu , Lentidus itemq. ceteri in liberis cuRodij habeantur itaque Lentulus P. Lentulo Spintheri, qui tum aedi lis erat, Cethegus Corni cio, Statilius C. Cae sari Gabinius M. Crasso , Ceparius nam is paullo ante ex fuga retractus erat in Te rtio sienatori traduntur. Interea plabi, coniuratione pate facta, quae primo cupida nouar rerum nimis
60쪽
bello fauebat, mutata mente Catilinae consilia D secrari, Ciceronem ad caelum tollere; ueluti ex eruitute erepta gaudium, atque laetitiam agitabatinamque alia belli facinora praedae magis, quam
detrimento, fore, incendium uero crudele , immoderatum, ac sibi maxime calamitosum putabat, quippe cui omnes copiae in usu quotidiano, cultu corporis erant. Post eum diem quidam L. Tam quinius ad senatiun adduntus erat quem, ad C tilinam prosiciscentem ex itinere retra tum aiebant is cum se diceret indicaturum de coniuratione, i des publica data esset; iussus a consule, quae sciret, edicere, eadem fere, quae Vu turtius, de paratis incendi s , de caede bonori , de itinere hostium senatum edocet praeterea, femissum a M. Crasso, qui Catilinae nunciaret, ne ei dentulus , , Cethegus , aliis ex coniura tione deprehens terrerent eoq. magis pr0pera' ret ad urbem accedere , quo is ceterorum animos reficeret, stilli facilius e pericido eriperentur. Sed, ubi Tarquinius Crassum nominauit,hominem nobilem, maximis diuitiis, summa potentia; est rem incredibilem rati pars , tametsi uerum existimabant, tamen , quia in tali tempore tanta uis hominis magis leniundi, quam exsi tanda, uidebatur, plerique Crasso expriuatis, goti s obnoxi , conclamant , indicem fassium esse; deq. ea repostulant uti referatur . itaque con Iulante Cicerone frequens senatus decernit, Tar