장음표시 사용
441쪽
LIB. IV. TIT. I. ideo quod viatores , qui in jus vocant, Jc ita dicata exigunt, voluti exsecutores litiun ,sportillarum nomine nihil exigere possint. siunanu eculiarem legera ob maiores portulas introduxit, quae O iuia illa tu.
P in totum est paetici V- Hi s. ij I l. causi, ouae ei datur, qui iustum metum pactus est , o quom so bibiti suam dereliquit, aut coaete Vendidit. 4 ἡ eum , qui metum talem intulit. id uaso
intra annum datur in quadruplum; non aliter dmen, quam reus judici, i cm rivia uel b IIJ. H. ii de calum*iatoribus , quae in e
divexaret, vel ut non vexaret, pecuniam cceperit, antra annum in quadrii 'lum, post annum
in sinapium. In quo quadrii l . vii titi actio
Q O timetus causa, inest Lmplum, ut scilicet
r' nam furti nec manis estii servi corrupti actiones omnino habent dupli coaad
imetit ac iones vero L. Aquiliae, depositi, adversus inficiantes quidem duplicantur
in confitentes vero sim ii condon oti inducunt. Inter actiones autem, quae si
442쪽
quadrupli, nihil intereii, ni sciuod in actione Quod metus causa, si, qui rem vi abstulit, justii judicis actori restituerit, a ius iij es, ibi
uir, quod in quadruplo tari IDII si ii ix
V. DIVISIO ACTIONUM, in Boiiae fidei,&Strii hi juris. Vnde desumta es ac divisio
Dixi supra , desumtam esse ab intrinseca ipsarum actionum qualitate : quae quidem exsecutionem respicit actionis, iot: ad judicem pertinet. Loque referri post in d arbitrariae actiones, ut trimembris sit haec divisio , in actiones Bona fidei, triclij iri Arbitrarias.
Sua igitur dicu niti actiones Bona fidei, , Stri si uris
c a Ti, Bonae dei quidem dicuntur, in quibus Iu- Dcim. inclusus certa actionis formuli, sed liberius aestimat, quid quantumve ex aequod bono litigatorum alterum alteri praestare
i. a. trilli iuris vero sunt, quas stricia potest de C. in iis, iri quibus Iade id quod expresse inter
contrahentes actum , vel de negotio lentius conlii tutum est, sententia suae aequitate egredi non Potest.
Oid, nonne in contractibus omnibi unecessaria es bona si bid
i. t. ast me idque propter naturalem consen-s m, qui inter aenire debet, quia nihil tam est congruum dei hum anae, quam ea, quae G. inter contrahentes placuerunt , servate caeteris anaen in contra tibus, qui inde
443쪽
talionae fidei appellationem metuerunt. iii cum magis necessarii sint, quam stricii ulide providendum fuit, ut in illis ex bona tide contri
magis quain insta icti juris conte ii , peragerentur. diu dc ine l. r. q. i in bonae sidcioca quitatis a Mo iVeluta gradus ut, v. g. in deposito , in ii, o naides est eΣuberantior.
En cra jam Dona dei actiones: Ponae dei actiones sunt in primis omnes LI. II.
ex contra ti us suris gentium descendontes, Γ e. . . velutia ac exemto, vendito, loci e . II ducto actio mandati depositi, ori ni C. Lpro socio pignoratilia. Item actiones quasi F. . ex conrractu, ut actio negotioli , cati . r. tutelae, familiae ercis dae, coli A f. II. f. diando. Item actio praescriptis verbis ouae de depos aestimato proponitur, 'uta ex permutatione .12. . comperit. Qilia cena nationis o ocis. Obtinet. l. 2 .
omni Veterum disputatione sublata Iusti i f. braranus eam retulit inrer actiones bonae fidei. Et in C. recte quia licet sit in rem conveni cum se per negotiorum gestione, qua bonae 1 l l Llt r. sicut enim in illa, ita&in hac actione, praesta- tiones personales 5 hae mutuae veniunt, quae amaginem habent actionum bonae dei. Atque h. e omnes actiones bona fidei dicuntur, ob hanc potissimum causam , quoniam ut in singulis generibus ostendi in his mutuum negotium geritur , ac Obligatio ultro troque nascitur.
actiones Reliquae omnes exceptio enim firmat e e N 'n' incalious non exceptis, velut actio ' ς c.
444쪽
: INSTIT IMPER. ex stipulatu. quae ex contractu mutui datur. Naua cum mutuo celebiato, non agatur actione ex eo contractu, sed ex ipsa certi condictio-Γem praestet, per quam actor aditiingitur ad certum petendum cita ut arbitrium judicis, ouod versatur in bonae fidei contractibus, hic cesset, merito antis , tuae ex mutuo competit, stricii juris appellatur uti Ilio ex stipui. tione, quod solemni ciborum conceptionet adsti ingatur.
Actio ex stipulatu pro dote exigendasne siri si uri l
his c. Regulariter stilicii iuris verum ciam
d. f. iri uxoriae actio, in cu iis locum Iustinianustiae.aer. actionem ex stipulati, ut pleniorem , surrogavit,fuerit bonae fidei, placuit ut: haec , in majorem dotis favorem , esset bonae fidei, decCmpeteret non tantum in casum interpositae stipulationis , venim etiam omisi, Tacite enim interposita fingitur favore mulieris. d .un. Nam si extraneus siri liciter dotem dederit, S. s. non censetur ipse eam ubi reddi stipulatus, sed mulier cum talis magis donasse mulieri,
quam sibi aliquod jus servasse non stipulando,
hi Adeoniae favorat ius cli causa dotis, ut, si pa- , . tana dos est constituta , sit ambiguum, scant prout vula re ula, In ambiguis, prola . a j ti re pondere melius est.
Cui datur hac exstipulatu actio , a Ver-
L s. s. Datur marito, pro dote promi, se , sed non- c. de dot dum data, conse quenda , sive ea promissa fit promus stipulatione, sive nuda pollicitatione contra
445쪽
pollicitu, Qtena datutum mada, es etiam patri, aut haeredibit,
contra maritum ejus iue de, Idemque cendum de extraneo, qui pro mu dedit, eamque sibi reddi stipulatus es
naaritum est cessante onerematii monii, ci nonii ne si data. Q rod si tamen maritus -- gat ad inopi an facultatis us labatiri utricii una sit, ne dos sua mulieri perdui mulier etiam conliante mairim d i ii 2 o privile in dedit Imp. n e - ri de dote agenti
Dedi te jus tacitae hypothecae in omnibus cp9. marrii boni prorepetenda dote culptivi leo econ rn tum si jus pii a lationis per una I in sit. Qxibu , hypothecam ante expreti uia. Voluit enim Imper plene crin
circa dotem sustincant, eneraliter constituit ut nio vibus creditor ra. Mira ponantur, etiam illis
Haeredem non sequitur quia non actioni ιμ' . C. clarum, sed mulieri. Licet en na personam de de prim lm ii, ad ius quod atrinet, hae res reoraesenter o habet tamen illa causas beneficii ou e facti uni propterea quod successio, quae juris est, tantum transferat jura, non eciam tacta Concessirm
446쪽
matris, aut avia sua repetenti. Vnde possinat hic applicari illis uris a.
I sq. ti pcrsona locum facit ol os. f. peri na est causa proxima beneficii, hoc cum d a. s. ea exstitis, de in haeredes non transear. At ver egi uni quod non personae, sed
causae, aut actioni tribuitur, hoc ad quosvis successores transeat.
barnam igitur inter bona deis rici jurisjudicia, sint
rentia 'Quinque potissimum recensentur. I. Quod in bonas et judiciis libera potestas, i. perimitii videatur Iudici ex bono leta
plecta verborum contractus ubi riti ma ad , cuantum actori restitui oporteat. Ontra in tricilii judiciis , non potest Iudex in
plus condemnare reum actori, Quam petitum
l. 17. si Et nisi, quod petitur, palam exprinia- 9. d. te thur, ominum intelligendum est. Quare stipu-V. . . latio non valet in rei promittendi arbitrium l. eta collocata conditione. At in bona fideijudicii 9 is ubicumque confertur in arbitrium domini, et de ILI. procuratoris ejus conditio, pro boni viri arbitrio hoc habendum est: non pro qualicumque do-I . si e mini arbitrio. Neque enim debet in arbitrium eo trab. eius, cum quo contrahitur, conferri an sit ob-em strictus, nec ne. l. 31. . 2. II Od bo es et judicii statim ab . d. initio scit ius debeantur,ac post moram usura: f. Id 4 idque Ofacio judicis, cum ex obligatione nisi locat. Veniant. In ri ii vero fructus non nisi a tentl 1 .c. pol e litis contestatae veniunt,ac similiter usurit eo l. et i unquam nisi lite contestata currinat de non c. lju aliter inpecim edita, quam si in stipulatio- nenifiei in aec tactae, ne contingat alias in mutuo accipientem obligari in plus quam reverantii ratum sit. III. UC l
447쪽
IB. IV. TIT. I. III. Quod in bome dei iudicii, litem nota ita passim in stridiis, in ta forma iudicandi est praescripta. Et si quan-st de tu domus liu atur ideo est, ut vera a si notio lite rei, quae non exulat, habeatur. V. Quod contractusto ia dei, cui dolus dies caus a dedi, si ros filius non etiam,
tacti urit, cita dolus causam dedit, valet pli,
. . Quod olim in fide a , timui, anVrcem Pr 'estare actorem oporteret, compen 'fatio et et ipso ure in strictis vero, ex scripto D vi Marci, opposita doli niali exce- cptione induceretur cui dolo facere Vide ui qui perit id, quod statim est restitututu, Verum eam in silliu :i ilus constituens, ualibet altione, tam lincta quam bonae fidei, tam personali quam rea i , conr fiat ipso jure minuatque . . .
ualcatam parte proponatur, propos fle pensiat
robetur, ut ludici constare polin pecuni m invicem docti. Neque enim divinate isto test, an quicquam acior vicissim debeat, ut o siἰ compensationi.
rnter se contributio nam unusquisque credito-- qm suum eundemque debitorem , petentem submovet , si paratus est compensate Estnuo 'ri' si eo necenaria compensatio quia nostra in-- ereti potius non solvere , quam solutum repetere ne videlicet frustra f.uper pliua , quod PQ casci perpauciora.
compensationi Iam dixi, in omnibus actionibus, tam bo
448쪽
pens. Σύ IN I UT IMPER. nae fidei, quam stlici juris tam in rena,' iam in personam,compensationes ipso iure admitti. Quod procedit, ruac i, civili
vel naturali, aliquia debit. i. ιι ιιι α .les ut A
maleficia muttia compensatione tollantur, dummodo civiliter ex maleficio agatur. Quod naturaliter debetur , quia vel iura est nec solutum repetitur , etiam compe Ii . tollitur, modo exceptione perim non possit, quod debetur. Item res ungabiles inter se, modo ejusdem sint bonitaetis, compensationem
Dixi similiter , debitum oportere esse liqum dumi certum. Vnde neque inter se, vel genera diversa, vel species diversae, neque species cum quantitate , vel contra, compensari possunt quia ut aliud pro alio solvi invito creditori non potest , ita neque compensari, cum con Pensatio sit quaedam soliuio Deinde in species cadit affecti, de una dicitur pretiosiotaltera, ut plerumque in iis aequalitas considerari non possiit.
Cur a tioni depositi opponi compeu serio nequi '
sis bou id propterea iniquum esse credidit Imp. ne dὸ praetextu compensationis quis depositarum Iuli exactione defraudetur idque propter d, e,vi bonam fidem, quae hic exuberantior est , qua , deponenti rem reddi jubet, nec patitur
V. depen.act. eam ullo quaesito depositum cuna retinerici adeo ut ne ccampensari possita
De Actionibus Arbitrariis. Actiones Arbitraria suntne bonis ei, an sirici juris '
sunt natura sua stricti juris, moesia si ex
449쪽
Lis r T. VI. 2 accidenti aliquo extrinseco fiunt arbita. De id est, ex arbitrio judicis depel dentes atque e tenus distenuia ab actionibus stricii ut is, quia praecedit hic arbitrium sive jussio iudicis pr te naturam actionis propositae, propter iactum βliquod dolosum, veluti propter contumaciam rei conventi, actori non satisfacidiatis. Quo et ' 'iam fit, ut in actionibus hujusiaaodi fere incertum quid petatur, aut aestimatio incerta, jureiurando in litem actoria vel arbitrio judicis ta-
Cur ergo dicuntur arbitraria , o, quis nis aram ris emctus est, ut qui judicis arbitrio paruerit 3 et
fatisfecerit intra tempora ab eo dicta, vitet poenam, solam rem praestet. Sin minus, tunc sequitur condent natio secundum rigorem iseris, atque etiam in id, quod actoris interest, in quantum ab eo juratum fuerit.
vero sunt isserentia inter arbitra-
Quod in actionibu bona et judici libe- . . bonara sit potestas ex aequo bono aestimandi. si ea . quantum actoti restitui debeat in Arbitrarii, quemadmodum actori satisfieri oporteat id 'que non ex natura actionis, sed judicis arbitrio rendet nec tamen libero, qualis est illa libera da , a
potestas in bonae fidei actionibus, sed politi, i
sub quadam conditione nisi is, cum quo sis tur, ad unum, judicis interlocutionem
actori satisfaciat, veluti rem esiliu '
. II. Quod i ctione bona ei omnes sint in personam , excesta haereditatis petitio
450쪽
428 IN IT IT IMPER.iae Arbitrariarum assii in rem , aliae
III. Quod a tione bona fidei ex contra- Cilbia descendant nominatis Arbitrariarum quaedam ex contrari , quaedam ex nuda conventione, quaedam quasi ex delicto . quaedam ex postessione vel quasi.
IV. In actionibus bona dei ultro citroque nascitur obligatio, ut ex nato , vendito, Ocato, conductori In rbitrariis unius tantum obligatio est , ut in Publiciana, Serviana utra que, Quod metus causa, ciT numera a tiones Arbitraret triSprater Imper hoc loco recenset septem ita In ea. t. tres, Publicis nam, iue ervianam, se Pasi sertia- in ι. f. iam sive H pothecariam : in personam quaestio tuor, ut actionem, ses metus causa, De dolo, uetui De eo reod certo loco, exhibendum Plu- causa vero cile satis indicat dena Imper cum ci addit , alias enumeratis si similes Culusemodi sunt, in rem quidem, ut ei vindicatio, confessoria, Negatoria ac Pauliana in personam vero, aviana seu caldisiana, Rerum amotarum, edhibitoria, Acilio in factum de Publicanis, infatium acti ex dici Se aliena tione, judicii mutandi causa, facta.
Zon e actiones hic numera messo arbiίrarias.
In primis Publiciuna est arbitrarii quia in hac judex rem restitui jubet, absolviturque reus, si restituatur, alioqui manu militari res ab eo auferetur, quemadmodum in rei vindicatione. Si vero dolo desierit possidere, sequetur gravi illa condemnatio , quanti in litem actor juraverit, judexque aestimaverit. l. Is f. 3. II. Seroiana potheca i otii ius hac judex praecipit postabri, ut rem pignora' Πί' tam creditori restituat cujus arbitrios parcat